Fuakava Foʻoú 2023
9–15 Sānuali. Mātiu 2; Luke 2: Kuo Mau Haʻu ke Hū Kiate Ia


“9–15 Sānuali. Luke 2; Mātiu 2: Kuo Mau Haʻu ke Hū Kiate Ia,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: Fuakava Foʻoú 2023 (2022)

“9–15 Sānuali. Mātiu 5; Luke 6,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: 2023

ʻĪmisi
Ko e fononga ʻa e Kau Tangata Potó ʻi ha fanga kāmeli

Ke Tau Hū Kiate Ia, tā ʻe Dana Mario Wood

9–15 Sānuali

Mātiu 2; Luke 2

Kuo Mau Haʻu ke Hū Kiate Ia

Ko e fānau ʻokú ke akoʻí, ko e ngaahi foha mo e ngaahi ʻofefine mahuʻinga kinautolu ʻa e Tamai Hēvaní. Kole kiate Ia ke tokoni atu ʻi hoʻo feinga ke akoʻi kinautolu mei he folofolá. Te Ne lava ʻo tataki koe ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻoku totonu ke ke fakamamafaʻí pea te Ne lava ʻo ueʻi fakalaumālie koe ʻaki ha ngaahi fakakaukau ʻekitivitī ʻe tokoni ki Heʻene fānaú.

ʻĪmisi
fakaʻilonga feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Kole ki he fānaú ke nau tala atu ʻa e ngaahi meʻa ʻoku nau ʻiloʻi fekauʻaki mo e ʻaloʻi ʻo Kalaisí. Ko e hā ‘a e ngaahi konga ʻo e talanoá ʻoku nau manako aí?

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Iiki Angé

Luke 2:1–14

Naʻe ʻaloʻi ʻa Sīsū.

Naʻe tuku ʻe Sīsū ʻa Hono ʻafioʻanga mo e Tamai Hēvaní, kae lava ke ʻaloʻi Ia ʻi māmani ke Ne hoko ko hotau Fakamoʻui. Te ke lava fēfē ʻo tokoniʻi ʻa e fānaú ke nau manatuʻi e talanoa ʻo hono ʻaloʻi ʻo Kalaisí?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • ʻI hoʻo lau e talanoa ʻo hono ʻaloʻi ʻo Kalaisí, fakaafeʻi e fānaú ke nau fakatātaaʻi ʻiate kinautolu pē ʻa e talanoá, pe fakaʻaongaʻi e peesi ʻekitivitī ʻo e uike ní ke toe fakamanatu ʻa e talanoá. (Vakai foki ki he “Vahe 5: ʻAloʻi ʻo Sīsū Kalaisí,” ʻi he Ngaahi Talanoa ʻo e Fuakava Foʻoú, 13–15, pe ko e vitiō fekauʻaki mo iá ʻi he ChurchofJesusChrist.org.)

  • Kapau ʻoku ʻi ai, ʻomi ha seti kakato ʻo e ʻAloʻí pea fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau fokotuʻutuʻu ʻa e ʻū kongokongá ki hono feituʻu totonú, lolotonga ia hoʻo fai ange e talanoa ʻo hono ʻaloʻi ʻo Sīsū Kalaisí. Te ke lava foki ʻo fakaʻaliʻali ange ha fakatātā ʻo e ʻAloʻí (hangē ko ʻení, vakai ki he fokotuʻutuʻu ki he uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí). Tuhu ki ha kakai kehekehe ʻi he fakatātā ʻo e ʻAloʻí pea fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau vahevahe e meʻa ʻoku nau ʻilo fekauʻaki mo e tokotaha takitaha.

  • Hivaʻi fakataha ʻa e ngaahi hiva ʻoku manako taha ai ʻa e fānaú fekauʻaki mo hono ʻaloʻi ʻo Sīsuú. ʻI hoʻo fai iá, kumi ha ngaahi faingamālie ke fakahoko ai hoʻo fakamoʻoni ki he Fakamoʻuí. Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke vahevahe ʻa e ʻuhinga ʻoku nau ʻofa ai ʻia Sīsuú.

Mātiu 2:1–12

Te u lava ʻo foaki ha ngaahi meʻaʻofa lelei kia Sīsū.

Naʻe foaki ʻe he Kau Tangata Potó kia Sīsū ha ngaahi meʻaʻofa ʻo e koula, laʻipeno, mo e mula. Te ke lava fēfē ʻo fakaʻaongaʻi e talanoa ko ʻení ke akoʻi ki he fānaú, te nau lava ʻo foaki ha ngaahi meʻaʻofa kia Sīsū—ʻa e meʻaʻofa hangē ko e ʻofá, ngāue tokoní, mo e talangofuá?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo e Kau Tangata Potó ʻi hoʻo toe fakamatala ki he fānaú ʻa e talanoa ʻoku ʻi he Mātiu 2:1–12.  

