Seminelí
1 Tīmote 4:12–16


1 Tīmote 4:12–16

“Ka Ke ʻi he Kakai Tuí ko e Fakaʻilonga”

ʻĪmisi
Ward Building Photowalk

Naʻe ʻikai faingofua hono moʻui ʻaki e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí ʻi ha feituʻu faiangahala hangē ko ʻEfesoó. Ko e moʻoni ko kinautolu hangē ko Tīmoté, ʻa ia naʻá ne fili ke taki ha moʻui angamāʻoniʻoní, naʻe makehe ia mei honau kaungā fonongá. Ka naʻe poupouʻi ʻe Paula ʻa Tīmote ke ne mavahe hake mei he ngaahi fakaanga ʻa e niʻihi kehé ki heʻene kei talavoú pe ko ʻene tuí pea “ke ‘i he kakai tuí ko [ha] fakaʻilonga” (1 Tīmote 4:12). ʻOku fakataumuʻa ʻa e lēsoni ko ʻení ke tokoniʻi koe ke ke feinga ke hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga ʻo ha ākonga ʻa Sīsū Kalaisi ʻi hoʻo kei talavoú.

Fakaʻaongaʻi ha ngaahi lisí pe sātí. Tokoniʻi e kau akó ke nau ʻilo ʻa e founga ke ako lelei ange ai ʻa e folofolá ʻaki hono fakaʻaliʻali ange kiate kinautolu ʻa e founga ke faʻu ai ha ngaahi lisi pe sātí. ʻE lava ke tokoni ʻeni kiate kinautolu ke fokotuʻutuʻu mo mahino ʻa e ngaahi fakaikiiki ʻi he folofolá, pea pehē ki he ngaahi ongo ʻoku nau maʻu mei he Laumālie Māʻoniʻoní. ʻE ʻomi ʻe he lēsoni ko ʻení ha faingamālie ki he kau akó ke nau akoako fakahoko ai ʻa e taukei ko ʻení.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukau ki he fehuʻi ko ʻení pea teuteu ke vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukaú: Kapau ʻe muimui atu ha taha ʻiate koe ʻi ha uike ʻe taha, ko e hā ha fakamoʻoni te nau fakatokangaʻi ʻokú ke feinga ke muimui kia Sīsū Kalaisi?

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

ʻOku tokoni ʻa e lēsoni ko ʻení ki he kau akó ke nau ako e ngaahi akonaki ʻa Paula fekauʻaki mo e hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga ʻo e kakai tuí. Ke tokoni ki he kau akó ke nau ako lahi ange ki he ngaahi akonaki ʻa Paulá, fakakaukau ke vahevahe ʻa e kalasí ki ha kulupu ʻe tolu. ʻE lava ke ako ʻe ha kulupu ʻe taha ʻa e 1 Tīmote 4:12–16 ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e lēsoni ko ʻení, pea ʻe lava ke ako ʻe he kulupu ʻe ua kehé ʻa e 1 Tīmote 6:7–12 mo e 2 Tīmote 1:1–8 ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e fakamatala ʻi he konga ki he “Ngaahi ʻEkitivitī Fakalahi ki he Akó.” ʻE lava leva ke vahevahe ʻe he kulupu takitaha e meʻa ne nau akó.

Ko e hā ʻokú ne talamai fekauʻaki mo koé?

  • Kapau ʻe siofi koe ʻe ha taha ʻi ha uike ʻe taha, ko e hā ha fakamoʻoni te nau fakatokangaʻi ʻokú ke fāifeinga ke muimui ʻia Sīsū Kalaisí?

  • Ko e hā ha meʻa te nau lava ʻo fakatokangaʻi ʻi hoʻo moʻuí ʻe lava ke fakatupulaki ʻi hoʻo feinga ke muimui kia Kalaisí?

ʻE lava ke ke fakaafeʻi ha kau ako ʻe niʻihi ke vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukaú.

