Fuakava Motuʻá 2022
12–18 Tīsema. Malakai: “ʻOku Pehē ʻe [he ʻEikí], Kuó u ʻOfa Kiate Kimoutolu”


“12–18 Tīsema. Malakai: ‘ʻOku Pehē ʻe [he ʻEikí], Kuó u ʻOfa Kiate Kimoutolu,’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: Fuakava Motuʻá 2022 (2021)

“12–18 Tīsema. Malakai,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: 2022

ʻĪmisi
maka ʻīmisi ʻo Kalaisí

12–18 Tīsema

Malakai

“ʻOku Pehē ʻe [he ʻEikí], Kuó u ʻOfa Kiate Kimoutolu”

ʻOku ʻofa ʻa e ʻEikí ʻi he fānau ʻokú ke akoʻí. Te ke tokoniʻi fēfē nai e fānaú ke nau ongoʻi ʻEne ʻofá ʻi hoʻo akoʻi e tokāteline ʻoku maʻu ʻi he tohi ʻa Malakaí?

Lekooti e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

ʻĪmisi
fakaʻilonga feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Lau e kupuʻi lea ko ʻení mei he Malakai 1:2: “ʻOku pehē ʻe [he ʻEikí], kuó u ʻofa kiate kimoutolu.” Fakaafeʻi e fānaú takitaha ke vahevahe ha founga ʻe taha ʻoku nau ʻilo ʻoku ʻofa ai ʻa e ʻEikí ʻiate kinautolu. Hili e vahevahe ʻa e leka takitaha, fakamālō kiate ia, pea vahevahe hoʻo fakamoʻoni ki he ʻofa ʻa e ʻEikí ki he leka ko iá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Iiki Angé

Malakai 3:10–12

ʻE tāpuekina au ʻe he Tamai Hēvaní ʻi hono totongi ʻeku vahehongofulú.

Neongo ʻoku ʻikai ngāue paʻanga e fānau iiki ʻokú ke akoʻí, ka te nau kei lava pē ʻo ako fekauʻaki mo e ngaahi tāpuaki ʻo e totongi vahehongofulú.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Tokoni ki he fānaú ke lau ha fanga kiʻi meʻa iiki ʻe hongofulu, hangē ko e fanga kiʻi koiní ʻi he peesi ʻekitivitī ʻo e uike ní. Fakaafeʻi kinautolu ke toʻo ha meʻa ʻe taha mei he toengá, pea fakamatalaʻi ange ʻoku tatau ʻeni mo e vahehongofulu ʻoku tau foaki ki he ʻEikí. ʻOku tau foaki kiate Ia ha vahehongofulu ʻe taha ʻo e meʻa ʻoku tau maʻú. Vahevahe hoʻo fakamoʻoní fekauʻaki mo e founga ʻoku tāpuekina ai kitautolu ʻe he ʻEikí ʻi heʻetau totongi vahehongofulú. Hivaʻi mo e fānaú ha foʻi hiva fekauʻaki mo e vahehongofulú, hangē ko e “Totongi ʻEku Vahe Hongofulú” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 147).

  • Tā ha matapā ʻi he palakipoé, pea lau ki he fānaú ʻa e Malakai 3:10. Fakaafeʻi kinautolu ke tuhu ki he matapaá ʻi hoʻo lau ʻa e kupuʻi lea “ngaahi matapā ʻo e langí.” Fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻeni ʻoku foaki mai ʻe he Tamai Hēvaní ha ngaahi tāpuaki maʻongoʻonga ʻi he taimi ʻoku tau totongi vahehongofulu aí. ʻI hono valivali ʻe he fānaú e peesi ʻekitivitī ʻo e uike ní, talanoa fekauʻaki mo ha niʻihi ʻo e ngaahi ʻuhinga ʻoku tau totongi vahehongofulu aí.

  • Vahevahe ha talanoa mei he makasini Kaumeʻá pe mei hoʻo moʻuí fekauʻaki mo e totongi vahehongofulú. Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke fanongo ki he ngaahi tāpuaki ʻe lava ke maʻu mei he totongi vahehongofulú.

Malakai 4:5–6

ʻOku silaʻi kitautolu ko ha ngaahi fāmili ʻi he temipalé.

Koeʻuhí ko e ngaahi kī lakanga fakataulaʻeiki ʻo e silá ne foaki ʻe ʻIlaisiā kia Siosefa Sāmita ʻi he Temipale Ketilaní, ʻe lava ke fakatahaʻi e ngaahi fāmilí ki he taʻengatá. ʻI hoʻo akoʻi e foʻi moʻoni ko ʻení, tokanga ki he ongo ʻa e fānau ʻoku teʻeki sila honau fāmilí ʻi he temipalé.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Lau ki he fānaú ʻa e Malakai 4:5. Fakamatalaʻi ange leva ne fakahoko e talaʻofa ko ʻení ʻi he taimi ne hā ai ʻa ʻIlaisiā kia Siosefa Sāmita ʻi he Temipale Ketilaní (vakai, “Vahe 40: Ngaahi Meʻa-Hā-Mai ʻi he Temipale Ketilaní,” ʻi he Ngaahi Talanoa ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá,157). Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo e meʻa ko ʻení (vakai, Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí fika 95), pea fakaafeʻi e fānaú ke nau tuhu kia ʻIlaisiā pea kia Siosefa Sāmita. Fakamatalaʻi ange, koeʻuhí ne haʻu ʻa ʻIlaisiā, te tau lava ʻo sila ʻi he temipalé ko ha ngaahi fāmili. Vahevahe hoʻo fakamoʻoni ki he mahuʻinga ʻo e sila ko ha fāmilí.