  • Kofu fakameʻaʻofa ʻa e ʻū fakatātaá pe ngaahi meʻa ʻokú ne fakafofongaʻi e ngaahi meʻaʻofa ʻe lava ke tau foaki kia Sīsuú. Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke tokoni atu ʻi hono fakaava ʻa e ngaahi meʻaʻofá, pea aleaʻi e founga ʻoku tau foaki atu ai ʻa e ngaahi meʻaʻofa ko ʻení ki he Fakamoʻuí.

  • Tokoniʻi e fānaú kotoa ke nau tā pe hiki ha lisi ʻo e ngaahi meʻaʻofa te nau lava ʻo foaki kia Sīsuú, hangē ko e “hoko ko ha kaungāmeʻa leleí” pe ko e “lotú.” Fakaafeʻi e fānaú ke nau vahevahe ʻenau lisí mo e kalasí pea fili ha “meʻaʻofa” ʻe taha te nau foaki kia Sīsū he ʻahó ni.

Luke 2:40–52

Naʻe hoko ʻa Sīsū ko ha kiʻi tamasiʻi ʻo hangē ko aú.

ʻE ala tokoni ʻa e ako fekauʻaki mo e kei siʻi ʻa e Fakamoʻuí, ke fakafekauʻaki ʻe he fānaú ʻa kinautolu kiate Ia. ʻEke ki he fānaú ʻa e meʻa ʻoku nau lava ʻo ako mei he ngaahi vēsí ni fekauʻaki mo e founga te nau lava ai he taimí ni ʻo hangē ko Sīsuú.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaafeʻi ha toʻu tupu ʻe taha ʻi he uōtí ke ʻaʻahi atu ki ho kalasí pea vahevahe ʻa e talanoa fekauʻaki mo e faiako ʻa Sīsū ‘i he temipalé ʻi Heʻene kei talavoú.

  • Tomuʻa kole ki ha fānau ʻe niʻihi ke nau omi mo ha laʻitā ʻo kinautolu ʻi heʻenau kei pēpeé ke vahevahe. ʻEke kiate kinautolu e anga ʻo ʻenau tupu haké. Vahevahe ha ngaahi founga ʻe niʻihi ʻo e tupu hake ʻa Sīsuú (vakai, Luke 2:40, 52). Hivaʻi fakataha mo e fānaú ʻa e “Ko Sīsuú Naʻá Ne Hangē Ha kiʻi Tamasiʻí” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 34) pe ko ha foʻi hiva kehe fekauʻaki mo e Fakamoʻuí.

  • Lau ʻa e Luke 2:52, pea fakamatalaʻi e ʻuhinga ʻo e “potó” mo e “lahí.” Te ke lava ʻo kole ki he fānaú ke nau fakahoko e ngaahi tōʻonga ʻokú ne fakahaaʻi e ʻuhinga ke tupulaki ʻi he potó pea ʻofeina ʻe he ʻOtuá mo e niʻihi kehé. Hangē ko ʻení, ʻe lava ke nau fakatātaaʻi hano lau ha tohi pe tokoniʻi ha taha ʻoku faingataʻaʻia.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Lalahi Angé

Luke 2:1–21; Mātiu 2:1–12

Naʻe tomuʻa fakahā ʻe he kau palōfita ʻo onoʻahó ʻa e ʻaloʻi ʻo e Fakamoʻuí.

Ne fakatuʻamelie e kau palōfitá mo e kakai tuí ki he ʻaloʻi ʻo e Fakamoʻuí ʻi ha laui senituli. ʻI he mahino ʻa e moʻoni ko ʻení, ʻe lava ke tokoni ia ke maʻu ʻe he fānaú ha loto-houngaʻia lahi ange ki he moʻui mo e ngāue fakafaifekau ʻa e Fakamoʻuí.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Kole ki he fānaú ke nau talanoa ha ngaahi meʻa ʻoku nau ʻamanaki lelei ki ai, hangē ko e hokosia ha ʻaho fāʻeleʻi pe ʻaho mālōlō. ʻAi ke lau ʻe he fānaú e Hilamani 14:2–5 ke ʻiloʻi e meʻa ne hanganaki atu ki ai e kau palōfitá.

  • Lau fakataha ha ngaahi kikite ʻo e ʻaloʻi ʻo e Fakamoʻuí (vakai, ʻĪsaia 7:14; 9:6; 1 Nīfai 11:18; Hilamani 14:5). Tokoniʻi e fānaú ke nau hiki e fakaikiiki ʻo e ngaahi kikité ni pea fekumi ki hono fakakakato ʻo e kikité ʻi he Luke 2:1–21 mo e Mātiu 2:1–12.

  • Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau tā ha fakatātā ʻo ha meʻa mei he Mātiu 2:1–12 pe Luke 2:1–21 pea vahevahe ʻa e ʻuhinga ʻoku nau houngaʻia ai ʻi hono ʻaloʻi ʻo Sīsuú.

ʻĪmisi
Mele, Siosefa, mo Simione pea mo e pēpē valevale ko Sīsuú

Ko e Fakaʻapaʻapa ʻa Simione ki he Valevale ko Kalaisí, tā ʻa Greg K. Olsen

Luke 2:40, 52

Pea naʻe tupulaki “ʻa e potó ʻia Sīsū mo e lahí, pea naʻe ʻofeina ia ʻe he ʻOtuá mo e tangatá.”

