’Ua haere te Fa’aora tei ti’afa’ahou e fārerei ia Paulo i roto i te fare tāpe’ara’a (hi’o Te ’Ohipa 23:11). E nehenehe Iesu Mesia e fa’ati’amā ia tātou i te « zugo o te tītīra’a » (Galatia 5:1).

25 nō Tetepa–1 nō ’Ātopa

Galatia

« E ha’apa’o i tā te Vārua ra »

ʼIa taiʼo anaʼe ’oe i te Galatia, e aha te mau mana’o e tae mai nō ni’a i te mau mea e tano ’ia ha’api’i i tā ’oe mau pīahi ?

Tītau i te mana’o

E hōroʼa i te mau tamariʼi te tahi nau minuti nō te pāpaʼi hōho’a i te tahi mea tā rātou i haʼapiʼi mai i roto i te hōʼē paraparauraʼa ʼevanelia i te fare ʼaore rā i te fare pureraʼa, ’aita i maoro a’e nei. ’A vaiiho i te mau tamari’i ’ia feruri e aha tā te hoho’a pāpa’i tāta’itahi e fa’ahoho’a ra.

Ha’api’i i te ha’api’ira’a tumu : Te mau tamari’i ’āpī

Galatia 5:22–23

Tē tauturu nei te Vārua Maita’i iā’u ’ia ’ite i te here, te ’oa’oa ’e te hau.

E ’ite te mau tamariʼi ʼāpī i te hotu o te Vārua. Nā te reira e faʼaineine ia rātou ʼia ʼimi i te fa’aurura’a a te Vārua Maitaʼi i roto i tō rātou oraraʼa.

Te mau ’ātivitē e au

• E hōhora ʼaore rā e faʼaʼite i te mau hōhoʼa o te mau huru māʼa hotu e rave rahi, ʼe e ani i te mau tamariʼi ʼia faʼaʼite mai i te huru monamona o te māʼa hotu tātaʼitahi. E tātara atu ē, mai te mau māʼa hotu e monamona ta’a ’ē tō rātou, e nehenehe atoʼa tātou e ʼite i te Vārua Maitaʼi nā roto i te mau rāveʼa huru rau, mai te here ʼe te hau. ’A fa’ata’a i te tahi huru ’oe i te fāri’ira’a i te Vārua Maita’i i roto i tō ’oe orara’a, ’e ’a vaiiho i te mau tamari’i ’ia fa’a’ite mai e aha tō te Vārua Maita’i mana’o nō ni’a ia rātou.

E nehenehe te mau tamariʼi nō te mau fāito matahiti atoʼa e ’ite i te « hotu o te Vārua. »

• E taiʼo i te Galatia 5:22–23 ʼe te mau tamariʼi, ʼe e tātara atu ia rātou i te mau parau ʼaita rātou i mātau. E ani i te tamari’i tāta’itahi ’ia mā’iti i te hō’ē hotu o te Vārua i fa’ahitihia i roto i teie mau ’īrava, ’e e tauturu ia rātou ’ia feruri i te hō’ē taime ’a ’ite ai rātou i te reira. E ani i te mau tamariʼi ʼia pāpaʼi mai i te mau hōhoʼa ʼōhie nō te mau mea tei tupu i ni’a ia rātou.

Galatia 6:2.

Tē hinaʼaro nei Iesu ʼia tāuturu vau i te feiā hepohepo.

Hōʼē ā te arataʼiraʼa i roto i te Galatia 6:2 ’e te haʼapiʼiraʼa a Alama i roto i te Mosia 18:8 i te mau taʼata ’o tei fātata i te bāpetizohia. E rave i teie rāveʼa nō te tauturu i te mau tamariʼi ’ia faʼaineine nō te mau fafauraʼa o te bāpetizoraʼa.

