Fuakava Foʻoú 2023
23–29 ʻOkatopa. 1 mo e 2 Tīmote; Taitusi; Filimone: “Ka Ke ʻi he Kakai Tuí ko e Fakaʻilonga”


“23–29 ʻOkatopa. 1 mo e 2 Tīmote; Taitusi; Filimone: ‘Ka Ke ʻi he Kakai Tuí ko e Fakaʻilonga’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: Fuakava Foʻou 2023 (2021)

“23–29 ʻOkatopa. 1 mo e 2 Tīmote; Taitusi; Filimone,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2023

kau fafine ʻe toko tolu ʻoku lue ʻi tuʻa he temipalé

23–29 ʻOkatopa

1 mo e 2 Tīmote; Taitusi; Filimone

“Ka Ke ʻi he Kakai Tuí ko e Fakaʻilonga”

Lau ʻa e 1 mo e 2 Tīmote; Taitusi; mo e Filimone mo ke fakakaukau ki he kau mēmipa hoʻo kalasí. ʻE tokoni e ngaahi fakakaukau mo e ngaahi ongo te ke maʻú ke ke tataki e kau mēmipa ʻo e kalasí ki ha ngaahi potufolofola mahuʻinga pea mo ʻomai ʻa e Laumālié ki homou loki akó.

fakaʻilonga ʻo e feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

ʻE lava ke ʻaonga ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fefanongoʻaki ki heʻenau fakamatala ki heʻenau ngaahi lavameʻá mo e faingataʻaʻiá ʻi hono ako ʻo e folofolá, fakafoʻituitui mo fakafāmili fakatouʻosi. Fakakaukau ke kamata e kalasí ʻaki hano fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakamatala ki he meʻa ʻoku lele lelei ʻi heʻenau ako e folofolá.

fakaʻilonga ʻo e akoʻí

Akoʻi ʻa e Tokāteliné

1 mo e 2 Tīmote; Taitusi

ʻE tokoni e mahino ʻo e tokāteline moʻoní ke tau fakaʻehiʻehi ai mei hano kākaaʻi kitautolú.

  • ʻOku moʻui ʻa e kau mēmipa ʻo hoʻo kalasí ʻi ha taimi ʻe lava ke faingataʻa ai ke fakapapauʻi ʻa e meʻa ʻoku moʻoní mo ia ʻoku loí. Naʻe moʻui foki ʻa Tīmote mo Taitusi ʻi ha taimi pehē, ko ia, mahalo ʻe mahuʻinga e faleʻi ʻa Paula kiate kinauá he ʻahó ni. Ko ha ngaahi potufolofola ʻeni ʻoku ʻi ai e faleʻi ʻa Paulá: 1 Tīmote 1:1–7; 4:1–2, 6; 6:3–5, 20–21; 2 Tīmote 3:13–17; 4:2–4; Taitusi 1:7–9; 2:1, 7–8. Te ke lava ʻo vahe ki he mēmipa takitaha ʻo e kalasí ke nau lau ha taha ʻo e ngaahi potufolofola ko ʻení pea vahevahe ʻa e meʻa ne nau ako fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e tokāteline moʻoní (vakai foki, ʻAlamā 31:5). ʻOku tokoniʻi fēfē kitautolu ʻe he tokāteline ʻa e Fakamoʻuí ke tau fakaʻehiʻehi mei he kākaá? ʻE lava foki ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ha ngaahi aʻusia naʻe tāpuekina ai kinautolu ʻe he mālohi ʻo e tokāteline moʻoní.

ongo faifekau ʻoku talanoa ki ha tangata

“ʻOua naʻa manukiʻi hoʻo kei siʻí ʻe ha taha; ka ke ʻi he kakai tuí ko e fakaʻilonga” (1 Tīmote 4:12).

1 Tīmote 4:10–16

“Ka ke ʻi he kakai tuí ko e fakaʻilonga.”