Hangē ko Sīsuú, ʻoku ʻi ai ha misiona mahuʻinga ke teuteu ki ai ʻa e fānau ʻokú ke akoʻí. Ko e hā ha meʻa te nau lava ʻo ako mei he sīpinga ʻa Sīsuú?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • ʻI hoʻo lau e Luke 2:40, 52, talaange ki he fānaú ke nau fakafanongo ki he ngaahi meʻa ne fai ʻe Sīsuú. Fakaafeʻi e fānaú ke vahevahe e ngaahi founga kuo nau tupu hake ai talu ʻenau kei siʻí. Vahevahe hoʻo ngaahi aʻusia ʻo hono ako māmālie ʻa e ongoongoleleí. Vahevahe hoʻo fakamoʻoni ki he Fakamoʻuí.

  • Fakakakato ʻa e ngaahi ʻekitivitī ʻokú ne fakamatalaʻi e kupuʻi lea ʻi he Luke 2:40, 52. Hangē ko ʻení, ʻe lava ke ke fua e māʻolunga ʻo e fānau takitaha (“[naʻe] tupulaki … [ʻa] Sīsū [ʻi he] lahi”) pe kole ki he fānaú ke nau vahevahe ʻenau ngaahi potufolofola manakó (“pea mālohi ʻi he laumālie”). Tokoniʻi e fānaú ke nau fakatokangaʻi e ngaahi founga ʻoku nau tupulaki aí pea vahevahe e ngaahi meʻá ni mo honau ngaahi fāmilí.

  • Hili hono toe vakaiʻi ʻo e Luke 2:40, 52, fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau vahevahe ʻa e anga ʻo ʻenau fakakaukaú pe naʻe mei fēfē ʻa Sīsū lolotonga ʻEne ʻi he toʻu tatau mo kinautolú. Naʻe mei fēfē ʻa ʻEne feohi mo ʻEne faʻeé? Ko Hono ngaahi tokouá mo e tuofāfiné?

Luke 2:41–52

Te u lava ʻo muimui ʻi he sīpinga ʻa Sīsū Kalaisí.

Naʻa mo e kei siʻi ʻa Sīsuú, naʻá Ne akoʻi ʻa e ongoongoleleí ʻi he temipalé. ʻI he founga tatau pē, ʻoku lahi e meʻa ke akoʻi ʻe he fānau ʻi hoʻo kalasí kiate kinautolu ʻoku nau feohí.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaafeʻi ha tokotaha ke haʻu mateuteu ke ne fakamatalaʻi fakanounou ʻa e talanoa ʻi he Luke 2:41–52. Ke tokoni ke mahino ki he fānaú ʻa e talanoá, akoʻi ʻa e ʻuhinga ʻo e “ngāue ʻa [e] Tamaí” (veesi 49). Hangē ko ʻení, te ke lava ‘o talaange ki he fānaú ʻa hoʻo ngāué pe ngāue ʻa hoʻo ongomātuʻá. Ko e hā ʻa e fatongia pe “ngāue” ʻa Siosefa, ko e tamai ʻa Sīsū ʻi he māmaní? (vakai ki he Mātiu 13:55). Ko e hā ʻa e ngāue ʻa ʻEne Tamai Hēvaní? (vakai ki he Luke 2:46–49; vakai foki ki he Mōsese 1:39).

  • Lau fakataha mo e fānaú ʻa e Luke 2:46–49, pea fehuʻi ange, “Naʻe founga fēfē hono fakahoko ʻe Sīsū ʻa e ‘ngāue ʻa ʻ[Ene] Tamaí’?” Tokoni ki he fānaú ke nau lisi pe tā ʻi he palakipoé ʻa e ngaahi founga te nau lava ʻo tokoni ai ke fakahoko foki mo e ngāue ʻa e Tamai Hēvaní.

  • Ke tokoniʻi e fānaú ke langaki ʻenau loto-falala te nau lava ʻo akoʻi ʻa e ongoongoleleí, hangē ko e tamasiʻi ko Sīsuú, tokoniʻi ke nau akoako feakoʻiʻaki ha tefitoʻi moʻoni mei he Ki hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akó

Poupouʻi e Ako ʻi ʻApí

Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau akoʻi ki honau fāmilí ha meʻa ne nau ako fekauʻaki mo hono ʻaloʻi ʻo Sīsū Kalaisí.

Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

ʻOku fieʻilo mo ako ʻa e fānaú ʻi ha ngaahi founga lahi. ʻOku fiefia ʻa e fānaú ʻi he ako ʻo fakafou ʻi ha ngaahi aʻusia foʻou mo kehekehe. Fakaʻaongaʻi ha ngaahi ʻekitivitī ngaungaue, fakaʻaongaʻi ʻenau ngaahi ongó, fekumi, mo fakahoko ha ngaahi meʻa foʻou. (Vakai ki he Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí, 25–26.)

Paaki