ព្រះគម្ពីរ​សញ្ញាចាស់ ឆ្នាំ​២០២២
គំនិត​ដែល​ត្រូវ​ចងចាំ ៖ ព្យាការី និង​ការព្យាករ


« គំនិត​ដែល​ត្រូវ​ចងចាំ ៖ ព្យាការី និង​ការព្យាករ » ចូរ​មក​តាម​ខ្ញុំ—សម្រាប់​បុគ្គល​ម្នាក់ៗ និង​ក្រុមគ្រួសារ ៖ ព្រះគម្ពីរ​សញ្ញា​ចាស់ ឆ្នាំ ២០២២ ( ឆ្នាំ ២០២១ )

« គំនិត​ដែល​ត្រូវ​ចងចាំ ៖ ព្យាការី និង​ការព្យាករ » ចូរ​មក​តាម​ខ្ញុំ—សម្រាប់​បុគ្គល​ម្នាក់ៗ និង​ក្រុមគ្រួសារ ៖ ឆ្នាំ ២០២២

រូបតំណាង​គំនិត

គំនិត​ដែល​ត្រូវ​ចងចាំ

ព្យាការី និង​ការព្យាករ

នៅក្នុង​ទំនៀម​ទម្លាប់​របស់​ក្រុម​គ្រីស្ទាន​នៃ​ព្រះគម្ពីរ​សញ្ញាចាស់ ផ្នែក​ចុងក្រោយ​គេ ( ចាប់​ពី​គម្ពីរ​អេសាយ រហូតដល់​ម៉ាឡាគី ) ត្រូវបាន​គេ​ហៅ​ថា « ព្យាការី » ។ ប្រហែល​ជាមួយ​ភាគបួន​នៃ​ផ្នែកនេះ​នៃ​ព្រះគម្ពីរ​សញ្ញាចាស់ មាន​នូវ​ពាក្យ​សម្តី​របស់​ពួក​អ្នកបម្រើ​ដែល​មានសិទ្ធិអំណាច​របស់​ព្រះ ដែល​ជា​អ្នក​បាន​ទូល​នឹង​ព្រះអម្ចាស់ ហើយ​បន្ទាប់មក​បាន​ថ្លែង ជំនួស ទ្រង់ តាមរយៈ​ការចែកចាយ​សារលិខិត​របស់​ទ្រង់​ជាមួយ​ប្រជាជន នៅ​ប្រមាណជា​រវាង​ឆ្នាំ ៩០០ និង ឆ្នាំ ៥០០ ម.គ.ស. ។

ព្យាការី និង​ការព្យាករ​ដើរតួ​យ៉ាងសំខាន់​នៅក្នុង​ព្រះគម្ពីរ​សញ្ញា​ចាស់​ទាំងមូល ។ លោក​អយ្យកោ​អ័ប្រាហាំ អ៊ីសាក និង យ៉ាកុប បាន​ឃើញ​នៅក្នុង​ការនិមិត្ត ហើយ​បាន​ទូល​ជាមួយ​សារទូត​សួគ៌ា ។ ម៉ូសេ បាន​ទូល​ជាមួយ​ព្រះ​ប្រទល់​មុខ ហើយ​ចែកចាយ​ព្រះ​ឆន្ទៈ​របស់​ទ្រង់​ទៅដល់​ពួក​កូនចៅ​នៃ​អ៊ីស្រាអែល ។ គម្ពីរ​ពង្សាវតារក្សត្រ​ទីមួយ និង​ទីពីរ បាន​រៀបរាប់​ឡើងវិញ​នូវ​កិច្ចការ​ដ៏​អស្ចារ្យ និង​សារលិខិត​របស់​ព្យាការី អេលីយ៉ា និង អេលីសេ ។ ព្រះគម្ពីរ​សញ្ញាចាស់​ក៏​ថ្លែង​អំពី​ពួក​ហោរា ដូចជា ម៉ារាម ( សូមមើល និក្ខមនំ ១៥:២០ ) និង ដេបូរ៉ា ( សូមមើល ពួក​ចៅហ្វាយ ៤ ) ព្រម​ទាំង​ស្រ្តី​ផ្សេងទៀត​ដែល​ប្រទានពរ​ឲ្យ​មាន​វិញ្ញាណ​នៃ​ការព្យាករ ដូចជា រេបិកា ( សូមមើល លោកុប្បត្តិ ២៥:២១–២៣ ) និង ហាណា ជាដើម ( សូមមើល សាំយូអែល ទី១ ១:២០–២:១០ ) ។ ហើយ​ទោះបី​ជា​គម្ពីរ​ទំនុកដំកើង​ពុំបាន​សរសេរ​ដោយ​ព្យាការី​ត្រឹមត្រូវ​ក្តី ក៏​គម្ពីរ​ទាំងនេះ​សម្បូរ​ទៅដោយ​វិញ្ញាណ​នៃ​ការព្យាករ​ផងដែរ ជាពិសេស កាល​ដែល​គម្ពីរ​ទាំងនេះ​ទន្ទឹងរង់ចាំ​ដល់​ការ​យាងមក​របស់​ព្រះ​មែស៊ី ។

