“8–14 marzo. Tzol’leb’ ut Sumwank 23–26: “Xk’eeb’al xkawilal li Iglees” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: Li Tzol’leb’ ut Sumwank 2021 (2020)
“8–14 marzo. Tzol’leb’ ut Sumwank 23–26,” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: 2021
8–14 marzo
Tzolʼlebʼ ut Sumwank 23–26
“Xk’eeb’al xkawilal li Iglees”
Naq yookat chirilb’al ru Tzol’leb’ ut Sumwank 23–26, tz’iib’a li na’leb’ naxk’e aawe li Santil Musiq’ej. Chan ru naru taak’anjelaheb’ li na’leb’ sa’eb’ li k’utb’esinb’il na’leb’ a’in re xkawob’resinkil laa wanjik jo’ tzolom jo’ ajwi’ re xkawob’resinkil li Iglees?
Tz’iib’a li nakak’oxla
Chirix naq ak k’uub’anb’il chik li Iglees, eb’ laj santil paab’anel ke’xk’ul jun chik li k’anjel ch’a’aj—a’an xpuktesinkil resil li evangelio ut xkawob’resinkileb’ li ani ak okenaqeb’ sa’ li Iglees, chixjunil a’in naq yoo chi nimank li rahob’tesink. Li xEmma Smith kixk’e reetal li rahob’tesink a’in rik’in tz’aqal xsa’ ru. Sa’ junio re 1830, li xEmma ut junjunqeb’ li komon sa’ li junkab’al Knight ke’raj kub’eek xha’. A’b’an eb’ aj xik’ ilol re li Iglees k’exyal xq’e chixramb’al li k’a’ru tento raj naq taawanq choq’ santil k’anjel. Xb’een, ke’xjor li ramleb’aal ha’ li yiib’anb’il chaq re naq tz’aqalaq xchamal li ha’ re kub’sink ha’. Ut chirix naq ke’xyiib’ wi’chik li ramleb’aal ha’, eb’ aj rahob’tesinel ke’xmolk’a rib’ re xxeb’esinkileb’ ut reetz’unkileb’ chi japjookeb’ re li ani te’kub’eeq xha’. Ut naq laj Jose Smith ok raj re chixk’ojob’ankileb’ li ak’ komon sa’ li Iglees, kichape’ ut kik’ehe’ sa’ tzalam xb’aan naq ke’po’ xch’ooleb’ li tenamit naq yoo chi jultikank aatin chirix lix Hu laj Mormon. Ch’a’aj naq kiwan lix tiklajik lix Iglees li Qaawa’ li toje’ k’ojob’anb’il wi’chik. A’b’an sa’ xyi li ch’a’ajkilal ut rahob’tesink a’in, li Qaawa’ kixk’e xnimaleb’ ru aatin re nawom ut aj waklesihom ch’oolej, li li nak’anjelak choq’ “xyaab’ xkux choq’ re chixjunil” (Tzol’leb’ ut Sumwank 25:16).
Chi’ilmanq ajwi’ Santos, 1:91–92, 96–99.
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu aajunes
Naru tintenq’anq chixkawob’resinkil lix Iglees li Qaawa’.
Sa’ li kutan a’in, haye’ 200 chihab’ chirix lix k’uub’ankil li Iglees k’ojob’anb’il wi’chik, toj aajel ru “xk’eeb’al xkawilal li Iglees” (Tzol’leb’ ut Sumwank 23:3–5). Ut li k’anjel a’in maawa’ ka’ajwi’ choq’ re laj Jose Smith, laj Oliver Cowdery, malaj li qajolominel sa’ li Iglees anajwan—wan choq’ qe chiqajunil. Naq yookat chixtzolb’al Tzol’leb’ ut Sumwank 23–26, k’oxla li na’leb’ kixk’e li Qaawa’ reheb’ li xb’eenil komon sa’ li Iglees re xtenq’ankileb’ chixk’eeb’al xkawilal li Iglees. K’a’ru nakaweek’a naq li Qaawa’ naraj naq taab’aanu re tz’aqonk sa’ li k’anjel a’in?
Li Kolonel naru tinixwaklesi chaq “sa’eb’ lin ch’a’ajkilal.”
Q’axal aal tana’ li riiq laj Jose Smith naq yoo chixb’eresinkil li Iglees sa’ xq’ehil li nimla rahob’tesink. Sik’ li raatin li Qaawa’ re xk’ojob’ankil xch’ool sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 24.
