iYaloyalo ni Valetabu i Serupepeli, mai vei Sam Lawlor

18–24 ni Jiulai

Esera 1; 3–7; Niemaia 2; 4–6; 8

“Au Cakava tiko edua na Cakacaka Bibi”

E vakavuvulitaka o Peresitedi Ezra Taft Benson, “na vosa ni Kalou e tu vua na kaukauwa me vaqaqacotaki ira na Yalododonu ka vakaiyaragitaki ira ena yalo me rawa ni ra vorata na ca, tautauri matua ena vinaka, ka kune marau ena bula oqo” (Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu: Ezra Taft Benson [2014],118).

Vola na Veika o Uqeti Kina

Era a tauri tu vakavesu na Jiu e Papilonia me rauta ni 70 na yabaki. Sa kau tani vei ira ko Jerusalemi kei na valetabu, ka vuqa era sa guilecava na nodra yalayala ki na lawa ni Kalou. Ia e sega ni guilecavi ira na Kalou. Na ka dina, a tukuna o koya mai vua na nona parofita, “Kau na qai talevi kemudou, ka vakayacora vei kemudou na noqu vosa vinaka, niu sa vakalesui kemudou tale mai” (Jeremaia 29:10). Ni sa dinata na parofisai oqo, a cakava na Turaga e dua na sala me ra lesu mai kina na Jiu, ka vakatuburi ira cake na italai ka ra a vakayacora rawa “e dua na cakacaka levu” vei ira na Nona tamata (Niemaia 6:3). O ira na dauveiqaravi oqo era oka kina e dua na kovana na yacana o Serupapeli, o koya a raica na kena sa tarai cake tale na vale ni Turaga; O Ezra, e dua na bete ka vunivola ka a vagolea lesu na yalodra na tamata ki na lawa ni Turaga; kei Niemaia, e dua na kovana e muri mai Juta ka a liutaka na cakacaka ni kena taracake tale na bai veitaqomaki wavokiti Jerusalemi. E dina era a sotava na veisaqasaqa, ia era ciqoma talega na veivuke mai na ivurevure sega ni namaki. Na veika era sotava e rawa ni vakaitukutukutaka ka vakauqeta na noda, baleta o keda talega eda sa cakava tiko e dua na cakacaka levu. Me vakataki ira, na noda cakacaka e baleta vakalevu cake na vale ni Turaga, na lawa ni Turaga, kei na veitaqomaki vakayalo eda kunea mai Vua.

Me baleta na kena raici vakararaba na ivola nei Esera kei Niemaia, raica na “Esera” kei “Niemaia” ena Bible Dictionary.

Vakasama ni Vuli iVolanikalou ni Tamata Yadua

Esera 1

E vakauqeti ira na tamata na Turaga me ra kauta mai na Nona inaki.

Ni sa valuti Papilonia rawa o Perisia, a vakauqeti mai vua na Turaga na tui Perisia, ko Sairusi, me tala e dua na ilawalawa Jiu ki Jerusalemi me ra tara cake tale na valetabu. Ni o wilika na Esera 1, raica na ka sa tuvakarau kina o Sairusi me cakava me tokoni ira kina na Jiu ena cakacaka bibi oqo. O sa raica vakacava na Turaga ni cakacaka tiko mai vei ira na tagane kei na yalewa era tiko wavoliti iko, oka kina o ira era sega ni lewe ni Nona Lotu? Na cava e vakavulica vei iko oqo me baleta na Turaga kei na Nona cakacaka?

Raica talega na Aisea 44:24–28

Esera 3:8–13; 6:16–22

E rawa ni kauta mai vei au na reki na valetabu.

Ni ra sa valuti Jerusalemi na kai Papiloni, era a basuka ka butako mai na valetabu ka vakama sobu ki na qele (raica na 2 Tui 25:1–10; 2 Veigauna 36:17–19). Na cava nomu nanuma a rawa ni o vakila kevaka o a tu maliwai ira na Jiu era a ivakadinadina bula ni ka oqo? (raica na Same 137). Raica na nodra nanuma na Jiu, ni oti e tini na yabaki, ni sa vakatarai vei ira me ra lesu ka tara cake tale na valetabu (raica na Esera 3:8–13; 6:16–22). Vakasamataka vakatitobu na veika o vakila me baleta na valetabu. Na cava era sa ivurevure ni reki kina na valetabu? O na vakaraitaka vakacava na nomu vakavinavinaka vua na Turaga me baleta na valetabu?

Ena ivakaraitaki ni gauna oqo ni reki ena tara ni valetabu, raica na vidio “Vakatovotovo, Veivakamarautaki, Vakatabui: Veivakalougatataki ni Valetabu e El Salvador” kei na “na soqo ni Veivakamarautaki Vakavanua ni iTabagone ni valetabu e Laie Hawaii” (ChurchofJesusChrist.org).

Na valetabu e rawa me dua na ivurevure ni reki ena noda bula.

Esera 4–6; Niemaia 2; 4; 6

Au rawa ni vukea me toso na cakacaka ni Kalou e dina ni tu na veisaqasaqa.

