Leksiyon 192: Pagpangandam alang sa Umaabot nga Edukasyon ug Pagpanarbaho

Edukasyon alang sa Tibuok Kalag

Pagtinguha sa Espirituwal ug Sekyular nga Edukasyon

Gidapit kita sa Ginoo nga kab-oton ang espirituwal ug sekyular nga edukasyon “nga [kita] maandam diha sa tanan nga mga butang” (Doktrina ug mga Pakigsaad 88:80). Kini nga leksiyon makatabang sa mga estudyante nga planohon ang pagpadayon sa ilang relihiyosong edukasyon samtang ipadayon ang ilang umaabot nga sekyular nga edukasyon.

Posibleng mga Kalihokan sa Pagkat-on

Paggahin og panahon alang sa Ginoo diha sa imong edukasyon

Ikonsiderar ang pagsugod sa leksiyon pinaagi sa pagpakigbahin sa mosunod nga senaryo:

Hunahunaa nga giingnan nimo ang usa sa imong mga higala nga nagtambongan ka sa seminary. Human nimo mapasabot kon unsa ang seminary, nangutana ang imong higala, “Nganong naa may tawo nga mogahin og panahon para sa ingon ana nga klase?”

• Unsay imong ipakigbahin sa imong higala?

  Ikonsiderar ang pagpangutana og dugang sama sa mosunod aron matabangan ang mga estudyante nga makita kon sa unsang paagi ang pagtambong sa seminary nakapanalangin sa ilang kinabuhi.

• Sa unsang paagi ka napanalanginan sa paggahin og panahon alang sa Ginoo diha sa imong edukasyon pinaagi sa pagtambong sa seminary?

• Sa unsang paagi ang pagtambong sa seminary nakapahimo og kalainan sa imong pagtuon sa akademiko?

Ipasabot nga human makompleto sa mga estudyante ang ilang kasinatian sa seminary, makabaton sila og mga kahigayonan atol sa mga tuig sa ilang pagka-young adult nga magpadayon sa ilang relihiyosong edukasyon. Kini nga leksiyon mopaila sa mga estudyante niini nga mga oportunidad.

Awhaga ang mga estudyante sa paghatag og pagtagad sa mga pag-aghat sa Espiritu, nga makatabang nila nga mailhan ang kaimportante sa pagkuha og espirituhanon nga edukasyon sa tibuok nilang pagtuon sa akademiko. Pwede sab nimong dapiton ang mga estudyante sa pagtinguha sa direksyon sa Langitnong Amahan kon unsang mga opsiyon para sa relihiyosong edukasyon ang angayng kuhaon sa umaabot.

Ang kaimportante sa espirituwal nga pagkat-on

Sa Doktrina ug mga Pakigsaad, ang Ginoo nagtudlo nga kinahanglang magkat-on kita og daghang hilisgotan sa kahibalo aron kita mahimong andam sa pagserbisyo sa uban. Basaha ang Doktrina ug mga Pakigsaad 88:78–80, 118, nga pangitaon ang tambag sa Ginoo.

• Base sa imong nakat-onan niini nga mga bersikulo, unsa ang gisugo saGinoo nga atong makat-onan aron kita maandam sa pagserbisyo sa uban?

  Mailhan tingali sa mga estudyante ang kamatuoran nga parehas sa mosunod: Gidapit kita sa Ginoo nga motutok sa espirituwal ug sekyular nga kahibalo samtang nagtinguha kita nga makakat-on. Makatabang tingali ang pagpasabot nga ang sekyular nga edukasyon nagtumong sa edukasyon nga dili direktang konektado sa mga pagtulun-an sa ebanghelyo.

• Unsay imong isulti sa usa ka tawo nga mibati nga wala silay panahon para sa relihiyosong edukasyon kay nakatutok ra sila kaayo sa ilang sekyular nga edukasyon?

  Isip kabahin sa inyong panaghisgot sa nag-unang pangutana, makatabang tingali ang pagdapit sa mga estudyante nga tun-an ang Doktrina ug mga Pakigsaad 29:34. Pwede nilang pangitaon ang mga pagtulun-an nga makatabang nila nga mas masabtan kon nganong gusto sa Ginoo nga tutokan nato ang relihiyoso ug sekyular nga edukasyon.