អ្វីៗ​ទាំងអស់​នេះ​ពុំមែន​ជា​រឿង​ភ្ញាក់​ផ្អើល​ដល់​ពួក​បរិសុទ្ធ​ថ្ងៃចុងក្រោយ​នោះ​ទេ ។ តាមពិតទៅ ដំណឹងល្អ​នៃ​ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ​ដែល​បាន​ស្តារឡើងវិញ បង្រៀន​យើង​ថា ពួក​ព្យាការី​ពុំមែន​គ្រាន់តែ​ជា​ផ្នែក​មួយ​ដ៏​គួរ​ឲ្យ​ចាប់​អារម្មណ៍​របស់​ប្រវត្តិសាស្រ្ត​នោះទេ ប៉ុន្តែ​គឺជា​ផ្នែក​ដ៏សំខាន់​មួយ​នៃ​ផែនការ​របស់ព្រះ ។ ខណៈ​ពេល​ដែល​មនុស្ស​មួយ​ចំនួន​អាច​មើលឃើញ​ថា ព្យាការី​មាន​លក្ខណៈ​ពិសេស​នៅ​សម័យ​ព្រះ​គម្ពីរ​សញ្ញាចាស់ នោះ​យើង​មើលឃើញថា គម្ពីរទាំងនេះ ដូចជា អ្វី​មួយ​ដែល​យើងមាន​ដូចគ្នា​ទៅនឹង​ព្រះគម្ពីរ​សញ្ញា​ចាស់​ដែរ ។

ទោះជា​យ៉ាងនេះ​ក្តី ការអាន​ជំពូក​មួយ​ពី​គម្ពីរ​អេសាយ ឬ អេសេគាល អាច​មាន​អារម្មណ៍​ថា​ខុសគ្នា​ពី​ការអាន​សារលិខិត​នៅក្នុង​សន្និសីទ​ទូទៅ​មកពី​ប្រធាន​សាសនាចក្រ​បច្ចុប្បន្ន​ដែរ ។ ពេលខ្លះ​វា​ពិបាក​នឹង​មើល​ឃើញ​ថា ព្យាការី​ពី​បុរាណ​មាន​អ្វី​ដែល​ត្រូវ​និយាយ​មក​កាន់​យើង ។ យ៉ាងណាមិញ ពិភព​លោក​ដែល​យើង​រស់នៅ​សព្វថ្ងៃ​នេះ គឺ​ខុសគ្នា​ឆ្ងាយ​ពី​កន្លែង​ដែល​ពួកលោក​បាន​បង្រៀន និង​ព្យាករ ។ ហើយ​ការណ៍​ដែល​ថា យើង​កំពុងតែ មាន ព្យាការី​ដែល​នៅរស់​នោះ អាច​នាំ​ឲ្យ​មាន​សំណួរ​មួយ ៖ ហេតុអ្វី​យើង​ចាំបាច់​ត្រូវ​ខិតខំ—ហើយ​វា​ពិតជា​ត្រូវការ​ការខិតខំ​មែន—អាន​ពាក្យសម្តី​របស់​ព្យាការី​ពីបុរាណ ?

ពួកលោក​ពិត​ជា​មាន​អ្វីមួយ​និយាយ​មកកាន់​យើង​មែន ។

ភាគច្រើន មនុស្ស​សព្វថ្ងៃនេះ​មិនមែន​ជា​អ្នកអាន​ចម្បង​ដែល​ព្យាការី​នៃ​ព្រះគម្ពីរ​សញ្ញា​ចាស់​សំដៅ​ទៅលើ​នោះ​ឡើយ ។ ព្យាការី​ទាំងនោះ​បាន​មាន​កង្វល់​បន្ទាន់ ដែល​ពួកលោក​បាន​ថ្លែង​នៅ​សម័យ និង​ទីកន្លែង​របស់​ពួកលោក—ដូច​ជា​ព្យាការី​នៅ​ថ្ងៃ​ចុង​ក្រោយ​របស់​យើង​ថ្លែង​ពី​កង្វល់​បន្ទាន់ៗ​របស់​យើង​នៅ​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ​ដែរ ។

