Debora ’e te mau nu’u tama’i

Fa’ahōho’ara’a ia Debora i te arata’ira’a i te mau nu’u tama’i ’Īsera’ela, © Lifeway Collection/licensed nō roto goodsalt.com

30 nō Mē–5 nō Tiunu

Te mau Tāvana 2–4 ; 6–8 ; 13–16

« ’Ua fa’atupu a’era Iehova i te hō’ē Fa’aora »

’A ha’amana’o ē, te ’orometua ha’api’i faufa’a roa a’e, ’o te Vārua Maita’i ïa. Nāhea e nehenehe ai ia ’outou ’ia tauturu i te mau pīahi ’ia ha’api’ihia e te Vārua Maita’i ’a paraparau ai ’outou i te mau parau mau nō roto mai i te buka a Te mau Tavana ?

Pāpa’i i te mau mana’o e tae mai

ītona fa’a’itera’a

Tītau i te mana’o

’A pāpa’i i ni’a i te tāpura ’ere’ere i te mau i’oa o te tahi mau tāvana e ’itehia i roto i Te mau Tāvana 2–4 ; 6–8 ; 13–16 (mai ia Debora, Baraka, Gideona, ’e Samasona). ’A hōro’a i te tahi tau minuti i te mau pīahi nō te hi’o fa’ahou i teie mau pene ’e ’ia pāpa’i i raro a’e i te hō’ē o te mau i’oa i ni’a i te tāpura ’ere’ere hō’ē parau mau tā rātou i ’apo mai nā roto mai i te ’itera’a o te reira ta’ata.

ītona ha’api’ira’a

Ha’api’i i te ha’api’ira’a tumu

Te mau Tāvana 2:11–19 ; 3:5–12 ; 4:1–16

E hōro’a mai te Fatu i te fa’aorara’a ’ia hahi ’ē ana’e tātou.

• Te hi’opo’ara’a i te ’ohura’a o te ’ōrurehau, te ’oto, te tātarahapa, ’e te fa’aorara’a o ’Īsera’ela, e nehenehe te reira e tauturu i te mau pīahi ’ia ’ite i te mana fa’aora o te Atua i roto i tō rātou iho orara’a. E nehenehe te mau pīahi e ’ohipa i roto i te mau pupu na’ina’i nō te ’imi i te ’ohura’a i fa’ata’ahia i roto i Te mau Tāvana 2:11–19 ; 3:5–12. E mea nāhea tō te mau tamari’i o ’Īsera’ela fa’aorara’ahia i tō rātou ’ohura’a o te hara ’e te māuiui ? E aha tā tātou i ha’api’i mai i roto i te buka a te mau Tāvana nō ni’a i te huru e ti’a ai ia tātou ’ia horo ’ē i te hara ’e i te māuiui ? E mea nāhea te Atua ’ia fa’aora ia tātou ? E nehenehe ato’a ’outou e ani i te mau pīahi ’ia ’imi ’e ’ia fa’a’ite mai i te mau pāpa’ira’a mo’a e fa’a’ite pāpū nei i te Fatu ’ei fa’aora ’e ’ei tāra’ehara nō tātou (’ei hi’ora’a, 2 Samuela 22:1–3 ; Salamo 40:16–17 ; 1 Nephi 1:19–20 ; Mosia 23:21–23 ; Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 138:23).

• Tē pāpa’i nei Te mau Tāvana 2:19 ē, ’ua fāriu ’ē pinepine te ’āti ’Īsera’ela i te Atua nō te ha’amori i te ’idolo. Penei a’e e nehenehe te mau pīahi e fa’a’ite poto mai i teie ’īrava mai te hō’ē huru fa’aarara’a nō rātou iho. E mea nāhea tātou i te tahi taime ’ia « pi’o i raro » i « te mau atua ’ē ’ē » ? Nāhea e nehenehe ai i te Fatu ’ia tauturu ia tātou ’ia taui i tō tātou « haere’a mārō » ?

• Nō te ha’amata i te hō’ē ’āparaura’a nō ni’a i te huru o tō Debora ’e ’o Baraka fa’aorara’a ia ’Īsera’ela i te ’āti Kanaana, e nehenehe ’outou e ani i te hō’ē pīahi ’ia ha’apoto mai i te ’ā’amu (e mea tano ’ia fārerei i te pīahi nā mua a’e, ’ia ti’a iāna ’ia fa’aineine). E nehenehe te piha ha’api’ira’a e paraparau nō ni’a i te mau huru maita’i ’o Debora ’o tā rātou e fa’ahiahia nei. E mea nāhea tō Debora fa’aurura’a i te mau tamari’i o ’Īsera’ela ’ia pe’e i te Fatu ? Penei a’e e nehenehe ’outou e tai’o ’āmui i Te mau Tāvana 4:14 ’e ’ia ’āparau i te aura’a o te parau ha’apa’o a Debora : « E ’ere ’ua reva na Iehova nā mua ia ’oe na ? » Nāhea te Fatu ’ia haere nā mua ia tātou ? (hi’o Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 84:87–88).

Te mau Tāvana 6–8

E nehenehe te Fatu e fa’atupu i te mau temeio ’ia ti’aturi ana’e tātou i tōna mau haere’a.

