Fuakava Foʻoú 2023
28 ʻAokosi–3 Sepitema. 1 Kolinitō 8–13: “Ko e Sino ʻo Kalaisí ʻa Kimoutolu”


“28 ʻAokosi–3 Sepitema. 1 Kolinitō 8–13: ‘Ko e Sino ʻo Kalaisí ʻa Kimoutolu’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: Fuakava Foʻou 2023 (2022)

“28 ʻAokosi–3 Sepitema. 1 Kolinitō 8–13,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2023

ʻĪmisi
houalotu sākalamēnití

28 ʻAokosi–3 Sepitema

1 Kolinitō 8–13

“Ko e Sino ʻo Kalaisí ʻa Kimoutolu”

Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Lisiate G. Sikoti “he ʻikai lava ke [tau] ongoʻi e fakahinohino mahuʻinga taha mo fakataautaha ʻa e Laumālié” ʻo kapau he ʻikai ke tau tali leva ki ai mo fakaʻaongaʻi ʻa e “ngaahi ueʻi naʻa [tau] fuofua maʻú” (“Ke Maʻu Ha Tataki Fakalaumālie,” Liahona, Nōvema 2009, 8).

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

ʻI he 1 Kolinitō 8–13, naʻe akoʻi ai ʻe Paula ʻa e ngaahi moʻoni ʻo e ongoongoleleí ʻo fakaʻaongaʻi ha ngaahi lea fakatātā hangē ko ha tokotaha lele ʻi ha lova, sino ʻo e tangatá, mo ha “simipale tatangi” (vakai, 1 Kolinitō 9:24–25; 12:13–26; 13:1). Te ke ala fehuʻi ki he kau mēmipa ʻo e kalasí pe ko e hā ne nau ako mei he ngaahi fakafehoanaki ko ʻení. ʻOku tokoni fēfē ʻa e ngaahi fakafehoanakí ke mahino kiate kitautolu ʻa e ngaahi moʻoni ʻo e ongoongoleleí?

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e akoʻí

Akoʻi ʻa e Tokāteliné

1 Kolinitō 10:1–13

ʻOku ʻomi ʻe he ʻOtuá ha founga ke ke hao ai mei he ʻahiʻahí.

  • Te ke tokoni fēfē ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau ʻilo e ngaahi moʻoni mahuʻinga ʻi he 1 Kolinitō 10:13? Ko ha fakakaukau ʻe taha ke vahevahe ʻa e vēsí ki ha ngaahi kupuʻi lea nounou, tufa takitaha ia ki ha mēmipa kehekehe ʻo e kalasí, pea kole ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau toe fakalea e ngaahi kupuʻi leá ʻi he lea pē ʻanautolu. Hangē ko ʻení, ko e hā ha founga ʻe taha ke tau pehē ai “ʻoku moʻoni ʻa e ʻOtuá” pe “lahi hono ʻahiʻahiʻí ʻi he meʻa te tau faʻa faí”? Te mou lava ke toe lau ʻa e vēsí, ʻo fakaʻaongaʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi fakamatala ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí. ʻE lava ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ha ngaahi aʻusia ne nau ʻilo ai ʻoku moʻoni ʻa e ngaahi talaʻofa ʻi he vēsí. Ko e hā mo ha ngaahi ʻilo kehe ʻe lava ke tau maʻu mei he ʻAlamā 13:27–28?

  • ʻOua ʻe nofotaha ʻi ha ngaahi ʻahiʻahi ʻo ha taha, kae mahalo te mou fie maʻu ke nofotaha ʻi hono aleaʻi ʻo e 1 Kolinitō 10:13 ʻi he ngaahi ʻahiʻahi ʻoku ʻi he ngaahi lea ʻa Paulá, “ʻoku “faʻa hoko ki he tangatá.” ʻE lava ke kamata ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ʻaki hano kumi e ngaahi ʻahiʻahi naʻe fakatokanga mai ki ai ʻa Paula ʻi he veesi 1–12. Te nau ala fokotuʻu foki ha ngaahi sīpinga fakaonopooni ʻo e ngaahi ʻahiʻahi angamahení, hangē ko e ngaahi ʻahiʻahi ke taʻefaitotonú, ngutu laú, pe fakamaauʻi e niʻihi kehé. ʻE “hao” fēfē ha taha mei he ngaahi ʻahiʻahi ko ʻení, ʻo ka tokoni ʻa e ʻOtuá?

1 Kolinitō 10:16–17; 11:23–30

ʻOku fakatahaʻi kitautolu ʻe he sākalamēnití ko e kau mēmipa ʻo e Siasi ʻo Kalaisí.

  • ʻE lava ke kamataʻi ʻe he ngaahi veesi ko ʻení ha fealeaʻaki fekauʻaki mo e founga ʻe lava ke fakauouangatahaʻi ai ʻe he sākalamēniti homou uōtí ʻi heʻenau feinga ke tatau ange mo e Fakamoʻuí. Te mou ala kamata ʻaki hano lau e 1 Kolinitō 10:16–17 pea mo vakaiʻi pe ʻoku ʻuhinga ki he hā ʻa e foʻi lea feohiʻangá ʻi he meʻa ko ʻení, (ʻe lava ke kumi ʻe ha taha ha ngaahi ʻuhinga ʻi ha tikisinalé). ʻE lava fēfē ke hanga ʻe he maʻu fakataha ʻo e sākalamēnití ʻo tokoniʻi ke tau ongoʻi uouangataha lahi ange? ʻOku fekauʻaki fēfē ʻa e faleʻi ʻa Paula ke “[tuku ke vakavakaiʻi] ʻe he tangatá [ia]” mo e taumuʻa ko ʻení? 1 Kolinitō 11:28).

