“Leksiyon 197—Pagpangandam alang sa mga Pasulit ug Lisod nga mga Proyekto: ‘Kon Kamo Andam Dili Kamo Mahadlok,’” Manwal sa Magtutudlo sa Seminary sa Doktrina ug mga Pakigsaad (2025)
“Pagpangandam alang sa mga Pasulit ug Lisod nga mga Proyekto,” Manwal sa Magtutudlo sa Seminary sa Doktrina ug mga Pakigsaad
Sa atong mga paningkamot nga makakuhag edukasyon, sagad tagaan kita og lisod nga mga buluhaton nga kinahanglang kompletohon. Samtang modangop ang kabatan-onan kang Jesukristo ug buhaton ang ilang bahin sa pagpangandam ug pagpaningkamot sa pag-eskwela, makatabang nila ang Manluluwas nga mabalanse ang mga buluhaton sa eskwelahan. Kini nga leksiyon makatabang sa mga estudyante nga masabtan ang mga paagi nga malamposong makapangandam para sa mga pasulit ug lisod nga mga proyekto.
Posibleng mga Kalihokan sa Pagkat-on
Pagpakigbisog sa mga pasulit ug mga proyekto sa eskwelahan
Ikonsiderar ang pagsugod sa klase pinaagi sa pagpakigbahin sa mosunod nga mga senaryo. Imbes ipakigbahin ang tibuok senaryo, pwede nimong ipakigbahin ang unang kapahayag sa matag usa ka senaryo ug dayon hangyoa ang mga estudyante nga maghatag og mga rason kon nganong mao kana ang gibati ni Sam ug Emma.
Dili ganahan si Sam sa mga pasulit sa eskwelahan kay maglisod siya niini. Sagad mabalaka kaayo siya dihang mokuha siya og pasulit ug morag malimtan ang kadaghanan sa iyang nakat-onan.
Naglisod ni Emma dihang gitagaan siyag dakong proyekto o mga buluhaton sa iyang mga klase sa eskwelahan. Siya mibati nga nabug-atan sa gidaghanon sa trabaho nga kinahanglan niyang himoon ug mag-unya-unya hangtod nga usa o duha na lang ka adlaw sa dili pa ipasa ang proyekto o ang buluhaton. Ingon nga resulta, ang ipasa sagad nga wala mahuman o dili maayo ang pagkahimo.
Dapita ang mga estudyante nga hunahunaon ang mga panahon dihang mobati sila nga sama kang Sam o Emma. Ipasabot nga sagad sa mga estudyante ang maglisod sa ilang pagsalig sa kaugalingon diha sa eskwelahan, ilabina dihang mag-eksamin ug kon naay lisod nga mga proyekto. Makatabang tingali ang pagpahinumdom nila nga ang pagkat-on usa ka tibuok kinabuhi nga proseso. Ania kita niini nga yuta aron makakat-on ug mouswag.
Dapita ang mga estudyante nga samtang nagtuon bantayan ang mga espirituwal nga mga kamatuoran ug impresyon nga makatabang nilang magmalamposon sa mga pasulit o proyekto sa eskwelahan samtang nagtuon sila karon.
Pagkat-on gikan sa mga kasulatan
Ipasabot nga ang mga kasulatan dili piho nga nagtudlo kon sa unsang paagi mangandam para sa mga pasulit o proyekto sa eskwelahan. Apan, samtang atong ipahisama ang kasulatan (tan-awa sa 1 Nephi 19:23 ), makakita kita sa mga kamatuoran nga makatabang nato sa lainlaing paagi,lakip na kon mag-atubang kita og mga hagit sa atong edukasyon.
Ikonsiderar ang pagbahin sa klase ngadto sa ginagmay nga mga grupo aron kompletohon ang mosunod nga kalihokan.
Pangitaa diha sa mga kasulatan ang mga kamatuoran nga motabang nimo sa imong mga paningkamot nga molampos sa mga eksaminasyon ug proyekto sa eskwelahan. Pwede kang mangitag kaugalingon nimong mga tudling sa kasulatan, o pwede nimong tun-an ang pipila o ang tanan sa mosunod nga mga tudling:
Unsang mga kamatuoran ang imong nakita nga motabang nimo nga molampos sa mga pasulit o mga proyekto sa eskwelahan?
Aron tabangan ang mga estudyante nga tudloan ang usag usa, ikonsiderar ang pagdapit nila nga ilista sa pisara ang mga kamatuoran nga ilang nakita.
