Fuakava Motuʻá 2022
9–15 Mē. Nōmipa 11–14; 20–24: “ʻOua pē Naʻa Mou Angatuʻu ki [he ʻEikí], pea ʻOua Naʻa Mou Manavahē”


“9–15 Mē. Nōmipa 11–14; 20–24: ʻʻOua pē Naʻa Mou Angatuʻu ki he ʻEikí, pea ʻOua Naʻa Mou Manavahēʼ” Haʻu, ‘o Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: Fuakava Motuʻá 2022 (2021)

“9–15 Mē. Nōmipa 11–14; 20–24,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2022

ʻĪmisi
toafa

9–15 Mē

Nōmipa 11–14; 20–24

“ʻOua pē Naʻa Mou Angatuʻu ki he ʻEikí, pea ʻOua Naʻa Mou Manavahē”

Ko e taha ‘o e ngaahi founga lelei taha ke ʻiloʻi ai e meʻa ke tokanga ki ai ʻi he lolotonga ʻo e kalasí ko hano ʻeke ki he kau mēmipa ʻo e kalasí pe ko e hā ne nau ʻilo ʻi heʻenau ako e ngaahi potufolofolá. ʻE fakahaaʻi ʻe he meʻá ni ʻa e meʻa ʻoku mahuʻinga kiate kinautolú mo e meʻa ʻoku nau mateuteu ke akó.

Lekooti e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

ʻĪmisi
fakaʻilonga feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Ko e taimi ʻe niʻihi, ko e meʻa pē ʻoku fie maʻu ke fakalotolahiʻi ʻaki e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau vahevahe ʻenau ʻilo mei heʻenau akó, ko hano fai ange ha kiʻi fehuʻi faingofua hangē ko ʻení “Ko e hā naʻe akoʻi atu ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻi hoʻo lau ʻa e folofolá he uike ní?” Pea tuku ange ha taimi ke nau fakakaukau mo tali ai.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné

Nōmipa 12

ʻOku fakatupu houhau ki he ʻEikí ke lea fakafetau ki he palōfita ʻa e ʻEikí.

  • ʻE lava ʻe hano lau ʻo e Nōmipa 12 ʻo tokoni ke mahino ki he kau mēmipa ʻo e kalasí hono mafatukituki ʻo e lea fakafetau ki he palōfita ʻa e ʻEikí. Te ke lava ʻo fakaafeʻi ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau lau e vahé ni mo fakamatala ki he anga e loto ʻo e ʻEikí fekauʻaki mo ʻEne kau tamaioʻeikí. Fakatatau ki he veesi 1–2, ʻokú ke pehē ʻoku ʻuhinga ki he hā ke lea fakafetau ki he palōfita ʻa e ʻEikí? Ko e hā e ngaahi fakatuʻutāmaki ʻo e fai peheé? Ko e hā te tau lava ‘o ako mei he ngaahi angafai ʻa Mōsese mo e kakai ʻIsilelí ʻi he veesi 13 mo e 15?

Nōmipa 12:3

“Naʻe angavaivai [ʻa Mōsese].”

  • Mahalo naʻa ʻohovale ha kakai ʻe niʻihi ke lau naʻe “angavaivai” ha taki hangē ko Mōsesé, ʻa ē naʻe tuʻu ʻi he ʻao ʻo Feló mo fakahoko ha ngaahi mana fakaofo ʻaki e mālohi ʻo e ʻEikí. Te ke lava ‘o fakaʻaonga‘i e Nōmipa 12:3 ke kamata‘i ha fealēleaʻaki kau ki he angavaivai moʻoní. Te ke ala fakaʻaongaʻi e fakaʻuhinga ʻi he “Angavaivaí,” ‘i he Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá (scriptures.ChurchofJesusChrist.org). Te mou toe lava foki ke kumi fakakalasi e ngaahi fakaʻilonga ʻo e angavaivai ʻa Mōsesé ʻi he Nōmipa 12.

  • Ko e hā mo ha ngaahi toe fakamoʻoni ʻo e angavaivai ʻa Mōsesé te tau lava ʻo ako mei ai? (hangē ko ‘ení, vakai, ʻEkesōtosi 18:13–25; Nōmipa 11:26–29; Hepelū 11:24–27; Mōsese 1:10–11). Te mou toe lava foki ke lau pea mo aleaʻi ʻa e founga naʻe fakahaaʻi ai ʻe he Fakamoʻuí ʻa e angavaivaí (vakai, Mātiu 11:29; 27:11–14; Luke 22:41–42; Sione 13:4–5). Ko e hā ʻoku akoʻi mai ʻe he ngaahi sīpinga ʻa Mōsese mo e Fakamoʻuí—pe kakai ‘oku tau ʻiloʻí—fekau‘aki mo e angavaivaí? Ko e hā ʻoku fie maʻu ai ʻe he ʻOtuá ke tau angavaivaí?

Nōmipa 13–14

Te tau lava ʻo maʻu ha ʻamanaki lelei ki he kahaʻú, ʻaki ha tui ki he ʻEikí.

