Ti Napintas a Nauvoo, ni Howard Lyon

Oktubre 25–31

Doktrina ken Katulagan 124

“Balay babaen ti Naganko”

Bayat ti panangbasam iti Doktrina ken Katulagan 124, utobem dagiti bendision a nga inyawis ti Apo kadagiti Santo nga awaten ken dagiti bendision nga idiayana kenka.

Isuratmo dagiti Impresionmo

Numan pay narigat dagiti innem a tawen para kadagiti Santo, nangrugi a simmayaat dagiti banag iti kalgaw iti 1839: Nasarakan dagiti napaksiat a Santo ti panangngaasi kadagiti umili iti Quincy, Illinois. Pinalubosan dagiti bantay ni Propeta Joseph Smith ken dagiti dadduma pay a lider ti Simbaan nga aglibas iti pannakabaludda iti Missouri. Ken kagatgatang ti Simbaan ti daga iti Illinois a mabalin a paguummongan manen dagiti Santo. Wen, maysa a buy-ong, daga nga ayuyang dagiti lamok a mangyeg ti sakit iti daga, ngem no maidilig kadagiti pannubok a napadasanen dagiti Santo, nalabit a kasla nalaklaka nga imatonan daytoy. Pinaatiananda ti buy-ong ket nangisuratda iti kasuratan a mangpalubos iti panangipasdek iti maysa a baro a siudad, a ninagananda iti Nauvoo. Kayatna a sawen ti “napintas” iti Hebreo, numan pay ad-adda a pangipeksa iti pammati ngem iti umisu a pangiladawan, uray la iti damo. Kabayatanna, imparikna ti Apo iti Propetana a kasapulan unay ti panagtignay. Addaan pay iti ad-adu a kinapudno ken ordinansa nga ipasublina, ket kasapulanna ti maysa a nasantuan a templo a a pakaawatan dagiti Santo kadagitoy. Iti adu a wagas, dagitoy a kapada a karirikna ti pammati ken panagdardaras ket napateg unay iti aramid ti Apo ita.

Bayat ti panagbalin ti Nauvoo a napintas a siudad nga addaan iti napintas a templo, agpada dagitoy a nabaybay-an iti kamaudiananna. Ngem ti pudno a napintas nga aramid ti Apo, manipud iti rugi, ket ti “makoronaankayo iti dayaw, saan nga ipapatay, ken agnanayon a biag” (Doktrina ken Katulagan 124:55), ket pulos a di aggibus dayta nga aramid.

Kitaen iti Saints, 1:399–427; “Organizing the Church in Nauvoo Nauvoo,” Revelations in Context, 264–71.

Dagiti Kapanunotan para iti Bukod a Panagadal iti Nasantuan a Kasuratan

Doktrina ken Katulagan 124:12–21

Makapagbalinak a disipulo a pagtalkan ti Apo.

Nupay sumagmamano a mabigbig a lider ti pimmanaw iti Simbaan iti udi ti 1830, nagtalinaed a napudno ti dakkel a bilang dagiti miembro. Inraman dagitoy napudno a Santo dagiti nakaandur kadagiti pannubok ti Missouri kasta met kadagiti kabarbaro a nagkameng iti Simbaan. Iti Doktrina ken Katulagan 124:12–21, nagsao ti Apo iti nasasayaat a bambanag iti sumagmamano kadakuada. Ania dagiti nalawag a pannakammo ken pannakaawat [insights] maipapan iti kinadisipulo a masarakam kadagiti balikasna? Adda kadi maysa a banag maipapan kadagitoy a Santo a mangparegta kenka nga agbalin a kas kadakuada? Mabalinmo pay nga utoben no kasano ti panangyebkas ti Apo iti ayatna para kenka.

Doktrina ken Katulagan 124:22–24, 60–61

Kayat ti Apo a pasangbayek ken awatek dagiti dadduma.