• Sa unsang paagi nga ang pagtutok sa relihiyosong edukasyon uban sa inyong mga pagtuon sa akademiko makapalig-on sa inyong relasyon sa Langitnong Amahan ug kang Jesukristo?

Human mahisgoti sa mga estudyante ang nag-unang mga pangutana, ikonsiderar ang pagpakita ug pagpakigbahin sa mosunod nga pamahayag ni Presidente Henry B. Eyring.

Gihulagway ni Presidente Henry B. Eyring sa Unang Kapangulohan ang mga panalangin nga atong masinati samtang naningkamot kita sa pagbalanse sa espirituwal ug sekyular nga pagkat-on:

Ang atong unang prayoridad kinahanglan mao ang espirituhanon nga pagkat-on. … Klaro nga ang pag-una sa espirituhanong pagkat-on dili mopalingkawas kanato gikan sa pagkat-on sa sekyular nga mga butang. Sa sukwahi, naghatag kini og katuyoan sa atong sekyular nga pagkat-on ug nagdasig kanato og dugang pang paningkamot bahin niini.

Kon atong mahatagan og prayoridad ang espirituhanong pagkat-on, kinahanglang mohimo kita og lisod nga mga pagpili kon unsaon nato paggamit ang atong panahon. Apan kinahanglan gayod nga dili mahimong ikaduha lamang ang espirituhanong mga butang isip sumbanan sa atong kinabuhi. Dili gayod. Kana mosangpot ngadto sa trahedya. Ang trahedya mahimong dili klaro sa sinugdanan, ni kini mahimong klaro sa mortal nga kinabuhi. Apan hinumdomi, kamo interesado sa edukasyon, dili lamang alang sa mortal nga kinabuhi kondili alang sa kinabuhing dayon. Kon klaro ninyong makita kana nga kamatuoran uban sa espirituhanon nga salabotan, inyong ibutang pag-una ang espirituhanon nga pagkat-on ug sa gihapon dili ibaliwala ang sekular nga pagkat-on. Gani, mas maningkamot pa mo og maayo sa inyong sekular nga pagkat-on kay sa wala kanang espirituhanong panglantaw. (Henry B. Eyring, “Education for Real Life,” Ensign, Oct. 2002, 17–18).

Mga opsiyon sa relihiyosong edukasyon sa Church Educational System

Gipanalanginan kita sa Langitnong Amahan og mga institusyon nga giisponsoran sa Simbahan nga makatabang aron mauna nato ang espirituwal nga pagkat-on. Gihimo kining dinasig nga mga institusyon aron panalanginan ang mga anak sa Dios.

Tabangi ang mga estudyante nga mapamilyar sa mga opsiyon para sa relihiyosong edukasyon panahon sa ilang pagka-young adult nga panuigon. Mahimo nimo kini pinaagi sa pagpasalida sa bidyo nga “The Growth and Momentum of the Church Educational System.”

Pwede usab nimong iapod-apod ang handout nga giulohan og “Church Educational System” ug hatagi og panahon ang mga estudyante nga mabasa ug makakat-on bahin sa lainlaing opsiyon.

Isip usa ka klase, paggahin og panahon sa pagbasa ug paghisgot sa seksiyon nga giulohan og “Mga Institute of Religion.” Hatagi og kahigayonan ang mga estudyante nga mangutana bahin sa institute. Makatabang tingali ang pagdapit og lokal nga magtutudlo o estudyante sa institute nga maghisgot bahin sa institute ug motubag sa mga pangutana.

Human mahisgoti ang institute, hatagi og panahon ang mga estudyante nga mabasa ug makakat-on bahin sa mga opsiyon nga nalista sa handout. Dapita ang mga estudyante nga pangitaon ang mga ebidensiya sa gugma sa Dios ug sa Iyang mga tinguha para kanato samtang ilang tun-an ang lainlaing opsiyon. Bisan ang mga estudyante sa tibuok kalibotan motambong sa matag usa sa mga institusyon sa Church Educational System (CES), makatabang tingali ang pagpakita sa mga estudyante sa mga opsiyon nga labing haom sa inyong lugar. Ang mosunod nga tsart makatabang:

