Fuakava Motuʻá 2022
21–27 Nōvema. Siona; Maika: “ʻOkú Ne Fiefia ʻi he ʻAloʻofá”


“21–27 Nōvema. Siona; Maika: ‘ʻOkú Ne Fiefia ʻi he ʻAloʻofá,’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: Fuakava Motuʻá 2022 (2021)

“21–27 Nōvema. Siona; Maika,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: 2022

ʻĪmisi
tangata ʻoku totolo ʻi he matātahí mo ha tofuaʻa ʻi he loto tahí ʻi mui ʻiate ia

Ko Siona he Matātahi ʻo Ninivé, tā fakatātaaʻi ʻe DanielA. Lewis

21–27 Nōvema

Siona; Maika

“ʻOkú Ne Fiefia ʻi he ʻAloʻofá”

Fekumi ki ha ngaahi tefitoʻi moʻoni mahuʻinga ʻia Siona mo Maika ʻa ia te nau tāpuekina e fānau ʻokú ke akoʻí. Fakalaulauloto ki ha ngaahi founga te ke lava ai ʻo tokoni ki he fānaú ke ako e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení. ʻE lava ke tokoni atu e ngaahi fakakaukau ʻi he lēsoni ko ʻení.

Lekooti e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

ʻĪmisi
fakaʻilonga feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Ke tokoni ke manatuʻi ʻe he fānaú e talanoa ʻo Sioná pe ngaahi moʻoni kehe ne nau ala ako mei ʻapí, hivaʻi fakataha ha foʻi hiva, hangē ko e veesi 7 ʻo e “Muimui he Palōfitá” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 58).

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Iiki Angé

Siona 1:4–17; 3:3–5

ʻOku faitāpuekina au ʻe he ʻEikí ʻi heʻeku talangofua kiate Iá.

ʻI he taimi ne kole ai e ʻEikí kia Siona ke malanga ki he kakai ʻo Ninivé, ne ʻikai talangofua ʻa Siona. Tokoni ke mahino ki he fānaú ʻoku faitāpuekina kitautolu ʻi he taimi ʻoku tau talangofua ai ki he ʻEikí.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaʻaliʻali ha ngaahi fakatātā ʻo e talanoa ʻo Sioná, pea fakaafeʻi e fānaú ke nau talaatu e meʻa ʻoku nau ʻilo fekauʻaki mo e talanoá (vakai, “Sione” ʻi he Ngaahi Talanoa mei he Fuakava Motuʻá; ʻi he peesi ʻekitivitī ʻo e uike ní, pe lēsoni ʻo e uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí). Fai ha ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení: Ko e hā ne hoko ʻi he taimi ne ʻikai talangofua ai ʻa Siona ki he ʻEikí? (vakai, Siona 1:4–17). Ko e hā naʻe hoko ʻi he taimi ne talangofua aí? (vakai, Siona 3:3–5). Vahevahe hoʻo fakamoʻoní ʻe tāpuekina kitautolu ʻe he ʻEikí ʻi heʻetau talangofua kiate Iá.

  • Hivaʻi fakataha ha foʻi hiva fekauʻaki mo e talangofua ki he ʻEikí, hangē ko e “Te u Talangofua Leva” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 71). Talanoa fekauʻaki mo e founga ne mei lelei taha kia Siona ke talangofua ʻi he fuofua taimí? Tokoni ki he fānaú ke fakakaukau ki he ngaahi meʻa ʻoku finangalo e ʻOtuá ke nau fakahokó pea fakatātaaʻi e founga ʻe lava ke nau talangofua vave aí.

ʻĪmisi
ongo faifekau ʻokú na akoʻi ha tangata

ʻOku finangalo e Tamai Hēvaní ke fanongo e tokotaha kotoa ki he ongoongoleleí.

Siona 3

ʻOku maʻá e tokotaha kotoa pē ʻa e ongoongoleleí.

Naʻe fakatomala e kakai ʻo Ninivé ʻi he taimi ne vahevahe ai ʻe Siona e pōpoaki ʻa e ʻEikí mo kinautolú. Ko e hā ha ngaahi faingamālie ʻoku maʻu ʻe he fānaú ke vahevahe e ongoongoleleí?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakatātaaʻi mo e fānaú ha ngaahi konga ʻo e Siona 3:3–8 hangē ko e luelue ki he kolo ʻo Ninivé, vahevahe e pōpoaki ʻa e ʻEikí, mo hono hiki ha tuʻutuʻuni mei he tuʻí ki hono kakaí. Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo e kau faifekaú (vakai, Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí, fika 109, 110). Ko e hā ʻoku fakahoko ʻe he kau faifekaú? Naʻe hoko fēfē ʻa Siona ko ha faifekau? Tokoni ki he fānaú ke fakakaukau ki ha ngaahi founga te nau lava ai ʻo vahevahe e ongoongoleleí mo e niʻihi kehé, hangē ko hono vahevahe ha talanoa ʻo e tuí pe fakahoko ʻenau fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí.

