Fa’ahōho’ara’a nō Debora e arata’i ra i te mau nu’u nō ’Īserā’ela, © Lifeway Collection/licensed from goodsalt.com

30 nō Mē–5 nō Tiunu

Te mau Tāvana 2–4 ; 6–8 ; 13–16

« ’Ua fa’atupu a’era Iehova i te fa’aora ia rātou »

Tē faʼaʼite pāpū nei te mau pāpaʼiraʼa moʼa nō Iesu Mesia. ’A feruri nāhea te mau ’ā’amu i roto i te mau Tāvana e tauturu nei ia ’outou ’ia ha’afātata atu ā iāna.

Pāpa’i i te mau mana’o e tae mai

’Ua ’ite pā’āto’a e aha te huru ’ia hape tātou, e tupu te mana’o tātarahapa ’ei reira e tātarahapa ai ’e e fa’aoti e taui i te haere’a. Terā rā, i te tahi taime, e mo’e ia tātou tā tātou i fa’aoti a’e, ’e, ’ia fa’aruru tātou i te ’umera’a ’ia hara, teie fa’ahou nei tātou e rave nei i terā hape. Hōho’a roa te reira peu ’oto rahi i te ’ohipa i tupu nō te mau tamariʼi a ’Īserā’ela i roto i te buka a te mau Tāvana. Nō te mau ti’aturira’a ’e te huru ha’amorira’a ’ati a’e ia rātou—te mau peu a tō Kanaana tei tīa’ihia ia rātou ’ia tīahi atu i te fenua—’ua ’ōfati te mau tamariʼi a ’Īserā’ela i tā rātou mau fafaura’a i te Fatu ’e ’ua fāriu ’ē atu i te ha’amori iāna. ’E i te hope’a, ’ua ’ere rātou i tāna pārurura’a ’e hi’a atu ra i roto i te tītīra’a. ’E te mau taime ato’a ’ua tupu te reira, ’ua fa’afāna’o te Fatu ia rātou i te rāve’a nō te tātarahapa ’e ’ua fa’ati’a mai i te hō’ē ta’ata fa’aora, hō’ē ti’a fa’atere fa’ehau tei pi’ihia ’ei « tāvana ». E ’ere te mau tāvana ato’a i roto i te buka a te mau Tāvana tei mea parau ti’a, tē vai nei rā tei fa’a’ite i te fa’aro’o rahi roa i te fa’aorara’a i te mau tamari’i a ’Īserā’ela ’e i te fa’aho’ira’a ia rātou i ni’a i tā rātou fafaura’a tā’amura’a i te Fatu. Tē fa’aha’amana’o nei teie mau ’ā’amu ē, noa atu ā te mea i fa’ahahi ’ē ia tātou ia Iesu Mesia, ’o ’oia te Tāra’ēhara o ’Īserā’ela ’e ’ua ineine noa ’oia nō te fa’aora ia tātou ’e nō te fāri’i fa’ahou mai ia tātou iāna ra.

Nō te hō’ē hi’ora’a rere ā manu nō te buka a te mau Tāvana, hi’o « Judges, book of » i roto i te Bible Dictionary (Fa’atoro parau nō te Bibilia).

Mau mana’o nō te tuatāpapara’a pāpa’ira’a mo’a a te ta’ata hō’ē

Te mau Tāvana 2:1–19 ; 4:1–16

Tē pūpū nei te Fatu i te fa’aorara’a ’ia haere ’ē noa atu vau.

E nehenehe te buka a te mau Tāvana ’ia riro ’ei fa’aarara’a nō tātou : noa atu ā pa’i ’ua ’ite a’ena tātou i te mana o te Fatu i roto i tō tātou orara’a, e nehenehe noa iho ā tātou e hi’a ’ē. E nehenehe ato’a te buka e riro ’ei fa’aitoitora’a nō rātou tei hi’a ’ē, inaha tē pūpū nei te Fatu i te rāve’a ho’ira’a. ’Ei hi’ora’a, ’ia tai’o ’oe i te Te mau Tāvana 2:1–19, ’a hi’o i te mau ’ohipa tei arata’i ’ē i te mau tamariʼi a ’Īserā’ela, i te ātea i te Fatu, ’e nāhea te Fatu i fa’aora ia rātou. E aha tā teie mau ’īrava e ha’api’i nei ia ’oe nō ni’a i te Fatu ? E aha tā ’oe e nehenehe e rave nō te ha’apa’o tāmau noa iāna ?

