li Kristo chiru laj Pilato

Ecce Homo, xb’aan laj Antonio Ciseri

17-23 junio

Mateo 27; Markos 15; Lukas 23; Jwan 19

”Xtz’aqlok ru”

Re xtikib’ankil laa kawresinkil, il ru Mateo 27; Markos 15; Lukas 23 ut Jwan 19. Sik’, rik’in tijok, xtawb’al ru li k’a’ru ajb’il ru choq’ reheb’ li kok’al.

Xtz’iib’ankil li nakak’oxla

reetalil li wotzok

Xkanab’ankileb’ chi wotzok

Kanab’eb’ li kok’al chixchapb’al jun li jalam-uuch re li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al. Naq yooqeb’ chixchapb’al li jalam-uuch, li junjunq chi kok’al naru te’xwotz k’a’ru neke’xnaw chirix chan ru naq kikam li Jesus.

reetalil li k’utuk

Xk’utb’al li tzol’leb’

Kok’al toj ka’ch’ineb’ xyu’am

Mateo 27:11–66; Lukas 23; Jwan 19

Sa’ xk’ab’a’ naq li Jesus kik’am sa’ ink’ab’a’, naru tinwakliiq chi’ yo’yo.

Maare li seraq’ re lix k’eeb’al li Jesus chiru krus tixsachb’esi xch’ooleb’ li kok’al toj ka’ch’ineb’ xyu’am. “Ch’ol 52: Naraqe’ aatin chirix li Jesus” ut “Ch’ol 53: Nak’ehe’ chiru krus li Jesus,”, Eb’ li Esilal sa’ li Ak’ Chaq’rab’, 133–138, malaj eb’ li video sa’ (LDS.org) naru te’xk’ut jun chaab’il eetalil re chan ru naru nakawotz li seraq’ a’in chi chaab’il rik’ineb’.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• K’ut li jalam-uuch sa’ li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al naq yookat chi aatinak chirix naq naraqe’ aatin chirix li Jesus, naq nak’ehe’ chiru krus ut lix muqb’al (chi’ilmanq ajwi’ Libro de obras de arte del Evangelio,57 ut 58). Kanab’eb’ li kok’al chixwotzb’al li k’a’ru neke’xnaw chirix li ki’k’ulmank sa’eb’ li hoonal a’an. Ye naq sa’ rox li kutan, li Jesus kiwakli chi yo’yo, li naraj naxye naq kiq’aj chaq sa’ li yu’am.

• Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xye junjunq li k’a’aq re ru li neke’xb’aanu lix na’ xyuwa’eb’ choq’ reheb’ li ink’a’ neke’ru chixb’aanunkileb’ li kok’al yal xjuneseb’. K’ut jun xjalam-uuch li Kolonel. Ch’olob’ naq sa’ xk’ab’a’ li Jesus, naru toowakliiq chi yo’yo—li ink’a’ nokoru chixb’aanunkil qajunes qib’.

• K’ut xjalam-uuch junaq li nakanaw ru li ak kamenaq chik. Ch’olob’ xyaalal naq sa’ xk’ab’a’ li Jesus li kristiaan a’an taawanq wi’chik xyu’am.

xmuqlajik li Kristo

Xmuqlajik li Jesus, xb’aan laj Carl Heinrich Bloch.

Mateo 27:26–37; Lukas 23:34

Naru ninkuyeb’ xmaak li kristiaan jo’ kixb’aanu li Jesus.

Chan ru taatenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru chan ru xkuyb’aleb’ xmaak li ink’a’ neke’xb’is lix b’aanuhomeb’, jo’ kixb’aanu li Jesus?

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Ch’olob’ chan ru naq eb’ laj puub’ ink’a’ ke’xb’is lix b’aanuhom rik’in li Jesus (chi’ilmanq Mateo 27:26–37), ut chirix a’an il ru Lukas 23:34. Ch’olob’ naq rik’in xkuyb’aleb’ xmaak li kristiaan, naqakanab’ junpak’al li yib’ aj eek’ahom li naqeek’a rik’ineb’ a’an ut naqak’ut qarahom.

• Wotzeb’ resilal junjunq hoonal naq junaq tixye malaj tixb’aanu k’a’ruhaq chi ink’a’ b’isb’il. Kanab’eb’ li kok’al chixk’utb’esinkil chan raj ru te’xkuy xmaak li kristiaan a’an.

• Tz’iib’aheb’ sa’ li pizarron aatin malaj ch’ol aatin re “Chinaatenqʼa re tinkuyebʼ lix maak,” B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 52. Kanab’eb’ li kok’al chixb’ichankil chi naab’al sut li b’ich ut sacheb’ junjunq li aatin chi junjunq sut tojo’ re naq ak xe’xtzol chixjunil li b’ich. Jo’ chanru naxye li b’ich, aniheb’ li tento taqak’uyeb’ xmaak? Ani naru chi tenq’ank qe naq mas ch’a’aj li kuyuk maak?