• E nehenehe te tuatāpapara’a i te pi’ira’a o Gideona ’ia tāvini, e fa’auru i te mau pīahi i roto i tā rātou iho tāvinira’a. E nehenehe ’outou e ani ia rātou ’ia tai’o ’e ’ia ’āparau i Te mau Tavana 6:1–16. E aha tā tātou e nehenehe e ’apo mai i roto i teie hi’ora’a ? Nō te tauturu ia rātou ’ia ha’api’i mai i roto i Te mau Tāvana 7, e nehenehe ’outou e ani i te hō’ē pīahi, ’aore rā, hau atu, ’ia feruri ē, ’o rātou te mau fa’ehau a Gideona, ’e ’ia fa’ati’a i te ’ā’amu ’ia au i te hi’ora’a a te mau fa’ehau. E nehenehe te tahi atu mau pīahi e ani i te mau uira’a nō ni’a i te mau ’itera’a o te mau fa’ehau. E aha te mau tū’atira’a tā tātou e ’ite nei i rotopū i tōna ’ā’amu ’e i te mau mea e tupu nei i roto i tō tātou orara’a ? E aha tā tātou e ha’api’i mai nō ni’a i te Fatu nā roto mai i teie ’ā’amu ?

Te mau Tāvana 13–16

E tae mai te pūai nā roto i te ha’apa’o maita’i i tā tātou mau fafaura’a i te Atua.

• Nāhea e nehenehe ai ia ’outou ’ia tauturu i te mau pīahi ’ia ’ite i te mau parau mau fa’auru ’e i te mau fa’aarara’a faufa’a i roto i te ’ā’amu ’o Samasona ? Hō’ē rāve’a ’oia ho’i, e ani i te ’āfara’a o te piha ha’api’ira’a ’ia hi’o fa’ahou i Te mau Tāvana 14–16 ma te ’imi i te mau ’īrava e fa’a’ite ra ē, tei pīha’i iho te Fatu ia Samasona. E nehenehe te tahi atu ’āfara’a e ’imi i te mau ’īrava e fa’a’ite ra ē, ’aita ’o Samasona i fafau hope roa iāna i te Fatu. ’A ani i te mau pīahi ’ia fa’a’ite mai i tei ’itehia ia rātou. E aha tā te orara’a o Samasona e ha’api’i nei ia tātou nō ni’a i te ha’apa’ora’a i te mau fafaura’a tā tātou e rave ’e te Atua ? E nehenehe te fa’ahitira’a parau a te tuahine Ann M. Dibb i roto i « Te tahi atu mau rāve’a tauturu » e tauturu.

  Samasona i te tūra’ira’a i te mau pou

  ’Ua fa’atopa ’o Samasona i te mau pou i raro, nā James Tissot ’e vetahi atu

ītona nō te tahi atu mau rāve’a tauturu

Te tahi atu mau rāve’a tauturu

Te hō’ē ha’api’ira’a nō roto mai i te orara’a o Samasona.

’Ua ha’api’i mai te tuahine Ann M. Dibb ē : « ’Ua fānauhia Samasona ma te pūai rahi i roto i te mau mea ato’a. ’Ua fafauhia i tōna metua vahine ē, « nāna e ha’amata i te fa’aora ia ’Īsera’ela i te rima o te Philiseti ra » [Te mau Tāvana 13:5]. ’Āre’a rā, i tō Samasona pa’arira’a mai, ’ua hi‘o rahi a’e ’oia i te mau fa’ahemara’a o teie nei ao ’eiaha rā i te arata’ira’a a te Atua. ’Ua rave ’oia i te mau fa’aotira’a nō te mea ‘’ua au roa te reira [iāna]’[Te mau Tāvana 14:3] ’eiaha rā nō te mea e mea parauti‘a te reira mau mā’itira’a. E rave rahi taime tē fa’a’ohipa nei te mau pāpa’ira’a mo’a i te parau ra « haere atura ’oia i raro »[Te mau Tāvana 14:7] nō te fa’ati’a i te mau rāterera’a, te mau ’ohipa ’e te mau mā’itira’a a Samasona. ’Ahani a’e pa’i ’ua ti’a mai i ni’a ’e ’ua ’ana’ana mai nō te fa’ahope i tōna fāito pūai rahi, ’aita ïa, ’ua pau ’oia i te ao nei, ’ua ’ere i tōna mana i hōro’ahia mai e te Atua, ’e ’ua pohe i te hō’ē pohe ri’ari’a i te ’āpīra’a » (« ’A ti’a i ni’a ’e ’a ’ana’ana », Liahona, Mē 2012, 118).

Ha’amaita’ira’a i tā tātou ha’api’ira’a

’A fa’ata’a i te taime nō te mau pīahi ’ia fa’a’ite mai. « ’Ia fa’a’ite ana’e te mau pīahi i te mea tā rātou i ha’api’i mai, e’ita ïa rātou e putapū noa i te Vārua ’e e ha’apūai noa i tō rātou iho ’itera’a pāpū, e fa’aitoito ato’a rā rātou i te tahi atu mau melo o te piha ha’api’ira’a ’ia ’ite i te mau parau mau nō rātou iho. […] ’A fa’aherehere i te taime nō te pīahi ’ia fa’a’ite mai i roto i te mau ha’api’ira’a ato’a. » (Ha’api’ira’a mai tā te Fa’aora, 30.)