“E mafai faapefea ona ou fesoasoani e puipuia la’u tama mai i le tosina atu i ponokalafi?” Fesoasoani mo Matua (2021)

“E mafai faapefea ona ou fesoasoani e puipuia la’u tama mai i le tosina atu i ponokalafi? Fesoasoani mo Matua

E mafai faapefea ona ou fesoasoani e puipuia la’u tama mai i le tosina atu i ponokalafi?

E mafai ona e fesoasoani e puipuia lau tama mai aafiaga o ponokalafi i le faatutuina o taiala faaleaiga mo le faaaogaaga saogalemu o tekinolosi i le fale. O tekinolosia o se meaalofa ofoofogia, ma a faaaogaina sa’o, e mafai ona faamanuiaina ai o tatou olaga. Mafaufau e amata faailoa atu i lau tama ia masini matainumera, polokalama, ma ala o fesootaiga i na o le taimi lava ua e talitonu ai ua lava le matua o lona mafaufau e faaaoga lelei ai. Talanoa faatofatatala ma ia le aunoa o se aiga e uiga i ni auala e mafai ona outou faatulaga ma mulimulita’ia ni tulaga faatonuina lelei i lo outou faaaogaaga o ala o faasalalauga. O a outou talanoaga e mafai ona aofia ai autu nei:

O a faamatalaga po o anomea e talafeagai ona faasoa pe matamata ai i le initoneti.
O mea e fai pe a e vaaia anomea e le talafeagai.
O nofoaga e tatau ona faaaoga ai tekinolosi. Mo se faataitaiga, atonu tou te filifili o se aiga e silli ona faaaoga masini faatekinolosi i eria masani o le fale. E mafai foi ona tou filifili e faatulaga ni sone e le faaaogaina ai le tekinolosi.
O le a le tele o le taimi e lelei ma talafeagai mo le faaaogaina o tekinolosi.
E faapefea ona fatuai ni faamatalaga talafeagai mo saite o upegafesootai faaagafesootai.
O auala e taulima ai le [faatamatama] faasaua faaeletonika po o feau tusitusia lē talafeagai.
O auala e faaaoga ai ma le poto ia tekinolosi i siosiomaga i fafo atu o le fale, e pei o le aoga po o le fale o se uo.

O talanoaga e uiga i ponokalafi e ono lagona ai e lau tama le maasiasi po o le fefe pe afai sa matamata o ia i ponokalafi i se taimi ua tuanai. Faatalatalanoa autu nei i se ala toafimalie e fesoasoani ai i lau tama ia lagona le toamalie. I le avea ai o se matua, atonu e te filifili e amata i le fesili ifo ia te oe lava ni fesili taua e uiga i lou lava faaaogaaga o tekinolosi. Pe o e loto e fai mea ua e talosagaina lau tama e fai? E mafai faapefea ona e faata’ita’ia le faaaoga tatau o tekinolosi mo lou aiga? Afai e te manatu e talafeagai, e mafai ona e fuafua e faasoa atu ni aafiaga ia sa e faaaogaina sese ai tekinolosi i se taimi ua tuanai. E mafai ona fesoasoani lea mea e fatua’i ai se siosiomaga e lagona ai e lau tama e mafai ona ia faia se talanoaga e le faasāsāina, ma agalelei ma oe.

Faamama (filters)

Faamama o i Totonu

E mafai foi ona e fesoasoani e puipuia lau tama mai i le tosina atu i ponokalafi i le fautuaina o ia e faalogo i uunaiga a le Agaga Paia. E mafai ona e fesoasoani i lau tama e mafaufau i fesili faapenei:

Pe o o’u faaaogaina tekinolosi i ni auala e faagaeetia ai?
Pe o o’u faaeteete i mea o loo o’u faasoa atu i le initoneti?
Pe ou te lagona le lagolelei e fesili i o’u matua e uiga i mea i le initoneti ia ou te lagona ai le fiailoa po o le fenumia’i?
Pe o o’u faaaogaina le tekinolosi e aloese ai mai le fegalegaleai ma isi pe alofia ai o’u lava mafaufauga ma lagona?
Pe o o’u teumaluina o’u faamatalaga patino ma faamatalaga faaleaiga mai isi?
O le a la’u fuafuaga e liliu ese mai ai pe a fai e faafuasei ona ou fetaiai ma ponokalafi?
Pe o o’u iloa po o ai e fesili i ai mo se fesoasoani pe a ou faia ni mea sese?

