Դաս 26. Վարդապետություն և Ուխտեր 12-17, Ջոզեֆ Սմիթ-Պատմություն 1.66–75

Վարդապետություն և Ուխտեր 17

Երեք վկաները

Տերը խոստացավ Ջոզեֆ Սմիթին, որ ևս երեք հոգի կլինեն ոսկե թիթեղների վկաներ: Օլիվեր Քաուդերին, Դեյվիդ Ուիթմերը և Մարտին Հարրիսը կանչվեցին Աստծո կողմից՝ այդ վկաները լինելու համար: Իրենց հավատքի շնորհիվ նրանց այցելեց Մորոնի հրեշտակը և նրանք լսեցին Փրկչի ձայնը, որը հայտարարեց, որ այն, ինչ իրենք տեսան՝ ճշմարիտ էր: Այս դասը կօգնի ուսանողներին ամրապնդել իրենց վկայությունը Մորմոնի Գրքի մասին՝ Երեք Վկաների վկայությունները ուսումնասիրելու միջոցով:

Ուսանողի նախապատրաստում․ կարող եք առաջարկել ուսանողներին ChurchofJesusChrist.org, կայքում որոնել տեղեկություններ Մորմոնի Գրքի Երեք վկաների մասին և պատրաստվել՝ կիսվելու իրենց գտածով:

Հնարավոր ուսումնական վարժություններ

Վկաներ

Վկաների դերը ներկայացնելու համար կարող եք երեք ուսանողի առաջարկել վկա լինել: Դա անելու եղանակներից մեկը հետևյալն է․ որևէ առարկա թաքցրեք տոպրակի մեջ և ուսանողներից մեկին առաջարկեք նայել և նկարագրել առարկան: Հարցրեք դասարանի անդամներին՝ արդյոք նրանք հավատում են ուսանողներին: Առաջարկեք մյուս ուսանողներին լինել երկրորդ և երրորդ վկան: Քննարկեք, թե ինչու է օգտակար մի քանի վկա ունենալը:

Վկաները կարևոր դեր են խաղում Երկնային Հոր փրկության ծրագրում: Կարդացեք Վարդապետություն և Ուխտեր 6.28 հատվածը՝ փնտրելով, թե Տերն ինչ է ուսուցանել է վկաների մասին (տես նաև Բ Կորնթացիս 13.1)։

• Որո՞նք են Եկեղեցու վկաների օրինակները:

• Ձեր կարծիքով, ինչո՞ւ է Փրկիչն Իր աշխատանքի համար բազմաթիվ վկաներ ապահովում:

Երեք վկաները

Ջոզեֆ Սմիթը՝ Մորմոնի Գրքի և հայտնությունների միջոցով գիտեր, որ Տերը թույլ է տալու այլ մարդկանց տեսնել ոսկե թիթեղները: Նա գիտեր, որ վկաներից երեքը կտեսնեն թիթեղները Աստծո զորության միջոցով (տես 2 Նեփի 27.12–13, Եթեր 5.2–4, Վարդապետություն և Ուխտեր 5.11–15)։ Օլիվեր Քաուդերին, Դեյվիդ Ուիթմերը և Մարտին Հարրիսը՝ յուրաքանչյուրը ունեին ոգեշնչված ցանկություն՝ լինել վկաներից մեկը: Նրանցից յուրաքանչյուրը կարևոր դեր խաղաց Մորմոնի Գրքի ի հայտ գալու գործում:

Կարող եք ցուցադրել Երեք վկաների նկարները կամ գրել նրանց անունները գրատախտակին: Ուսանողը կարող է կարդալ պատասխանները, իսկ դասարանը՝ ասել համապատասխան վկայի անունը: Կամ կարող եք ուսանողներին տալ հարցաշարը։ Ճիշտ պատասխաններն են. 1․ Բ, 2․ Գ, 3. Ա։

Երեք վկաներից յուրաքանչյուրի անունը տեղադրեք իր կյանքի մասին ճիշտ տեղեկության կողքին:

1. Օլիվեր Քաուդերի

2. Դեյվիդ Ուիթմեր

3. Մարտին Հարրիս

1. Տրամադրել է ֆինանսավորում Մորմոնի Գրքի տպագրության համար

2. Եղել է Ջոզեֆի հիմնական գրագիրը՝ Մորմոնի Գրքի թարգմանության մեծ մասի համար

3. Ջոզեֆ Սմիթին հրավիրել է իր ընտանիքի տուն՝ ավարտելու Մորմոնի Գրքի թարգմանությունը։

