“18–24 noviembre. Santiago: “B’aanuhomaq li naxye li aatin, ut ink’a’ chik’ojlaaq eech’ool ka’ajwi’ rik’in rab’inkil” ” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: Li Ak’ Chaq’rab’ 2019 (2019)
“18–24 noviembre. Santiago,” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: 2019
Laj Abraham sa’ li helhookil ch’och’ Mamre, xb’aan laj Grant Romney Clawson
18–24 noviembre
Santiago
“B’aanuhomaq li naxye li aatin, ut ink’a’ chik’ojlaaq eech’ool ka’ajwi’ rik’in rab’inkil”
Naq nakawil ru lix hu laj Santiago, k’e reetaleb’ li ch’ol aatin li wankeb’ xwankil choq’ aawe, ut tz’iib’aheb’. Chan ru naq eek’asinb’ilat chixyu’aminkileb’ li yaalil na’leb’ a’in?
Xtz’iib’ankil li nakak’oxla
Wan naq yal jun raqal reheb’ li loq’laj hu naru chixjalb’al li ruchich’och’. Li raqal Santiago 1:5 chanchan yal jun ch’ina aatin—wi taawaj aana’leb’, patz’ re li Dios. A’ut naq laj Jose Smith kiril ru li raqal a’an naq kaalaju chihab’ xyu’am, “Chanchan ki’ok rik’in nimla metz’ew sa’ chixjunil li reek’ahom inch’ool” (Jose Smith—Resilal 1:12). Naq musiq’anb’il chi jo’kan, laj Jose kixb’aanu li kixye laj Santiago, ut kixsik’ xna’leb’ rik’in li Dios sa’ jun li tij. Li Dios kik’ehok chi anchal ajwi’ xch’ool, ut kixk’e re laj Jose jun reheb’ li k’utb’esink q’axal nim chalen chaq xtiklajikib’ li winq—a’an li xb’een k’utb’esink. Li k’utb’esink a’an kixjal lix yu’am laj Jose, ut kixtikib’ lix k’ojob’ankil wi’chik lix Iglees li Jesukristo sa’ li ruchich’och’. Chiqajunilo osob’tesinb’ilo anajwan xb’aan naq laj Jose Smith kiril ru ut kixb’aanu li naxye sa’ Santiago 1:5.
K’a’ru taataw laa’at naq nakatzol lix hu laj Santiago? Maare junaq malaj wiib’aq raqal tixjal aayu’am, malaj lix yu’am junaq li raab’il aab’aan. Maare taataw aab’eresinkil naq sa’ xyalb’al aaq’e chixb’aanunkil laa k’anjel sa’ li yu’am a’in. Maare taawaklesiiq aach’ool chi aatinak rik’in chaab’ilal, malaj re taawanq chik aakuyum. Maak’a’ naxye k’a’ru li aatin tixtoch’ aach’ol, kanab’ chi ok “rik’in nimla metz’ew sa’ chixjunil li reek’ahom aach’ool.” Chijultiko’q aawe li raatin laj Santiago: “K’ulumaq sa’ q’unil li aatin awb’il eerik’in: a’an wan xwankil chekolb’al” (Santiago 1:21).
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu aajunes
Ani laj Santiago?
K’oxlanb’il naq li winq li kitz’iib’ank re lix hu laj Santiago a’an li ralal li xMaria, lix na’ li Jesukristo, ut chi jo’kan a’an riitz’in li Kolonel. Yeeb’il resil laj Santiago sa’ Mateo 13:55; Markos 6:3; Hechos 12:17; 15:13; 21:18; ut Galatas 1:19; 2:9. Sa’eb’ li raqal a’in, nak’utun naq laj Santiago kiwan choq’ aj b’eresinel sa’ li Iglees sa’ Jerusalen, ut kib’oqe’ chaq jo’ apostol (chi’ilmanq Galatas 1:19).
Li oyb’enink rik’in kuyuk naxk’am sa’ li tz’aqalil qe qu.