K’a’ru neke’xk’ut li raqal a’in chirix chan ru naq li Kolonel naru tatxwaklesi chaq sa’eb’ laa ch’a’ajkilal?
Chan ru naq li Jesukristo xatxwaklesi chaq sa’eb’ laa ch’a’ajkilal? K’a’ru naru taab’aanu re xsik’b’al lix tenq’ sa’eb’ li hoonal ch’a’aj?
Kixk’irtesi naab’aleb’, k’iila paay ruheb’ lix yajel, xb’aan laj J. Kirk Richards
Li xEmma Smith a’an “jun Qana’ sik’b’il ru.”
Naq li xEmma Hale kisumla rik’in laj Jose Smith, kixnaw naq taa’ajmanq li mayejak. Moko xraj ta lix yuwa’ naq taasumlaaq, ut rik’in a’an yoo chixkanab’ankil jun yu’am moko ch’a’aj ta, ut chi ok sa’ jun yu’am taawanq wi’ ch’a’ajkilal. Maare kiraj xnawb’al k’a’ru naraj li Qaawa’ naq tixb’aanu sa’ li k’anjel re li k’ojob’ank wi’chik. Sik’eb’ lix sumenkil a’an kixk’e li Qaawa’ sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 25. K’e reetal li raatin li Qaawa’ sa’ li raqal 16—ma nakataw k’a’ruhaq sa’ li tasal a’in li nakaweek’a naq a’an “lix yaab’ xkux choq’ aawe laa’at”?
Chi’ilmanq ajwi’ “Una dama elegida” (video, ChurchofJesusChrist.org); “Eres una dama elegida,” Revelaciones en contexto, 36–43; Joy D. Jones, “Jun li b’oqok k’a’jo’ xnimal ru,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2020.
K’a’ru naraj naxye li k’ulub’ank sa’ komonil?
Naq jun li komon naxk’ul xb’oqb’al malaj nak’ojob’aak sa’ li tijonelil sa’ li Iglees, wan qahoonal re xxaqab’ankil xwankil rik’in xtaqsinkil li quq’ re xk’utb’al naq taqatenq’aheb’. Li na’leb’ a’in, chirix xxaqab’ankil xwankil ut xk’ulub’ankil jun komon chi k’utk’u, a’an li k’ulub’ank sa’ komonil nayeeman re. Jo’ kixk’ut li Awa’b’ej Gordon B. Hinckley, “Li k’anjel re xxaqab’ankil wankilal, maawa’ yal xtaqsinkil li uq’ej xb’aan naq jo’kan na’uxman. A’an naxk’ut naq k’eek’o qach’ool chixwaklesinkil, chixxaqab’ankil, ut chixtenq’ankileb’ ani sik’b’ileb’ ru” (“Esta Obra Esta Dedicada A La Gente,” Liahona, mayo 1995, 51).
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu jo’ junkab’al, ut choq’ re li q’ojyin re junkab’al
-
Tzol’leb’ ut Sumwank 23:6.K’a’ut naq li Qaawa’ naraj naq tootijoq “sa’ li qajunkab’al, ut sa’ xyanqeb’ li raab’ileb’ qab’aan, ut sa’ chixjunil li na’ajej”? K’a’ru naxk’ut chiqu li b’ich “Wan rahok arin” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 102) chirix lix wankilal li tijok—malaj jalan chik li b’ich chirix li tijok?
Chi’ilmanq ajwi’ 2 Nefi 32:8–9; 3 Nefi 18:18–23.
-
Tzol’leb’ ut Sumwank 24:8.Ma chaab’ilaq raj choq’ re laa junkab’al aatinak chirix lix yaalalil li ch’ol aatin “Aj kuyunelaqat sa’ li ch’a’ajkilal”? Wi wankeb’ aakok’al toj ka’ch’ineb’, maare taawulaq chiruheb’ xb’aanunkil li ch’ina k’anjel ch’olob’anb’il xb’aan li Awa’b’ej Dieter F. Uchtdorf sa’ “Continuemos con paciencia” (Liahona, mayo 2010, 56; chi’ilmanq ajwi’ li video sa’ ChurchofJesusChrist.org). K’a’ru naxk’ut Tzol’leb’ ut Sumwank 24:8 chiqu chirix li kuyuk? Chan ru naq li Qaawa’ nokoxtenq’a chi kuyuk sa’eb’ li qach’a’ajkilal?
