Fuakava Foʻoú 2023
24–30 Siulai. Ngāue 16–21: “Kuo Ui ʻe he ʻEikí ke Mau Malanga ʻAki ʻa e Ongoongoleleí”


“24–30 Siulai. Ngāue 16–21: ‘Kuo Ui ʻe he ʻEikí Ke Mau Malanga ʻAki ʻa e Ongoongoleleí’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: Fuakava Foʻou 2023 (2022)

“24–30 Siulai. Ngāue 16–21,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2023

ʻĪmisi
akonaki ʻa Paula ʻi he moʻungá

24–30 Siulai

Ngāue 16–21

“Kuo Ui ʻe he ʻEikí Ke Mau Malanga ʻAki ʻa e Ongoongoleleí”

Kimuʻa peá ke vakai ki he fokotuʻutuʻu ko ʻení, lau ʻi he faʻa lotu ʻa e Ngāue 16–21 mo ke fakakaukau ki he kau mēmipa ʻo hoʻo kalasí. ʻE lava ke tokoni e ngaahi fakakaukau ko ʻení ki he ueʻi ʻokú ke maʻu mei he Laumālié.

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Fakakaukau ke ke fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau vahevahe ha konga mei he Ngāue 16–21 naʻá ne fakamanatuʻi ange ha aʻusia ne nau maʻu ʻi hono vahevahe ʻo e ongoongoleleí.

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e akoʻí

Akoʻi ʻa e Tokāteliné

Ngāue 16–21

ʻI heʻetau hoko ko e kau mēmipa ʻo e Siasi ʻo e Fakamoʻuí, ʻoku tau fakamoʻoni kiate Ia mo vahevahe ʻEne ongoongoleleí.

  • Ko ha pōpoaki ʻiloa ʻi he Ngāue 16–21 ʻa hono mahuʻinga ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi he vahevahe ʻo e ongoongoleleí. Ko ha fakatātā ʻe taha, ʻe lava ke laukonga ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí fekauʻaki mo e founga naʻe tokoniʻi ai ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻa Paula mo Sailosi ʻi he Ngāue 16:6–15. Ko e hā ʻoku tau fie maʻu ai e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi he taimi ʻoku tau vahevahe ai ʻa e ongoongoleleí? (vakai, 2 Nīfai 33:1; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 33:8–10; 42:14; 100:5–8). Mahalo naʻa lava ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ha ngaahi aʻusia ʻi he taimi naʻe tataki ai ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻenau feinga ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí.

  • ʻE lava fēfē ke tokoniʻi ʻe he ngaahi aʻusia ʻa Paulá ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau loto-toʻa ʻi he taimi ʻoku ueʻi ai kinautolu ke nau vahevahe ʻenau fakamoʻoní? Fakakaukau ke ke kole ki he mēmipa takitaha ʻo e kalasí ke nau toe vakaiʻi ha taha ʻo e ngaahi fakamatala ko ʻení: Ngāue 16:16–34; 17:16–34; 18:1–11. Kole ange ke nau vahevahe ha fakamoʻoni ʻoku nau maʻu ki he loto-toʻa mo e loto-lahi ʻa Paulá. Ko e hā ha ngaahi moʻoni (mo ha mahino) naʻe akoʻi ʻe Paula naʻá ne maʻu ai ha loto-toʻa ʻi heʻene pōpoakí? Ko e hā ʻoku tau faʻa momou ai ʻi he taimi ʻe niʻihi ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí, pea ʻoku tokoni fēfē leva ʻa e Fakamoʻuí? Fakalotolahiʻi ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakakaukau ki ha founga ʻe taha te nau lava ai ʻo muimui ʻi he sīpinga ʻa Paulá mo faʻa vahevahe ʻenau fakamoʻoni kia Kalaisí.

Ngāue 17:16–34

Ko e hako kitautolu ʻo e ʻOtuá.

  • Naʻe akonaki ʻa Paula ki ha falukunga kakai ʻi he Moʻunga ko Māʻasí, ʻa ia naʻe siʻi ʻenau ʻilo ki he natula moʻoni ʻo e ʻOtuá. Ke vakavakaiʻi ʻa e ngaahi akonaki ko ʻení, ʻe lava ke lau ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e Ngāue 17:24–31 pea hiki ʻi he palakipoé ʻa e ngaahi moʻoni ʻoku nau maʻu fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní, ʻetau fetuʻutaki mo Iá, pea mo ʻetau fetuʻutaki ʻiate kitautolú. Hili ia pea nau toki vahevahe ha ngaahi aʻusia ne nau ongoʻi ai e moʻoni ʻo e fakamatala ʻa Paula ko e ʻOtuá “ʻoku ʻikai mamaʻo Ia [meia] kitautolu takitaha kotoa pē” (veesi 27).