“Ch’a’aj li oyb’enink,” li Awa’b’ej Dieter F. Uchtdorf kixk’ut. “Naqaj li k’a’ru naqaj, ut naqaj anajwan. Chi jo’kan, li kuyuk chanchan moko sa ta” (“Continuemos con paciencia,” Liahona, mayo 2010, 57). Chirix rilb’al ru Santiago 1:2–4; 5:7–11, k’a’ru nakaye laa’at naq yoo chixyeeb’al laj Santiago chirix li kuyuk? K’a’ chik ru li na’leb’ nakak’ul rik’in rilb’al ru li rela’ li raatin li Awa’b’ej Uchtdorf? Chan ru naru taak’ut chiru li Qaawa’ naq wan aach’ool chixtzolb’al li kuyuk?
Santiago 1:3–8, 21–25; 2:14–26; 4:17
Re taawanq li paab’aal, aajel ru naq taawanq li b’aanuhom.
Chan ru nakanaw ma wan aapaab’aal chirix li Jesukristo? Chan ru naq laa b’aanuhom naxk’ut laa paab’aal chirix li Dios? K’oxlaheb’ li patz’om a’in naq nakatzol li raatin laj Santiago chirix li paab’aal. Maare us raj rilb’al resil laj Abraham ut li xRajab, wiib’ li yeeb’ileb’ resil xb’aan laj Santiago (chi’ilmanq Genesis 22:1–12; Josue 2). Chan ru naq ke’xk’ut naq wankeb’ xpaab’aal chirix li Dios?
Rik’in rilb’al ru Santiago 1:3–8, 21–25; 2:14–26; 4:17 maare taataw chik aana’leb’ chirix chan ru tatruuq chi wank choq’ aj b’aanuhom re li aatin. Tz’iib’aheb’ li musiq’anb’il na’leb’ nakak’ul, ut k’e aach’ool chixb’aanunkil.
Chi’ilmanq ajwi’ Alma 34:27–29; 3 Nefi 27:21.
Li aatin ninye wan xwankil chi rahob’tesink malaj chi osob’tesink.
Sa’ xyanqeb’ li k’iila eetalil oksinb’il xb’aan laj Santiago sa’ lix hu, junjunq li raatin li k’a’jo’ wan xmetz’ew natawman sa’ li raatin chirix ajwi’ li aatinak. K’oxla xtz’iib’ankil chi tzoltzo chan ru naq laj Santiago ki’aatinak chirix li ru’uj aq’ej ut li ehej. K’a’ru naxk’ut li eetalil a’in chirix li aatin li naqaye? K’oxla k’a’ru naru nakab’aanu re rosob’tesinkil junaq rik’in laa waatin (chi’ilmanq Tz. ut S. 108:7).
Jo’ xtzolom li Jesukristo, tento tinraheb’ chixjunileb’ li was wiitz’in, maak’a’ naxye chan ru naq wankeb’.
Laj Santiago kixtijeb’ laj santil paab’anel chirix xk’ulb’aleb’ li b’ihom ut xtz’eqtaanankileb’ li neb’a’, a’ut lix tijom na’aatinak chirix yalaq paay chi tihok naqab’aanu reheb’ li qas qiitz’in. Wan naq ch’a’aj xk’eeb’al reetal naq yooko chi raqok aatin chirixeb’ li qas qiitz’in, a’ut li Qaawa’ kixye naq a’an tooxtenq’a chixnawb’al k’a’ru tooruuq chixb’aanunkil re xchaab’ilob’resinkil qib’ (chi’ilmanq Eter 12:27). Naq nakatzol rik’in tijok Santiago 2:1–9, tz’il rix laa ch’ool ut k’e aaxik chirab’inkil li Santil Musiq’ej. Ma nakaweek’a naq wan li tento taab’aanu re xjalb’al k’a’ru nakab’aanu reheb’ laa was aawiitz’in, malaj chan ru naq nakak’oxlaheb’?