Fakakaukau ke mamata ʻi he foʻi vitiō “Ko e Peesi Molé” (2:40), ʻoku maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org, ʻa ia ʻokú ne fakatātaaʻi ha ngaahi sīpinga ʻo e tuʻunga ākonga faka-Kalaisí.

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke tau fakakaukau ki he sīpinga ʻoku tau fokotuʻu maʻá e niʻihi kehé?

Fakakaukau ki he ongoʻi fiemālie ʻokú ke maʻu ʻi hoʻo hoko ko ha sīpinga ʻo ha tokotaha muimui ʻo Sīsū Kalaisi kiate kinautolu ʻoku mou feohí pea mo hono ʻuhingá.

ʻI hoʻo ako e lēsoni ko ʻení, fekumi ki he fakahinohino ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke ʻiloʻi e founga ʻokú ke tā ai ha sīpinga ʻokú ne tokoniʻi e niʻihi kehé mo tataki kinautolu ki he Fakamoʻuí. Kapau ʻokú ke taʻefiemālie ke hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga ki he niʻihi kehé, kumi ha ngaahi moʻoni ʻe ala tokoni kiate koe mo fakaʻaiʻai koe.

Ko e poupou ʻa Paula kia Tīmoté

ʻOku kau ʻi he Fuakava Foʻoú ha ongo tohi naʻe fai ʻe Paula ki ha taha ʻo hono ngaahi kaungāmeʻa falalaʻanga tahá, ko Tīmote (vakai, 1 Kolinitō 4:17). ʻI hoʻo lau e fakamatala ko ʻeni fekauʻaki mo Tīmoté, fakakaukau ki he ʻuhinga ʻe hoko ai ʻene sīpingá ko ha liliu ki he niʻihi kehé. ʻOkú ke lava nai ʻo fakafehokotaki kiate ia ʻi ha faʻahinga founga?

  • Naʻe hoko e faʻē mo e kuifefine ʻa Tīmoté ko ha faʻifaʻitakiʻanga māʻoniʻoni, ka ko ʻene tamaí ko ha Senitaile Kalisi ia naʻe hangē naʻe ʻikai ko ha tangata tuí (vakai ki he Ngāue 16:1 ; 2 Tīmote 1:5 ; 3:14–15).

  • Naʻe lolotonga hoko ʻa Tīmote ko ha taki ʻo e Siasí ʻi ʻEfesō (vakai, 1 Tīmote 1:3), ko ha kolo lahi naʻe mafola lahi ai ʻa e lotu tamapuá mo e angaʻulí (vakai ki he Ngāue 19:35).

  • Naʻe hā mei he tohi ʻa Paulá ʻa e veiveiua e tui ʻa ha niʻihi ʻo e kāingalotú ki he mālohinga fakatakimuʻa ʻo Tīmoté koeʻuhí he naʻá ne kei siʻi (vakai, 1 Tīmote 4:12).

Lau ʻa e 1 Tīmote 4:12–16 , ʻo kumi e meʻa naʻe faleʻi ʻe Paula ke fai ʻe Tīmoté.

  • Ko e hā ha ngaahi fakamatala naʻá ke maʻu ʻoku ʻuhingamālie kiate koé?

  • Te ke fakamatalaʻi fakanounou fēfē ʻa e fakaafe ʻa Paula mei he veesi 12 mo e palōmesi ʻi he veesi 16 ki ha foʻi fakamatala pē ʻe taha ʻo e moʻoní?

Fakaʻatā e kau akó ke nau fakaʻaongaʻi e ngaahi lea pē ʻanautolu, kae tokoniʻi kinautolu ke ʻilo ʻa e moʻoni ko ʻení.

Naʻe akoʻi ʻe Paula ʻi he 1 Tīmote 4:12, 16 ʻokapau te tau hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga ʻo e kakai tui kia Sīsū Kalaisí, te tau lava ʻo tokoni ke ʻomi ʻa e fakamoʻuí kiate kitautolu mo e niʻihi kehé.