ទន្ទឹមពេល​គ្នា​នេះ ព្យាការី​ក៏អាច​មើលឃើញ​ហួសពី​កង្វល់​បន្ទាន់​ទាំងឡាយ​ផងដែរ ។ កាតព្វកិច្ច​មួយ​គឺ ពួកលោក​បង្រៀន​ពី​សេចក្ដីពិត​ដ៏​អស់កល្ប​ជានិច្ច ដែល​ទាក់ទង​ដល់​គ្រប់​សម័យកាល​ទាំងអស់ ។ ហើយ​ដោយ​មាន​ពរជ័យ​ឲ្យ​មាន​វិវរណៈ នោះ​ពួកលោក​យល់​កាន់តែ​ច្បាស់ មាន​ទស្សនៈ​ដ៏​ទូលំទូលាយ​អំពី​កិច្ចការ​របស់​ព្រះ ។ ឧទាហរណ៍ អេសាយ​មិន​ត្រឹមតែ​អាច​ព្រមាន​មនុស្ស​នៅ​សម័យ​លោក​អំពី​អំពើបាប​របស់​ពួកគេ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ—លោក​ថែម​ទាំង​អាច​សរសេរ​អំពី​ការរំដោះ​សាសន៍​អ៊ីស្រាអែល​ដែល​រស់នៅ ២០០ ឆ្នាំ នា​ពេល​អនាគត ហើយ​បង្រៀន​ដំណាល​គ្នា​អំពី​ការរំដោះ ដែល​រាស្រ្ត​ទាំងអស់​របស់​ព្រះ​ស្វែងរក​ផងដែរ ។ បន្ថែម​ពីលើ​នោះ លោក​អាច​សរសេរ​ការព្យាករ​ដែល​សូម្បី​តែ​នៅ​សព្វថ្ងៃ​នេះ​ក្តី ក៏​នៅតែ​រង់ចាំ​ការសម្រេច​បាន​ពេញលេញ​ផងដែរ—ដូចជា​ការសន្យា​នៃ « ផែនដី​ថ្មី » ( អេសាយ ៦៥:១៧ ) ដែល « នឹង​ស្គាល់​ព្រះ​យេហូវ៉ា » ( អេសាយ ១១:៩ ) ដែល​ជា​​ពួក​ពូជ​អំបូរ​ដែល​បាត់​នៃ​សាសន៍​អ៊ីស្រាអែល ថា​នឹង​ត្រូវបាន​ប្រមូល​ផ្តុំ​គ្នា​វិញ ហើយ « នគរ » ពុំ « ហាត់​រៀន​ធ្វើ​សឹក​សង្គ្រាម​ទៀត​ដែរ » ( អេសាយ ២:៤ ) ។ ផ្នែក​មួយ​នៃ​អំណរ និង​ការបំផុស​គំនិត​ដែល​មក​តាមរយៈ​ការអាន​ពាក្យសម្តី​របស់​ព្យាការី​នៃ​ព្រះគម្ពីរ​សញ្ញាចាស់ ដូចជា អេសាយ គឺ​ការដឹងថា យើង ដើរ​តួសំខាន់​នៅក្នុង​ថ្ងៃ​ដ៏រុងរឿង​ដែល​ពួកលោក​បាន​ស្រមៃ​ឃើញ ។