  • ʻE malava pē ke taʻe fakatokangaʻi ʻe he kau mēmipa hoʻo kalasí e mālohi ʻo e sīpinga lelei ʻoku nau taá. Fakakaukau ke fakaafeʻi kinautolu ke nau talanoa fekauʻaki mo e founga kuo hoko ai e kakai ʻoku nau ʻiló, kau ai honau kaungā mēmipa he kalasí, ko ha sīpinga ʻo ha kau ākonga ʻa Kalaisí. ʻE lava ke tokoni ki he fealeaʻakí hano lisi ʻi he palakipoé ʻa e ngaahi lea ʻi he veesi 12 ʻokú ne fakamatalaʻi e founga ʻoku totonu ke tau hoko ai ko ha sīpingá—foʻi leá, pōtalanoa (ʻa ia ʻe lava pē ke ʻuhinga ki he ʻulungaanga pe tōʻonga), manavaʻofa, laumālie, tui, mo e maʻa. ʻE lava ke aleaʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí e founga te tau lava ai ʻo hoko ko ha ngaahi sīpinga ʻo e kakai tuí ʻi he ngaahi founga takitaha ko ʻení.

2 Tīmote 1

“He naʻe ʻikai foaki ʻe he ʻOtuá kiate kitautolu ʻa e laumālie ʻo e manavasiʻí; ka ko e mālohi, mo e ʻofa, mo e loto fakapotopoto.”

  • ʻOku fokotuʻu mai ʻe he fokotuʻutuʻu ʻo e uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimi ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí ke tau vakai ki he 2 Tīmoté ki he faleʻi naʻe fai ʻe Paula ke fakalotolahiʻi ʻa Tīmote ʻi heʻene ngāue fakafaifekaú. Kole ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau vahevahe ha ngaahi ʻilo ne nau maʻu. Pe te ke ʻoange kiate kinautolu ha ngaahi miniti siʻi ʻi he kalasí ke nau kumi ai mo vahevahe ha niʻihi ʻo e ngaahi faleʻi ʻa Paulá (ʻoku ʻi he vahe 1 ha ngaahi sīpinga lelei.) Te nau lava foki ʻo vahevahe ʻenau aʻusia ʻi ha taimi naʻe tokoniʻi ai kinautolu ʻe he ʻOtuá ke nau ikunaʻi ʻenau ilifiá mo foaki ange kiate kinautolu “ʻa e laumālie ʻo e … mālohi, mo e ʻofa, mo e loto-fakapotopotó” (2 Tīmote 1:7).

2 Tīmote 3

ʻE lava ke tokoni hono ako e folofolá ke tau ikunaʻi ai e ngaahi fakatuʻutāmaki ʻo e ngaahi ʻaho fakaʻosí.

  • Hili e fakatokanga kia Tīmote fekauʻaki mo e “kuonga fakatuʻutāmaki” ʻe hoko maí, naʻe fakamoʻoni ʻa Paula ki he mālohi mo e mahuʻinga ʻo e folofolá (vakai, 2 Tīmote 3:1, 14–17). Ke kamataʻi ha fealeaʻaki fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e folofolá ʻi he ngaahi taimi faingataʻá, te ke lava ʻo fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau toe vakaiʻi e fakamatala ʻa Paula ki he fakatuʻutāmaki ʻo e ngaahi ʻaho fakaʻosí ʻi he 2 Tīmote 3:1–7. Hili ia pea te nau lava ʻo kumi mo vahevahe ʻa e ngaahi potufolofola kuo tokoni ke maluʻi kinautolu mei he ngaahi fakatuʻutāmaki pehení (ʻoku lisi ha ngaahi sīpinga ʻe niʻihi ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé”). Kuo maluʻi fēfē nai kitautolu ʻe heʻetau ako e folofolá, mei he ngaahi fakatuʻutāmaki ʻi he māmani ʻo e ʻaho ní?