Iti panangibilang no ania ti sinagaba dagiti Santo iti Missouri, mabalin a masulisogda koma a mangyadayo iti bagbagida ken mangupay kadagiti sangaili iti Nauvoo. Tandaanam dayta bayat ti panangbasam ti Doktrina ken Katulagan 124:22–24, 60–61. Ania ti makaawis iti imatangmo maipapan kadagiti pangiturong ti Apo a mangipasdek iti maysa a “balay a pagdagusan”? iti (bersikulo 23). Ania iti isuro kenka dagiti balikasna maipapan iti mision ti Simbaanna? Utobem no kasano a mayaplikar dagitoy a pangiturong kenka ken iti pagtaengam.

Kitaen met iti “A Friend to All,” video, ChurchofJesusChrist.org.

Doktrina ken Katulagan 124:25–45, 55

Bilinennatayo ti Apo a mangbangon kadagiti templo tapno maawattayo dagiti sagrado nga ordinansa.

Awan duadua a dimteng daytoy a saan a nasdaaw dagiti Santo iti Ud-udina nga Aldaw nga iti kanito a nagnaeddan iti Nauvoo, inted ti Apo kadakuada ti pangiturong maipapan iti panangbangon iti maysa a templo—kas iti inaramidna iti Ohio ken Missouri. Ania ti masarakam iti Doktrina ken Katulagan 124:25–45, 55 a mangtulong a mangipaawat kenka no apay nga imbaga ti Apo a, “kanayon a mabilin dagiti taok a mangbangon kadagiti [templo] iti nasantuan a naganko”? (bersikulo 39).

Manipud pay idi nabangon ti Templo ti Nauvoo, nasuroken a 200 a templo ti nabangon wenno naipakaammo. Insuro ni Presidente Russell M. Nelson: “Ammotayo a napateg ti orastayo iti templo para iti pannakaisalakan ken pannakaitan-oktayo ken dagiti pamiliatayo . … Kumakaro dagiti panagdarup ti kabusor, iti kinapigsa ken iti agdumaduma a kita. Dakdakkelen ti panagkasapulantayo iti masansan nga idadar-ay iti templo” (“Becoming Exemplary Latter-day Saints,” Ensign wenno Liahona, Nob. 2018, 114). Kasano a natulongannaka ti templo a nangparmek “kadagiti panagdarup ti kabusor”? Ania ti mariknam a makaparegta nga aramiden a mangsurot iti balakad ni Presidente Nelson?

Kitaen met iti Church History Topics, “Nauvoo Temple,” ChurchofJesusChrist.org/study/church-history.

Ni Joseph Smith iti Templo iti Nauvoo, ni Gary E. Smith

Doktrina ken Katulagan 124:84–118

Tarigagayan ti Apo nga ited kaniak ti naipangruna a balakad para iti biagko.

Napno dagitibersikulo 84–118 iti balakad para kadagiti naipangruna nga indibidual, ken sumagmamano kadagitoy ti kasla mabalin nga awan pakainaiganna iti biagmo. Ngem mabalinmo pay a sapulen ti maysa a banag a kasapulam a denggen. Ibilangmo ti panagsaludsod iti Apo no ania dagiti mensahe nga itedna kenka kadagitoy a bersikulo, ken kalikagumam a gun-oden ti pannarabay ti Espiritu a mangsapul iti daytoy. Kalpasanna ikeddengmo no ania ti aramidem nga agtignay a mayannurot kadagitoy. Kas pagarigan, kasano a makatulong kenka ti agbalin a napakpakumbaba nga umawat iti Espiritu? (kitaen iti bersikulo 97).

Mabalin met nga utobem ti dadduma pay a balakad ti Apo nga intedna kenka. Kasano nga agtignayka a mayannurot iti dayta?

Dagiti Kapanunotan para iti Sangapamiliaan a Panagadal iti Nasantuan a Kasuratan ken Home Evening

Doktrina ken Katulagan124:2–11.No imbaga ti Apo iti pamiliam a “mangted iti napasnek a pannakaiwaragawag ti ebangheliok” “kadagiti ar-ari iti lubong” (dagiti bersikulo 2–3), ania ti ibaga ti waragawagyo? Ibilangmo ti panagtitinnulong a mangaramid iti maysa, ket awisem dagiti miembro ti pamilia a mangisingasing kadagiti kinapudno ti ebanghelio a kayatda nga iraman.