Կարդացեք Վարդապետություն և Ուխտեր 17.1–2 հատվածները՝ փնտրելով, թե Տերն ինչ ասաց Երեք վկաներին այն մասին, ինչ նրանք կտեսնեն:

• Ի՞նչ գիտեք այդ առարկաներից ցանկացածի մասին:

• Ի՞նչ պահանջեց Տերն այս մարդկանցից՝ այդ առարկաները տեսնելու համար:

Կարդացեք Վարդապետություն և Ուխտեր 17.3–9 հատվածները՝ փնտրելով, թե ինչ պատասխանատվություն էին ստանձնելու Երեք վկաները թիթեղները տեսնելուց հետո:

Ի՞նչ պատասխանատվություն ենք մենք կրում, երբ Տերը մեզ վկայություն է տալիս աստվածային ճշմարտությունների մասին:

Օգնեք ուսանողներին բացահայտել հետևյալ սկզբունքը. Երբ Տերը մեզ օրհնում է ճշմարտության մասին վկայությամբ, մենք դրա մասին վկայելու պատասխանատվություն ենք ստանձնում:

Կարող եք առաջարկել ուսանողներին հատված 6-ում նշել, թե Փրկիչն ինչպես է այս ճշմարտության օրինակը հանդիսանում:

Ձեր կարծիքով, ինչո՞ւ է կարևոր այն, որ Փրկիչը տվեց Իր վկայությունը Մորմոնի Գրքի մասին:

«Երեք վկաների վկայությունը»

Կարդացեք «Երեք վկաների վկայությունը», որը գտնվում է Մորմոնի Գրքի ներածական էջերում՝ փնտրելով, թե ինչի մասին են նրանք վկայել:

• Ի՞նչն եք կարևոր համարում նրանց վկայության մեջ:

Երեք վկաների փորձառության նկարագրությունը տեսնելու համար կարող եք ցուցադրել «A Day for the Eternities» (23:09, 15:01-17:55), հասանելի ChurchofJesusChrist.org կայքում:

Երբ ուսանողները կարդան «Երեք վկաների վկայությունը», կարող եք առաջարկել նրանց գրատախտակին գրել բառեր կամ արտահայտություններ, որոնք հռչակում են Մորմոնի Գրքի ճշմարտացիությունը: Քննարկեք այն, ինչ ուսանողները գրել են գրատախտակին: Օգտակար կլինի նշել, որ Երեք վկաները բազմաթիվ հոգևոր օրինակներ ունեին։ Բացի Ջոզեֆ Սմիթի վկայությունից՝ նրանք տեսան Մորոնի հրեշտակին և լսեցին Փրկչի ձայնը, որը հայտարարեց իրենց, որ աշխատանքը ճշմարիտ է:

A Day for the Eternities

• Ի՞նչ կարող ենք սովորել Երեք վկաներից՝ Մորմոնի Գրքի ճշմարիտ լինելու վերաբերյալ մեր սեփական վկայությունը ստանալու մասին:

Առաջին Նախագահությունից նախագահ Հենրի Բ. Այրինգը վկայել է նրանց վկայության զորության մասին: Կարդացեք հետևյալ խոսքերը կամ դիտեք «Ջոզեֆ մարգարեի առաքելության հարատև վկայությունը» տեսանյութը (17:32, դիտել 4:18-5:43)։

An Enduring Testimony of the Mission of the Prophet Joseph

Նրանք, ում սիրում եք, կարող են ունենալ ավելին, քան այն ֆիզիկական ապացույցները, որոնք տրվեցին այդ վկաներին իրենց տեսածով և լսածով: Այդ Երեք վկաները ևս մի բան ունեին, մի բան, որի կարիքը մենք բոլորս ունենք: Սուրբ Հոգին վկայեց նրանց մտքին և սրտին, որ այն, ինչ նրանք տեսան և լսեցին, ճշմարիտ է: Հոգին ասաց նրանց, որ հրեշտակը Աստծուց է, և որ ձայնը Տեր Հիսուս Քրիստոսի ձայնն է: Հոգու այդ վկայությունը տրվեց նրանց և շատերին, ովքեր այնտեղ չէին: Դա վկայություն է, որը կարող է մերը լինել և ընդմիշտ մնալ մեզ հետ, եթե մենք արժանանաք Սուրբ Հոգու ընկերակցությանը։