  • ʻI hoʻomou vakaiʻi fakataha ʻa e ngaahi veesi ko ʻení, fakakaukauʻi ʻa e foʻi moʻoni ʻoku akoʻi ʻi he veesi 29: “Ko e hako ʻo e ʻOtuá ʻa kitautolu.” Te ke lava ʻo hiki ʻi he palakipoé Koeʻuhí ko e fānau kitautolu ʻa e ʻOtuá, … mo e Kapau naʻe ʻikai ke tau ʻilo ko e fānau kitautolu ʻa e ʻOtuá, … Fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fokotuʻu ha ngaahi founga ke fakakakato ai e ongo sētesi ko ʻení. Hangē ko ʻení, ko e hā ʻoku akoʻi mai ʻe he foʻi moʻoni ko e fānau kitautolu ʻa e ʻOtuá, fekauʻaki mo kitautolu pea mo e founga ʻoku totonu ke tau feohi aí? ʻE kehe fēfē ʻetau moʻuí kapau naʻe ʻikai ke tau ʻilo ki heʻetau vā fetuʻutaki totonu mo e ʻOtuá? Ko e hā ʻoku tānaki mai ʻe he fakamatala naʻe fai ʻe ʻEletā Tāleni H. ʻOakesi ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé” ki he fealeaʻaki ko ʻení?

    ʻĪmisi
    pēpē ʻoku fuofua

    Ko ha fānau kotoa kitautolu ʻa e ʻOtuá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e ngaahi maʻuʻanga tokoní

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé

Ko e fānau kotoa kitautolu ʻa e ʻOtuá.

ʻOku vahevahe ʻe he Ko e Fāmilí: Ko ha Fanongonongo ki Māmani” ha ngaahi moʻoni taʻengata fekauʻaki mo ʻetau vā fetuʻutaki mo e ʻOtuá: “Ko e kakai kotoa pē—ʻa e tangata mo e fefine—naʻe fakatupu ia ʻi he tatau ʻo e ʻOtuá. Ko e tokotaha fakafoʻituitui kotoa pē ko e foha mo e ʻofefine ia ʻo ha mātuʻa fakalangi, pea ʻi heʻene peheé, ʻoku maʻu ai ʻe he tokotaha kotoa pē ha natula fakalangi pea mo ha ikuʻanga pau” (ChurchofJesusChrist.org).

Naʻe lea ʻa ʻEletā Tāleni H. ʻOakesi ki he mahuʻinga ʻo ʻetau ʻuluaki vakai kiate kitautolú pea tautautefito ki heʻetau hoko ko e fānau fakalaumālie ʻa e ʻOtuá:

“Tokanga ki he anga hoʻo fakafōtungá. ʻOua te ke fakafōtunga pe fakahā koe ʻaki ha ʻulungaanga fakataimi pē. Ko e ʻulungaanga pē taha ʻoku totonu ke ne fakafōtungaʻi kitautolú ko e foha pe ʻofefine kita ʻo e ʻOtuá. ʻOku mahulu hake ʻa e foʻi moʻoni ko iá ʻi he ngaahi ʻulungaanga kotoa pē, kau ai ʻa e matakalí, ngāué, ngaahi natula fakatuʻasinó, lāngilangí, pea naʻa mo e tui fakalotú. …

“ʻOku tau maʻu ʻetau tauʻatāina ke filí, pea te tau lava ʻo fili ha ʻulungaanga ke ʻiloʻi ʻaki ‘a kitautolu. Ka ʻoku fie maʻu ke tau ʻilo ko e taimi ʻoku tau fili ai ke fakamatalaʻi pe fakafōtungaʻi kitautolu ʻaki ha ngaahi ʻulungaanga ʻoku fakataimi pe muna ʻi he ngaahi tuʻunga taʻengatá, ʻoku tau holoki ai e meʻa ʻoku mahuʻinga taha kiate kitautolú kae tōtuʻa ʻetau fakamamafaʻi ʻa e meʻa ʻoku ʻikai fuʻu mahuʻingá. ʻE lava ke tākiekina kitautolu ʻe he meʻá ni ʻi ha fonongaʻanga ʻoku hala mo fakafeʻātungiaʻi ʻetau fakalakalaka taʻengatá” (“Be Wise” [Brigham Young University–Idaho devotional, Nov.7, 2006], byui.edu).

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

Fakaafeʻi e toʻu tupú ke nau kau ʻi hoʻo lēsoní. Kapau ʻokú ke akoʻi e toʻu tupú, manatuʻi ʻoku faʻa lava pē ke mahino kiate kinautolu ʻa e ngaahi meʻa ʻoku foua ʻe honau toʻú. Ko e taimi ʻoku fakamoʻoni ai ha taha kei siʻi pe akoʻi ha tokāteline, ʻe lava ʻo ongo ia ki he toʻu tupu kehé, ʻi ha founga he ʻikai ke ke lava ʻo fai. ʻOange ha faingamālie ke feakoʻiʻaki ai e toʻu tupú. (Vakai, Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí, 29.)

Paaki