“Siviʻi Hono 2 Hoʻo Akó: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6–19,” Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá – Tohi Lēsoni ʻa e Faiako Seminelí (2025)
“Siviʻi Hono 2 Hoʻo Akó,” Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá – Tohi Lēsoni ʻa e Faiako Seminelí
Lēsoni 34: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 19
Siviʻi Hono 2 Hoʻo Akó
ʻE lava ke tokoni ʻetau fakakaukau mo siviʻi ʻetau ako fakalaumālié ke tau ʻunu ʻo ofi ange ai ki he Fakamoʻuí. ʻE lava ke tokoni ʻa e lēsoni ko ʻení ke manatuʻi mo vakaiʻi ʻe he kau akó ʻa e founga kuo tokoniʻi ai kinautolu ʻe heʻenau ngaahi aʻusia ʻi hono ako ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá ke nau tupulaki fakalaumālié.
Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó
Siviʻi hoʻo akó
Fakakaukau ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke hiki ʻi ha laʻipepa ha meʻa ʻoku nau fai ʻoku fiemaʻu ke toutou akoako. Hili iá pea ʻai ke nau paasi atu ʻenau laʻipepá ki muʻa. Lau leʻolahi hanau niʻihi, pea sio pe ʻe lava ke mateʻi ʻe he kau akó ʻa e tokotaha ʻoku haʻana ʻa e laʻipepa naʻá ke laú. ʻI he ʻosi hoʻo lau ʻa e laʻipepa takitaha, te ke lava ʻo ʻeke ki he tokotaha ako naʻá ne hiki iá ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení.
-
ʻOku vave fēfē nai hoʻo fakalakalaka ʻi he ʻekitivitī ko ʻení?
-
Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke vakaiʻi hoʻo fakalakalaká? Te ne tokoniʻi fēfē nai hoʻo holi ke hoko atu hono akoakó?
Tokoni ke mahino ki he kau akó ʻa e mahuʻinga ʻo e fakakaukau ki heʻenau tupulaki fakalaumālié pea mo ʻenau feinga ke hoko ʻo hangē ko e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí. ʻE lava ke poupouʻi kinautolu ʻe he faʻahinga fakakaukau peheé ke hokohoko atu ʻenau feingá. ʻE lava ke tokoniʻi kinautolu ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ke nau ʻiloʻi ʻa e fakalakalaka ʻoku ʻikai fuʻu fakatokangaʻí. Kapau ʻe fiemaʻu, tokoni ke mahino ki he kau akó neongo kapau ʻoku nau ongoʻi ʻoku teʻeki ke nau fakalakalaka, ka ʻe lava ʻenau fakakaukau ki heʻenau fakalakalaká ʻo tokoni ke nau ʻilo ʻa e meʻa ʻe lava ke nau fakahoko ke laka ai ki muʻá. ʻE ala ʻaonga ke tuku ke tali ʻe he kau akó ha taha ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení pe ha ngaahi fehuʻi lahi ange ʻi heʻenau tohinoa akó.
-
Kuo tokoniʻi fēfē nai ʻe he meʻa kuó ke ako ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá ʻa hoʻo ongo fekauʻaki mo e ongoongoleleí?
-
Kuo tākiekina fēfē nai hoʻo tupulaki mo e tui fakalaumālie kia Sīsū Kalaisí ʻi hoʻo toutou feinga ʻi he fakalau ʻa e taimí?
-
Kapau ʻokú ʻikai ke ke ongoʻi kuó ke tupulaki fakalaumālie, ko e hā ha fanga kiʻi liliu iiki te ke ala fakahoko ki he ngaahi meʻa ʻokú ke fakahoko maʻu peé?
Mahalo te ke fie tuku ke vakaiʻi ʻe he kau akó ʻenau ngaahi ongó pe tupulakí ʻi ha ngaahi kaveinga kuo mou aleaʻi ʻi ha ngaahi lēsoni pau. Fakakaukau ke fakaʻaongaʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi fakakaukau ko ʻení.