Te mau ’ātivite e au

• E faʼaʼite atu i te hōhoʼa nō te hōʼē tamariʼi e bāpetizohia ra (mai te Buka hōho’a nō te ’evanelia, N°104). E ani i te mau tamariʼi e aha tā te tamariʼi e rave ra. E faʼaite atu ē, ’ia bāpetizohia tātou, e rave tātou i te mau fafauraʼa, ʼaore rā i te mau tapura’a. E taiʼo i te Galatia 6:2 ʼaore rā Mosia 18:8 nō te tauturu i te mau tamariʼi ʼia haʼapiʼi mai i te hōʼē o te mau mea tā tātou e tapu ’ia rave : ʼia amo i te mau hōpoiʼa a te tahi ’e te tahi. E ani i te mau tamari’i ’ia pāpa’i i te hōho’a nō te mau rāve’a e nehenehe ai ia rātou e tauturu ia vetahi ’ē e amo i te mau hōpoiʼa.

• E taiʼo atu i te mau tamariʼi i teie parau nō roto mai i te Galatia 6:2 : « E faʼaʼoromaʼi atoʼa te tahi i tā te tahi ra hōpoiʼa ». Nō te faʼahōhoʼa i te reira, e hōroʼa i te hōʼē o te mau tamariʼi i te tahi mea teiaha nō te amo. E ani i muri iho i te hōʼē tamariʼi ’ia tauturu i te tamariʼi ’ia amo i te tauihaʼa. E haʼamāramarama atu i te mau tamariʼi ē, e rave rahi mea mai te huru ē e hōpoiʼa, mai te maʼi ʼaore rā te ʼoto ʼaore rā te vai-moʼemoʼe-raʼa. E aha tā tātou e nehenehe e rave nō te tauturu i te hōʼē taʼata tei roto i teie huru hōpoiʼa ?

Galatia 6:7–9

E hopeʼaraʼa tō tā tātou mau ʼohipa, te mea maitaʼi ʼe te mea ʼino.

Nā roto i te ha’api’ira’a ē, e ’ō’oti tātou i tā tātou i ueue, mai tei fa’ata’ahia i roto i te Galatia 6:7–9, e nehenehe ’oe e ha’api’i i te mau tamari’i ’ia feruri i te mau fa’ahope’ara’a nō tā rātou mau ’ohipa.

Te mau ’ātivite e au

• E faʼaʼite i te hōʼē huero ʼe te hōʼē pota. E taiʼo i te Galatia 6:7–9 i te mau tamariʼi. E ani i te mau tamariʼi ʼia faʼahua tanu i te hōʼē huero ’ia faʼaroʼo anaʼe rātou i te ta’o ueue. E ani ia rātou ’ia faʼahua ʼohi i te hōʼē pota i niʼa i te hōʼē tumu iti ’ia faʼaroʼo anaʼe rātou i te ta’o ’ō’oti.

• E faʼaʼite i te mau tamariʼi e rave rahi huru pota, ʼe ’a tauturu ia rātou ʼia ʼimi i te mau huero i roto i te pota tātaʼitahi. E tuʼu atu i te mau huero i roto i te hōʼē fa’ariʼi, ʼe e vaiiho i te mau tamariʼi, te tahi i muri i te tahi, ’ia mā’iti hō’ē ’e ’ia parau e aha te pota e tupu mai ʼia tanu anaʼe rātou i te reira huero. E tauturu ia rātou ʼia ʼite ē, mai te mau huero tei tanuhia e faʼataʼa mai i te pota e noaʼa mai, nā te mau māʼitiraʼa atoʼa tā tātou e rave e faʼataʼa mai i te mau hopeʼaraʼa ʼe te mau haʼamaitaʼiraʼa tā tātou e fāriʼi i te pae hopeʼa.