ដូច្នេះ​នៅពេល​បងប្អូន​អាន​ការព្យាករ​របស់​ព្យាការី​ពី​បុរាណ វា​មាន​អត្ថប្រយោជន៍​ដើម្បី​រៀន​អំពី​បរិបទ​ដែល​ពាក្យ​ព្យាករ​នេះ​ត្រូវបាន​សរសេរ​ឡើង ។ ប៉ុន្តែ​បងប្អូន​ក៏​គួរតែ​មើល​ខ្លួន​ឯង​នៅក្នុង​ការព្យាករ​នេះ​ផងដែរ ឬ « ប្រៀបធៀប​ពាក្យ​ទាំង​នោះ​ទៅ​នឹង​ខ្លួន [ បងប្អូន ] » ដូច​ដែល​នីហ្វៃ​បាន​រៀបរាប់​នោះ ( សូមមើល នីហ្វៃទី១ ១៩:២៣–២៤ ) ។ ពេលខ្លះ វា​មានន័យ​ថា ការ​ស្គាល់​ក្រុង​បាប៊ីឡូន​ថា​ជា​និមិត្តរូប​មួយ​នៃ​រឿង​ខាង​លោកិយ និង​ភាព​ឆ្មើងឆ្មៃ មិន​មែន​គ្រាន់​តែ​ជា​ទីក្រុង​បុរាណ​មួយ​នោះ​ទេ ។ វា​អាច​មានន័យ​ថា យើង​យល់ដឹង​ថា​សាសន៍​អ៊ីស្រាអែល​គឺជា​រាស្ត្រ​របស់​ព្រះ​នៅ​គ្រប់​សម័យកាល និង​ការយល់ដឹង​ថា ក្រុង​ស៊ីយ៉ូន​គឺជា​បុព្វហេតុ​នៅ​ថ្ងៃ​ចុង​ក្រោយ​ដែល​រាស្ត្រ​របស់​ព្រះ​ឱប​ក្រសោប ជំនួស​ឲ្យ​ការ​គ្រាន់​តែ​ប្រើ​ជា​ពាក្យ​មួយទៀត​សម្រាប់​ក្រុង​យេរូសាឡិម ។

យើង​អាចប្រៀបធៀប​បទគម្ពីរ​បាន​ដោយសារ​យើង​យល់ថា ការព្យាករ​មួយ​អាច​ត្រូវ​បាន​បំពេញ​តាម​របៀប​ជាច្រើន ។ គំរូ​ដ៏​ល្អ​មួយ​អំពី​រឿង​នេះ​គឺជា​ការ​ព្យាករ​នៅ​ក្នុង អេសាយ ៤០:៣ ៖ « មាន​ឮ​សំឡេង​១​កំពុង​តែ​ស្រែក​នៅ​ទី​រហោស្ថាន​ថា ចូរ​រៀបចំ​ផ្លូវ​សម្រាប់​ទទួល​ព្រះយេហូវ៉ា » ។ ចំពោះ​ពួក​សាសន៍​យូដា​ដែល​ជាប់​ក្នុង​សេវកភាព​នៅ​ក្រុង​បាប៊ីឡូន សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​នេះ​អាច​សំដៅ​លើ​ព្រះអម្ចាស់ ដែល​កំពុង​ប្រទាន​ផ្លូវ​ដើម្បី​ឲ្យ​រួចផុត​ពី​សេវកភាព ហើយ​ត្រឡប់​ចូល​ក្រុង​យេរូសាឡិម​វិញ ។ ចំពោះ​ម៉ាថាយ ម៉ាកុស និង​លូកា ការព្យាករ​នេះ​ត្រូវ​បាន​បំពេញ​ដោយ​យ៉ូហាន បាទីស្ទ ជា​អ្នក​ដែល​បាន​រៀបចំ​ផ្លូវ​សម្រាប់​ការងារ​បម្រើ​ក្នុង​ព្រះជន្ម​រមែង​ស្លាប់​របស់​ព្រះអង្គ​សង្គ្រោះ ។ ហើយ​យ៉ូសែប ស៊្មីធ បាន​ទទួល​វិវរណៈ​ថា ការព្យាករ​នេះ​នៅតែ​ត្រូវ​បាន​បំពេញ​នៅ​ថ្ងៃ​ចុងក្រោយ​ដដែល ក្នុង​ការ​រៀបចំ​សម្រាប់​ការងារ​បម្រើ​នៅ​សហសវត្សរ៍​របស់​ព្រះគ្រីស្ទ ។ តាម​របៀប​ជាច្រើន យើង​នៅ​តែ​យល់ដឹង​ថា ពួក​ព្យាការី​បុរាណ​ជាច្រើន បាន និយាយ​មក​កាន់​យើង ។ ហើយ​ពួកលោក​បាន​បង្រៀន​នូវ​សេចក្ដី​ពិត​ដែល​មាន​តម្លៃ​ដ៏​អស់កល្ប​ជានិច្ច​ជាច្រើន​ដែល​ទាក់ទង​នឹង​យើង ដូចជា​វា​ទាក់ទង​នឹង​អ៊ីស្រាអែល​ពី​បុរាណ​ដែរ ។