• Sik’ sa’ jun li Liahona jun li esil chirix junaq ch’ina al li xk’uy xmaak junaq. Wotz rik’ineb’ li kok’al.

Lukas 23:32–33, 39–43

Sa’ xk’ab’a’ naq li Jesus kixnumsi rahilal ut kikam sa’ ink’ab’a’, naru tinjal ink’a’uxl ut taakuye’q inmaak.

Us ta eb’ li kok’al toj maji’ wan reheb’ waqxaqib’ chihab’ maji’ teneb’anb’il sa’ xb’eeneb’ li neke’xb’aanu, aajel ru naq te’xtikib’ xtzolb’al anajwan chan ru xjalb’al xk’a’uxleb’ chirix li k’a’ru ink’a’ us neke’xsik’ ru xb’aanunkil.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• K’os ru Lukas 23:32–33, 39–43 ut k’uteb’ li wiib’ aj elq’ sa’ li jalam-uuch 57 re li Libro de obras de arte del Evangelio. Ch’olob’ naq chirix naq lix b’een aj elq’ kireetz’u li Jesus, li xkab’ kixk’ulub’a sa’ xb’een naq yib’ ru li kixb’aanu—rik’in a’an kixtikib’ xjalb’al xk’a’uxl.

• Il ru Tz’ol’leb’ ut Sumwank 19:16 choq’ reheb’ li kok’al. K’a’ut naq li Jesus kixk’ul rahilal sa’ qak’ab’a’?

• K’ut li video “La bicicleta brillante” (canalmormon.org). Ch’olob’ naq li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo naru nokohe’xtenq’a chixyiib’ankil li qamaak ut li qamajelal ut chixk’ulb’al xkuyb’al qamaak.

• Kanab’eb’ li kok’al chixjuch’inkil li pizarron rik’in li yees re reetalinkil li ink’a’ us naqasik’ ru xb’aanunkil. Ut chirix a’an patz’ reheb’ naq te’xsach li juch’ re reetalinkil li jalb’a-k’a’uxlej. K’ut jun lix jalam-uuch li Kolonel ut ch’olob’ xyaalal naq naru naqajal qak’a’uxl sa’ xk’ab’a’ a’an.

reetalil li k’utuk

Xk’utb’al li tzol’leb’

Kok’al ak ninqeb’

Mateo 27:11–66; Lukas 23; Jwan 19

Li Jesus kikam sa’ ink’ab’a’ xb’aan naq nikinixra.

K’a’ut naq nakab’antioxi naq li Jesus kikam sa’ aak’ab’a’? K’e reetal chan ru naru nakatenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru lix aajelil ru lix mayej aj tojol-ix re li Kolonel li kixb’aanu choq’ reheb’ a’an.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Yiib’ jun xtusulal li kik’ulman sa’ Mateo 27:11–66 (wi nakawaj aatenq’ankil re xb’aanunkil a’an, sik’ sa’ “Ch’ol 52: Naraqe’ aatin chirix li Jesus” ut li “Ch’ol 53: Nak’ehe’ chiru krus li Jesus,” Eb’ li Esilal sa’ li Ak’ Chaq’rab’, 133–138). Kanab’eb’ li kok’al chixtzolb’aleb’ li raqal a’an ut chixk’eeb’aleb’ xtusulal li kik’ulman.

• K’uteb’ li video “Jesús es condenado ante Pilato” ut “Jesús es azotado y crucificado” (LDS.org). (Chi’ilmanq ajwi’ “The Atonement”, LDS.org). K’a’ut naq li Jesus kiwan rajom chixnumsinkil rahilal sa’ qak’ab’a’?

• Patz’ re jun li ch’ina al naq taaril ru Mateo 27:54 ut kanab’eb’ li kok’al chixwotzb’al k’a’aq re ru chirix li Jesus li natenq’an reheb’ chixnawb’al naq a’an li Ralal li Dios.

• Patz’ reheb’ li kok’al k’a’ru neke’xtzol chirix lix kamik li Jesus chiru krus rik’in li b’ich “Kikam li nimla Kolonel,” Eb’ li b’ich,  116, malaj rik’in junaq chik li b’ich re li ch’utam re li loq’laj wa’ak.

Mateo 27:26–37; Lukas 23:34

Naru tinkuyeb’ xmaak li kristiaan jo’ kixb’aanu li Jesus.