• E huti i te hōʼē rēni hutiāvere i niʼa i te tahua. E tuʼu i te hōʼē mata ʼoaʼoa i te ha’amatara’a ’e i te hōpeʼa o te rēni. E ani i te hō’ē tamari’i ’ia ti’a i rōpū i te rēni, ’e e tauturu i te tahi atu mau tamari’i ’ia feruri i te mau mā’itira’a ’o tē arata’i atu i te ’oa’oa ’aore rā i te ’oto. Nō te māʼitiraʼa tātaʼitahi, e ani i te tamariʼi i ropū ’ia haere atu i te pae ʼoaʼoa ʼaore rā i te pae ʼoto. E rave i te ʼātivite e rave rahi taime, ʼe e vaiiho i te tahi atu mau tamariʼi ’ia tiʼa atu i niʼa i te rēni tāpiri.

Ha’api’i i te ha’api’ira’a tumu : Te mau tamari’i pa’ari a’e

Galatia 3:26–28

’Ia bāpetizohia tātou, e fa’ariro te reira ia tātou ’ei « hō’ē i roto i te Mesia. »

’Ua ha’api’i Paulo i te feiā mo’a nō Galatia ē, i te bāpetizora’ahia rātou ’ua riro mai rātou ’ei « hō’ē i roto i te Mesia ia Iesu. » Nāhea ’oe e tauturu ai i te mau tamari’i ’ia tūtava i te hō’ēra’a tei fa’a’itehia i roto i te Galatia 3:26–28 ?

Te mau ’ātivite e au

• E ani i te mau tamari’i ’ia tai’o i te Galatia 3:26–28 ma teie uira’a i roto i te ferurira’a : E aha tē tupu ’ia bāpetizo-ana’e-hia vau ? E hina’aro paha ’oe e rōtahi i ni’a i te mau pereota mai te « ’ua ’ahu ïa i tā te Mesia » ’aore rā « hō’ē ā ho’i ’outou i roto i te Mesia. » E aha te aura’a teie mau pereota ? Nāhea te pereota « ’ua ahu ïa i tā te Mesia » e tū’ati ai i te ravera’a i tōna i’oa i ni’a ia tātou ? (hi’o Te Ha’api’ira’a tumu ’e te mau Parau Fafau 20:75–79). E aha tā tātou e nehenehe e rave nō te fa’a’ite ia vetahi ’ē ē, ’ua rave tātou i tōna i’oa i ni’a iho ia tātou ?

• E tai’o āmui i te Galatia 3:28, ’e ’a hi’o i te tahi i’oa tā te ta’ata i parau ia rātou iho i te taime ’a bāpetizohia ai rātou, i te tau o Paulo. Tauturu i te mau tamari’i ’ia fa’a’ite mai i te tahi mau rāve’a tei ’itehia mai ia rātou iho i teie mahana. E aha tā Paulo e tāmata nei i te ha’api’i ia tātou nō ni’a i te huru e ti’a ai ia tātou ’ia hi’o i te tahi ’e te tahi, ’ia bāpetizo-ana’e-hia tātou ?

Galatia 5:16, 22–23

’Ia « ha’apa’o [vau] i tā te Vārua ra », e fāri’i ïa vau i « tā te Vārua e fa’atupu ra. »

’Ia bāpetizo-ana’e-hia tātou ’e ’ia fāri’i tātou i te hōro’a nō te Vārua Maita’i, e nehenehe tātou e fāri’i rahi atu ā i te hotu o te Vārua i roto i tō tātou orara’a. Nāhea ’oe ’ia tauturu i te mau tamari’i ’ia ’ite i teie hotu i roto i tō rātou orara’a ?

Te mau ’ātivite e au

• E hōroʼa atu i te tamariʼi tātaʼitahi i te hōʼē tuha’a ʼapi parau (e nehenehe ’oe e tāpū i te ’api parau i te hoho’a o te hō’ē hotu), ’e e ani i te mau tamariʼi ’ia ʼimi i te hōʼē « hotu o te Vārua » tei tāpurahia i roto i te Galatia 5:22–23. E ani ia rātou ’ia pāpaʼi i te hōʼē o te mau hotu i te hōʼē pae o tā rātou ʼapi parau, ʼe i te tahi atu pae, te hōʼē ta’o ’o tē faʼaʼite ra i te tahi mea e ʼere i te hotu. (E tauturu ia rātou ’ia taʼa i te mau parau ʼaita rātou i mātau.) E ani ia rātou ’ia faʼaʼite mai i tā rātou mau hotu i te piha haʼapiʼiraʼa. E aha tā tātou e nehenehe e rave nō te fāri’i i te Vārua Maita’i i roto ia tātou i te mau taime ato’a ?

