“25 septiembre–1 octubre. Galatas: “Chexb’eeq rub’el xwankil li Musiq’ej,” ” Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al: Li Ak’ Chaq’rab’ 2023 (2022)
“25 septiembre–1 octubre. Galatas,” Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al: 2023
Chirix naq kiwakli chi yo’yo, li Kolonel kirula’ani laj Pablo sa’ li tz’alam (chi’ilmanq Hechos 23:11). Li Jesukristo naru nokoxkol chiru “riiqlebʼ li moosil” (Galatas 5:1).
25 septiembre–1 octubre
Galatas
“Chexb’eeq rub’el xwankil li Musiq’ej”
Naq nakawil ru li hu Galatas, k’a’ru li musiq’anb’il na’leb’ nakak’ul chirix li k’a’ru tento te’xtzol li kok’al sa’ laa tzoleb’aal?
Xkanab’ankileb’ chi wotzok
K’e junjunq k’asal reheb’ li kok’al re xyiib’ankil jun xjalam-uuch k’a’aq re ru xe’xtzol sa’ k’oxlak chirix li evangelio sa’ rochocheb’ malaj sa’ li iglees. Kanab’eb’ li kok’al chixq’ehinkil k’a’ru nareetali li junjunq chi jalam-uuch.
Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al toj ka’ch’ineb’ xyu’am
Li Santil Musiq’ej nikinixtenq’a chireek’ankil li rahok, sahil ch’oolejil, ut tuqtuukilal.
Eb’ li kok’al toj ka’ch’ineb’ xyu’am naru neke’xk’e reetal li naruuchi li Musiq’ej. A’an tixkawresiheb’ chixsik’b’al lix b’eresihom li Santil Musiq’ej chiru chixjunil lix yu’ameb’.
Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank
-
K’uteb’ jalan jalanq ru ki’il q’een (malaj xjalam-uucheb’ a’an), ut patz’ reheb’ li kok’al naq te’xch’olob’ chan ru xsahil li junjunq. Ch’olob’ naq jo’eb’ li ru ki’il q’een jalan jalanqeb’ xsahil, naru naqeek’a li Santil Musiq’ej chi jalan jalanq ru, jo’ li rahok ut tuqtuukilal. Ch’olob’ chan ru naq nakaweek’a li Santil Musiq’ej sa’ laa yu’am, ut kanab’eb’ li kok’al chixwotzb’al chan ru nareek’a li Santil Musiq’ej choq’ reheb’ a’an.
Eb’ li kok’al chiru chixjunil lix chihab’eb’ naru neke’reek’a li “naruuchi li Musiq’ej.”
-
Il Galatas 5:22–23 rik’ineb’ li kok’al ut ch’olob’eb’ li aatin li ink’a’ neke’xnaw ru. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xsik’ ru jun reheb’ li naruuchi li Musiq’ej li nayeeman sa’eb’ li raqal a’an, ut tenq’aheb’ chixk’oxlankil jun hoonal naq a’an xreek’a li ruuchinihom li Musiq’ej a’an. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xyiib’ sa’ kok’ jalam-uuch lix numsihomeb’.
Li Jesukristo naraj naq tintenq’aheb’ li wankeb’ sa’ rajb’al ru.
Li na’leb’ wan sa’ Galatas 6:2 a’an chanchan lix k’utum laj Alma natawman sa’ Mosiah 18:8 choq’ reheb’ li kristiaan li ak kub’eek re xha’eb’. Oksi li hoonal a’an re xtenq’ankileb’ li kok’al chixkawresinkileb’ rib’ choq’ reheb’ li sumwank re li kub’iha’.
Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank
-
K’ut xjalam-uuch jun li ch’ina al li yoo chi kub’eek xha’ (maare Hu choq’ reheb’ li Jalam-uuch re li Evangelio, 104). Patz’ reheb’ li kok’al k’a’ru yoo chixb’aanunkil li ch’ina al. Ch’olob’ naq rik’in li kub’iha’, naqab’aanu li sumwank malaj yeechi’ink. Yaab’asi Galatas 6:2 malaj Mosiah 18:8 re xtenq’ankileb’ li kok’al chixtzolb’al jun reheb’ li k’a’aq re ru naqayeechi’i xb’aanunkil: chixk’amb’al li qiiq chiqib’il qib’. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xyiib’ sa’ jalam-uuch chan ru naru neke’xtenq’a li wankeb’ riiq.