E ’ite ’oe i te hōho’a fa’anahora’a nō te ’ōrurehaura’a, te ’oto ’e te fa’aorara’a tei fa’ahiti-fa’ahou-hia i roto i te mau Tāvana (hi’o ta’a ’ē i te mau pene 3, 4, 6, ’e te 13). ’A tai’o ai ’oe i te buka a te mau Tāvana, ’a feruri i te mea tā te mau tāvana i rave nō te fa’aora ia ’Īserā’ela ’e nāhea te Fatu e tauturu nei ia ’oe i te taime e tītauhia te fa’aorara’a.

Hō’ē hi’ora’a pāpū nō te ta’ata tei tauturu i te fa’aora ia ’Īserā’ela, ’o Debora ïa. ’A tai’o nō ni’a iāna i roto i te Te mau Tāvana 4:1–16, ’e ’a hi’o ta’a ’ē i te ’ohipa tāna i fa’atupu i ni’a i te ta’ata ’ati a’e iāna. E aha te mau parau ’e te mau ’ohipa a Debora e fa’a’ite nei ē, tē vai ra tōna fa’aro’o i te Fatu ? I tō ’oe mana’o e aha tā Debora e parau ra i roto i tāna uira’a i roto i te ’īrava 14 : « E ’ere ’ua reva na Iehova nā mua ia ’oe na ? »

Hi’o ato’a Alama 7:13 ; Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 84:87–88.

Te mau Tāvana 2:13

’O vai Baala ’e Asetarota ?

’O Baala te atua nō te vero ’e ’o Asetarota te atua vahine nō te punapunarau, nō te mau ’āti Kanaana. Tē fa’a’ite nei te ha’amorira’a o teie nā atua e piti te faufa’a rahi nō te pori fenua ’e nō te puna o te ta’ata nō te mau ’āti Kanaana. Te huru ha’amorira’a a te ta’ata i teie mau atua ’e te tahi ato’a mau atua ha’avare—i te tahi taime e peu mōrare ti’a ’ore i te pae ’āpeni ’e e hāia tamari’i—e mea riri ïa nā te Fatu.

Te mau Tāvana 6–8

E ti’a i te Fatu ’ia fa’atupu i te mau semeio ’ia tu’u vau i tō’u ti’aturi i roto i tāna mau rāve’a.

Nō te fāri’i i te mau semeio a te Fatu i roto i tō tātou orara’a, e mea tītauhia ’ia tu’u i tō tātou ti’aturi i roto i tāna mau rāve’a, noa atu ā e rāve’a mātau-’ore-hia. ’Ua riro te ’ā’amu nō Gideona, i roto i te Te mau Tāvana 6–8, ’ei hi’ora’a maita’i nō te reira. Mea nāhea te Fatu i te fa’atupura’a i te semeio, e semeio vai pāpū ’ore te tupura’a, i te upo’oti’ara’a te nu’u a Gideona i ni’a i te mau ’āti Midiana ? I tō ’oe mana’o, e aha tā te Fatu e tāmata nei i te ha’api’i ia ’oe ? Mea nāhea ’oe i te ’itera’a i te Fatu i te ravera’a i tāna ’ohipa, e ’ohipa vai pāpū ’ore ho’i te tupura’a ’ia hi’ohia ?

Hi’o ato’a Russell M. Nelson, « With God Nothing Shall Be Impossible », Ensign,, Mē 1988, 33–35.

Te mau Tāvana 13–16

Nō roto mai te pūai i te ha’apa’o-maita’i-ra’a i tā’u mau fafaura’a i te Atua.

’Ua ’ere Samasona i tōna pūai pae tino ’e pae vārua nō tōna ’ōfatira’a i tāna mau fafaura’a i te Atua, nā reira ato’a te mau fafaura’a ta’a ’ē nā te mau Nazira (nō te mau ha’amāramaramara’a nō ni’a i te mau Nazari, hi’o Nūmera 6:1–6 ; Te mau Tāvana 13:7). ’A tai’o ai ’oe i te ’ā’amu nō Samasona i roto i te Te mau Tāvana 13–16, ’a feruri i te fafaura’a tāta’itahi tā ’oe i rave. Mea nāhea ’oe i te ha’amaita’ira’ahia i te pūai nō tō ’oe ha’apa’ora’a i te reira mau fafaura’a ? E aha te ha’api’ira’a tā ’oe e ’apo nei i roto i te ’ā’amu o Samasona ’o tē fa’auru ia ’oe ’ia ha’apa’o noa i tā ’oe mau fafaura’a i te Atua ?