Faamama o i Fafo

O faamama o polokalama komepiuta o le a tele ina mafai ona polokaina ia anomea e le talafeagai. E le gata i lea, e tele punaoa e mafai ona fesoasoani.

Faatulagaga saogalemu po o polokalama faatonutonu saogalemu. O polokalama faaopoopo e mafai ai ona e filifilia anomea saogalemu mo lau fanau, iloilo ma faatulafono le aofai o le taimi latou te faaalua i gaoioiga eseese, ma poloka i latou mai le matamata i anomea faataumaoi.
Nai suiga i polokalama. O polokalama mo sailiga ma faasalalauga e mafai ona faia i ai nai suiga e faamama ese ai anomea e le talafeagai.
Faamama anomea o le initoneti. E mafai e faamama ona taofia ni anomea faatama’i mai le oo atu i fanau. Mafaufau i ni polokalama faamama, faamama totoga komepiuta, ma sui faamama o initoneti.

Pe a talafeagai ma lou aiga, atonu foi e mafai e oe le matua ona e avea o se faamama e ala lea i lou siakia o le telefoni a lau tama ma faamaumauga faataga. Afai e te siakia le talaaga o sailiga a lau tama ma e masani ona maua ai e gaogao pe o aofia ai ni sailiga na o le aso ua tuanai pe lua, e ono mafai ona iloa ai atonu na tapeese ma le mautinoa e lau tama.

Manatu Faaopoopo

Faailoa ituaiga o ala o faasalalauga e fesoasoani i tagata taitasi o le aiga ia lagona ai le musuia ma le faagaeetia, ona fautuaina lea o i latou e saili ma faasoa mai ni faataitaiga.

Ia faaaoga avanoa e aoao atu ai pe a tulai mai. E mafai ona aofia ai le taimi lua te faatasi ai ma lau tama ma oulua fetaiai ai ma tulaga e fetaui ma le mea ua e faamoemoe e aoao atu, e pei o le vaaia o se faasalalauga faalefeusuaiga, ata tifaga, musika, po o taaloga faavitio po o le tau ane i ni talafou.

Talanoa ma lou aiga pe mafai faapefea ona faatumuina o tatou mafaufau i manatu ma aafiaga lelei. E mafai ona e amata i le fesili atu i tagata taitasi o le aiga e talanoa e uiga, tusi ni ata, pe tusi se manatuaga fiafia po o le faasoa mai o se mea latou te fiafia ai ia i latou lava po o se isi tagata i le aiga.

Matamata le vitio “Dare to Stand Alone.” Fesoasoani i lau fanau e ta’u mai ni tulaga latou te ono fetaiai ai ma ponokalafi i le aoga po o le fale o se uo. Talanoa pe faapefea ona latou tali atu i nei tulaga.

Faamalosiau i lau fanau e talanoa i o latou mafaufauga ma lagona e uiga i ala o faasalalauga sa latou fetaiai lata mai nei pe lelei pe le lelei foi. (Mafaufau i fautuaga nei.¹) E mafai foi ona e mafaufau e talanoa i ou lava mafaufauga ma lagona e uiga i ala o faasalalauga na oulua fetaiai lata mai nei.

Punaoa a le Ekalesia ma Nuu po o Alalafaga

O nisi o punaoa o loo lisiina atu i lalo e le’i fausia, tausia, pe pulea e Le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai. E ui o nei anomea ua faamoemoeina e avea o ni punaoa faaopoopo, e le faamaonia e le Ekalesia ni anotusi e le ogatusa ma ona aoaoga faavae ma aoaoga.

“E Faapefea ona Puipuia Lou Aiga mai Ponokalafi”
“Internet Filtering (Family Safety)”
“E Mafai ona Fesoasoani le Agaga ia Ou Filifilia Ala o Faasalalauga Lelei”
“Kids on Social Media and Gaming”