Gipuntirya nga Heyograpikanhong mga Dapit	Mga Institusyon sa Church Educational System (CES)
Gipuntirya nga Heyograpikanhong mga Dapit Tibuok kalibotan	Mga Institusyon sa Church Educational System (CES) Institute of Religion; BYU–Pathway Worldwide
Gipuntirya nga Heyograpikanhong mga Dapit Estados Unidos ug Canada	Mga Institusyon sa Church Educational System (CES) Brigham Young University; BYU–Idaho
Gipuntirya nga Heyograpikanhong mga Dapit Asia ug mga Isla sa Pasipiko	Mga Institusyon sa Church Educational System (CES) BYU–Hawaii
Gipuntirya nga Heyograpikanhong mga Dapit Utah ug palibot nga mga estado	Mga Institusyon sa Church Educational System (CES) Ensign College

Sa dili pa dapiton ang mga estudyante nga tun-an ang bahin sa uban pang mga institusyon sa CES, ikonsiderar ang pagtabang sa mga estudyante nga susihon hain ang labing haom para nila.

Usa ka paagi sa paghimo niini mao ang paghimo og pipila ka case study nga naghulagway sa mga tawo nga haom sa kada institusyon. Ang laing opsiyon mao ang paghatag sa mga estudyante sa handout nga giulohan og “Asa nga Institusyon sa CES ang Angay para Nako?” Human mabasa sa mga estudyante ang handout ug mailhan ang ilang mga panginahanglan ug mga tinguha, dapita sila nga pangitaon ang mga institusyon nga nahiangay para nila.

Asa nga Institusyon sa CES ang Angay para Nako?

Markahi ang mga pamahayag nga para nimo naghulagway kanimo:

1. Tungod sa trabaho ug uban pang responsibilidad, kinahanglan nako nga mapahaom ang akong eskedyul.

2. Dagko ang akong mga grado sa miagi.

3. Makatabang nako kon naay motudlo nako sa akademiko.

4. Maglisod ko og pangita og kwarta nga ibayad sa kolehiyo.

5. Tingali maglisod ko nga mahimong kwalipikado sa kadaghanan sa mga kolehiyo o mga unibersidad.

6. Interesado ko nga makasinati og estrikto nga pag-eskuwela.

7. Interesado ko sa mga klase nga gamay rag mga estudyante.

8. Nagplano ko nga magkolehiyo pero dili sa mga kolehiyo o mga unibersidad sa Simbahan.

Church Educational System

Misyon sa CES: Pag-ugmad og mga disipulo ni Jesukristo nga mga lider sa ilang panimalay, sa Simbahan, ug sa ilang mga komunidad.

[Pahina 1]

Pagpundok sa Israel:

“Gigamit sa Ginoo ang edukasyon alang sa dakong pagpundok sa Israel nga nahitabo sa Simbahan karon. Giandam Niya ang kalibotan alang sa Iyang pagbalik, ug usa ang Church Educational System sa daghang kapanguhaan nga Iyang gamiton alang sa maong paningkamot. Ang kada institusyon naghimo og laing butang aron panalanginan ang tibuok kalibotan nga Simbahan. Ang kada institusyon adunay lahi nga katuyoan ug paagi gikan sa nagdumala sa Simbahan nga lahi sa kalibotan ug, makapainteres, kay lahi sa usag usa.”

—Elder Clark G. Gilbert, Komisyoner sa Church Educational System

• PAG-SIGN UP aron makadawat og dugang nga impormasyon mahitungod sa matag oportunidad: cesinfo.byu.edu.

• ARON MAG-APPLY sa usa niini nga mga opsiyon, adto sa apply.ChurchofJesusChrist.org.

• PAGKAT-ON OG DUGANG bahin sa kada institusyon sa sunod nga pahina niini nga handout.

[Pahina 2]

Mga Institute of Religion

Ang institute usa ka dapit alang sa mga young adult nga magpundok uban sa mga higala—nag-eskwela man o wala—nga nagpakigbahin og tinguha nga magkinabuhi uyon sa mahangtorong mga kamatuoran samtang nag-atubang og yutan-ong mga reyalidad sa kada adlawng pagpakabuhi. Ang katuyoan sa institute mao ang pagtabang sa mga young adult nga makadiskobre ug makagamit og praktikal nga mga paagi aron mas mahisama kang Jesukristo.

Ang institute nakigtagbo sa mga estudyante kon asa sila sa ilang panaw sa hugot nga pagtuo. Usa kini ka dapit diin sila makasinati og:

• Kurikulum nga nakasentro kang Kristo gikan sa kasulatan ug propetikanhong mga pagtulun-an.