• E ani i te mau tamariʼi ’ia taiʼo nō niʼa i te hotu o te Vārua i roto i te Galatia 5:22–23 ʼe ʼia pāpaʼi ʼaore rā ʼia pāpa’i hōhoʼa i tō rātou mana’ora’a i te hōʼē o taua mau hotu ra. E ani ia rātou ’ia fa’a’ite i tō rātou ʼāʼamu ʼaore rā i tō rātou hōhoʼa i te tahi atu ta’ata o te piha. Nō te aha te hotu e rāveʼa maita’i nō te tauturu ia tātou ’ia taʼa e mea nāhea te Vārua Maitaʼi i te fa’auru ia tātou ?

Galatia 6:7–9

E hopeʼaraʼa tō tā tātou mau ʼohipa, te mea maitaʼi ʼe te mea ʼino.

E tauturu i te mau tamariʼi ’ia taʼa ē e tae vitiviti mai te mau hopeʼaraʼa nō tō tātou huru i te tahi mau taime, ʼe i te tahi mau taime e tae mai « i te tau mau ra » (ʼirava 9).

Te mau ’ātivite e au

• E tai’o ’āmui i te Galatia 6:7–9. Hōro’a i te hō’ē tāpura nō te mau ’ohipa (’aore rā te mau huero tā tātou e « ueue ») ’e te mau fa’ahope’ara’a (’aore rā te mau hotu tā tātou e « ’ō’oti »). E ani i te mau tamari’i ’ia fa’atū’ati i te mau ’ohipa i ravehia i ni’a i tō rātou mau fa’ahope’ara’a.

• E ani i te mau tamariʼi ʼia tāpura i te tahi o te mau haʼamaitaʼiraʼa tā rātou i tiʼaturi e fāriʼi nō ’ō mai i tō tātou Metua i te ao ra. E tauturu ia rātou ’ia feruri i te mau « huero » ’o tā rātou i ueue ʼia ti’a ia rātou ’ia « ʼōʼoti » i teie mau haʼamaitaʼiraʼa.

Fa’aitoito i te ha’api’ira’a i te fare

E tauturu i te mau tamari’i ’ia ’imi i te mau rāve’a e tano ai te mau parau mau tā rātou i ’apo mai i teie mahana i roto i tō rātou orara’a i te mau mahana ato’a. ’Ei hi’ora’a, e nehenehe ’oe e ani ia rātou ’ia hi’o i te mau fa’ahope’ara’a maita’i, ’aore rā, « te hotu », ’o tē tupu mai nō te mau fa’aotira’a maita’i tā rātou e rave.

Ha’amaita’i i tā tātou ha’api’ira’a

E tāui i te mau ’ātivite ’ia au i te matahiti o te mau tamari’i. E hōroʼa i te mau tamariʼi te mau rāveʼa nō te rave i te tahi ʼohipa, e haʼamanaʼo rā ē, tō rātou ʼaravihi nō te rave i te reira, tei te huru ïa i tō rātou fāito matahiti ʼe te paʼari. E hinaʼaro paha te mau tamariʼi ’āpī i te tahi atu ā arataʼiraʼa ʼe te haʼamāramaramaraʼa. ’Ia haere te tamari’i i te pa’arira’a, e nehenehe rātou e rave hau atu, ’e e mea maita’i a’e paha rātou nō te fa’a’ite i tō rātou mau mana’o. (Hi’o Ha’api’ira’a mai tā te Fa’aora, 25–26.)