Fuakava Foʻoú 2023
9–15 ʻOkatopa. Filipai; Kolose: “ʻOku ou Faʻa Fai ʻa e Meʻa Kotoa Pē ʻia Kalaisi ʻOkú Ne [Fakamālohia] Aú”


“9–15 ʻOkatopa. Filipai; Kolose: ‘ʻOku Ou Faʻa Fai ʻa e Ngaahi Meʻa Kotoa Pē ʻia Kalaisi ʻOkú Ne [Fakamālohia] Aú’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: Fuakava Foʻou 2023 (2021)

“9–15 ʻOkatopa. Filipai, Kolose,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2023

ʻĪmisi
tala-kae-tohi ʻe Paula ha tohi mei he fale fakapōpulá

9-15 ʻOkatopa

Filipai; Kolose

“ʻOku Ou Faʻa Fai ʻa e Meʻa Kotoa Pē ʻia Kalaisi ʻOkú Ne [Fakamālohia] Aú”

Kamata ʻaki hano lau e tohi Filipaí mo e Kolosé, pea fakalaulauloto ʻi he faʻa lotu ki he tokāteline ʻoku finangalo ʻa e ʻEikí ke ke akoʻí. Tuku ke tataki koe ʻe he Laumālié ʻi hoʻo fakakaukauʻi e ngaahi fehuʻi mo e maʻuʻanga tokoni te ke lava ʻo fakaʻaongaʻi ke akoʻi ʻa e tokāteline ko ʻení.

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke vahevahe ha foʻi lea pe kupuʻi lea ʻokú ne fakamatalaʻi nounou e meʻa ne nau ako mei he tohi Filipaí mo e tohi Kolosé pea nau toki fakamatalaʻi ʻa e ʻuhinga ne nau fili ai ʻa e foʻi lea pe kupuʻi lea ko iá. Fakalotolahiʻi kinautolu ke vahevahe ha ngaahi veesi folofola ko ha konga ʻo ʻenau fakamatalá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e akoʻí

Akoʻi ʻa e Tokāteliné

Filipai 2:1–5, 14–18; 4:1–9; Kolose 3:1–17

ʻOku tau hoko ʻo “foʻou” ʻi heʻetau moʻui ʻaki e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí.

  • Mahalo te ke fie tokoniʻi e kau mēmipa hoʻo kalasí ke nau sioloto ki he ʻuhinga ʻo e “siʻaki ʻa e tangata motuʻá” mo e “ʻai ʻa e tangata foʻoú” ʻo fakafou ʻia Sīsū Kalaisí (Kolose 3:9–10). Ke fai ʻeni, te ke ala fakaʻaliʻali kimuʻa pea ʻi heʻene ʻosí, ha ngaahi fakatātā ʻo ha meʻa motuʻa kuo ʻosi fakafoʻou (hangē ko ha konga naunau fale, ko ha ʻapi, pe pasikala). ʻE lava ke aleaʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí e founga ʻoku tau hoko ai ʻo “foʻou” ʻi heʻetau tui kia Sīsū Kalaisí mo ʻetau loto ke moʻui ʻaki ʻEne ongoongoleleí. Te ke lava ʻo kole ki ha vaeua ʻo e kalasí, ʻi he konga ko ʻeni ʻo e fealeaʻakí, ke nau ako ʻa e Filipai 2:1–5, 14–18; 4:1–9 pea ke ako ʻe he vaeua ʻe tahá ʻa e Kolose 3:1–17, ʻo kumi e ngaahi natula ʻo e “tangata motuʻá” pea mo e “tangata foʻoú.” Te ke lava foki ʻo fakaafeʻi ha kau mēmipa ʻe niʻihi ʻo e kalasí ke vahevahe ha founga kuo tokoniʻi ai kinautolu ʻe he tui kia Sīsū Kalaisí mo e moʻui ʻaki ʻEne ongoongoleleí ke nau hoko ko ha kakai foʻoú.

Filipai 4:1–13

Te tau lava ʻo maʻu ʻa e fiefiá ʻia Sīsū Kalaisi, neongo pe ko e hā hotau ngaahi tūkungá.

  • Neongo ʻoku kehe hotau ngaahi tūkungá meia Paula, ka te tau lava kotoa ʻo ako mei heʻene loto-fiemālie ke moʻui nongá pea mo fiefia ʻi he ngaahi tūkunga kotoa pē ʻo ʻene moʻuí. Ke kamataʻi ha fealēleaʻaki ʻi he kaveinga ko ʻení, te mou ala fakamanatu ha niʻihi ʻo e ngaahi faingataʻa naʻe aʻusia ʻe Paulá (vakai, hangē ko ʻení, 2 Kolinitō 11:23–28). Hili iá, ʻe lava ke ke kole ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau toe vakai ki he Filipai 4:1–13 ke maʻu e faleʻi naʻe fai ʻe Paula ʻe ala tokoni ke tau fiefia ai, ʻo aʻu ki he taimi ʻo e faingataʻá.