  • Fakamatala ki ha aʻusia ʻi ha taimi naʻá ke vahevahe ai e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí. Pe, ʻi ha ngaahi ʻaho siʻi kimuʻa pea fakahoko e kalasí, fakaafeʻi ha tokotaha ke ʻaʻahi atu ki hoʻo kalasí ʻo talanoa ki he fānaú ha taimi naʻá ne vahevahe ai e ongoongoleleí pe ko ha taimi ne vahevahe ange ai ʻe ha taha e ongoongoleleí kiate ia. Poupouʻi e tokotahá ke fakaʻaliʻali ha ngaahi fakatātā, kapau ʻe lava. Tokoni ki he fānaú ke nau fakakaukau ki ha ngaahi founga ʻe lava ke nau hoko ai he taimí ni ko ha kau faifekau.

Maika 5:2

Naʻe ʻaloʻi ʻa Sīsū Kalaisi ʻi Pētelihema.

Naʻe kikiteʻi ʻe Maika ʻe ʻaloʻi ʻi Pētelihema ha “pule ʻi ʻIsileli”. Te ke lava ʻo tokoni ki he fānaú ke nau ʻiloʻi naʻe fakakakato ʻe he ʻaloʻi ʻo Sīsū Kalaisí ʻa e kikite ko ʻení.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaʻaliʻali ha ngaahi fakatātā ʻo e ngaahi meʻa felāveʻi mo e ʻaloʻi ʻo Sīsū Kalaisí (vakai, Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí, fika 28, 29, 30, 31). Fakaafeʻi e fānaú ke nau talanoa fekauʻaki mo e meʻa ʻoku hoko ʻi he fakatātā takitaha. Lau ʻa e Maika 5:2, pea fakaafeʻi e fānaú ke tuʻu hake ʻi he taimi te nau fanongo ai ki he foʻi lea “Pētelihemá.” Fakamoʻoni naʻe mātuʻaki mahuʻinga e ʻaloʻi ʻo Sīsuú ʻa ia ne tomuʻa ʻiloʻi ia ʻe he kau palōfitá kimuʻa pea ʻaloʻi Iá.

  • Fakaafeʻi e fānaú ke tā ha fakatātā ʻo e ʻaloʻi ʻo Sīsuú. ʻI hono fakaʻaliʻali ʻenau fakatātaá, kole ange ke vahevahe ʻa e ʻuhinga ʻoku nau loto-fakafetaʻi ai koeʻuhí ko Sīsū Kalaisí.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Lalahi Angé

Siona 1:10–12; 2:1–4,9; 3:1–5

ʻOku kau ʻi he fakatomalá hono ʻiloʻi ʻeku ngaahi angahalá mo e kole ha fakamolemolé.

ʻE lava ke ueʻi fakalaumālie ʻe he sīpinga ʻa Sioná ʻa e fānaú ke nau tafoki ki he ʻEikí ʻi haʻanau faiangahala.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Tokoni ke hiki ʻe he fānaú ha lisi ʻi he palakipoé ʻo ha niʻihi ʻo e ngaahi tuʻunga angamaheni ʻo e fakatomalá (vakai, Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, “Fakatomalá, Fakatomalaʻí,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org). Toe vakaiʻi fakataha e talanoa ʻo Sioná, pea fakaafeʻi e fānaú ke nau kumi ha fakamoʻoni naʻe fakatomala ʻa Siona (ki ha sīpinga, vakai, Siona 1:10–12; 2:1–4,9; 3:1–5). Te tau fakahaaʻi fēfē ki he ʻEikí ʻoku fakamaatoato ʻetau fakatomalá?

  • Hivaʻi ha foʻi hiva fekauʻaki mo e fakatomalá, hangē ko e “Tokoniʻi Au Tamai” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 52). ʻEke ki he fānaú pe ko e hā ha ngaahi lea pe kupuʻi lea mei he hivá te nau vahevahe mo Siona ke tokoni ke fakatomalá.

Siona 2:7–10; 3:10; 4:2; Maika 7:18–19

ʻOku ʻaloʻofa e ʻEikí kiate kinautolu kotoa ʻoku tafoki kiate Iá.