Angayng mailhan sa mga estudyante ang daghang kamatuoran gikan sa kasulatan nga ilang gitun-an. Niay pipila ka ehemplo: kayang lamdagan sa Espiritu Santo ang akong hunahuna (tan-awa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 6:15 ); kon andam ko, dili ko mahadlok (tan-awa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 38:9, 30 ); samtang kanunay kong mag-ampo, ipahinungod sa Dios ang akong hinimoan alang sa kaayohan sa akong kalag (tan-awa sa 2 Nephi 32:8–9 ); mahimo nako ang tanang butang pinaagi kang Jesukristo (tan-awa sa Mga Taga-Filipos 4:13 ).
Ikonsiderar ang pagdapit og daghang estudyante sa pagtubag sa una sa mosunod nga mga pangutana. Pwede nimong ipasabot ang mga kamatuoran diha sa pisara ug dapita ang mga estudyante nga misulat niini nga tubagon ang maong pangutana diha sa ilang hunahuna.
Sa imong hunahuna, sa unsang paagi ang mga kamatuoran nga imong nakita nga makatabang nimo sa mga pasulit o proyekto sa eskwelahan?
Unsa ang pipila ka paagi nga matabangan ka sa Ginoo sa imong mga buluhaton sa eskwelahan samtang imong gamiton kini nga mga kamatuoran diha sa imong pagtuon?
Ingon nga kabahin sa inyong panaghisgot sa nag-unang mga pangutana, ikonsiderar ang paghangyo sa pipila ka estudyante nga ipakigbahin ang mga ehemplo kon sa unsang paagi sila nakadawat og tabang sa Ginoo diha sa ilang mga buluhaton sa eskwelahan. Dapita sila sa pagpakigbahin kon sa unsang paagi ang maong mga kasinatian nakaapektar sa ilang pagbati para sa Manluluwas.
Kini nga bahin sa leksiyon gituyo aron tabangan ang mga estudyante nga maghunahuna og pihong mga paagi nga makapangandam sila aron magmalamposon sa lisod nga mga pasulit o mga proyekto. Aron mahimo kini, pwede nimong ipakita ang mosunod nga mga instruksiyon ug hatagig panahon ang mga estudyante nga motubag uban sa usa ka pares o gamayng grupo.
Handurawa nga aduna kay kahigayonan sa paghatag og tambag sa usa ka tawo nga parehas ni Sam o Emma bahin kon unsaon aron magmalamposon sa mga pasulit o sa lisod nga mga proyekto sa eskwelahan. Isulat ang tambag nga imong ihatag. Iapil ang mga hugpong sa mga pulong gikan sa mga kasulatan nga para nimo makatabang. Ang mosunod nga mga pangutana makagiya sa imong tubag:
Unsay makatabang nimo nga mahinumdoman ug magamit ang imo nang nakat-onan?
Sa unsang paagi nimo malikayan nga mabalda samtang nagtuon?
Unsay makatabang nimo nga dili mag-unya-unya?
Unsay makatabang aron mapauswag nimo ang katakos sa klaro nga paghunahuna?
Unsay imong mahimo aron imong maapil ang Ginoo diha sa imong pagpangandam?
Human makabaton og igong panahon ang mga estudyante nga makatubag, dapita silang ipakigbahin ang ilang mga tubag diha sa klase. Pwede nimong isulat sa pisara ang mga panabot nga gipakigbahin ug dasiga ang mga estudyante nga irekord diha sa ilang mga journal sa pagtuon ang tambag nga ila nang nahunahunaan. Pwede pod nimong dapiton ang mga estudyante nga ipakigbahin ang mga ehemplo kon sa unsang paagi ang pipila niini nga mga sugyot nakatabang kanila.
Kon nagkinahanglan og tabang ang mga estudyante sa paghunahuna sa mga ideya, ikonsiderar ang paghatag og pipila ka sugyot, apil ang pipila sa mosunod:
Isulat kon unsay imong nakat-onan sa klase ug kanunay kining rebyohon. Ipasabot usay imong nakat-onan sa usa ka classmate, sakop sa pamilya, o higala.
Ipalayo ang imong selpon ug i-block ang akses ngadto sa makabalda nga mga site sa internet samtang nagtuon.
Anam-anama ang pagtuon ug bahina kini sulod sa daghang mga adlaw o mga semana. Paghimog eskedyul ug sunda kini. Kon maowahi ka, ayawg hulata nga moabot ang kataposan aron ka makaapas.
Pangitag hilom nga lugar aron magtuon, ug pagtuon sa mga oras nga dili kaayo ka kapoy. Atimana ang imong lawas pinaagi sa pagkaon og sustansyadong pagkaon, pagkatulog og eksakto, ug regular nga pag-ehersisyo.