-
Tzol’leb’ ut Sumwank 25:11–12.Maare taaruuq teeb’icha li b’ich li mas nawulak chiru li junjunq komon sa’ li junkab’al ut tex’aatinaq chirix k’a’ut naq a’an “lix b’ichahom li aamej” choq’ re a’an? Chan ru naq eb’ li b’ich a’in chanchaneb’ “jun li tij chiru” li Dios?
-
Tzol’leb’ ut Sumwank 26:2.Maare taak’anjelaq eere xsik’b’al k’a’ru naraj naxye “k’ulub’ank sa’ komonil” (chi’ilmanq “K’ulub’aak sa’ komonil” sa’ li K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu). Chan ru naqaxaqab’eb’ xwankil li qajolominel?
Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’ chirix xtzolb’aleb’ li kok’al, chi’ilmanq li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al.
Jun b’ich naru xb’ichankil: “Taqsi xyaab’ aakux ut b’ichan,” B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 124 (chi’ilmanq “Li na’leb’ re xchaab’ilob’resinkil li tzolok sa’ junkab’al”).
Eb’ li xyaab’ kuxej re li k’ojob’ank wi’chik
xEmma Hale Smith
Li raatin li Qaawa’ choq’ re li xEmma Smith li tz’iib’anb’il sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 25 naxk’utb’esi k’a’ru kireek’a li Qaawa’ chirix, ut chan ru naru taatenq’anq li xEmma sa’ lix k’anjel a’an. A’b’an chan ru li xEmma? K’a’ru naqanaw chirix ani a’an, chan ru kiwan rik’ineb’ lix komon, ut k’a’ruheb’ lix kawilal? Re xnawb’al ru li “Qana’ sik’b’il ru” a’in (Tzol’leb’ ut Sumwank 25:3) naru rilb’al ru li raatineb’ li ani ke’xnaw ru.
Li xEmma Smith, xb’aan laj Lee Greene Richards
aj Jose Smith, k’ajolb’ej, lix b’eelom
“K’a’jo’ li sahilal kiweek’a, k’a’jo’ li sahil xch’oolejil kisiipo’ wi’ li waam naq kinchap ruq’ lin raarookil Emma sa’ li q’ojyin a’an—a’an chik li wixaqil, rixaqil lin saajilal; ut li sik’b’il ru sa’ inch’ool. Naab’al li xjultiko’ we naq xin’ok chi k’oxlak chiru junpaat li k’iila numsihom b’oqb’ilo chi nume’k wi’. Li tawasiik, li ch’a’ajkilal, li rahilal, li rahob’tesiik, jo;’ ajwi’ li sahil ch’oolejil ut li k’ojob’ank ch’oolej li wankatqeb’ chi joq’ehaq sa’ qab’e ut ke’wan sa’ qochoch. K’a’jo’ xk’ihaleb’ lin k’a’uxl sa’ li hoonal a’an, arin wan wi’chik, us ta sa’ li xwuq ch’a’ajkilal, xaqxo xch’ool, kaw rib’, ink’a’ na’eek’an, ink’a’ najale’k, aj rahonel junelik, lin Emma.”1
xLucy Mack Smith, lix na’ lix b’eelom
“Toj saaj chaq, ut, rik’in naq ak re naq k’eek’o xch’ool chi k’anjelak, kixk’e x’anchalil xch’ool sa’ xk’anjel li Qaawa’, ut maajun rajom wan, ka’ajwi’ choq’ re li iglees ut xk’anjelil li yaal. Yalaq k’a’ru ke’xtaw li ruq’ re xb’aanunkil, a’an kixb’aanu chi anchal xmetz’ew, ut ink’a’ kipatz’ok sa’ q’etq’etil “Ma mas wi’chik tinchaab’iloq’ laa’in chiru yalaq chik ani?” Wi ke’taqlaman li elder re jultikank aatin, a’an li xb’een li kixyeechi’i xtenq’ankileb’ re xtawb’al li aq’ej choq’ re xb’eenikeb’, maak’a’ naxye li k’a’ru yoo chixnumsinkil a’an.”2