Ko hono fakamatalaʻi hono ʻomi ʻo e Tohi ʻa Molomoná
ʻI he ngaahi uike kimui ní, mahalo kuo ako ʻa e kau akó fekauʻaki mo e mana ʻo hono ʻomi ʻo e Tohi ʻa Molomoná. Fakakaukau ke vahevahe ʻa e kau akó ke tautau toko ua ke teuteu ke fakamatalaʻi ʻa e Tohi ʻa Molomoná ki ha hoa ʻe taha. Te ke lava ʻo ʻoange ha faingamālie ke nau fakamatalaʻi fakanounou ai ʻa e meʻa kuo nau akó ko ha tali ki ha tūkunga hangē ko ʻení.
Fakakaukauloto naʻe fie ʻilo ha taha ki hoʻo tui ki he Tohi ʻa Molomoná peá ne kole atu ke ke tokoni ke mahino kiate ia pe ko e hā ʻa e Tohi ʻa Molomoná pea mo e feituʻu naʻe maʻu mei aí. Te ke fakamatalaʻi fēfē nai ia?
Te ke lava ʻo fai ha niʻihi ʻo e ngaahi meʻá ni ʻi hoʻo fakamatalá:
-
Fakamatalaʻi ange ʻi he lea pē ʻaʻau ʻa e talanoa ʻo e founga naʻe maʻu ai ʻa e Tohi ʻa Molomoná. (Mahalo te ke maʻu ha ngaahi potufolofola ʻe tokoni atu kiate koe pe ko ha ngaahi fakamatala fakahisitōlia te ke lava ʻo fakamatalaʻi fakanounou.)
-
Fakaʻaongaʻi ha ngaahi ʻīmisi ʻe lava ʻo tokoni atu ke ke fakamatalaʻi.
-
Vahevahe hoʻo ngaahi ongo pe ngaahi aʻusia ʻi he Tohi ʻa Molomoná.
Kapau ʻoku fiemaʻu ʻe he kau akó ha fakahinohino, mahalo te ke fie fokotuʻu ange ke nau fakamatalaʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi talanoa ko ʻení. Te nau lava ʻo fakaʻaongaʻi ha ngaahi ʻīmisi hangē ko ia ʻi laló ke tokoniʻi kinautolu ʻi heʻenau fakamatalá.
-
Ko e ʻaʻahi ʻa e ʻāngelo ko Molonaí kia Siosefa Sāmitá; ʻū lauʻi peleti koulá (Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:30–54)
-
Ko e liliu ʻaki ʻa e meʻafoaki mo e mālohi ʻo e ʻOtuá
-
Ko e Kau Fakamoʻoni ʻe Toko Tolu ʻo e ʻū lauʻi peleti koulá (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 5:11–15; 17:1–5)
Ko hono ongoʻi ʻa e mahuʻinga lahi ho laumālié ki he ʻOtuá
Kapau naʻe maʻu ʻe he kau akó ha faingamālie ke ako ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:1–13 ʻi he seminelí, mahalo te ke fakaafeʻi kinautolu ke nau fai ʻa e ʻekitivitī ko ʻení. Kapau ko ia, tuku ke vahevahe ʻe he kau akó ʻa e meʻa naʻe mahuʻingamālie kiate kinautolu fekauʻaki mo e aʻusiá pea mo e founga naʻe tokoniʻi ai kinautolú.
Naʻe fakaafeʻi koe ʻi ha lēsoni kimuí ni mai ke ke fakalaulauloto lahi ange ki ho mahuʻingá ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá. Mahalo naʻá ke faʻu ha fakamanatu te ke sio maʻu pē ki ai (hangē ko ha pousitā pe puipuituʻa ʻo ha telefoni), fakahoko ha lotu ʻoku fakamātoato angé, fakaʻaongaʻi ha taimi ke hiki hoʻo tohinoá, ako ho tāpuaki fakapēteliaké, pe fakahoko ha meʻa kehe.
-
Ko e hā naʻá ke fai ke tokoniʻi koe ke ke fakalaulauloto lahi ange ki ho mahuʻinga ki he ʻOtuá?