Երեք վկաները երբեք չեն ժխտել Մորմոնի Գրքի մասին իրենց վկայությունը։ Նրանք չէին կարող, քանի որ գիտեին, որ այն ճշմարիտ է։ Նրանք զոհաբերություններ կատարեցին և հանդիպեցին ավելի շատ դժվարությունների, որոնց մասին քչերը գիտեն միայն: Օլիվեր Քաուդերին մահանալիս այդ նույն վկայությունը բերեց Մորմոնի Գրքի աստվածային բնույթի մասին։ Բայց փորձությունների ժամանակ նրանք տատանվեցին իրենց հավատքի մեջ, որ Ջոզեֆը, այնուամենայնիվ, Աստծո մարգարեն է, և որ դեպի Փրկիչը գալու միակ ճանապարհը Նրա վերականգնված Եկեղեցու միջոցով է։ Այն, որ նրանք շարունակում էին հաստատել, թե ինչ էին տեսել ու լսել այդ հրաշալի փորձառության ընթացքում, երբ երկար ժամանակ օտարացած էին Եկեղեցուց և Ջոզեֆից, նրանց վկայությունն առավել զորեղ է դարձնում։ (Հենրի Բ․ Այրինգ, «Ջոզեֆ մարգարեի առաքելության հարատև վկայությունը», Լիահոնա, նոյեմբեր 2003, 90)

• «Երեք վկաների վկայությունն» ինչպե՞ս է ազդում Մորմոնի Գրքի մասին ձեր վկայության վրա: Ինչպե՞ս է այն ազդում Հիսուս Քրիստոսի մասին ձեր վկայության վրա։

• Մենք ի՞նչ եղանակներով կարող ենք կիսվել Փրկչի և Մորմոնի Գրքի մասին մեր վկայությամբ:

Կարող եք առաջարկել ուսանողներին կիսվել Փրկչի և Մորմոնի Գրքի մասին իրենց վկայությամբ: Եղանակներից մեկն է՝ ուսանողներին առաջարկել գրել, թե իրենք ինչ կասեին, եթե աշխարհի համար տպագրվեր Հիսուս Քրիստոսի և Մորմոնի Գիրքի մասին իրենց վկայությունը: Կարող եք խրախուսել ուսանողներին իրենց վկայությամբ կիսվել դասարանի կամ մեկ այլ մարդու հետ: Դուք կարող եք կիսվել նաև ձեր վկայությամբ։

Օժանդակ նյութեր

Որտեղի՞ց կարող եմ ավելին իմանալ Երեք վկաների մասին:

• Եկեղեցու պատմության թեմաներ, “Witnesses of the Book of Mormon,” ChurchofJesusChrist.org/study/history/topics

• Սրբեր. Հիսուս Քրիստոսի Եկեղեցու պատմությունը վերջին օրերում, հ. 1, Ճշմարտության դրոշը, 1815–1846 [2018], 73–75

• Լարի Է. Մորիս, «Երեք վկաների փորձառությունը», Հայտնությունները համատեքստում (2016), 25–28

• “Whitmer Farm: A Place of Miracles” (video; watch from time code 9:20 to 11:45), ChurchofJesusChrist.org

  Whitmer Farm: A Place of Miracles

Ինչո՞ւ է Երեք վկաների վկայությունն այդքան կարևոր։

Առաջին Նախագահությունից նախագահ Դալլին Հ. Օուքսն ուսուցանել է.

The Witness: Martin Harris

Երեքից յուրաքանչյուրն էլ բավականին պատճառներ և հնարավորություններ են ունեցել հրաժարվելու իրենց վկայությունից, եթե այն կեղծ լիներ, կամ մանրամասների մեջ շտկումներ մտցնելու անհրաժեշտություն լիներ, եթե որևէ բան սխալ էր ասվել։ Ինչպես քաջ հայտնի է, անհամաձայնությունների կամ նախանձի պատճառով, որոնք կապված էին Եկեղեցու այլ ղեկավարների հետ, այս Երեք վկաներից յուրաքանչյուրը վտարվեց Հիսուս Քրիստոսի Վերջին Օրերի Սրբերի Եկեղեցուց՝ նրանց վկայությունների հրապարակումից մոտավորապես ութ տարի անց։ Երեքն էլ գնացին իրենց ուրույն ճանապարհներով՝ առանց ընդհանուր շահի կամ պայմանավորվածության։ Այնուամենայնիվ, մինչև իրենց կյանքի վերջը՝ Եկեղեցուց հեռացվելուց հետո 12–50 տարիների ընթացքում, այս վկաներից ոչ մեկը չհրաժարվեց իր հրապարակած վկայությունից կամ չասաց որևէ բան, որը որոշակի ստվեր կգցեր դրանց ճշմարտացիության վրա։

