Seminelí
Siviʻi Hoʻo Akó, Konga 2


“Siviʻi Hoʻo Akó, Konga 2,” Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá – Tohi Lēsoni ʻa e Faiako Seminelí (2025)

“Siviʻi Hoʻo Akó,” Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá – Tohi Lēsoni ʻa e Faiako Seminelí

Fakalahi ki he Tohí

Siviʻi Hoʻo Akó, Konga 2

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 76; 84; 93; 110; 121–123

ʻE lava ʻi hono tuku ha taimi ke fakatokangaʻi ai ʻa e tupulakí mo e fakalakalaka fakalaumālié ʻo fakamālohia hotau vā fetuʻutaki mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí, pea fakaʻaiʻai kitautolu ke tau nofo maʻu ʻi he hala ʻo e fuakavá. ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻe he lēsoni ko ʻení ke vakaiʻi ho tupulaki fakalaumālie mei hoʻo ako e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 76; 84; 93; 110; 121–123. Kumi ha ngaahi faingamālie ke vahevahe ai ha niʻihi ʻo hoʻo ngaahi talí mo e kau ako kehé pe mo e kau mēmipa ʻo e fāmilí.

Fakatokangaʻi ange: Kimuʻa pea fakakakato e sivi ko ʻení, fakapapauʻi ke fakakakato e ngaahi laukonga ʻoku fiemaʻú kapau kuo teʻeki ai ke ke fakahoko: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 76; 84; 93; 110; 121–123.

Ko hono fakahoungaʻi ʻo e tupulakí mo e fakalakalaká

toʻu tupu ʻoku lué
toʻu tupu ʻoku heka pasikalá
lele ʻa e toʻu tupú

Fakakaukau ki ha lele, lue lalo, pe heka pasikala takai lōloa pe faingataʻa.

  • Ko e hā te ke lava ʻo fai ke ke fiefia ai ʻi he fonongá?

  • Te tau fakafehoanaki fēfē nai ʻa e faʻahinga fononga ko iá ki he founga ʻo e hoko ʻo hangē ko Sīsū Kalaisí?

  • Ko e hā ha ngaahi founga te tau lava ai ʻo fiefia mo fakahoungaʻi lahi ange ʻa e hala ʻo e tupulaki fakalaumālié?

  • ʻOku founga fēfē hoʻo ongoʻi ʻokú ke fakalakalaka mo tupulaki ke ofi ange ki he ʻEikí?

  • ʻOku tokoniʻi fēfē koe ʻe he ʻEikí?

Ko hono fakamatalaʻi ʻo e nāunau ʻe tolú

Fakakaukauloto ʻoku ʻi ai haʻo kaungāmeʻa ofi ko ʻOlivia ʻoku ʻikai ko ha mēmipa ʻo e Siasí ka ʻokú ne tui moʻoni kia Sīsū Kalaisi. ʻOkú ne fehuʻi atu ʻi ha ʻaho ʻe taha, “Ko e hā ʻoku tui ki ai ʻa e kāingalotu homou Siasí fekauʻaki mo e moʻui hili ʻa e maté? Kuo akonekina au ʻe ʻalu ʻa e tokotaha kotoa pē ki hēvani pe ko heli, ka naʻá ku fanongo ʻoku tui ʻa e kāingalotu ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní ki ha ngaahi langi kehekehe. ʻOku fekauʻaki ia mo e hā?”

Fakaʻaongaʻi ha kiʻi taimi ke hiki ha tali kia ʻOlivia ʻoku fakamatalaʻi ai hoʻo mahino mo e ʻilo ki he ngaahi nāunau ʻe tolú. Kapau te ke loto ki ai, ʻe lava ke ke fakakau ai ha ngaahi fakatātā ke tokoni kia ʻOlivia ke fakakaukauloto ki he meʻa ʻokú ke fakamatalaʻí. Kumi ha taha pea akoako fakamatalaʻi hoʻo tali kiate kinautolú ʻo hangē pē ko ʻOlivia kinautolú.