ʻE lava ke tokoniʻi kitautolu ʻe hono ʻiloʻi e ngaahi lisi ʻi he folofolá ke tau sio ki ha ngaahi founga lahi ke fakaʻaongaʻi ai e ngaahi moʻoni ʻo e ongoongoleleí ʻi heʻetau moʻuí. Naʻe lisi ʻe Paula ʻi he veesi 12 , ʻa e ngaahi tafaʻaki te tau lava ai ʻo anga faka-Kalaisi ange ke hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga lelei kiate kinautolu ʻoku tau feohí.

Toe lau ʻa e veesi 12 pea fakaʻilongaʻi e ngaahi foʻi lea ʻokú ne fakamatalaʻi ʻa e meʻa takitaha naʻe fakaafeʻi kitautolu ʻe Paula ke tau tokanga taha ki aí. Fakakaukau ke lekooti ho ngaahi fakakaukaú ʻi hoʻo tohinoá.

Fakakaukau ke hiki ha lisi ʻo e ngaahi tafaʻaki ʻe fakahā ʻe he kau akó ʻi he palakipoé. Tuku ha feituʻu ʻatā he palakipoé ke hiki ai ha ngaahi fakakaukau ʻi lalo ʻi he tafaʻaki takitaha ʻamui ange ʻi he lēsoní.

  • Te ke fakamatalaʻi fēfē ʻa e ʻuhinga ʻo e ngaahi foʻi lea takitaha ko ʻení? (Kapau ʻe fiemaʻu, fakaʻaongaʻi e ngaahi meʻangāue ki he ako folofolá pe ko ha tikisinale ke tokoni atu ke ke fakaʻuhingaʻi kinautolu.)

 

  • Ko hai ʻokú ke ʻilo ko ha sīpinga lelei ʻo e ngaahi meʻá ni? Kuo liliu fēfē koe mo e niʻihi kehé ʻe heʻenau ngaahi sīpingá?

ʻI he fakalaulauloto ʻa e kau akó ki he fehuʻi ko ʻení, fakaafeʻi ke nau fakakaukau ki he kau mēmipa ʻo ʻenau kalasí. Fakaafeʻi ha kau ako ʻe niʻihi ke nau vahevahe. ʻE lava foki ke hiki ʻe he kau akó ha ngaahi fakamatala ki he kau mēmipa kehe ʻo e kalasí fekauʻaki mo e founga kuo nau hoko ai ko ha faʻifaʻitakiʻanga lelei kiate kinautolú. ʻE lava ke langaki ʻe he fakatokangaʻi mo e fakahīkihikiʻi ʻo e ngaahi sīpinga lelei ʻa e niʻihi kehé ʻa e uouangatahá ʻi ha kalasi.

  • Naʻe hoko fēfē ʻa Sīsū Kalaisi ko e sīpinga haohaoa ʻi he ngaahi tafaʻaki ko ʻení? Kuo tāpuekina fēfē koe mo e niʻihi kehé ʻe Heʻene sīpingá?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku finangalo ai e ʻEikí ke ke hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga ki he niʻihi kehe ʻi he ngaahi tafaʻaki ko ʻení?

Te ke lava fēfe ʻo hoko ko ha sīpingá?

Hiki ha lisi ʻo ha ngaahi founga ʻe lava ke ke hoko ai ko ha faʻifaʻitakiʻanga ʻi he ngaahi tafaʻaki naʻá ke filí. Hangē ko ʻení, ke hoko ko ha sīpinga “ʻi he leá,” te ke lava ʻo lisi ha niʻihi ʻo e ngaahi fakakaukau ko ʻení:

  • toutou fakahaaʻi maʻu pē hoʻo houngaʻiá

  • fakahīkihiki e kakaí ʻi he loto moʻoni

  • lea ʻaki ‘a e moʻoní

  • fakaʻehiʻehi mei hono fakaʻaongaʻi ʻo e lea taʻe tāú

  • toutou fakahaaʻi hoʻo ʻofá

  • lea fakaʻapaʻapa ki he kakaí

  • fakaʻehiʻehi mei he ngutu laú

  • lotu fakamātoato ange

Kapau ʻoku ʻikai fuʻu fakatāutaha ʻenau ngaahi fakakaukaú, fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe ʻaki hono hiki kinautolu ʻi lalo ʻi he ngaahi ʻuluʻi tohi ʻi he palakipoé.