  • Fakamatala ki he fānaú fekauʻaki mo hoʻo ʻofa ki ho fāmilí; fakaʻaliʻali ha fakatātā, kapau ʻe lava. Fakaafeʻi e fānaú ke vahevahe ʻenau ngaahi ongo ki honau fāmilí. Hivaʻi fakataha ha foʻi hiva fekauʻaki mo e ngaahi fāmilí, hangē ko e “Ko e Fāmilí ke Taʻengata” (Ngaahi Himí, fika 98), pea fakamoʻoniʻi ʻoku finangalo ʻa e Tamai Hēvaní ke sila fakataha e ngaahi fāmilí pea ko ha taha ʻeni ʻo e ngaahi ʻuhinga ʻoku tau maʻu ai ha ngaahi temipalé. Tokoni ke mahino ki he fānaú koeʻuhí ko Sīsū Kalaisi, te tau lava foki ʻo sila ki ha kau mēmipa ʻo e fāmilí ne ʻikai lava ke nau hū ki he temipalé ʻi he moʻuí ni. Fakaafeʻi e fānaú ke tā ha fakatātā ʻo honau fāmilí ʻi hēvani.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Lalahi Angé

Malakai 3:8–12

ʻE tāpuekina au ʻe he Tamai Hēvaní ʻi hono totongi ʻeku vahehongofulú.

ʻOku fekauʻaki lahi ange ʻa e vahehongofulú mo ʻete maʻu ha tui ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí ʻi heʻene fekauʻaki mo e ngaahi meʻa fakapaʻangá. Ko e hā ʻoku mahino ki he fānau ʻokú ke akoʻí fekauʻaki mo e vahehongofulú? Te ke tokoni fēfē kiate kinautolu ke maʻu ʻa e tui ke totongi vahehongofulú?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Hiki ʻi he palakipoé ha ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo e vahehongofulú ʻo hangē ko ʻení: Ko e hā ʻa e vahehongofulu? ʻOku ou totongi fēfē ʻa e vahehongofulú? ʻOku fakataumuʻa ki he hā ʻa e vahehongofulú? Ko e hā e ngaahi tāpuaki ʻo e totongi vahehongofulú? Fakaafeʻi e fānaú ke nau fekumi ʻi he Malakai 3:8–12 mo e “Vahehongofulú” ʻi he Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá (scriptures.ChurchofJesusChrist.org) pea hiki hifo e ngaahi tali ʻoku nau maʻú. Fakaafeʻi kinautolu ke fevahevaheʻaki ʻenau ngaahi talí. ʻOku tau hoko nai ko e faʻahinga kakai fēfē ʻi heʻetau totongi vahehongofulú?

  • Huluʻi ʻa e foʻi vitiō “Jesus Teaches about the Widow’s Mite” (ChurchofJesusChrist.org), pe lau fakataha ʻa e Maʻake 12:41–44. Ko e hā ʻoku akoʻi mai ʻe he talanoa ko ʻení fekauʻaki mo e ongo ʻoku maʻu ʻe he ʻEikí ki heʻetau ngaahi foakí?

  • Tā ha matapā ʻi he palakipoē, pea fakaafeʻi e fānaú ke hiki ʻi loto he matapaá e ngaahi tāpuaki ʻe lava ke maʻu ʻe ha taha ʻi he totongi vahehongofulú (ki ha ngaahi fakakaukau, vakai, Malakai 3:10–12). Fakaafeʻi e fānaú ke vahevahe ha sīpinga fakatāutaha ʻo e founga kuo faitāpuekina ai ia pe ko hono fāmilí ʻi hono totongi totonu ʻenau vahehongofulú. Pe ko hoʻo vahevahe ha sīpinga mei hoʻo moʻuí ʻo e founga kuo fakatupulaki ai ʻe he totongi vahehongofulú hoʻo tui ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí.

ʻĪmisi
Ko e hā ʻa ʻIlaisiā kia Siosefa Sāmita mo ʻŌliva Kautele ʻi he Temipale Ketilaní.

Tā fakatātā ʻo e hā ʻa ʻIlaisiā kia Siosefa Sāmita mo ʻŌliva Kautele ʻi he Temipale Ketilaní, tā fakatātaaʻi ʻe Robert T. Barrett

Malakai 4:5–6

“Te u fekau ʻa ʻIlaisiā ko e palōfitá kiate kimoutolu.”