ព្យាការី​ពី​បុរាណ​កំពុង​សរសេរ

កាល​ដ៏​ពេញ​កំណត់ ដោយ ហ្រ្គេក ខេ អូលសិន

ពួកលោក​បាន​ធ្វើ​ទីបន្ទាល់​ពី​ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ

ប្រហែល​ជា​រឿង​ដែល​សំខាន់​ជាង​ការ​មើល​ឃើញ​ខ្លួន​បងប្អូន​នៅ​ក្នុង​ការព្យាករ​នៃ​ព្រះគម្ពីរ​សញ្ញា​ចាស់ គឺជា​ការ​មើល​ឃើញ​ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ​នៅ​ក្នុង​ការ​ព្យាករ​ទាំង​នោះវិញ ។ ប្រសិន​បើ​បងប្អូន​រកមើល​ទ្រង់ នោះ​បងប្អូន​នឹង​រកឃើញ​ទ្រង់ ទោះ​ជា​ព្រះនាម​របស់​ទ្រង់​មិន​ត្រូវ​បាន​លើក​ឡើង​ក្ដី ។ វាអាច​ជួយ​ដើម្បី​ចងចាំថា ព្រះ​នៃ​ព្រះគម្ពីរ​សញ្ញា​ចាស់ ព្រះអម្ចាស់ ព្រះយេហូវ៉ា គឺជា ព្រះយេស៊ូវ​គ្រីស្ទ ។ នៅគ្រប់ពេល​ដែល​ពួកព្យាការី​អត្ថាធិប្បាយ​អំពី​អ្វី​ដែល​ព្រះអម្ចាស់​កំពុង​ធ្វើ ឬ​អ្វី​ដែល​ទ្រង់​នឹង​ធ្វើ នោះ​ពួកលោក​កំពុង​ថ្លែង​អំពី​ព្រះអង្គ​សង្គ្រោះ ។

បងប្អូន​ក៏​នឹង​រកឃើញ​សេចក្តីយោង​ជាច្រើន​ទៅកាន់​ព្រះយេហូវ៉ា​ទ្រង់​បាន​ចាក់​ប្រេងតាំង ( សូមមើល អេសាយ ៦១:១ ) ព្រះ​ប្រោសលោះ ( សូមមើល ហូសេ ១៣:១៤ ) និង​ជា​ស្តេច​នៅពេល​អនាគត​ចេញពី​រាជវង្ស​របស់​ស្តេច​ដាវីឌ ( សូមមើល អេសាយ ៩:៦–៧; សាការី ៩:៩ ) ។ អ្វីៗ​ទាំងអស់​នេះ​គឺជា​ការព្យាករ​អំពី​ព្រះ​យេស៊ូវគ្រីស្ទ ។ ជាទូទៅ បងប្អូន​នឹង​អាន​អំពី​ការរំដោះ ការអត់ទោស ការប្រោសលោះ និង​ការស្តារ​ឡើងវិញ ។ ដោយ​មាន​ព្រះ​អង្គ​សង្រ្គោះ​នៅក្នុង​គំនិត និង​ដួងចិត្ត​របស់​បងប្អូន នោះ​ជាធម្មតា ការព្យាករ​ទាំងនេះ​នឹង​ចង្អុល​បង្ហាញ​បងប្អូន​ទៅ​រក​ព្រះរាជបុត្រា​នៃ​ព្រះ ។ នៅ​ទីបញ្ចប់ វិធី​ដ៏​ប្រសើរ​បំផុត​ដើម្បី​យល់​ពី​ការព្យាករ​គឺ​ត្រូវមាន « វិញ្ញាណ​នៃ​សេចក្តី​ទំនាយ » ដែល​យ៉ូហាន​ប្រាប់​យើង​នោះ ពោល​គឺ « សេចក្តី​បន្ទាល់​ពី​ព្រះយេស៊ូវ » ( វិវរណៈ ១៩:១០ ) ។

កំណត់​ចំណាំ

  1. អេសាយ យេរេមា អេសេគាល និង​ដានីយ៉ែល​ត្រូវ​បាន​លើក​ឡើង​ជា​រឿយៗ​ថា​ជា​ព្យាការី​ធំ ដោយសារ​តែ​គម្ពីរ​របស់​ពួក​លោក​វែងជាង ។ ពួក​ព្យាការី​ផ្សេង​ទៀត ( ហូសេ យ៉ូអែល អេម៉ុស អូបាឌា យ៉ូណាស មីកា ណាហ៊ុម ហាបាគុក សេផានា ហាកាយ សាការី និង​ម៉ាឡាគី ) ត្រូវ​បាន​ហៅ​ថា​ជា​ព្យាការី​តូច ដោយសារ​គម្ពីរ​របស់​ពួក​លោក​ខ្លី​ជាង ។ គម្ពីរ​បរិទេវ​ត្រូវ​បាន​ចាត់​ទុក​ថា​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​ការ​និពន្ធ​ទាំងឡាយ ​ប៉ុន្ដែ​មិន​មែន​ជា​ព្យាការី​ទេ ។