“Maajun wa sa’ inyu’am wilom chaq jun li ixq li tixkuy yalaq paay ru li tawasiik ut ch’a’ajkilal, rajlal po, rajlal chihab’, chi ink’a’ na’eek’an xkawilal xch’ool, x’anchilal xch’ool ut xkuyum, jo’ li junelik xb’aanu a’an; xb’aan naq laa’in ninnaw li k’a’ru kixkuy xnumsinkil; naq wanjenaq chi eek’asinb’il chiru li palaw re ch’a’ajkilal, naq xnumsihom li kaq-sut-iq’ re li rahob’tesiik, naq pik’anb’il xb’aan lix josq’ileb’ li winq ut eb’ laj tza, toj reetal naq sub’b’il sa’ xha’il li ch’a’ajkilal li kinumta raj sa’ xb’een jalan chik li ixq.”3
aj Jose Smith, yuwa’b’ej, lix yuwa’ lix b’eelom
Li rosob’tesihom li yuwa’b’ejil aj k’anjel, li kiyaab’asiik xb’aan laj Jose Smith, yuwa’b’ej, li wan choq’ yuwa’b’ejil aj k’anjel re li Iglees:
“At Emma, walib’, osob’tesinb’ilat xb’aan li Qaawa’, xb’aan laa paab’aal ut laa yaalalil: tat-osob’tesiiq aawochb’een laa b’eelom, ut taasaho’q aach’ool sa’ li loq’alil li taak’ehe’q sa’ xb’een a’an: Wanjenaq aach’ool chi rahob’tesinbil xb’aan lix maa’usilaleb’ li winq li neke’xsik’ xsachb’al laa wochb’een, ut wanjenaq chi tijok sa’ x’anchalil aawaam chirix lix kolb’al; chisaho’q aach’ool, xb’aan naq li Qaawa’ laa Dios rab’ihom laa tz’aam.
“Xraho’ aach’ool xb’aan xkawileb’ li raam lix junkab’al laa yuwa’, ut xawoyb’eni lix kolb’aleb’. Li Qaawa’ taaroxloq’i lix japom aawe, ut xb’aan lix raqb’a-aatin tixk’e junjunq reheb’ chixk’e reetal lix jo’maajo’il b’aanuhom ut te’xjal xk’a’uxl; a’b’an rik’in xnumsinkil li rahilal naq te’kole’q. Taawanq xnajtil laa yu’am; relik chi yaal, li Qaawa’ tatxkol toj reetal naq nakak’ul li nakawaj, xb’aan naq taawil ru laj Tojol aawix. Taasaho’q aach’ool sa’ lix nimla k’anjel li Qaawa’, ut maa’ani taaramoq re lix sahil aach’ool.
“Taajultiko’q ajwi’ aawe xnimal lix kub’sihom rib’ li Dios sa’ aakanab’ankil chirochb’eeninkil li walal naq li anjel kixq’axtesi lix tz’iib’ahomeb’ laj Nefita re. Aanumsihom naab’al li rahil ch’oolejil rik’in naq li Qaawa’ xrisi oxib’eb’ laa kok’al chawu: sa’ a’in maak’a’ aamaak, xb’aan naq a’an naxnaw laa tiikil ajom re xk’iresinkil jun li junkab’al, re naq osob’tesinb’ilaq lix k’ab’a’ li walal. Ut anajwan, k’e reetal, ninye aawe, naq jo’ka’in naxye li Qaawa’, wi tatpaab’anq, toj tat-osob’tesiiq sa’ a’in ut te’alanq chawu xkomoneb’ chik laa walal aak’ajol, choq’ re xsahilal xch’ool laa waam, ut choq’ re xsahilaleb’ laa wamiiw.
“Tat-osob’tesiiq rik’in xchaab’ilal aana’leb’, ut taawanq aawankil chixtzolb’aleb’ laa wech ixqilal. K’ut li tiikilal chiru laa junkab’al, ut xb’ehil li yu’am chiruheb’ laa kok’al, ut eb’ li santil anjel tate’ril: ut tatkole’q sa’ lix awa’b’ejihom li Dios; jo’kan taxaq. Amen.”4
Li xEmma Smith rik’ineb’ lix kok’al. Li hoonal re se’ek, xb’aan li xLiz Lemon Swindle
Eb’ lix b’ich li xEmma, xb’aan li xLiz Lemon Swindle