ʻI he taimi ʻoku mahino ai ki he fānaú ʻoku ʻaloʻofa mo manavaʻofa e ʻEikí, te nau tafoki kiate Ia ʻi he taimi ʻoku nau fie maʻu ai ha ʻaloʻofá.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaafeʻi e fānaú ke kumi ha ʻuhinga ʻo e foʻi lea ʻaloʻofá ʻi ha tikisinale pe Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá (scriptures.ChurchofJesusChrist.org). Ko e hā ne fie maʻu ai ʻe Siona ha ʻaloʻofá? Ko e hā ne fie maʻu ai ʻe he kakai ʻo Ninivé ha ʻaloʻofá? (vakai, Siona 1:1–3). Kole ki he fānaú ke fakakaukauloto ʻoku nau lava ʻo fakaʻekeʻeke ʻa Siona. Ko e hā ha fakamoʻoni ʻe lava ke ʻoange ʻe Siona ke fakahaaʻi ʻoku ʻaloʻofa ʻa e ʻEikí? (hangē ko ʻení, vakai, Siona 2:7–10; 3:10; 4:2). Kuo fakahaaʻi fēfē mai nai ʻe he ʻEikí ha ʻaloʻofa kiate kitautolu?

  • Kole ki he fānaú ke hiki ha lisi ʻi he palakipoé ʻo ha ngaahi meʻa ʻoku nau “fiefia” ai, hangē ko e ngaahi meʻa manakó, ngaahi tāpuaki mei he ʻEikí, mo e ngaahi alā meʻa peheé. Fakaafeʻi kinautolu ke lau ʻa e Maika 7:18–19 ke ʻiloʻi ʻa e meʻa ʻe taha ʻoku fiefia ai ʻa e ʻEikí. Ko e hā ha ngaahi moʻoni ʻi he veesi ko ʻení ʻe tokoni ki ha tokotaha ʻoku manavahē ke fakatomala?

  • Tokoni ki he fānaú ke nau fakakaukau ki ha ngaahi sīpinga ʻo ha taimi ne fakahaaʻi ai ʻe he Fakamoʻuí ʻa e ʻaloʻofá ki ha niʻihi kehe, hangē ko e Maʻake 2:3–12; Luke 23:33–34; mo e Sione 8:1–11. Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo e ngaahi meʻa ko ʻení, kapau ʻe lava. Tokoni ke nau fakakaukau ki ha ngaahi faingamālie kuo pau ke nau angaʻofa ai mo ʻofa ki he niʻihi kehé.

Maika 6:8

ʻOku finangalo e ʻEikí ke u faitotonu, loto ki he ʻofá pea ʻaʻeva mo Ia ʻi he angavaivai.

ʻOku ʻomi ʻe he Maika 6:8 ha sīpinga ki he moʻui angatonú. Te ke tokoni fēfē ki he fānaú ke nau ʻiloʻi mo moʻui ʻaki e ngaahi akonaki ʻi he veesi ko ʻení?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Lau fakataha ʻa e Maika 6:8, pea tokoni ke mahino ki he fānaú ʻa e meʻa ʻoku ʻuhinga ki ai e ngaahi kupuʻi lea ko ʻení: “faitotonu,” “loto ki he ʻofá,” mo e “ʻaʻeva mo [e] ʻOtuá ʻi he angavaivai.” Fakaafeʻi e fānaú ke tā ha fakatātā ʻo kinautolu ʻoku nau fakahoko ha meʻa ʻoku felāveʻi mo ha taha ʻo e ngaahi kupuʻi leá.

  • Hiki ʻi he palakipoé “Ko e hā ʻoku ʻamanaki mai ʻe he [ʻEikí meiate] koé?” Fakaafeʻi kinautolu ke kumi ʻa e talí ʻi he Maika 6:8. ʻOku tokoni fēfē e talangofua ki he ngaahi fekau ʻa e ʻEikí ke tau fakahoko e ngaahi meʻa ʻoku finangalo ki ai e ʻEikí meiate kitautolú?

ʻĪmisi
fakaʻilonga akó

Poupouʻi e Ako ʻi ʻApí

Hiki ʻi ha laʻipepa maʻá e fānaú takitaha ha kupuʻi lea mahuʻinga mei ha taha ʻo e ngaahi veesi folofola ne mou aleaʻi ko ha kalasí. Fakaafeʻi e fānaú ke feinga ke ako maʻuloto e kupuʻi leá pea ke kole ki ha mēmipa hono fāmilí ke vahevahe ange ʻene ngaahi fakakaukau fekauʻaki mo e kupuʻi leá.

Fakatupulaki ʻEtau Akoʻí

Tokanga ki he fānaú. ʻOku tali fēfē ʻe he fānau ʻi hoʻo kalasí ʻa e ngaahi ʻekitivitī akó? Kapau ʻoku nau taʻe-manonga, mahalo kuo taimi ke ʻahiʻahi fakahoko ha ʻekitivitī ʻe taha. ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, kapau te ke fakatokangaʻi ʻoku longomoʻui e kau atu ʻa e fānaú ki ha ʻekitivitī, ʻoua naʻá ke fakavave ke hiki mei ai koeʻuhí kuo teʻeki ke ke akoʻi kotoa e meʻa ʻi he lēsoní.

Paaki