Դեռ ավելին՝ նրանց վկայությունը չի հերքվել այլ վկայություններով: Կարելի է չընդունել այն, սակայն ինչպե՞ս կարելի է բացատրել այն փաստը, որ բարի համբավ ունեցող երեք տղամարդիկ միանում և շարունակ հաստատում են իրենց հրապարակած վկայությունը, մինչև իրենց կյանքի վերջը պայքարելով մեծ ծաղրի և այլ անձնական անբարենպաստ պայմանների դեմ։ Ինչպես Մորմոնի Գրքի դեպքում, չկա ավելի լավ բացատրություն, քան այն, որ տրված է հենց վկայության մեջ, հանդիսավոր հայտարարությունն այն լավ ու ազնիվ մարդկանց, ովքեր ասել են այն, ինչ տեսել են։ (Դալլին Հ. Օուքս «Վկան․ Մարտին Հարրիս», Ensign, մայիս 1999, 36)

Ի՞նչ վկայություն է տվել Երեք վկաներից յուրաքանչյուրն իր կյանքի վերջում:

Օլիվեր Քաուդերին (1806–1850) վկայել է․

Ես մեռնող մարդ եմ, ի՞նչ օգուտ ունեմ սուտ ասելուց: Ես գիտեմ … որ այս Մորմոնի Գիրքը թարգմանվել է Աստծո պարգևով և զորությամբ: Իմ աչքերը տեսել են, իմ ականջները լսել են և իմ հասկացողությունը զգացել է, և ես գիտեմ, որ ինչի մասին վկայել եմ, ճշմարիտ է: Դա երազ չէր, մտքի ունայն երևակայություն չէր, դա իրականություն էր»։ (Jacob F. Gates, “Testimony of Jacob Gates,” Improvement Era, Mar. 1912, 418–19)

Դեյվիդ Ուիթմերը (1805–1888) վկայել է․

Կիրակի երեկոյան ժամը 5:30-ին (1888 թվականի հունվարի 22-ին) պրն. Ուիթմերը իր մահճակալի մոտ կանչեց իր ընտանիքին և մի քանի ընկերների: … … Ապա նա դիմեց իր մահճակալի շուրջը բոլոր գտնվողներին հետևյալ խոսքերով. «Դուք բոլորդ պետք է հավատքով լինեք Քրիստոսում: Ես ուզում եմ բոլորիդ ասել, որ Աստվածաշունչը և Նեփիացիների հիշատակարանը (Մորմոնի Գիրքը) ճշմարիտ են, որպեսզի դուք կարողանաք ասել, որ դուք լսել եք իմ վկլայությունը իմ մահվան մահճում: Բոլորդ հավատքով եղեք Քրիստոսում, և ձեր վարձքը կլինի ձեր գործերին համապատասխան: Աստված օրհնի ձեզ բոլորիդ: Իմ վստահությունը Քրիստոսում է հավերժ, աշխարհներում առանց վերջի: Ամեն»։ (Richmond Democrat, Feb. 2, 1888, quoted in Andrew Jenson, Latter-day Saint Biographical Encyclopedia, 4 vols. [1901], 1:270)

Մարտին Հարրիսը (1783–1875) վկայել է․

Այո, ես տեսել եմ թիթեղները, որոնց վրա գրված էր Մորմոնի Գիրքը, ես տեսել եմ հրեշտակիn, ես լսել եմ Աստծո ձայնը և ես գիտեմ, որ Ջոզեֆ Սմիթը Աստծո Մարգարեն է, որը կրում է Սուրբ Քահանայության բանալիները: (“The Last Testimony of Martin Harris,” recorded by William H. Homer in a statement sworn before J. W. Robinson, Apr. 9, 1927, quoted in Francis W. Kirkham, A New Witness for Christ in America, 2 vols. [1960], 1:254)

Վարդապետություն և Ուխտեր 17.4 Ինչպե՞ս Ջոզեֆ Սմիթն օրհնվեց Երեք վկաների վկայությամբ:

Երբ երեք վկաները տեսան հրեշտակին, Ջոզեֆ Սմիթը վերադարձավ Ուիթմերների տուն և բացականչեց իր ծնողներին․ «Հայրիկ, մայրիկ, դուք չեք պատկերացնի, թե [որքան] երջանիկ եմ ես. Տերն այժմ ցույց է տվել թիթեղները ևս երեք հոգու՝ բացի ինձանից: Նրանք հրեշտակ են տեսել, որը նրանց վկայել է, և նրանք պետք է վկայություն բերեն այն ճշմարտության վերաբերյալ, որի մասին ես ասել եմ, քանի որ հիմա նրանք գիտեն, որ ես չեմ խաբում մարդկանց։ Եվ ես այնպես եմ զգում, կարծես, բեռից ազատվել եմ, որը [խիստ] ծանր էր կրել, և սիրտս ցնծում է, որ ես այլևս ամբողջովին միայնակ չեմ աշխարհում»։ (“Lucy Mack Smith, History, 1845,” 154, josephsmithpapers.org)