Paggahin og panahon sa pagtudlo ug pag-andam sa imong espiritu pinaagi sa pagtuon sa kasulatan. Pag-ampo ug pagpuasa usahay alang sa tabang ug giya.
Ang ubang mga ideya nga makatabang sa mga eksamin sa eskwelahan anaa sa seksiyon nga “Dugang nga mga Kalihokan sa Pagkat-on”.
Hunahunaa ang imong nakat-onan
Dapita ang mga estudyante sa pagpamalandong sa ilang nakat-onan ug gibati sa leksiyon nga makatabang sa ilang kinabuhi. Usa ka paagi sa pagbuhat niini mao ang pagpatubag sa mga estudyante sa mosunod nga pangutana diha sa ilang mga journal sa pagtuon.
Ikonsiderar ang pagpahinumdom sa mga estudyante nga ang malamposong tigkat-on nagkinahanglan og panahon, pagpangandam, pailob, ug praktis. Dasiga sila sa pagpadayon nga pagsalig sa Manluluwas alang sa tabang ug giya.
Si Elder David A. Bednar sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles mitudlo:
Ang panagsang mga pasulit importante gayod sa pagkat-on. Ang epektibong pasulit makatabang nato sa pagtandi sa unsay atong kinahanglang masayran sa unsay aktwal natong nasayran bahin sa pihong hilisgotan; nakahatag usab kini og sumbanan diin kita makatimbang-timbang sa atong pagkat-on ug paglambo. …
… Ang atong mga paningkamot sa pagpangandam alang sa mga kasinatian nga mosulay sa mortalidad kinahanglang magsunod sa ehemplo sa Manluluwas nga sa inanay nga paagi “mitubo sa lawas ug sa kinaadman ug gikahimut-an siya sa Dios ug sa mga tawo”[Lucas 2:52 ]—usa ka hiniusang pagbalanse sa intelektwal, pisikal, espiritwal, ug sosyal nga kaandam. (David A. Bednar, “Kita Mosulay Kanila Dinhi ,” Liahona , Nob. 2020, 8, 9)
Si Sister Mary N. Cook, kanhi sa Kinatibuk-ang Kapangulohan sa Young Women, mitudlo:
Tinguhaa ang pagkat-on pinaagi sa hugot nga pagtuo. Kita nagkat-on pinaagi sa hugot nga pagtuo samtang makugihong nag-angkon og espirituhanong kahibalo pinaagi sa pag-ampo, pagtuon sa kasulatan, ug pagsunod samtang nagtinguha sa giya sa Espiritu Santo, nga nagpamatuod sa tanang kamatuoran. Kon molihok mo sa pag-angkon og kahibalo, ang Espiritu Santo modan-ag sa inyong hunahuna. Samtang kamo naningkamot nga kanunayng takus, ang Espiritu Santo mohatag og direksyon ug dugang kahayag sa inyong pagkat-on. (Mary N. Cook, “Pangitaa ang Pagtulun-an: May Buhatunon Kamo ,” Liahona , Mayo 2012, 121)
Si Elder Gerrit W. Gong sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles mitudlo:
Sumala pa sa panultihon, “Kinahanglang anaa ka aron ka modaog.” Sa laing pagkasulti, kinahanglang anaa ka aron makakat-on. Sa personal man o online, pinaagi sa lektyur o panaghisgot, sa dagkong mga grupo man o sa gagmay—bisan unsa pay istilo sa pagkat-on—klaro gyod kaayo, makakat-on kita og unsaon pagkat-on pinaagi sa pagpundok alang sa instruksiyon. Pero kinahanglang tua gyod kita. Sulod nga andam mokat-on, apil aron makasabot, ug seguroa nga molihok. (Gerrit W. Gong, “We Seek after These Things ” [debosyonal sa Brigham Young University, Okt. 16, 2018], speeches.byu.edu )
Kon makabenepisyo ang mga estudyante sa paghisgot kon sa unsang paagi mobatig kompyansa sa ilang mga katakos sa pagkuhag eksaminasyon, ikonsiderar ang pagpakigbahin sa mga ideya sa ubos ug pagdapit sa mga estudyante nga hisgotan kon unsaon nila pagbuhat ang lisod nga mga tudling o pangutana diha eksaminasyon.
Ania ang pipila ka ideya nga makatabang nimo:
Gamita ang imong kamot o paggamit og papel aron tabonan ang posibleng mga tubag sa pangutana sa ubos. Makatabang kini nimo nga magtutok sa pangutana ug dili mabalda sa sayop nga mga tubag.