-
Ko e hā ha ngaahi faikehekehe kuó ke fakatokangaʻi kimuí ni ʻi he anga hono fakapapauʻi ʻe he māmaní ʻa e tuʻunga mahuʻingá mo e founga ʻoku fakapapauʻi ʻaki ʻe he ʻOtuá ʻa e tuʻunga mahuʻingá?
-
Ko e hā kuó ke ako kimuí ni kuó ne fakapapauʻi pe fakatupulaki hoʻo loto-falala ʻokú ke mahuʻinga lahi ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá?
Mahalo naʻe ʻikai fai ʻe ha niʻihi hoʻo kau akó ha meʻa ʻi he ngaahi uike kimui ní ke nau ongoʻi ai honau mahuʻingá ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá. Tokaʻi ʻa e ongo ʻa e kau ako ko ʻení ko ha konga ʻo e fealēleaʻakí ni. ʻOua naʻá ke momou ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau kamata pe hokohoko atu hono fai ʻa e ʻekitivitī ko ʻení ʻi he ngaahi uike ka hoko maí. Fakapapauʻi ange ʻe fakamahinoʻi ange ʻe heʻenau Tamai Hēvaní ʻa ʻEne ʻofa kiate kinautolú ʻi heʻenau fai iá.
Ko hono maʻu ʻa e fakahā fakatāutahá
Kapau naʻá ke fakaʻaongaʻi ʻa e fakatātā ko ʻení ʻi ha lēsoni kimuí ni mai, mahalo te ke fie fakaʻaliʻali ia ki he kau akó pe tā ʻi he palakipoé. Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke vahevahe ʻa e meʻa kuo nau ako ʻi he ngaahi uike kimui ní fekauʻaki mo e founga ke maʻu mo fakatokangaʻi ai ʻa e fakahaá.
Ke tokoni ki he kau akó ke vakaiʻi ʻa e founga kuo nau fakaʻaongaʻi ai ʻa e tefitoʻi moʻoni ʻo e fakahaá ki heʻenau moʻuí, fakaafeʻi kinautolu ke fakakakato ha fakamatala ʻe taha pe lahi ange ʻi heʻenau tohinoá.
Fili ha niʻihi ʻo e ngaahi fakamatala ko ʻení pea fakakakato ia ʻi hoʻo tohinoá. Mahalo te ke ongoʻi mālohi ke lekooti ha ngaahi fakakaukau mo ha ngaahi ongo kehe. Fakapapauʻi ke fakahoko ia.
Ko e meʻa mahuʻinga taha kuó u toki ako kimuí ni fekauʻaki mo e fakahā mei he Tamai Hēvaní ko e …
ʻOku kau ʻi he ngaahi meʻa kuó u feinga kimuí ni mai ke maʻu ai ha fakahā ʻo fakafou ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní ʻa e …
Ko e meʻa naʻe hangē naʻá ne tokoniʻi ʻeku malava ke maʻu ha fakahaá ko e …
Ko ha aʻusia ne u toki maʻu kimuí ni mai ʻoku ʻikai ke u loto ke fakangaloʻí ko e …
ʻOku ou loto ke hokohoko atu hono fakatupulaki ʻeku malava ke maʻu ha fakahā mei he ʻOtuá koeʻuhí …
Ke fakalahi ʻeku malava ke maʻu ha fakahā mei he ʻOtuá, kuo pau ke u fakapapau ke …
Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke vahevahe mo e kalasí ha taha ʻo ʻenau ngaahi fakakaukau ki hono maʻu ha fakahā fakataautaha mei he ʻOtuá. ʻEke ha ngaahi fehuʻi vakaiʻi ʻe tokoni ki he kau akó ke nau fakahoko ha tali mo fengāueʻaki ai. ʻE lava ke hoko ʻeni ko ha ngaahi fehuʻi hangē “Ko e hā ha meʻa naʻá ke saiʻia ai ʻi he meʻa naʻe vahevahe ʻe hoʻo kaungā-akó?” pe “Ko e hā ha meʻa naʻe vahevahe ʻe hoʻo kaungā-akó te ke fie ʻahiʻahiʻi?”