Naʻe fakakakato e kikite ʻa Malakai fekauʻaki mo ʻIlaisiā ko e palōfitá ʻi he taimi ne hā ai ʻa ʻIlaisiā kia Siosefa Sāmita ʻi he Temipale Ketilaní mo foaki kiate ia e ngaahi kī ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ʻa ia ʻokú ne fakaʻatā e ngaahi fāmilí ke silaʻi ʻo taʻengatá. ʻE lava ke mou fakaafeʻi ha tokotaha ʻi he uōtí ʻokú ne maʻu ha fatongia ki he ngāue fakatemipalé mo e hisitōlia fakafāmilí (hangē ko ha mēmipa ʻo e kau palesitenisī ʻo e kōlomu ʻo e kaumātuʻá pe kau palesitenisī ʻo e Kau Fineʻofá) ke tokoni atu ʻi hono akoʻi e tokāteline ko ʻení ki he fānaú. Manatuʻi ke mātuʻaki tokanga ki he ngaahi ongo ʻa e fānau ʻoku teʻeki sila honau fāmilí.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Hiki e kupuʻi lea takitaha mei he Malakai 4:5–6 ʻi ha laʻipepa kehe. ʻOange ki he fānaú ʻa e ʻū laʻipepá pea kole ange ke nau fokotuʻutuʻu ʻa e ngaahi kupuʻi leá ʻi he fakahokohoko totonú. Lau fakataha e ngaahi vēsí, pea aleaʻi ha ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení: Ko hai ne talaʻofa ʻa e ʻEikí ʻe fekauʻi maí? Ko e fē taimi naʻá Ne pehē ʻe haʻu ai e tokotahá ni? Ko e hā ne pehē ʻe he ʻEikí ʻe fakahoko ʻe he tokotahá ni? Ko e hā ka fie maʻu ai ke haʻu ʻa e tokotahá ni? Naʻe fakahoko ʻi fē ʻa e kikite ko ʻení? (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 110:13–16).

  • Hiki ʻi he palakipoé ha fehuʻi hangē ko e ʻOku ʻuhinga ki he hā ʻa e liliu ʻa e loto ʻo e mātuʻá ki he fānaú, pea mo e loto ʻo e fānaú ki heʻenau mātuʻá? (vakai, Malakai 4:6).  (ChurchofJesusChrist.org). Fakaafeʻi e fānaú ke vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukau fekauʻaki mo e fehuʻi ʻi he palakipoé. Aleaʻi fakataha ha ngaahi aʻusia kuó ke ako pe ko e fānaú fekauʻaki mo e hisitōlia fakafāmilí.

  • Fakaʻaliʻali e fakatātā ʻo ʻIlaisiā mei he lēsoni ʻo e uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí. Fakaafeʻi e fānaú ke vahevahe ʻa e meʻa ʻoku nau ʻilo fekauʻaki mo e meʻa ʻoku fakamatalaʻi atu ʻe he fakatātā ko ʻení (vakai foki, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 110:13–16). Fakamoʻoni ʻoku fakaʻatā ʻe he mālohi faisila ne fakafoki mai ʻe ʻIlaisiaá ʻa e ngaahi fāmilí ke fakatahaʻi kinautolu ʻo taʻengata—kau ai e ngaahi fāmili ne ʻikai maʻu e faingamālie ko iá ʻi he moʻui fakamatelié. Kapau kuó ke kau ʻi ha sila, neongo pe naʻe fakahoko ia maʻau pe ko ha tokotaha kuo pekia, talanoa fekauʻaki mo e meʻa naʻá ke ongoʻi lolotonga e ouau ko iá. Kole ki he fānaú ke vahevahe ʻenau ngaahi ongo fekauʻaki mo honau fāmilí pea fekauʻaki mo e palani ʻa e ʻOtuá ke tokoni ki he ngaahi fāmilí ke nau fakataha ʻo taʻengatá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akó

Poupouʻi e Ako ʻi ʻApí

Fakaafeʻi e fānaú ke fakakaukau ki ha meʻa ne nau ako he kalasí he ʻahó ni, pea kole ki hanau niʻihi ke vahevahe. Poupouʻi kotoa e fānaú ke vahevahe mo honau fāmilí ha meʻa ne nau ako fekauʻaki mo e ngaahi akonaki ʻa Malakaí.

Fakatupulaki ʻEtau Akoʻí

Fakakau mai e fānaú ʻi he fealēleaʻaki ʻi he ongoongoleleí. Mahalo te ke fie maʻu ke fakakaukau ki ha ngaahi founga fakamānako ke fakakau mai ai e fānau īkí ʻi he fealēleaʻaki ʻi he ongoongoleleí. Hangē ko ʻení, ʻe lava ke paasi takai ʻe he fānaú ha foʻi pulu mo vahevahe ʻenau tali ki ha fehuʻi ʻi he taimi ʻoku nau puke ai e foʻi pulú.

Paaki