Doktrina ken Katulagan 124:15.Ania ti kayat a sawen ti maaddaan iti integridad? Apay nga ikkan–pateg ti Apo ti integridad? Ania dagiti pagarigan ti integridad a nakitan ti pamiliam? (Kitaen met iti Para iti Pigsa dagiti Agtutubo, 19.)

Doktrina ken Katulagan 124:28–29, 40–41, 55.Ania ti masursurotayo manipud kadagitoy a bersikulo maipanggep iti no apay a bilinennatayo ti Apo a mangbangon kadagiti templo? Mabalin a kayat ti pamiliam ti agdrowing iti ladawan ti maysa a templo wenno mangbangon iti maysa babaen kadagiti bloke wenno dagiti dadduma pay a material. Bayat ti panangaramidmo, mabalinmo nga ilawlawag no apay nga agyamanka nga adda dagiti templo ita ken no apay a kasapulantayo ti masansan a panagdaydayaw iti unegda.

Doktrina ken Katulagan 124:91–92.Makaited ti pagimbagan kadi iti pamiliam manipud iti maysa a panaglilinnawag maipapan kadagiti bendision ti patriarka? Dagiti miembro ti pamilia nga immawaten iti bendision ti patriarka ket mabalinda nga ibinglay no ania ti kayarigan ti umawat iti maysa ken no kasano a nangparabur daytoy kadakuada. Mabalin pay nga irebyu ti “Patriarchal Blessings” (Gospel Topics topics.ChurchofJesusChrist.org).

Para iti ad-adu pay a kapanunotan para iti panangisuro kadagiti ubbing, kitaen iti balabala iti daytoy a lawas iti Umaykayo, Sumurot Kaniak—Para iti Primary.

Naisingasing a kanta: “I Love to See the Temple,” Children’s Songbook,95.

Dagiti Timek ti Pannakaisubli

Ti Relief Society

Naipinta a ladawan ti timpuyog ti Relief Society ni Paul Mann

Idi 1842, kalpasan ti pannakabuangay ti Relief Society iti Nauvoo, illinois, kinuna ni Propeta Joseph Smith, “Saan pay a naan-anay ti pannakabukel ti Simbaan agingga a nabukel dagiti babbai.”¹ Maipada ditoy, ti panagadal iti Pannakaisubli ti Simbaan ti Apo ken ti priesthoodna (kitaen iti Doktrina ken Katulagan 107) ket saan a kumpleto agingga nga iramanna ti panagadal iti Relief Society, a mismo a daytoy ti “pannakaisubli ti nagkauna a pagtuladan” dagiti babbai a disipulo ni Jesucristo.²

Addaan ni Eliza R. Snow iti napateg nga akem iti dayta a pannakaisubli. Adda isuna idi damo a nabukel ti Relief Society ken, kas sekretaria ti gimong, nagisurat kabayatan ti miting. Mismo a nasaksianna idi nabukel ti Relief Society a “maibatay iti pagtuladan ti priesthood.”³ Iti baba ket dagiti balikasna, a naisurat bayat ti panagserbina a kas Sapasap a Presidente ti Relief Society, tapno matulongan dagiti kakabsatna a babbai a maawatanda ti nadiosan nga aramid a naitalek kadagiti natulagan nga annak a babbai ti Dios.

Tapno masursuro ti ad-adu pay maipapan no kasano a nabukel ti Relief Society, kitaen iti Daughters in My Kingdom: The History and Work of Relief Society (2017), 1–25; The First Fifty Years of Relief Society (2016), 3 –175.

Eliza R. Snow

“Nupay ti nagan a [Relief Society] ket mabalin nga addaan iti moderno a petsa, nagkauna ti nagtaudan ti timpuyog. Imbaga kadatayo ni [Joseph Smith], a ti isu met la a timpuyog nga adda iti simbaan idi un-unana, a mayarngi iti sumagmamano kadagiti surat a nairekord iti Baro a Tulag, nga usaren ti paulo, ‘napili a babai’ [kitaen iti 2 Juan 1:1; Doktrina ken Katulagan 25: 3].