Naru naq ch’a’ajaq xkuyb’aleb’ xmaak li kristiaan. Eb’ li kok’al li nakatzoleb’ te’osob’tesiiq naq te’xtaaqe lix b’aanuhom li Kolonel ut te’xkuy xmaakeb’ chixjunileb’.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Kanab’eb’ li kok’al chixk’eeb’aleb’ xhoonaleb’ chirib’ileb’ rib’ re rilb’al ru chirix naq eb’ laj puub’ ink’a’ ke’xb’is lix b’aanuhomeb’ rik’in li Jesus sa’ Mateo 27:26–37 ut naq li Jesus kixkuyeb’ xmaak sa’ Lukas 23:34. (Chi’ilmanq xkomon li nawom nak’ehe xb’aan lix Jaltesinkil ru li Santil Hu xb’aan laj Jose Smith sa’ JJS, Lukas 23:35   ). K’a’ru naqatzol chirix lix b’aanuhom li Jesus?

• Tz’iib’a sa’ li pizarron K’a’ru naru nekeb’aanu re xkuyb’al xmaak junaq li ink’a’ xb’is lix b’aanuhom eerik’in? Kanab’eb’ li kok’al chixk’eeb’aleb’ xhoonal chirib’ileb’ rib’ re xtz’iib’ankil sa’ li pizarron, jo’ li Tijok re reek’ankil li rahom choq’ re li kristiaan malaj Xk’oxlankil li k’a’ru chaab’il chirix li kristiaan.

• Kanab’eb’ li kok’al chixyiib’ankileb’ xjalam-uuch li jalan jalanq chi hoonal naq junaq ink’a’ naxb’is lix b’aanuhom ut chirix chan ru naq te’xkuy raj xmaak li kristiaan a’an. Kanab’eb’ chixwotzb’aleb’ lix jalam-uuch sa’ li tzoleb’aal.

Lukas 23:32–33, 39–43

B’antiox re naq li Jesus kixnumsi rahilal ut kikam sa’ ink’ab’a’, naru tinjal ink’a’uxl ut taakuye’q inmaak.

Li tzolok a’in a’an jun chaab’il hoonal re xch’olob’ankil xyaalal naq, sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, naru naqajal qak’a’uxl chirixeb’ li qamaak ut taakuye’q qamaak.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• B’oq jun li ch’ina al chirilb’al ru Lukas 23:32–33, 39–43. Ch’olob’ naq li wiib’ chi kristiaan li ke’kehe’ chiru li krus rochb’een li Jesus a’aneb’ aj elq’. Chan ru kixk’utb’esi jun reheb’ laj elq’ naq yoo chixtikib’ankil xjalb’al xk’a’uxl?

• Tz’iib’a li ch’ol aatin a’in sa’ li pizarron, rik’in xkanab’ankileb’ junjunq yamyo b’ar wi’ wanqeb’ junjunq li aatin jalan xtz’ib’ankil: “Naru nakuye’ inmaak naq ninjal ink’a’uxl sa’ xk’ab’a’ li xtojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo.” K’e kok’ eetalil reheb’ li kok’al li taatenq’anq reheb’ chixnujob’resinkileb’ li yamyo.

• Kanab’ jun li ch’ina al chixchapb’al jun li b’oolx, ut nujob’resi rik’ineb’ kok’ pek naq lix komoneb’ li kok’al te’xye li k’a’ru ink’a’ us li naru naxsik’ ru xb’aanunkil junaq. Tenq’aheb’ li kok’al chixjuntaq’eetankiil li b’oolx rik’in li musiq’ejil iiq li naqak’am naq nokomaakob’k. Chan ru naq li jalb’a-k’a’uxlej chanchan chik li risinkileb’ li pek sa’ li b’oolx?

• Oksi li aatin “Te puedes arrepentir y perdonar” (Liahona, agosto re 2015,  75) re xk’utb’al chiruheb’ li kok’al chan ru te’xjal xk’a’uxleb’.

reetalil li tzolok

Xb’oqb’aleb’ chi tzolok sa’ kab’l

Waklesiheb’ xch’ool li kok’al chixk’oxlankil junaq li ani tento te’xkuy xmaak ut chixxaqab’ankil k’a’ru te’xb’aanu re xk’utb’al chiru li kristiaan a’an naq xe’xkuy xmaak.

Xchaab’ilob’resinkil li qak’utum

Tzol xk’eeb’al reetal li na’leb’ nak’utb’esiman. Chi kok’ aj xsa’ li k’utb’esinb’il na’leb’ nak’ulun “chi junjunqil li raqal” (2 Nefi 28:30), ut ink’a’ chixjunil sa’ jun sut. Naq yooqat chi tijok ut chixtz’ilb’al rixeb’ li loq’laj hu ut li tusleb’ aatin a’in, taak’e reetal naq te’wulaq li na’leb’ ut li musiq’aak chi yalaq jo’q’e ut chi yalaq b’ar: maare naq yooqat chi xik sa’ laa k’anjel, naq nakatk’anjelak sa’ laa wochoch malaj naq nakat-aatinak rik’ineb’ laa junkab’al malaj eb’ laa wamiiw.

perel re kok’ k’anjel: tinwakliiq chi yo’yo