Fuakava Foʻoú 2023
27 Fēpueli–5 Māʻasi. Mātiu 8; Maʻake 2–4; Luke 7: “Kuo Fakamoʻui Koe ʻe Hoʻo Tuí”


“25 Fēpueli–5 Māʻasi. Mātiu 8; Maʻake 2–4: ‘Kuo Fakamoʻui Koe ʻe Hoʻo Tuí,’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: Fuakava Foʻou 2023 (2022)

“25 Fēpueli–5 Māʻasi. Mātiu 8; Maʻake 2–4; Luke 7,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2023

ʻĪmisi
ko hono fokotuʻu ʻe Sīsū ʻa e tangata mei he mohengá

27 Fēpueli–5 Māʻasi

Mātiu 8; Maʻake 2–4; Luke 7

“Kuo Fakamoʻui Koe ʻe Hoʻo Tuí”

ʻOku kamata hoʻo teuteu ke faiakó ʻi hoʻo ako ʻi he faʻa lotu ʻa e Mātiu 8; Maʻake 2–4; mo e Luke 7. ʻE lava ʻe he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí ʻo fakaleleiʻi hoʻo akó mo ueʻi koe ʻi ha ngaahi fakakaukau fakafaiako ʻo kehe ia mei he ngaahi meʻa ʻoku fakamatalaʻi atu hení.

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Mahalo ne maʻu ʻe he kau mēmipa ʻo hoʻo kalasí ha ngaahi fakakaukau mālohi lolotonga ʻenau ako fakataautaha e ngaahi mana ʻi he ngaahi vahe ko ʻení (vakai, lisi ʻo e ngaahi fai-fakamoʻui ʻa e Fakamoʻuí ʻi he fokotuʻutuʻu ʻo e uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí). Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke vahevahe ʻenau ngaahi ʻiló mo hanau hoa pe mo e kalasí fakakātoa.

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e akoʻí

Akoʻi ʻa e Tokāteliné

Mātiu 8; Maʻake 2; Luke 7

ʻOku hoko ʻa e maná ʻo fakatatau mo e finangalo ʻo e ʻOtuá pea mo ʻetau tui kia Sīsū Kalaisí.

  • Te ke fakaʻaongaʻi fēfē ʻa e ngaahi fakamatala ʻo e ngaahi mana ʻa e Fakamoʻuí ke tokoni ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke fakatupulaki ʻenau tui kiate Iá? Te ke ala kole ange ke nau lisi ʻi he palakipoé ha ngaahi fakamoʻui fakaofo ʻe niʻihi mei he Mātiu 8; Maʻake 2; mo e Luke 7. ʻE lava ke aleaʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e founga naʻe fakahaaʻi ai ʻe he kakai naʻe fakamoʻuí ʻenau tui kia Kalaisí. Ko e hā ʻoku akoʻi ʻe he ngaahi fakamatala ko ʻení fekauʻaki mo e tuí mo e ngaahi maná? ʻE lava ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ha ngaahi moʻoni kehe fekauʻaki mo e tuí mo e ngaahi maná mei he Molomona 9:15–21; ʻEta 12:12–16; Molonai 7:27–37; mo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 35:8 (vakai foki, Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, “Maná”). Ko e fē ha taimi kuo tau mamata ai ki ha ngaahi mana ʻi heʻetau fakaʻaongaʻi ʻetau tui kia Sīsū Kalaisí?

  • ʻOku akoʻi ʻe he fakamatala ki he mana ʻi he Maʻake 2:1–12, ʻoku kau fakataha mo ha ngaahi meʻa kehe, ʻa e ngāue fakataha ʻi he uouangataha ke tokoni ki he Fakamoʻuí, ʻi he tokoni kiate kinautolu ʻoku faingataʻaʻia fakalaumālie pe fakatuʻasinó. Fakakaukau ke fakaafeʻi ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau toe vakai ki he fakamatala mei he folofolá pea mo vahevahe ha toe ngaahi fakakaukau kehe mei he pōpoaki ʻa ʻEletā Sī Hongi (Samu) Uongó “Uouangataha ʻi he Fakahaofí” (Liahona, Nōvema 2014, 14–16; vakai foki, “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé”). Ko e hā te tau lava ʻo ako mei he Maʻake 2:1–12 fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e ngāue uouangataha ke tokoniʻi kinautolu ʻoku faingataʻaʻiá? (vakai foki, Maʻake 3:24–25).

Maʻake 4:35–41

ʻOku maʻu ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e mālohi ke fakanonga ʻa e ngaahi haʻahaʻa ʻo e moʻuí.