• Pagsuhid sa kasinatian kon unsaon pag-atubang ang espirituwal ug praktikal nga mga sitwasyon sa kinabuhi.

• Usa ka dapit sa pagtahod, pagsabot, ug luwas nga moapil, mangutana, ug makabaton og mga panglantaw.

• Online ug sa personal nga pagtudlo, mga workshop, ug pagtinabangay [interactive] nga mga panaghisgotan.

Pagkat-on pa og dugang diha sa institute.ChurchofJesusChrist.org.

BYU–Pathway Worldwide

Ang BYU–Pathway Worldwide naghimo sa usa ka degree sa unibersidad nga posible para sa tanan.

Ang mga estudyante nga gusto og pinahaom nga online nga edukasyon, gustong makapalambo og akademikong kompiyansa, o nagkinahanglan og dugang nga panahon sa pagdesisyon kon unsay himoon human sa high school o sa sekondarya mahimong makabenepisyo gikan sa BYU–Pathway Worldwide.

• Ang BYU–Pathway Worldwide nagserbisyo sa mga estudyante sa kapin sa 180 ka nasod.

• Hingpit nga online ang tanang kurso, ug ang bayronon sa tuition mas barato kay sa ubang eskwelahan.

• Ang mga estudyante pwedeng makakuha og mga sertipiko nga daling makatrabaho ug pwedeng mobalhin sa mga online degree pinaagi sa BYU–Idaho ug Ensign College.

• Ang kada sertipiko nga gitanyag nagkinahanglan og usa ka tuig o ubos pa aron makompleto.

Pagkat-on pa og dugang diha sa cesinfo.byu.edu.

Brigham Young University

Ang misyon sa Brigham Young University (BYU) mao ang pagtabang sa mga indibidwal sa ilang pagpangita og kahingpitan ug kinabuhing dayon. Ang BYU naghatag og usa ka yugto sa lawom nga pagtuon sa usa ka makapadasig nga kahimtang diin ang dedikasyon nga molampos gilaoman ug ang bug-os nga katumanan sa tawhanong potensyal makab-ot. Gitinguha sa BYU nga makaugmad og mga estudyante nga dunay hugot nga pagtuo, salabotan, ug kinaiya nga dunay mga kahanas ug tinguha nga magpadayon sa pagkat-on ug pagserbisyo sa uban sa tibuok nilang kinabuhi.

• Ang BYU adunay makapadasig nga mga oportunidad sa pagkat-on nga inubanan sa espirituhanon nga mga kamatuoran, kasinatian sa pagpanukiduki, ug hands-on nga pagkat-on para sa tanang estudyante.

• Kini ang sukaranan para sa graduate school ug malamposong mga karera.

• Naghatag kini og kasinatian nga sama sa tradisyonal nga unibersidad nga adunay NCAA athletics ug world-class nga mga pasundayag sa art ug musika.

Pagkat-on pa og dugang diha sa cesinfo.byu.edu.

BYU–Idaho

Ang BYU–Idaho ang nagtukod og mga pagpamatuod sa gipahiuli nga ebanghelyo ni Jesukristo ug gipalig-on ang mga baroganan niini diha sa usa ka maayo nga akademiko, kultura, ug sosyal nga palibot. Gidisenyo ang mga klase sa pagtanyag og tinuod nga kasinatian sa kalibotan aron maandam ang mga estudyante sa nagkalainlaing mga interes ug mga abilidad para sa tibuok kinabuhi nga pagkat-on ug pagpanarbaho. Gitinguha sa BYU–Idaho sa pagtanyag og dekalidad nga edukasyon sa ubos nga gasto ngadto sa mas daghang estudyante kutob sa mahimo.

• Gitanyag ang mga degree sa kapin sa 100 ka major.

• Ang mga sakop sa faculty mga eksperto sa ilang tagsa-tagsa nga mga natad ug kanunay nilang gihimo nga nag-unang prayoridad ang pagtudlo ug paggiya sa mga estudyante.

• Ang kasagarang gidak-on sa klase kay 30 ka estudyante.

Pagkat-on pa og dugang diha sa cesinfo.byu.edu.