Tuku ha kiʻi taimi ke fakalaulauloto ai ki he founga ʻe lava ke faitāpuekina ai koe mo e niʻihi kehé ʻe he ʻEikí kapau te ke feinga ke hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga ʻi he ngaahi founga ko ʻení.

  • Ko e hā kuó ke ako pe ongoʻi he ʻahó ni te ne tokoniʻi koe ke ke hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga lelei ange ʻo ha ākonga ʻa Sīsū Kalaisi?

  • Ko e hā te ke fai ke hoko ko e faʻifaʻitakiʻanga ko iá ki he niʻihi kehé?

  • Ko e hā ʻokú ke ʻamanaki ʻe akoʻi ʻe hoʻo sīpingá ki he niʻihi kehé fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi mo Hono Siasi kuo fakafoki maí? Ko e hā hono ʻuhingá?

Fakamoʻoni ki he mālohi ʻe lava ke maʻu ʻe ha faʻifaʻitakiʻanga lelei kiate kinautolu ʻoku mamata ki aí. Fakakaukau ke vahevahe ha talanoa fakatāutaha ʻo hano tāpuekina kinautolu ʻe ha sīpinga faka-Kalaisi ʻa ha taha, pea fakaafeʻi e kau akó ke nau fakahoko e (ngaahi) liliu ne nau ʻilo ʻi he lēsoni ko ʻení.

Fakamatala Fakamahinó mo e Puipuituʻá

Te u hoko fēfē ko ha sīpinga lelei ange?

Fakakaukau ke ke mamata ʻi he foʻi vitiō ko ʻení, ʻoku maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org, ʻa ia ʻokú ne fakahaaʻi ha ngaahi founga kehekehe ʻoku hoko ai ʻa e toʻutupú ko ha sīpinga kiate kinautolu ʻoku nau feohí. ʻI hoʻo sió, fakakaukau ki ha ngaahi founga te ke lava ai ʻo hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga ki he niʻihi kehé.

“Ko Hono Vahevahe Hoʻo Māmá” (2:56)

“ʻOfa Faka-Kalaisí: Ko ha Faʻifaʻitakiʻanga ʻo e Kakai Tuí” (4:50)

 

ʻOku mahuʻinga moʻoni nai ʻeku tā-sīpinga ʻi hoku taʻu hongofulu tupú?

Naʻe akoʻi ʻe Sisitā Poni H. Kōtoni, Palesiteni Lahi ʻo e Kau Finemuí, ʻa e mahuʻinga hoʻo tā sīpingá:

ʻĪmisi
Former Official Portrait of Sister Bonnie H. Cordon, Photographed October 2016. Replaced October 2018.

Siʻoku ngaahi kaungāmeʻa ʻofeina, ko e hā ʻoku fuʻu mahuʻinga ai ke fakaulo ʻetau māmá? Kuo fakahā mai ʻe he ʻEikí, “ʻoku ʻi ai ʻa e tokolahi ʻoku kei ʻi he māmaní … ʻoku kei taʻofi ʻa kinautolu mei he moʻoní koeʻuhí he ʻoku ʻikai pē te nau ʻilo ʻa e feituʻu ke ʻiloʻi ai iá” [ Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 123:12 ]. Te tau lava ʻo tokoni. Te tau lava ʻo fakaulo atu ʻetau ngaahi māmá ke lava e niʻihi kehé ʻo mamata. Te tau lava ʻo fai ha fakaafe. Te tau lava ʻo tokoniʻi ha niʻihi ʻoku nau ngaʻunu ki muʻa ʻaki ha sitepu ʻe taha ki he Fakamoʻuí, tatau ai pē pe ʻoku fēfē hono fakatuaiʻí. …

ʻOku ou fakamoʻoni ʻe fakaivia ʻe he ʻEikí ʻa e fanga kiʻi ngāue iiki kotoa pē. ʻE ueʻi kitautolu ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ke tau ʻilo ʻa e meʻa ke lea ʻaki mo fakahokó. Mahalo naʻa fiemaʻu ʻe he faʻahinga feinga peheé ke tau tupeʻi atu ʻa e fakafiefiemālié, ka te tau lava ʻo fakapapauʻi ʻe tokoniʻi kitautolu ʻe he ʻEikí ke fakaulo ʻetau māmá.