Fakamatalaʻi e ngaahi fatongia, huafa mo e ngaahi ʻulungaanga ʻo Sīsū Kalaisí

Ko e taha ʻo e ngaahi fakaafe ʻa e Fakamoʻuí ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá ke “ako ʻiate [Ia], pea fakafanongo ki [Heʻene] ngaahi leá” (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 19:23). Teuteu ke vahevahe mo ha taha kehe ʻa e meʻa kuó ke ako fekauʻaki mo e ngaahi fatongia, huafa, pe ʻulungaanga ʻo e Fakamoʻuí ʻaki hono fakahoko ha taha ʻo e ngaahi ʻekitivitī ko ʻení:

  • Fakatahatahaʻi ha lisi ʻo ha niʻihi ʻo e ngaahi fatongia, huafa, pe ngaahi ʻulungaanga ʻo Sīsū Kalaisí kuó ke ako kimuí ni ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 76:1–7, 22–24; 93:1–10. Fili leva ha huafa ʻe taha pe lahi ange pea tali ʻa e ongo fehuʻi ko ʻení: (1) Ko e hā ʻoku akoʻi atu ʻe he huafa, lakanga, pe ʻulungaanga ko ʻení fekauʻaki mo Sīsū Kalaisí? (2) Ko e hā ʻoku tokoni e huafa, lakanga, pe ʻulungaanga ko ʻení ke mahino kiate koe fekauʻaki mo e founga te Ne lava ai ʻo tokoniʻi koé?

  • Faʻu ha fakaʻaliʻali fakatātā ʻo ha ngaahi fatongia, lakanga, pe ʻulungaanga ʻe taha pe lahi ange ʻo Sīsū Kalaisi ʻokú ke saiʻia taha aí. ʻE lava pē ke hoko ʻeni ko ha pupunga lea pe ko ha tā fakatātā. Fakakau ai ha ngaahi potufolofola ko ha konga ʻo hoʻo faʻú.

  • Faʻu ha foʻi maau pe fakalea ʻo ha foʻi hiva ʻoku kau ai ha niʻihi ʻo e ngaahi fatongia, lakanga, pe ʻulungaanga ʻo Sīsū Kalaisi ʻokú ke saiʻia taha aí.

  • Fakakaukauloto naʻá ke maʻu ʻa e faingamālie ke akoʻi ha taha fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi pea mo e meʻa te Ne lava ʻo fai maʻatautolú. Hiki ha fakamatala palakalafi ʻe taha pe lahi ange ʻoku kau ai ha ngaahi fatongia, huafa, pe ʻulungaanga ʻe tolu ʻo Kalaisi.

Vahevahe ʻa e meʻa naʻá ke fakakaukau ke fakahokó ki ha mēmipa ʻo e fāmilí, kaungāmeʻa, pe ko ha taha ʻi hoʻo kalasí.

Teuteu ke moihū ki he ʻEikí ʻi he temipalé

ʻI he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 110:5–10, mahalo kuó ke fakatokangaʻi e founga ʻe lava ke tokoni ai ʻa e moʻui tāú ke tau ongoʻi ofi ki he ʻEikí ʻi Hono temipalé.

Fekumi ki ha fakahā fakataautaha ke ne tataki koe ʻi hoʻo tali ha fehuʻi ʻe taha pe lahi ange mei he ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo tohinoa akó:

  • Ko e hā ha ngaahi feilaulau kuó ke fai pe ʻokú ke loto-fiemālie ke fakahoko ke fakamuʻomuʻa ʻa e moihū ki he ʻEikí ʻi he temipalé?

  • Ko e hā ha ngaahi tāpuaki kuó ke maʻu ʻi hoʻo fakakaukau ki he ngaahi fehuʻi ʻo e lekomeni temipalé?

  • Ko e hā kuó ke fai ke fāifeinga ke moʻui taau ke moihū ki he ʻEikí ʻi he temipalé?

Fakakaukau ki he founga kuo tāpuekina ai koe ʻi hoʻo ngaahi feingá. Ko e hā ʻe hokohoko atu hoʻo fai pe kamata hono fai ke mateuteu lelei ange ke moihū ʻi Hono temipalé?

Ongoʻi ʻoku tupulaki ʻa e falala ki he ʻOtuá lolotonga ʻa e ngaahi ʻahiʻahí

Te tau lava ʻo ako mei he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 121–122 ha ngaahi moʻoni mahuʻinga fekauʻaki mo e ngaahi faingataʻá.

  • Ko e hā kuó ke ako mei he ongo vahe ko ʻení fekauʻaki mo e ngaahi faingataʻá?

  • Kuo tokoniʻi nai koe ʻe he ngaahi moʻoni ko ʻení ke kehe hoʻo ongoʻi fekauʻaki mo ho ngaahi faingataʻá? ʻO fēfē?

  • Ko e hā kuó ke ako fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻi hoʻo aʻusia ha ngaahi taimi faingataʻá?

Hiki ʻi hoʻo tohinoá ʻa e ngaahi ongo ʻokú ke maʻu fekauʻaki mo e founga kuo tokoniʻi ai koe ʻe he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻi ho ngaahi faingataʻaʻiá. Fakakaukau ki he founga kuo liliu ai hoʻo tui kia Sīsū Kalaisí koeʻuhí ko e meʻa kuó ke ako mo aʻusiá.