E dau tu yadudua sara me sega ni saqati na cakacaka ni Turaga, e ka dina sara oqo ena sasaga erau a liutaka o Serupapeli kei Niemaia. Ena kisi ruarua oqo, na “meca kei Juta” (Esera 4:1) o ira na kai Samaria—o ira na kawa i Isireli ka ra sa veicurumaki kei ira na kai Matanitu tani. Ni wiliki na nodra veisaqasaqa ena kena tarai na valetabu (raica na Esera 4 – 6) ena rawa ni muataki iko mo vakasamataka vakatitobu na veisaqasaqa e sotava tu na cakacaka ni Kalou nikua kei na sala o rawa ni sauma kina ni sa yaco mai na veisaqasaqa.

Sa vakakina, ni wiliki ni cakacaka nei Niemaia ena nona vakavinakataka na bai kei Jerusalemi (raica na Niemaia 2; 4; 6) e rawa ni vakavuna mo vakasamataka na cakacaka e vinakata na Kalou mo cakava. Na cava o vulica rawa mai na ivakaraitaki nei Niemaia?

Raica talega na Dieter F. Uchtdorf, “Eda sa Kitaka Tiko e Dua na Cakacaka Cecere ka na Sega ni Vakamalumalumutaki Rawa,” Liahona, Me 2009, 59–62.

Esera 7; Niemaia 8

Au sa vakalougatataki niu vulica na ivolanikalou.

Ni sa mai oti sara mada ga na taraicake tale ni valetabu, era a sasaga dredre tikoga vakayalo na tamata e Jerusalemi, e dua na vuna baleta, ena veitabatamata, a yalani na nodra rawa ni yacova na “ivola ni lawa i Mosese” (Niemaia 8:1). A ciqoma o Esera na vunivola na veivakadonui mai vua na tui Perisia me lako ki Jerusalemi, ka “kauta mai kina na lawa vei ira na ivavakoso” (Niemaia 8:2). O na muria vakacava na ivakaraitaki nei Esera me vaka e vakamacalataki ena Esera 7:10? Ni o wilika na Niemaia 8, ka solia na itukutuku ni nona wilika na lawa o Esera vei ira na tamata, na cava na nomu vakasama me baleta na mana ni vosa ni Kalou ena nomu bula?

Raica talega na iVakavuvuli: Ezra Taft Benson, 115–24.

Vakasama baleta na Vuli iVolanikalou Vakamatavuvale kei na Lotu Vakamatavuvale

Esera 3:8–13; 6:16–22.Era vakaraitaka vakacava na Jiu na nodra reki me baleta na valetabu ni sa vakavoutaki tiko kei na kena vakatabui? Na cava eda sa cakava tiko me vakaraitaka na noda reki ena vuku ni valetabu? De na rawa beka ni raica na nomu matavuvale na iyaloyalo ni valetabu ka tukuna na sala e kauta mai kina vei iko na reki na valetabu (raica na temples.ChurchofJesusChrist.org).

Esera 7:6, 9–10, 27–28.Ena vica vata na gauna ena veitikina oqo, a vola kina o Esera ni sa tu vua na liga ni Turaga ni sa lako tiko ki Jerusalemi. Na cava beka na ibalebale ni malanivosa oqo? Eda sa vakila beka vakacava na liga ni Turaga vei keda? De rawa beka ni ra wasea na lewe ni matavuvale eso na ivakaraitaki mai na nodra bula.

Niemaia 2; 4; 6.Na italanoa kei Niemaia e rawa ni vakauqeti ira na lewe ni matavuvale ni ra sotava na veisaqasaqa ni ra cakava “e dua na cakacaka cecere” (Niemaia 6:3). Sa rawa vei ira na lewe ni matavuvale me ra tara e dua na bai mai na iyaya e tu e vale ni ko ni wilika vata na veitikina bibi (me vaka na Niemaia 2:17–20; 4:13–18; 6:1–3). Na cava eda vulica mai vei Niemaia baleta na noda sotava na veisaqasaqa? Na cakacaka cecere cava e vinakata vei keda na Turaga me da cakava? Sa vakaukauwataki keda vakacava na Turaga meda vorata rawa na veibasai ni cakacaka oqo?

Niemaia 8:1–12.Ena Niemaia 8, a wilika o Ezra na lawa i Mosese vei ira e dua na matatamata era sa maqusa tu me ra rogoca na vosa ni Kalou. Na wiliki ni tikina e 1–12 e rawa me vukea na kena vakatitobutaki na nomudou taleitaka vakamatavuvale na vosa ni Kalou. Na cava na nodra nanuma na tamata me baleta na lawa ni Kalou? E rawa vakacava ni da veivukei vakai keda me da “kila na wiliwili”? (tikina e 8).

Me baleta eso tale na vakasama ni nodra vakavulici na gone, raica na ituvatuva ena macawa oqo ena Lako Mai, Mo Muri Au—Baleta na Lalai.

Sere vakaturi: “Raica na Valetabu,” iVolanisere ni Gonelalai, 99.

Vakatorocaketaki ni Noda Veivakavulici

Wasea vakamatavuvale na ivolanikalou. Ena gauna ni vuli ivolanikalou vakamatavuvale, me ra wasea na lewe ni matavuvale na veimalanivosa eso mai na nodra vuli yadua ka vakaibalebale vakalevu vei ira.

iYaloyalo ni nona wilika o Esera na ivolanikalou vei ira na tamata e Jerusalemi, mai vei H. Willard Ortlip, © dauveivakarautaki ni ikumuni/ivola ni goodsalt.com