BYU–Hawaii

Nagtutok sa mga estudyante nga gikan sa Oceania ug sa Asian Rim, giandam sa BYU–Hawaii ang mga estudyante nga mahimong mga ehemplo sa kalibotan diha sa kalinaw ug panaghiusa tali sa mga kultura pinaagi sa pagkinabuhi uyon sa mga pagtulun-an ni Jesukristo. Ang mga migradwar sa BYU–Hawaii andam alang sa tibuok kinabuhi nga pagserbisyo. Ilang gipakita ang mga kahanas sa paghunahuna ug ang kinaiya sa usa ka nagserbisyo nga lider.

• Planohon sa mga estudyante ang ilang kaugalingong talagsaon nga akademikong panaw pinaagi sa pagpili og usa ka major ug duha ka minor o mga sertipiko sa lainlaing natad sa pagtuon.

Pagkat-on pa og dugang diha sa cesinfo.byu.edu.

Ensign College

Nagtutok sa mga estudyante sa mas dakong bahin sa Utah, ang Ensign College nag-ugmad og makahimo ug kasaligan nga mga disipulo ni Jesukristo. Ang gibase sa kahanas nga kurikulum nagseguro nga ang mga estudyante makabaton og kasinatian nga mag-andam nila nga makakuha og maayong sweldo sulod sa usa ngadto sa upat ka tuig. Usa ka palibot nga makalig-on sa espirituwal nagsangkap og lawom nga pagkat-on diha sa klasrom.

• Bisan kinsa mahimong mo-apply.

• Adunay kapin sa 25 ka kapilian sa sertipiko, nga pwedeng maaplayan og degree sa associate o bachelor.

• Ang online nga mga sertipiko ug mga degree magamit pinaagi sa BYU–Pathway Worldwide.

• Nagkalainlain ang mga estudyante.

Pagkat-on pa og dugang diha sa cesinfo.byu.edu.

Human makabaton og igong panahon ang mga estudyante sa pagbasa ug pagtuon sa mga kapilian, hatagi sila og panahon sa pagpakigbahin sa ilang nakat-onan pinaagi sa paghisgot sa mga pangutana sama sa mosunod:

• Unsa nga mga panglantaw ang imong nabatonan samtang gitun-an kini nga mga kapilian?

• Unsa nga ebidensiya ang imong nakita bahin sa gugma ug tinguha sa Dios para sa Iyang mga anak?

• Unsa pa ang imong mga pangutana?

Paghimo og plano

Paghimo og plano nga unahon ang imong espirituhanon nga edukasyon karon ug sa umaabot.

• Kon naa pa kay pipila ka tuig nga nahibilin sa seminary, pagsulat og tumong aron makapadayon sa paghimo sa espirituhanon nga edukasyon nga usa ka prayoridad.

• Kon hapit na ka mahuman sa seminary, isulat kon unsay sunod nimong plano.

• Sa unsang paagi makatabang nimo ang imong plano sa padayong pagpaduol ngadto sa Manluluwas?

Dapita ang andam nga mga estudyante nga mopakigbahin sa ilang plano diha sa klase. Awhaga sila nga makig-istorya sa usa ka ginikanan, lider sa Simbahan, o mentor bahin sa ilang mga plano ug gilaoman sa umaabot.

Ipakigbahin ang imong pagpamatuod sa kabililhon sa paghimo sa espirituhanon nga pagkat-on nga usa ka prayoridad.

Dugang nga mga Kapanguhaan

Nganong kinahanglan nakong ibalanse ang akong espirituwal ug sekyular nga edukasyon?

Gihulagway ni Presidente Gordon B. Hinckley (1910–2008) ang kaimportante sa paghimo sa relihiyosong edukasyon nga usa ka prayoridad sa imong kinabuhi.