  2. យើង​មិន​ដឹង​ពី​របៀប​ដែល​គម្ពីរ​របស់​ព្យាការី​ត្រូវ​បាន​រៀបរៀង​ឡើង​នោះ​ឡើយ ។ នៅ​ក្នុងករណី​មួយ​ចំនួន ព្យាការី​មួយ​រូប​ប្រហែលជា​បាន​មើល​ខុស​ត្រូវ​លើ​បណ្ដុំ​នៃ​ការនិពន្ធ និង​ការព្យាករ​របស់​លោក ។ ក្នុង​ករណី​ផ្សេង​ទៀត វា​ប្រហែល​ជា​ត្រូវ​បាន​កត់ត្រា ហើយ​រៀបរៀង​ឡើង បន្ទាប់​ពី​លោក​បាន​ទទួល​មរណភាព ។

  3. « សូម​គិតអំពី​ការ​រំភើបចិត្ត និង​ភាព​បន្ទាន់​ថា ៖ គ្រប់ព្យាការី​ទាំងអស់​ចាប់​តាំង​ពី​លោក​អ័ដាម​មក បាន​មើលឃើញ​ជំនាន់​របស់​យើង ។ ហើយ​ព្យាការី​គ្រប់​រូប​បាន​និយាយ​អំពី​ជំនាន់ របស់​យើង នៅពេល​ដែល​អ៊ីស្រាអែល​នឹង​ត្រូវ​បាន​ប្រមូល​ផ្ដុំ ហើយ​ពិភព​លោក​នឹង​រៀបចំ​ខ្លួន​សម្រាប់​ការ​យាងមក​ជា​លើក​ទី​ពីរ​របស់​ព្រះអង្គសង្គ្រោះ ។ ចូរគិត​ពី​ចំណុច​នេះ ! ក្នុង​ចំណោម​មនុស្ស​ទាំងអស់​ដែល​ធ្លាប់​រស់នៅ​លើ​ផែនដី​នេះ ពួក​យើង គឺ​ជា​មនុស្ស​ដែល​បាន​ចូលរួម​នៅក្នុង​ព្រឹត្តិការណ៍​នៃ​ការប្រមូល​ផ្ដុំ​ដ៏​អស្ចារ្យ​ចុង​ក្រោយនេះ ។ ឱ នោះ​ជា​រឿង​រំភើប​ណាស់ ! » ( រ័សុល អិម ណិលសុន « Hope of Israel » [ ការប្រជុំ​ធម្មនិដ្ឋាន​សម្រាប់​យុវវ័យ​ទូទាំង​ពិភពលោក ថ្ងៃទី ៣ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ២០១៨ ] បន្ថែម​ទៅ​នឹង New Era និង Ensign ទំព័រ ៨ នៅលើ​គេហទំព័រ ChurchofJesusChrist.org ) ។ សូមមើល​ផង​ដែរ រ៉ូណល អេ រ៉ាសបាន « Fulfillment of Prophecy » EnsignLiahona ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០២០ ទំព័រ ៧៥–៧៨ ។

  4. ព្រះអង្គសង្គ្រោះ​បាន​មាន​បន្ទូល​លើក​ឡើង​ពី​អេសាយ​ថា « គ្រប់​ទាំង​ការណ៍​ដែល​លោក​មាន​ប្រសាសន៍​នោះ បាន​កើត​ឡើង ហើយ នឹង​កើត​ឡើង គឺ​ស្រប​តាម​ពាក្យ​ពេចន៍​ដែល​លោក​បាន​ប្រាប់ » ( នីហ្វៃទី​៣ ២៣:៣; អក្សរទ្រេត​ត្រូវ​បាន​បន្ថែម ) ។

  5. សូមមើល ម៉ាថាយ ៣:១–៣; ម៉ាកុស ១:២–៤; លូកា ៣:២–៦ ។

  6. សូមមើល គោលលទ្ធិ និង សេចក្ដី​សញ្ញា ៣៣:១០; ៦៥:៣; ៨៨:៦៦ ។