  • Mahalo ʻe lava ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ha ngaahi aʻusia ʻi ha taimi ne nau ongoʻi ai e “melino ʻo e ʻOtuá, ʻa ia ʻoku lahi hake ʻaupito ʻi he faʻa ʻiloá” (Filipai 4:7) pea ko ha taimi ne nau ongoʻi fakamālohia ai “ʻia Kalaisi” (veese 13) ke nau fakahoko ha faʻahinga meʻa naʻe ʻikai ke nau mei lava ʻo fakahoko.

  • Kapau te ke fie vakaiʻi lahi ange ʻa e tefito ko ʻení, te ke ala kole ange ki ha mēmipa ʻo e kalasí ke ne vahevahe ha fakamatala fakalaumālie pe mei he lea ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni “Fiefiá mo e Moʻui Fakalaumālié” (Liahona, Nōvema 2016, 81–84).   Naʻe maʻu fēfē ʻe he kakai ʻi he lea ʻa Palesiteni Nalesoní, ha fiefia, neongo honau ngaahi tūkunga faingataʻá?

  • Koeʻuhí ʻoku tupulaki ʻa e koví ʻi he māmani ʻo e ʻaho ní, ʻe ʻaonga ki he kau mēmipa hoʻo kalasí ʻa e faleʻi ʻa Paula ke “tokanga” ki he ngaahi meʻa ʻoku māʻoniʻoni, fakaʻofoʻofa, ongoongo lelei, pe leleí (Filipai 4:8). Mahalo te ke lava ʻo vahe ki he mēmipa takitaha ʻo e kalasí (pe fanga kiʻi kulupu he kau mēmipa ʻo e kalasí) ha taha ʻo e ngaahi meʻa lelei ʻoku lisi ʻi he Filipai 4:8 pe Ngaahi Tefito ʻo e Tui 1:13. ʻE lava ke nau takitaha fakaʻaongaʻi ʻa e Fakahinohino ki he Folofolá ke kumi ha ngaahi potufolofola fekauʻaki mo e ngaahi lelei ne vahe kia nautolú pea vahevahe mo e kalasí ʻa e meʻa ʻoku nau maʻú. Te nau lava foki ke vahevahe ha ngaahi sīpinga ʻo e lelei ko iá ʻi he moʻui ʻa e kakaí. ʻOku founga fēfē ʻetau “fekumi ki he ngaahi meʻa ko ʻení”?

Kolose 1:12–23; 2:2–8

ʻI he taimi ʻoku “aka” ai ʻetau tuí ʻia Sīsū Kalaisí, ʻoku fakamālohia leva kitautolu ke tau matuʻuaki ʻa e ngaahi ivi tākiekina fakamāmaní.

  • ʻOku ʻomi ʻe he fakamoʻoni ʻa Paula ki he Fakamoʻuí ʻi he Kolose 1:12–23; 2:2–8 ha faingamālie lelei ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakalaulauloto mo fakamālohia ʻenau tuí. ʻE lava ke fekumi e kau mēmipa ʻo e kalasí ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ke maʻu e ngaahi meʻa ʻokú ne fakamālohia ʻenau tui kia Sīsū Kalaisí. Ko e ʻuhinga ki he hā ʻa e “aka mo langa hake ʻia [Sīsū Kalaisi]”? (Kolose 2:7). ʻE lava ke tokoni ʻa e fakatātā ʻo e fuʻu ʻakau ʻi he fokotuʻutuʻu ʻo e uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí) ke aleaʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e veesi ko ʻení. Ko e hā te ne lava ʻo fakamālohia pe fakavaivaiʻi e ngaahi aka ʻo ha fuʻu ʻakau? ʻOku fakamālohia fēfē kitautolu ʻe he “aka mo e langa hake ʻia [Sīsū Kalaisí]” ke tau matuʻuaki e ngaahi ivi tākienia fakamāmaní? (vakai, Kolose 2:7–8; vakai foki, Hilamani 5:12; ʻEta 12:4).

  • Te ke ala fakafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau lisi e ngaahi meʻa ʻoku akoʻi ʻi he Kolose 1:12–23; 2:2–8 te tau lava ʻo fai ke fakaʻehiʻehi mei he “lau fakakākā” te ne lava ʻo “taki fakahē” ʻetau tui kia Kalaisí (Kolose 2:8). Te tau fepoupouaki fēfē nai ʻi heʻetau feinga ke muimui ki he Fakamoʻuí pea fakaʻehiʻehi mei he ngaahi kākā ʻa Sētané?

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

Fakaʻaongaʻi ʻa e hivá. ʻOku fakaafeʻi ʻe he ngaahi mūsika toputapú ʻa e ivi tākiekina ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní. Te ne lava ʻo faʻu ha ʻātakai ʻo e ʻapasia mo ha loto-tukupā mo e ngāue. Fakakaukau pe ʻe lava fēfē ke hoko ʻa e “feakonakiʻaki mo [e] fetokoniʻaki ʻi he ngaahi sāmé mo e lea mālié,” ko ha konga ʻo hoʻomou kalasí (Kolose 3:16; vakai foki, Ko e Faiako ‘i he Founga ‘a e Fakamoʻuí, 22).

Paaki