Օժանդակ ուսումնական վարժություններ

«Ութ վկաների վկայությունը»

Ուսանողներին օգնելու համար ուսումնասիրել «Ութ վկաների վկայությունը», կարող եք կարդալ նրանց վկայությունը Մորմոնի Գրքի ներածական էջերում: Կարող եք նաև կարդալ 2 Նեփի 27.13 հատվածները։ «Մեկ օր հավերժության համար» տեսանյութի 18:17-18:38 հատվածը նկարագրում է նրանց փորձառությունը։ Կարող եք քննարկել նրանց վկայության նշանակությունը և թե ինչպես է նրանց փորձառությունը տարբերվում Երեք Վկաներից:

A Day for the Eternities

Մերի Ուիթմերը ոսկե թիթեղների վկան է

Կարող եք կիսվել Մերի Ուիթմերի փորձառությամբ

Երբ Ջոզեֆը, Էմման և Օլիվերը տեղափոխվեցին Ուիթմերների տուն, Մերի Ուիթմերի բեռն ավելացավ: Նա արդեն հոգ էր տանում ամուսնու և ութ երեխաների մասին, որոնք ապրում էին իրենց տանը կամ մոտակայքում: Թեև Մերին չէր դժգոհում լրացուցիչ աշխատանքից, բայց հոգնում էր։

«Մի օր գոմի մոտ, որտեղ կովերին էին կթում, նա տեսավ մի ալեհեր մարդու՝ ուսապարկը ուսին կախված: Այդ մարդու հանկարծակի հայտնվելը վախեցրեց Մերիին, բայց երբ նա մոտեցավ՝ խոսեց Մերիի հետ բարի ձայնով, որը նրան հանգստացրեց:

«Իմ անունը Մորոնի է», - ասաց նա: «Դու շատ ես հոգնել այն հավելյալ աշխատանքից, որ պետք է անես»: Նա հանեց ուսապարկը ուսից, և Մերին տեսավ, թե նա ինչպես սկսեց արձակել այն։

«Դու շատ հավատարիմ և ջանասեր ես քո աշխատանքի մեջ», - շարունակեց նա: «Ուստի ճիշտ կլինի, որ դու վկայություն ստանաս, որ քո հավատքը զորանա»։

«Մորոնին բացեց իր ուսապարկը և հանեց ոսկե թիթեղները: Նա պահեց դրանք Մերիի առջև և շրջեց դրանց էջերը, որպեսզի Մերին տեսնի դրանց վրա գրվածը: Վերջին էջը թերթելուց հետո Մորոնին հորդորեց Մերիին լինել համբերատար և հավատարիմ, քանի որ նա դեռ մի որոշ ժամանակ էլ կկրի այդ լրացուցիչ բեռը: Նա խոստացավ, որ Մերին կօրհնվի դրա համար:

«Հաջորդ պահին ծերունին անհետացավ՝ մենակ թողնելով Մերիին։ Նա դեռ շատ աշխատանք ուներ կատարելու, բայց դա նրան այլևս չէր անհանգստացնում» (Saints: The Story of the Church of Jesus Christ in the Latter Days, vol. 1, The Standard of Truth, 1815–1846 [2018], 70–71):

Կարող եք նաև ցուցադրել «Մերի Ուիթմերը տեսնում է ոսկե թիթեղները» (2:26) կամ «Ուիթմերների ագարակը. Հրաշքների վայր» տեսանյութը (15:42, դիտել 5:06-6:09)։

The Witness: Martin Harris

Մորմոնի Գրքի մասին մեր վկայությունը

Կարող եք նաև քննարկել, թե մենք ինչպես կարող ենք վկայություն ստանալ Մորմոնի Գրքի մասին: Կարող եք կիսվել «Մորմոնի Գրքի վկայություններ» տեսանյութով (3:46) և առաջարկել պատրաստակամ ուսանողներին կիսվել Մորմոնի Գրքի մասին վկայությամբ կամ գրքից սուրբգրային հատվածներով, որոնք կարևոր են իրենց համար:

Book of Mormon Testimonies