  • Mahalo ʻokú ke ʻosi ʻiloʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi pole ʻoku fehangahangai mo e kau mēmipa hoʻo kalasí. Koeʻuhí ʻoku tau maʻu kātoa ha ngaahi faingataʻa ʻi ha taimi ʻi heʻetau moʻuí, ʻe lava hano toe vakaiʻi ʻo e fakamatala ʻi he Maʻake 4:35–41 ke langaki e tui ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí, ʻe lava ke ʻomi ʻe he Fakamoʻuí ha nonga kiate kinautolu. Tufa ki he tokotaha kotoa ha konga laʻipepa, pea kole ange ke nau hiki ʻi he tafaʻaki ʻe taha ha faingataʻa ne nau foua. ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, kole ange ke nau hiki ai ha faʻahinga meʻa mei he Maʻake 4:35–41 ʻokú ne ueʻi kinautolu ke nau tafoki ki he Fakamoʻuí ʻi he lolotonga ʻenau faingataʻaʻiá. Poupouʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke vahevahe ʻa e meʻa ne nau tohí, ʻo kapau ʻoku nau ongoʻi fiemālie pē ke fakahoko ia.

  • Ko e himi “Naʻe Tala pē ʻe Sīsuú” (Ngaahi Himi, fika 51), ʻoku fakatefito ia ʻi he talanoa ʻi he Maʻake 4:35–41. Mahalo ʻe lava ke maʻu ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ha fakalea ʻi he himí ʻoku fekauʻaki mo ha ngaahi kupuʻi lea ʻi he folofolá. Te ke lava foki ke fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻokú ne fakafofongaʻi ʻa e meʻa naʻe hokó (vakai, Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí, fika 40) pea aleaʻi ʻa e momeniti ʻoku fakafōtunga ʻe he tokotaha tā fakatātaá. Ko e hā mo ha toe founga kehe te ke lava ai ʻo tokoni ke mahino ki he kau mēmipa ʻo e kalasí e ʻuhinga mo e mālohi ʻo e mana ko ʻení?

ʻĪmisi
Sīsū ʻi he vaká ʻokú Ne fakanonga ʻa e matangi mālohí

Mei he Ilifiá ki he Tuí, tā fakatātā ʻa Howard Lyon

Luke 7:36–50

ʻI hono fakamolemoleʻi ko ia ʻetau ngaahi angahalá, ʻoku toe loloto ange leva ʻetau ʻofa ki he Fakamoʻuí.

  • Ko e hā te tau lava ʻo ako mei he sīpinga ʻa e fefiné mo e ngaahi akonaki ʻa e Fakamoʻuí ʻi he Luke 7:36–50 ʻi heʻetau fekumi ki ha fakamolemole maʻa ʻetau ngaahi angahalá? ʻOku tokoniʻi fēfē kitautolu ʻe he fakatomalá ke tau ofi ange kia Sīsū Kalaisí? ʻOku tākiekina fēfē ʻe he fakamatalá ni ʻa e anga ʻo ʻetau vakai kiate kinautolu kuo faiangahalá?

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e ngaahi maʻuʻanga tokoní

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé

“Kuo mamata ʻa Sīsū ki heʻenau tuí.”

Naʻe vahevahe ʻe ʻEletā Sī Hongi (Samu) Uongo ʻa e fakakaukau ko ʻení fekauʻaki mo e fakamatala ʻi he Maʻake 2:1–12:

“ʻOku ou fie vahevahe atu ha taha ʻo e ngaahi koloa fufū ʻi he talanoa fakafolofola ko ʻení. ʻOku hā ʻi he veesi 5: ʻ‘I he mamata ʻa Sīsū ki heʻenau tuí’ (tānaki atu hono fakamamafaʻí). Naʻe teʻeki ai ke u fakatokangaʻi ʻeni kimuʻa—heʻenau tuí. …

“Ko hai e kakai naʻe folofola ki ai ʻa Sīsuú? Lava pē ke kau ai ʻa e toko fā ne nau fua e tangata mahaki teté, tangata mahaki teté, kakai ne lotua iá, mo kinautolu kātoa ne ʻi ai ʻo fakafanongo ki he malanga ʻa Sīsuú mo nau fiefia loto pē ʻi he mana ʻe hokó. ʻE lava ke kau ki ai ʻa e malí, mātuʻá, foha pe ʻofefine, faifekau, palesiteni kōlomú, ha palesiteni Fineʻofá, pīsopé, pe kaungāmeʻa mei ha feituʻu mamaʻo. Te tau lava kotoa ke fetokoniʻaki. ʻOku totonu ke tau femoʻuekina maʻu pē ʻi he fekumi ke fakahaofi ʻa kinautolu ʻoku faingataʻaʻiá” (“Uouangataha ʻi he Fakahaofí,” Liahona, Nōvema 2014, 16).

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

Fai maʻu pē hoʻo fakamoʻoní. ʻE lava ʻe haʻo kiʻi fakamoʻoni faingofua ki he ngaahi moʻoni fakalaumālilé ʻo maʻu ha ivi lahi kiate kinautolu ʻokú ke akoʻí. ʻOku ʻikai fie maʻu hoʻo fakamoʻoní ke mālie pe lōloa. Hangē ko ʻení, ʻe lava pē ko ha kiʻi fakamoʻoni nounou ki he mana ʻo hono maʻu e ongoongoleleí ʻi hoʻo moʻuí.

Paaki