Uban sa tanan nimong nakat-onan, pagkat-on kaniya. Sa tanan nimong pagtuon, tinguhaa ang kahibalo sa Agalon. Kana nga kahibalo mosangkap sa talagsaong paagi sa sekyular nga pagbansay nga imong nadawat ug mohatag og kahingpitan sa imong kinabuhi ug sa kinaiya nga moabot sa walay laing paagi. (Gordon B. Hinckley, in Conference Report, Oct. 1964, 118)

Si Presidente M. Russell Ballard sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles mitudlo:

Kamo mga young adult kinahanglang mo-enroll sa institute of religion. Kon nagtambong kamo og usa ka eskwelahan sa Simbahan, kanunayng ilakip ang usa ka klase sa religious education matag semester. Atol niining importanteng panahon sa pagpangandam alang sa misyon o mahangturong kaminyoon ug sa inyong kinabuhi isip usa ka hamtong, kinahanglang padayon kamong mangitag paagi nga makat-on ug molambo ug modawat og inspirasyon ug giya pinaagi sa Espiritu Santo. Ang mainampingon, mainampuong pagtuon sa ebanghelyo pinaagi sa seminary, institute, o mga klase sa religious education makatabang ninyo niana nga tumong.

Nagtambong man kamo og usa ka eskwelahan sa Simbahan o wala, nag-eskwela man kamo sa kolehiyo o wala, ayaw paghunahuna nga busy ra kaayo mo aron magtuon sa ebanghelyo. Ang seminary, institute, o mga klase sa relihiyon makahatag og balanse sa inyong kinabuhi ug makadugang sa inyong sekular nga edukasyon pinaagi sa paghatag og laing oportunidad nga mogahin og panahon sa pagtuon sa mga kasulatan ug mga pagtulun-an sa mga propeta ug apostoles. (M. Russell Ballard, “Ang Labing Maayong Henerasyon sa mga Young Adult,” Liahona, Mayo 2015, 69)

Sa unsang paagi ang institute ug uban pang mga kapilian sa CES makapanalangin sa akong kinabuhi?

Si Presidente Russell M. Nelson misaad:

Usa sa dakong tinguha sa akong kasingkasing mao nga ikaw makadawat sa tanang giandam sa Ginoo nga ipadayag nganha kanimo. Ang seminary ug institute makatabang kanimo.

Ang paggradwar sa seminary ug institute mopalambo sa imong abilidad nga manghawod sa labing importanteng mga butang nga imo gayod himoon sa kinabuhi. Ang tinuod nga kalipay imong maangkon! (Russell M. Nelson, “A Personal Invitation to Participate in Seminary and Institute,” Feb. 4, 2019, ChurchofJesusChrist.org)

Dugang nga mga Kalihokan sa Pagkat-on

Ang institute alang ba kanimo?

Kon makabenepisyo ang mga estudyante sa dugang impormasyon bahin sa institute, ikonsiderar ang pagpasalida sa usa o daghan pang mga bidyo gikan sa “Ang Institute alang Kanako” nga koleksyon sa video. Niini nga mga bidyo, ang mga young adult sa tibuok kalibotan mipamatuod sa kaimportante sa institute.

Paghimo og “ngano” nga pamahayag

Makabenepisyo ang mga estudyante sa paghimo og “ngano” nga pamahayag nga naghulagway kon nganong importante para nila ang pagbaton espirituhanon nga edukasyon. Pananglitan, pwedeng kompletohon sa mga estudyante ang mosunod nga kapahayag diha sa ilang journal sa pagtuon: “Importante para nako ang pagtinguha og espirituhanon nga edukasyon tungod kay …”

Pwede usab kang mangutana sama sa mosunod aron tabangan ang mga estudyante nga hunahunaon kon nganong importante para nila ang espirituhanon nga edukasyon.

• Nganong importante nimo ang pagbaton og espirituhanon nga kahibalo samtang nagtinguha ka og sekyular nga kahibalo?

• Nganong mahinungdanon sa imong espirituhanon nga pag-uswag ang pagbaton og espirituhanon nga edukasyon uban sa sekyular nga edukasyon?

Espirituhanon nga panan-awon

Human mabasa sa mga estudyante ang pamahayag ni Presidente Henry B. Eyring diha sa leksiyon, ikonsiderar ang pagdapit nila nga ipakigbahin kon unsay mipatigbabaw kanila gikan sa iyang giingon. Dayon ikonsiderar ang pagpangutana sa mosunod:

• Sa imong hunahuna, sa unsang paagi ang paghimo sa espirituhanon nga pagkat-on nga usa ka nag-unang prayoridad makadugang sa imong panglantaw ug espirituhanon nga panan-awon?

Dapita ang mga estudyante sa paghunahuna kabahin sa ilang mga prayoridad sa pagkat-on karon ug sa pagkonsiderar kon makabenepisyo ba sila sa paghimo og bisan unsang mga kausaban.