  • ʻE lava ke hoko hono ako e faleʻi ʻa Paula fekauʻaki mo e mālohi ʻo e folofolá ko ha faingamālie ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fepoupouʻaki ai ʻi heʻenau feinga ke ako e folofola ʻa e ʻOtuá. Mahalo naʻa lava ke lau ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e 2 Tīmote 3:14–17 pea kumi e ngaahi tāpuaki mo e maluʻi ʻoku tau maʻu mei hono ako e folofolá. Hili iá pea te nau lava leva ʻo vahevahe ha ngaahi aʻusia ki ha taimi ne nau maʻu ai e ngaahi tāpuaki ko ʻení tuʻunga ʻi heʻenau ako ʻa e folofolá. Te ke lava foki ke tuku ange ha ngaahi miniti siʻi ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakalaulauloto ki he meʻa te nau lava ʻo fai ke maʻu ai ha ngaahi aʻusia ʻuhingamālie ange ʻi he folofolá, fakafoʻituitui mo fakafāmili fakatouʻosi.

fakaʻilonga ʻo e ngaahi maʻuʻanga tokoní

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé

Ko e ngaahi moʻoni fakafolofola ʻoku nau maluʻi kitautolu mei he ngaahi fakatuʻutāmaki ʻo e ngaahi ʻaho fakaʻosí (vakai, 2 Tīmote 3:2).

Ngaahi Fakatuʻutāmaki ʻo e Ngaahi ʻAho Fakaʻosí

Ngaahi Moʻoni ʻOkú ne Maluʻi Kitautolú

Ngaahi Fakatuʻutāmaki ʻo e Ngaahi ʻAho Fakaʻosí

ʻOfa kiate kinautolu pē

Ngaahi Moʻoni ʻOkú ne Maluʻi Kitautolú

Sione 15:12–13

Ngaahi Fakatuʻutāmaki ʻo e Ngaahi ʻAho Fakaʻosí

Manumanu

Ngaahi Moʻoni ʻOkú ne Maluʻi Kitautolú

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 88:123

Ngaahi Fakatuʻutāmaki ʻo e Ngaahi ʻAho Fakaʻosí

Kau Pōlepole

Ngaahi Moʻoni ʻOkú ne Maluʻi Kitautolú

Mōsaia 2:24–25

Ngaahi Fakatuʻutāmaki ʻo e Ngaahi ʻAho Fakaʻosí

Hīkisiá

Ngaahi Moʻoni ʻOkú ne Maluʻi Kitautolú

ʻAlamā 5:27–28

Ngaahi Fakatuʻutāmaki ʻo e Ngaahi ʻAho Fakaʻosí

Kau Lea Kovi

Ngaahi Moʻoni ʻOkú ne Maluʻi Kitautolú

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 63:64

Ngaahi Fakatuʻutāmaki ʻo e Ngaahi ʻAho Fakaʻosí

Talangataʻa ki he mātuʻá

Ngaahi Moʻoni ʻOkú ne Maluʻi Kitautolú

ʻEfesō 6:1–3

Ngaahi Fakatuʻutāmaki ʻo e Ngaahi ʻAho Fakaʻosí

Taʻefakafetaʻi

Ngaahi Moʻoni ʻOkú ne Maluʻi Kitautolú

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 78:19

Ngaahi Fakatuʻutāmaki ʻo e Ngaahi ʻAho Fakaʻosí

Taʻemāʻoniʻoni

Ngaahi Moʻoni ʻOkú ne Maluʻi Kitautolú

Teutalōnome 7:6

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

ʻOku hoko ʻa e tupulaki fakalaumālié ʻi ʻapí. Ko ha kiʻi taimi nounou pē ʻokú ke fakataha ai mo e kau mēmipa hoʻo kalasí, tuʻo ua ʻi he māhina. Ko e tokolahi ʻo kinautolu ʻoku nau maʻu ha ngaahi aʻusia fakalaumālie mahuʻinga mavahe mei he kalasí, pea ʻe lava ke fakamālohia ʻe he ngaahi aʻusia ko ʻení ha kau mēmipa kehe ʻo e kalasí. Fai ha ngaahi fehuʻi te ne fakalotolahiʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke vahevahe ʻa e meʻa ʻoku nau ako ʻi heʻenau ako ʻa e ongoongoleleí ʻi ʻapí. (Vakai, Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí, 18.)