“Daytoy ti maysa nga organisasion a saan a mapaadda no awan ti Priesthood, gapu iti kinapudno nga aggapu ti amin a turay ken bilegna manipud iti dayta a pagtaudan. Idi naawan ti Priesthood manipud iti daga, daytoy a timpuyog a kas met tunggal sabali a nayon ti pudno nga urnos ti simbaan ni Jesucristo iti daga, ket napukaw. …

“Ti kaaddak idi mabuangay ti organisasion ti ‘Female Relief Society of Nauvoo,’ … ken kasta met ti kaadda iti nawadwad a padas iti dayta a gunglo, nalabit, tapno makapagsaritaak iti sumagmamano a paripirip a makatulong kadagiti babbai nga annak ti Zion iti panakikameng iti daytoy napateg unay a posision, nga napnuan kadagiti baro ken napaadu a pagrebbengan. No adda man kadagiti annak a babbai ken inna iti Israel a makarikrikna iti limitasion kadagiti agdama a kabaelanda, makabirokda itan iti makaanay nga abilidad iti tunggal bileg ken kabaelan para iti panagaramid iti nasayaat a siwawaya a naited iti kaaduan kadakuada. …

Nabuangay ti Relief Society iti siled ti ngato ti Paglakuan a Nalabaga a Radrilio (Red Brick Store).

“No adda rumsua a saludsod iti panunot, iti ania man, Ania ti panggep a tun-oyen ti Relief Society dagiti Babbai? Ti sungbatko—agaramid iti naimbag—a mangyeg iti panangusar ti tunggal kabaelan nga adda kadatayo nga agaramid iti nasayaat, saan laeng iti panangngaasi kadagiti nakurapay ngem iti panangisalakan kadagiti kararua. Ad-addu ti maaramidan ti nagkaykaysa a panagkagumaan ngem ti mabalin a maaramid dagiti kasasamayan nga indibidual a pagkagumaan. …

“Iti panangtulong kadagiti nakurapay, ti Relief Society dagiti Babbai ket addaan iti sabali pay a pagrebbengan nga akmen a saan laeng nga ayuda dagiti kasapulan ti bagi. Ti kinapanglaw ti panunot ken sakit ti puso, agkasapulan met iti pannakaikaso; ket iti mamin-adu a nasaysayaat a panangipeksa—iti sumagmamano a balikas a pammagbaga, wenno uray pay ti nabara ken naayat a panangalamano iti ima ti ad-adunto ti naimbag a maipaayna ken nasaysayaat ti pannakabigbig iti pategna ngem ti sangasupot a balitok. …

“Idi naguummong dagiti Santo manipud iti adayo, ganggannaetda iti amin, ken isuda ti puntirya nga iyaw-awan dagiti mangpadas a mangallilaw iti tattao, ti [Relief] Society ti nadaras a mangkitkita [kadakuada], ket iyam-ammoda ida iti gimong a pasayaaten ken itag-ay, ken kangrunaan ti amin papigsaen ida iti pammati iti Ebanghelio, ket iti panangaramid iti daytoy, mabalin a ramit iti pannakaisalakan iti adu.

“Kasapulan daytoy iti adu a libro tapno a mailadawan ditoy dagiti naituding nga aramiden, pribilehio ken pagrebbengan a sumangbay iti uneg dagiti pagrebbengan iti Relief Society. … Mapankayo iti daytoy (babaen ti panangiturong ti bishopyo), sipapakumbaba, sitatallugod, sireregta, sikakaykaysa ken sikakararag, ken bendisionannakayto ti Dios kadagiti panagkagumaanyo nga addaan iti balligi.”⁴

Dagiti Nagadawan

1. Teachings of Presidents of the Church: Joseph Smith(2007),451.

2. Daughters in My Kingdom: The History and Work of Relief Society (2017), 1.

3. Joseph Smith, iti Sarah Granger Kimball, “Auto-biography,” Woman’s Exponent Sept. 1, 1883, 51.

4. “Female Relief Society,” Deseret News, Abr. 22,1868, 81

Ti Templo ti Nauvoo ni George D. Durrant