  • ʻI hoʻomou aleaʻi ko ia e talanoa ki he kau ʻIsileli ʻe toko 12 naʻa nau matakiʻi ʻa e fonua ʻo e talaʻofá mo lipōtí, fakakaukau ke ke ʻeke ki he kau mēmipa ʻo e kalasí pe ʻoku nau ongoʻi ʻe kaunga fēfē ʻa e talanoá ni ki he ngaahi tūkunga ʻoku nau fehangahangai mo iá. Te ke lava ʻo fakaafeʻi ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau hiki ha lisi ʻo e ngaahi meʻa mei he Nōmipa 13:23–33 ʻe lava ʻo fakafehoanaki ki ha meʻa ʻi heʻetau moʻuí. Hangē ko ‘ení, ʻe lava ke fakafofongaʻi ʻe he fonua ʻo e talaʻofá ha faʻahinga meʻa ʻoku fie maʻu ʻe he ʻEikí ke tau fakahoko, ko e ngaahi fuhinga kālepí ko e ngaahi tāpuaki, ko e kau tangata lalahi fakamanavaheé ko e ngaahi faingataʻa te tau fepaki mo iá, pea pehē atu ai pē. Poupou‘i ʻa e kau mēmipa ‘o e kalasí ke nau fakamatalaʻi ʻa e meʻa ʻoku nau ongoʻi ʻe fie maʻu ʻe he ʻEikí ke nau ako mei he talanoa ko ʻení.

    ʻĪmisi
    ko e kau tangata ʻoku nau fakaʻaliʻali e fuaʻiʻakau kia Mōsese

    Naʻe ilifia ha toko hongofulu ʻo e kau mataki ʻIsilelí; ka naʻe maʻu ʻe Sosiua mo Kēlepi ha tui. © Lifeway Collection/licensed mei he goodsalt.com

Nōmipa 21:4–9

Kapau te tau hanga kia Sīsū Kalaisi ‘i he tui, te Ne lava ʻo fakamoʻui fakalaumālie kitautolu.

  • Ke tokoni ki he kau mēmipa ‘o e kalasí ke nau aleaʻi ‘a e fakamatala ʻi he Nōmipa 21:4–9 pea mo tanumaki ʻenau tui ki he Fakamoʻuí, te ke lava ʻo hiki ha ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení ʻi he palakipoé: Ko e hā ʻoku fakafofongaʻi ʻe he ngata palasá? Ko e hā ʻe lava ke fakafofongaʻi ʻe he ngaahi uʻu ʻa e fanga ngatá? Ko e hā naʻe fakafisi ai ha kakai ia ʻe niʻihi ke sio ki he ngata palasá? Te tau lava fēfē ʻo “sio” ki ai he ʻahó ni? ʻE lava ke fakamatalaʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e ngaahi tali naʻa nau maʻu ʻi heʻenau lau ʻa e Nōmipa 21:4–9; 1 Nīfai 17:40–41; ʻAlamā 33:18–22; mo e Hilamani 8:13–15. Ko e hā ha niʻihi ʻo e fanga kiʻi meʻa faingofua ʻoku fakaafeʻi kitautolu ʻe he Fakamoʻuí ke tau fakahoko ke maʻu ʻEne fakamoʻuí? Ko e hā ʻoku faingataʻa ai he taimi ʻe niʻihi ke tau fakahoko e fanga kiʻi meʻa faingofua peheé? (vakai, “Ngaahi Ma‘uʻanga Tokoni Kehé” ke maʻu ha ngaahi fakakaukau ʻi he meʻá ni). Mahalo naʻa lava ke fakamatalaʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e founga kuo hanga ai ʻe he fakahoko ʻo e ngaahi meʻa ko ʻení ʻo ʻomi e mālohi ʻo e Fakamoʻuí ki heʻenau moʻuí.

ʻĪmisi
fakaʻilonga ki he ngaahi maʻuʻanga tokoni kehé

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehe

“Fanga kiʻi meʻa iiki mo faingofuá.”

Na‘e fakamatala ʻa ‘Eletā L. Uitinī Keleitoni ki ha pīsope naʻá ne fale‘i ʻa e kāingalotu ʻo e uōtí ne nau fehangahangai mo ha ngaahi faingataʻa kehekehe ʻi heʻenau moʻuí:

“ʻOku faʻa kau heʻene akonaki ki he kāingalotú ke nau toe foki pē ki he tefitoʻi ngāue faingofua ʻoku tau fai ke fakahaaʻi ʻaki ʻetau tuí, hangē ko e ako fakaʻaho e Tohi ʻa Molomoná [,]… totongi e vahehongofulú, pea ngāue mateaki ʻi he Siasí. Ka neongo iá, naʻe fakaʻohovale ʻenau tali kiate iá: ’… Ko e hā ha kaunga e meʻa ko ʻená ki he palopalema ʻoku ou fekuki mo iá?’

“… Ko e niʻihi ko ia ʻoku nau fai pau ki he ʻfanga kiʻi meʻa iiki mo faingofuá’ [‘Alamā 37: 6]—ʻo talangofua ʻi he fanga kiʻi founga ngali īkí—ʻoku tāpuekina kinautolu ʻaki e tuí mo ha ivi ʻoku mahulu hake ʻi he talangofuá pē, pea mahalo ʻoku hangē he taimi ʻe niʻihi ʻoku ʻikai ke nau fekauʻakí” (“Ko e Meʻa Kotoa Pē Te Ne Fekau Kiate Kimoutolú, Fai Ia,” Liahona, Mē 2017, 98).

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

Tokanga taha ki he meʻa ʻoku mahuʻinga tahá. ‘Oku ʻikai malava ke fakamatalaʻi ʻa e talanoa kotoa pē pe tefitoʻi moʻoni kotoa pē. Muimui ki he Lāumalié, mo fakakaukauʻi e ngaahi fiemaʻu kotoa ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ʻi hoʻo fakakaukauʻi e founga ke fakaʻaongaʻi ki ai e taimi kalasí. Manatuʻi ko e ʻapí, ka ʻoku ʻikai ko e loki akó, ʻa e senitā ki hono ako ʻo e ongoongoleleí.

Paaki