-
Yaab’asi choq’ reheb’ li kok’al li ch’ol aatin a’in sa’ Galatas 6:2: “Chetenq’a eerib’ cherib’il eerib’ chixk’amb’al lee riiq.” Re xk’utb’al li naraj naxye a’an, k’e re jun ch’ina al jun k’a’aq re ru jwal aal re naq taariiqa. Chirix a’an b’oq jun ch’ina al re naq tixtenq’a li jun chik chiriiqankil li k’a’aq re ru a’an. Ch’olob’ chiruheb’ li kok’al naq naab’al li k’a’aq re ru chanchaneb’ li iiq, jo’ li wank chi yaj malaj reek’ankil rahil ch’oolej malaj wank qajunes. K’a’ raj ru naru naqab’aanu re xtenq’ankil junaq li kristiaan wan riiq kama’an?
Li naqab’aanu, chaab’il malaj ink’a’ chaab’il, wan k’a’ru naxk’am chaq.
Naq taak’ut naq naqaq’ol li naqaw, jo’ ch’olob’anb’il sa’ Galatas 6:7–9, naru taak’ut chiruheb’ li kok’al naq te’xk’oxla lix q’ajkamunkileb’ lix b’aanuhom.
Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank
-
K’ut jun li iyaj ut jun li ru pim. Yaab’asi Galatas 6:7–9 choq’ reheb’ li kok’al. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xk’utb’esi chan ru rawb’al jun iyaj naq te’rab’i li aatin “awk.” Patz’ reheb’ naq te’xk’utb’esi chan ru xq’olb’al ru jun li che’ naq te’rab’i li aatin “q’olok.”
-
K’ut chiruheb’ li kok’al jalan jalanq ru che’ ut tenq’aheb’ chixtawb’aleb’ li riyajil li junjunq. K’eheb’ li iyaj sa’ jun li ch’ina sek’, ut kanab’eb’ li kok’al chixk’eeb’aleb’ xhoonal re xsik’b’al ru jun ut xyeeb’al k’a’ru li che’ taayo’laaq rik’in wi neke’raw. Tenq’aheb’ chirilb’al naq a’ yaal li iyaj na’awman a’an li ru taqaq’ol, a’ yaal li naqasik’ ru a’an li taachalq qe ut li osob’tesihom li taqak’ul.
-
K’e jun li juch’ sa’ li ch’och’ rik’in latzleb’. K’e jun lix naq’ uhej sa xch’ool sa’ xxuk li juch’ ut jun ra xch’ool sa’ li xxuk jun chik. Patz’ re jun li ch’ina al naq taaxaqliiq sa’ xb’een li juch’, ut tenq’aheb’ xkomoneb’ li kok’al chixk’oxlankil k’a’ru nak’amok sa’ li sahil ch’oolej malaj sa’ li rahil ch’oolej. Rik’in li junjunq li sik’ok-u, ye re li ch’ina al wan sa’ xb’een li juch’ naq tixk’e jun yokb’ sa’ b’ar wi’ wan li sa xch’ool malaj li wan wi’ li ra xch’ool. B’aanu li ch’ina k’anjel a’an naab’al sut, ut kanab’eb’ xkomoneb’ li kok’al chixk’eeb’al xhoonaleb’ re wan sa’ xb’een li juch’.
Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al ak ninqeb’
Naq nakub’e qaha’, noko’ok chi “juno rik’in li Kristo.”
Laj Pablo kixk’ut chiruheb’ laj santil paab’anal aj Galatas naq wi te’kub’eeq xha’, te’ok chi “junajeb’ rik’in li Kristo.” Chan ru taatenq’aheb’ li kok’al chixyalb’aleb’ xq’e chitawb’al li junajil nayeeman resil sa’ Galatas 3:26–28?
Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank
-
Patz’ reheb’ li kok’al naq te’ril Galatas 3:26–28 ut te’xk’oxla li patz’om a’in: K’a’ru nak’ulman naq nakub’e inha’? Maare taaye reheb’ naq te’ril chi us li ch’ol aatin “xetiqib’ eerib’ rik’in li Kristo” malaj “junex aj chik rik’in li Kristo.” K’a’ru xyaalalileb’ li ch’ol aatin a’an? Chan ru naq “xtiqib’ankil qib’ rik’in li Kristo” a’an chanchan xk’ulb’al sa’ qab’een lix k’ab’a’? (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 20:75–79). K’a’ru naru taqab’aanu re xk’utb’al naq ak xqak’ul sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Kristo?