1 Kolinitō 12

ʻOku foaki ʻa e ngaahi meʻa-foaki fakalaumālié ke ʻaonga ki he fānau kotoa pē ʻa e Tamai Hēvaní.

  • Ke tokoni ke ʻiloʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e founga ʻoku tokoni ai hono fakatupulaki ʻenau ngaahi meʻa-foakí ke fakamāmaʻi e Siasí, fakakaukau ke fakaafeʻi kinautolu ke nau fakakaukau ki ha ngaahi meʻa-foaki fakalaumālie naʻe maʻu ʻe he kakai ʻi he folofolá. Ke maʻu ha ngaahi fakakaukau, te ke lava ʻo vahe ange ke nau fakatotolo ʻi ha taha ʻo e ngaahi fakamoʻoni folofola ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé” pea tala atu e ngaahi meʻafoaki fakalaumālie ʻoku nau pehē ʻoku maʻu ʻe he taha ko iá. Te nau toe lava foki ʻo fakamatala ki he ngaahi meʻa-foaki fakalaumālie ʻoku nau fakatokangaʻi ʻiate kinautolú. ʻOku hoko fēfē ʻa e ngaahi meʻa-foaki fakalaumālie ʻa e kakai ko ʻení ko ha tāpuaki kiate kitautolu kotoa? Te tau lava fēfē ʻo fakaʻaongaʻi ʻetau ngaahi meʻa-foaki fakalaumālié ke tāpuekina mo langaki ʻa e sino ʻo Kalaisí, pe ko e Siasí? (vakai, 1 Kolinitō 12:12–31; vakai foki, 1 Kolinitō 14:12).

  • Ke tokoni ke mahino ki he kau mēmipa ʻo e kalasí e founga ke fakatupulaki ai e ngaahi meʻa-foaki fakalaumālié, fakaafeʻi kinautolu ke lau ʻa e 1 Kolinitō 12:27–31; Molonai 7:48; 10:23, 30; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 46:8. Ko e hā ʻoku akoʻi mai ʻe he ngaahi potufolofola ko ʻení fekauʻaki mo e founga ke maʻu ai ha ngaahi meʻa-foaki fakalaumālié? ʻOku founga fēfē hono ʻai ʻe he fakatupulaki ʻo e ngaahi meʻa-foaki fakalaumālié ke tau tatau ange mo Kalaisí? Fakaafeʻi ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fili ha meʻa-foaki te nau fie maʻu pea kolea e tokoni ʻa e ʻEikí ʻi heʻenau feinga ke maʻu e meʻa-foaki ko iá.

1 Kolinitō 13

Ko e manavaʻofá ko e meʻa-foaki fakalaumālie māʻongoʻonga tahá ia.

  • Te ke ala kole ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakalaulauloto fakalongolongo ki he 1 Kolinitō 13 mo fakakaukau ki ha taha ʻoku nau ʻiloʻi, ko ha sīpinga lelei ia ʻo ha tafaʻaki ʻe taha pe toe lahi ange ʻo e manavaʻofa naʻe lau ki ai ʻa Paulá. ʻE lava ke fakamatalaʻi ʻe ha kau mēmipa ʻe niʻihi ʻo e kalasí ha taha ʻoku nau fakakaukau ki ai pe ko ha aʻusia ʻoku fakafōtunga ai ʻe he taha ko ʻení ʻa e manavaʻofá. ʻE lava foki ke ke lisi ha ngaahi konga ʻo e fakamatala ʻa Paulá ʻi he palakipoé pea fakaafeʻi e kau memipa ʻo e kalasí ke vahevahe ha ngaahi fakakaukau fekauʻaki mo e ʻuhinga ʻo e “kātaki fuoloá” pe “ʻikai ke ʻita ngofuá” (1 Kolinitō 13:4–5). Naʻe fakahaaʻi fēfē ʻe he Fakamoʻuí ʻa e ngaahi ʻulungaanga manavaʻofa ko ʻení? Ko e hā mo ha toe ngaahi moʻoni ʻoku akoʻi ʻe he Molonai 7:46–48 fekauʻaki mo e manavaʻofá?

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e ngaahi maʻuʻanga tokoní

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé

Ngaahi sīpinga fakafolofola ʻo e ngaahi meʻa-foaki fakalaumālié.

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

Moʻui ʻaki e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻokú ke akoʻí. ʻE tokoni atu hono moʻui ʻaki e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻokú ke akoʻí ke ke fakamoʻoniʻi mālohi ange kinautolu. Naʻe akoʻi ʻe Paula, “Kuo tuʻutuʻuni ʻe he ʻEikí ke pehē foki, ke ʻilonga ʻa kinautolu ʻoku malanga ʻaki ʻa e ongoongoleleí, ke nau maʻu ʻi he ongoongoleleí ʻa e meʻa ki he sinó.” (1 Kolinitō 9:14).

Paaki