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu jo’ junkab’al, ut choq’ re li Q’ojyin re Junkab’al
Naq nakawileb’ xsa’ li loq’laj hu rik’in laa junkab’al, li Musiq’ej naru nakatxtenq’a chixnawb’al k’a’ru li na’leb’ taak’e xwankil ut tex’aatinaq wi’, a’ yaal li k’a’ru taak’anjelaq choq’ re laa junkab’al. Aʼin junjunq li naʼlebʼ naru taabʼaanu:
K’oxla rilb’al ru Santiago 1:5 ut xpatz’b’al re jun komon sa’ li junkab’al naq tixye resil li xb’een k’utb’esink (chi’ilmanq Jose Smith—Resilal 1:8–13 malaj li video “Pide a Dios: La Primera Visión de José Smith” sa’ LDS.org). K’e xb’oqb’aleb’ li komon naq te’xwotz lix nawomeb’ xch’ool chirix li Profeet aj Jose Smith, ut chan ru naq li qaChoxahil Yuwa’ xsume lix tijeb’ a’an.
Naru teeril li video “El cristianismo verdadero” (LDS.org) naq nekeril ru eb’ li raqal a’in. Chirix a’an, ilomaq ru k’a’ru xyaalalil li tz’aqal paab’ank jo’ kixye laj Santiago, ut k’oxlahomaq sa’ komonil chan ru naq texruuq chi paab’ank chi chaab’il.
Sa’ Santiago 3 wankeb’ k’iila jaljookil ru aatin, ut maare rik’in kok’ k’anjeleb’aal tatruuq chixtenq’ankileb’ li komon sa’ laa junkab’al re te’aatinaq rik’in xchaab’ilaleb’ xch’ool. Jo’ jun eetalil, naru tex’aatinaq chirix chan ru naq jun li ch’ina ru xam malaj jun li fosforo naru chixlochb’al jun li nimla xam, ut eb’ li komon sa’ laa junkab’al te’ruuq chixk’oxlankil junaq sut naq xtikla jun li ch’a’ajkilal sa’ xk’ab’a’ jun li aatin moko sa ta (che’ilmanq li raqal 5–6). Malaj taaruuq taak’e chi wa’ak li k’a’ru raare malaj li k’a’ru k’a sa’ jun k’uleb’aal li na’oksiman choq’ re li k’a’ru ki’—jo’ xya’al li limon sa’ xna’aj li xya’al kab’. Rik’in a’in naru taa’uxq aatinak chirix xk’eeb’al reetal naq sahaq ut chaab’ilaq li qaatin (chi’ilmanq li raqal 9–14).
K’a’ut naq tento “toojiloq chixk’atq li Dios” naq naqak’ul li aaleek?
Maare wi taawotz jun sut naq xak’ul jun aawosob’tesinkil rik’in li tijonelil, a’an tixtenq’aheb’ li komon sa’ li junkab’al re te’xpatz’ jun rosob’tesinkil rik’in li tijonelil naq neke’raj ru li musiq’ejil wankilal (Dallin H. Oaks, “La importancia de las bendiciones del sacerdocio,” Liahona, julio, 2012, 48).
Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’ chirix xtzolb’aleb’ li kok’al, chi’ilmanq li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al.
Xchaab’ilob’resinkil li tzolok aajunes
K’anjela li k’a’ru nakatzol. Naq yookat chi tzolok, k’e aaxik chirab’inkil lix yab’ xkux li Musiq’ej chirix chan ru nakatru chixk’anjelankil sa’ laa yu’am li k’a’ru yookat chixtzolb’al. K’e aach’ool chi ab’ink chiru li eek’ahom a’an, ut chixyu’aminkil li evangelio chi q’axal wi’chik. (Chi’ilmanq Li k’utuk jo’ li Kolonel, 35.)
Chixtz’aamahaq re li Dios, xb’aan laj John McNaughton.