Samson Puts Down the Pillars [Tē tūra’i ra Samasona i nā pou i raro], nā James Tissot ’e vetahi ’ē

Mau mana’o nō te tuatāpapara’a pāpa’ira’a mo’a a te ’utuāfare ’e te purera’a pō ’utuāfare

Te mau Tāvana 2:10.I muri a’e i te pohera’a o Iosua, te u’i nō muri o te mau tamariʼi a ’Īserā’ela « ’aore ïa i ’ite ia Iehova ». ’A paraparau i tō ’outou ’utuāfare nō ni’a i te mea tā rātou i ’ite nō ni’a i te Fatu ’e nō ni’a i « tāna ato’a ra mau ’ohipa i rave » nō rātou. E aha tā ’oe e rave nō te ha’apāpū ē, e fa’ahereherehia te reira ’ite nō te mau u’i nō ananahi ?

Te mau Tāvana 3:7–10.Tē pū’ohu nei teie mau ’īrava i te hōho’a fa’anahora’a e tupu pinepine i roto i te buka a te mau Tāvana. ’A tai’o ai te mau melo o tō ’outou ’utuāfare i teie mau ’īrava, e nehenehe rātou e hi’o mai i te mea tā ’Īserā’ela i rave nō te haere ’ē i te Fatu ra, nā reira ato’a te mea tā te Fatu i rave nō te fa’aora ia rātou. E aha tē nehenehe e fa’aha’amo’e ia tātou i te Fatu ? Nāhea tāna e nehenehe e fa’aora ia tātou ? Nāhea tātou ’ia tāmau noa i te vai ha’apa’o maita’i iāna ?

Te mau Tāvana 6:13–16, 25–30.’Ua fa’a’ite Gideona i tōna itoito rahi i te ha’apa’ora’a i te parau a te Fatu, noa atu ā ’aita te ta’ata i au roa i tāna mau ’ohipa. E aha tā te Fatu i ani ia tātou ’ia rave ’e e’ita paha te ta’ata e ’āfaro mai ? Nāhea te mau parau a te Fatu ia Gideona i roto i te mau ’īrava 13–16 e nehenehe ai e fa’auru ia tātou ’ia rave i te mea ti’a ?

Te mau Tāvana 7.E nehenehe ānei tā ’outou e fa’a’ohipa i te ha’utira’a ta’ata ora ’aore rā te tahi ’ohipa hāmani nō te tauturu i tō ’outou ’utuāfare ’ia ha’api’i rahi atu ā i roto i te ’ohipa i tupu nō te nu’u fa’ehau a Gideona tei fa’a’itehia i roto i teie pene ? Nāhea te mau parau a te Fatu i roto i teie pene (hi’o, ’ei hi’ora’a, te mau ’īrava 2 ’e 15) e tano ai i tō tātou orara’a ?

Te mau Tāvana 13:5.Nā te mau fafaura’a a Samasona i te Fatu i hōro’a iāna i tōna pūai, mai tā tātou ato’a mau fafaura’a e hōro’a nei ia tātou i te pūai. E au paha te ’utuāfare i te rave i te tahi ’ohipa fa’ahā’uti’uti i te tino ’e e ’āparau nāhea te reira e nehenehe ai e tauturu i te ha’apūai ia tātou. E aha tā tātou e nehenehe e rave ’o tē tauturu i te ha’apūai ia tātou i te pae vārua ? Nō te tahi mau mana’o, e nehenehe te mau melo o te ’utuāfare ’ia tai’o i te Mosia 18:8–10 ; Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 20:77, 79. E mea nāhea tā tātou mau fafaura’a e hōro’a nei ia tātou i te pūai pae vārua ?

Nō te mau mana’o hau atu nō te ha’api’ira’a i te mau tamari’i, hi’o te arata’i ha’api’ira’a o teie hepetomai roto Mai, pe’e mai—nō te Paraimere

Hīmene tei mana’ohia : « E te fa’aora o ’Īsera’ela », Te mau Hīmene, n. 6.

Ha’amaita’i i tā ’oe iho tuatāpapara’a pāpa’ira’a mo’a

Fa’aohipa i te ha’api’ira’a tā ’outou i ’apo mai. ’A rave ai ’outou i tā ’outou tuatāpapara’a, ’a ui ia ’outou iho nāhea i te fa’a’ohipa i te mea i ’apohia, ’ei reira e fa’aoti pāpū ai ’ia rave i te reira. Vaiiho i te Vārua e arata’i ia ’outou. (Hi’o Ha’api’ira’a mai tā te Fa’aora35

Gideon’s Army [Te nu’u a Gideona], nā Daniel A. Lewis