Basahag sobra sa kausa ang makapalibog nga mga pangutana aron maseguro nga masabtan ni nimo. Ang pagdalidali og basa sa mga pangutana maoy hinungdan nga masayop na hinuon ka.
Hunong ug paghunahuna human nimo mabasa ang matag bahin sa taas nga pangutana. Makatabang tingali ang pagsabot sa gagmayng mga bahin sa pangutana aron makatubag ka.
Kompletoha ang imong tubag sa pangutana nga isulat ang tubag o sa mga saysay [essay] nga pangutana. Basahag usab ang matag pangutana aron maseguro nga natubag nimo ang tanang bahin sa pangutana, ug rebyoha ang imong gisulat nga mga tubag.
(Succeed in School: Study and Life Skills for Youth [2021], 60 )
Kon makabenepisyo ang mga estudyante sa paghisgot sa pagdumala sa oras atol sa mga eksaminasyon, ikonsiderar kini nga kalihokan. Pwede nimong grupo-grupohon ang mga estudyante ug ihatagan ang kada grupo og usa ka ideya. Dapita sila sa paghunahuna og mga paagi aron ilang magamit ang ideya samtang nangandam para sa sunod nilang eksaminasyon.
Ania ang pipila ka paagi sa pagdumala sa imong oras samtang nag-eksamin:
Pagpraktis
Kon posible, pagkuhag praktis nga eksaminasyon. Makatabang nimo ang pagpraktis aron mobating mas komportable sa porma sa eksaminasyon. …
Pagdesisyon kon Unsa nga Seksiyon ang Unahon
Dihang sugdan nimo ang imong eksaminasyon, tan-awa una kon naa bay mga seksiyon nga mas lisod ug nagkinahanglan og mas dakong panahon. …
Basahag Maayo ang Kada Pangutana
Makatabang ang pagbasa pag-ayo sa kada pangutana aron makadaginot kag oras kay dili na nimo kinahanglang balikan ang mga pangutana nga wala nimo masabti. …
Unahag Tubag ang Sayon nga mga Pangutana
Makatabang ang pag-una sa sayon nga mga pangutana aron mas mobati kag pagsalig sa kaugalingon. Kon naglisod ka sa usa ka piho nga pangutana, balhin sa sunod nga pangutana. …
Susiha ang Imong mga Tubag
… Gamita ang nahibiling oras aron balikan ang eksaminasyon ug susihon ang imong mga tubag.
(Succeed in School: Study and Life Skills for Youth [2021], 63 )
Ikonsiderar ang paghisgot sa mosunod kon makabenepisyo ang mga estudyante sa panaghisgot bahin sa positibong panghunahuna ug pagdumala sa kaugtas [stress]. Pwede nimong isulat sa pisara ang Mga Kabalaka ug Kaugtas . Dapita ang mga estudyante sa paglista og mga paagi aron mahimong mas positibo ang ilang paghunahuna ug makaya nila ang kaugtas panahon sa eksaminasyon.
Ania ang pipila ka ideya nga makatabang nimo:
Usa ka paagi sa pagdumala sa mga kabalaka mao ang paghanduraw nga ang Ginoo nag-uban nimo ug sa pagsubli sa mga pulong nga Iyang giingon—pananglitan, “Ayaw kamo kahadlok! Ako kini” (Mateo 14:27 ). Pwede usab nimong balikbalikon ang positibong mga pahayag nga sama niini:
“Andam ko niini.”
“Kaya nako kini nga sitwasyon.”
“Normal ra nga makulbaan. Lig-on ko ug kaya nako kini.”
“Kontrolado nako ang akong mga hunahuna ug mga pagbati. Kalmado ra kong makaginhawa.”
Ang kaugtas mao ang bation kon nabalaka ka o mahadlok ka sa usa ka butang. Makatabang nimo ang mga sugyot sa ubos:
Hunahunaa pag-usab ang imong mga gidahoman.
Ayaw kabalak-i ang dili nimo makontrolar.
Pagtutok sa mga butang nga maayo ka.
Ayawg itandi ang imong kaugalingon sa uban.
Pag-ehersisyo.
Pagserbisyo sa uban.
Pagpahulay.
Motutok sa pagpasalamat.
Bahina ang dagko o lisod nga mga buluhaton ngadto sa mas gagmay nga mga piraso.
Paghimo og usa ka gamay nga lakang paingon sa unahan karon.
(gikan sa Succeed in School: Study and Life Skills for Youth [2021], 82 , 88 )