-
Ilomaq Galatas 3:28, ut k’ehomaq reetal chan ru naq eb’ li kristiaan ke’xk’ab’a’i rib’ naq ke’kub’e xha’ sa’ xkutankil laj Pablo. Tenq’aheb’ li kok’al chixyeeb’al junjunq li k’a’ru neke’xk’ab’a’i rib’ sa’ li kutankil a’in. K’a’ru kiraj laj Pablo xk’utb’al chiqu chirix rilb’al qib’ chirix naq kub’enaq qaha’?
Wi “ninb’eek rub’el xwankil li Musiq’ej,” tink’ul “li naruuchin li Musiq’ej.”
Naq nakub’e qaha’ ut naqak’ul li maatan re li Santil Musiq’ej, naru naqak’ul xkomoneb’ chik li ruuchinihom li Musiq’ej sa’ li qayu’am. Chan ru taatenq’aheb’ li kok’al chixk’eeb’al reetaleb’ li uuchinihom a’an sa’ xyu’ameb’?
Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank
-
K’e reheb’ li junjunq chi kok’al jun ch’ina hu (naru taaseteb’ jo’ jun ru ki’il q’een), ut patz’ reheb’ naq te’xtaw jun “li naruuchin li Musiq’ej” tz’iib’anb’il sa’ Galatas 5:22–23. Patz’ reheb’ naq te’xtz’iib’a jun reheb’ li naruuchi li Musiq’ej chiru jun li ch’ina hu ut jun li aatin li naxka’pak’ali ru a’an junpak’al chik. (Tenq’aheb’ chixtawb’aleb’ ru li aatin li ink’a’ neke’xnaw ru.) Patz’ reheb’ naq te’xwotzeb’ li uuchinihom xe’xsik’ ru sa’ li tzoleb’aaal. K’a’ru naru naqab’aanu re naq taawanq rajlal li Santil Musiq’ej qik’in?
-
Patz’ reheb’ li kok’al naq te’ril li na’leb’ chirixeb’ li ruuchinihom li Musiq’ej sa’ Galatas 5:22–23 ut naq te’xtz’iib’a malaj te’xyiib’ jun li jalam-uuch chirix jun hoonal b’ar wi’ xe’reek’a jun reheb’ li uuchinihom a’an. Patz’ reheb’ naq te’xwotz lix seraq’eb’ malaj lix jalam-uucheb’ rik’in jun chik li kristiaan sa’ li tzoleb’aal. K’a’ut naq li uuchinihom a’an jun chaab’il tenq’ re xtawb’al ru chan ru naq nak’anjelak li Santil Musiq’ej qik’in?
Li naqab’aanu, chaab’il malaj ink’a’ chaab’il, wan k’a’ru naxk’am chaq.
Tenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru naq li k’a’ru nachal xb’aan chan ru nokowan wan naq nawulak sa’ junpaat, ut wan naq nawulak “sa’ xq’ehil” (raqal 9).
Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank
-
Ilomaq Galatas 6:7–9. Ye reheb’ li kok’al junjunq li b’aanuhom (malaj li iyaj “naqaw”) ut junjunq li q’ajkamunkil (malaj li uuchinihom “naqaq’ol”). Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xk’uliheb’ li b’aanuhom rik’ineb’ li q’ajkamunkil.
-
Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xye junjunqeb’ li osob’tesihom neke’royb’eni xk’ulb’al rik’in li qaChoxahil Yuwa’. Tenq’aheb’ chixk’oxlankileb’ li “iyaj” tento te’raw re “xq’olb’aleb’ ” li osob’tesihom a’an.
Xb’oqb’aleb’ chi tzolok sa’ kab’l
Tenq’aheb’ li kok’al chixk’eeb’al reetal chan ru naq li na’leb’ xe’xtzol anajwan wan xyaalal sa’ xyu’ameb’. Naru taapatz’ reheb’ li kok’al naq te’xk’e reetaleb’ li k’a’ru chaab’il nachal, malaj li “uuchinihom,” li nachal xb’aan xsik’b’al ru li k’a’ru us.
Xkawresinkil qib’ jo’ aj k’utunel
Jaleb’ li kok’ k’anjel a’ yaal lix chihab’eb’ li kok’al. K’e xhoonaleb’ li kok’al re tz’aqonk, a’b’an chijultiko’q aawe naq lix nawomeb’ najala a’ yaal lix chihab’eb’. Eb’ li kok’al maare te’raj xkomon xtenq’eb’ ut xb’eresinkileb’. Naq eb’ li kok’al yooqeb’ chi k’iik, te’ruuq chi tenq’ank chi us ut maare chi jo’kan moko ch’a’ajaq ta chik chiruheb’ xwotzb’al li neke’xk’oxla. (Chi’ilmanq Li k’utuk jo’ li Kolonel, 25–26.)