(Bonnie H. Cordon, “Koeʻuhí Ke Nau Mamata,” Ensign pe Liahona, Mē 2020, 80)

Naʻe akonaki mai ʻa Palesiteni Tōmasi S. Monisoni (1927–2018) ‘o kau ki he hoko ko ha faʻifaʻitakiʻangá:

ʻĪmisi
Official portrait of President Thomas S. Monson, 2008.

Hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga … . ʻOku ʻi heni he taimí ni hotau ngaahi faingamālié. Ka he ʻikai ke fuoloa. ʻOku meimei ke maʻu pē ia ʻi hotau ngaahi ʻapí pea ʻi he ngaahi meʻa ʻoku tau fai fakaʻaho ʻi heʻetau moʻuí. Naʻe tofa ʻe hotau ʻEikí mo e Pulé ʻa e foungá: “[Naʻá Ne] faʻa feʻaluʻaki ʻo fai lelei.” ( Ngāue 10:38 .) Naʻá Ne hoko ko ha sīpinga ke tau muimui ai ʻi he ngāue kotoa pē naʻá Ne faí—ko ha faʻifaʻitakiʻanga ʻo e kakai tuí.

Ko ha kakai tui nai kitautolu?

(Thomas S. Monson, “An Example of the Believers,” Ensign, Nov. 1992, 98)

1 Tīmote 4:16 . Ko e hā e ʻuhinga ʻa Paula ʻi heʻene pehē, “Fakamoʻui koe”?

Lolotonga hono fakaʻaongaʻi ʻe Paula ʻa e kupuʻi lea “te ke fakamoʻui koe, mo kinautolu ʻoku fanongo kiate koé” ( 1 Tīmote 4:16), naʻá ne fakamoʻoni foki ʻe toki lava pē ke fakamoʻui kitautolu ʻia Sīsū Kalaisi (vakai ki he 1 Tīmote 1:15–16 ; 2:5–6). Te tau lava ʻo fakahaaʻi ʻetau tui kia Sīsū Kalaisí ʻo fakafou ʻi heʻetau ngaahi ngāué pea fakaʻatā Ia ke Ne fakahaofi kitautolu.

Ngaahi ʻEkitivitī Fakalahi ki he Akó

1 Tīmote 6:7–12 . Falala ki he koloá pe ki he ʻOtuá

Fakaʻaliʻali ha kiʻi paʻanga siʻisiʻi, pea fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe ha ngaahi founga ʻe lava ke fakaʻaongaʻi ai ki ha leleí.

Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau ʻa e 1 Tīmote 6:7–12 pea fakamatalaʻi ʻa e ʻuhinga ʻoku nau pehē ai ʻe fai ʻe Paula ʻa e fakatokanga mo e fakaafe ko ʻení koeʻuhí naʻá ne ʻiloʻi ʻe lava ke fakaʻaongaʻi lelei ʻa e paʻangá. Fehuʻi ange pe ʻe fakaʻaongaʻi fēfē ʻa e ngaahi moʻoni ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ki he koloaʻiá mo e masivá fakatouʻosi.

ʻOange ha taimi ki he kau akó ke nau fekumi ʻi he folofolá, ke maʻu e faleʻi kuo fai ʻe he ʻEikí fekauʻaki mo e koloá. (ʻE lava ke kau ʻi he ngaahi potufolofolá ʻa e 1 Tīmote 6:17–19 ; Mātiu 6:19–21, 24 ; Sēkope 2:17–19 ; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6:7 ; 56:16–17 .)

Fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe ʻa e meʻa naʻa nau ako mei he ngaahi folofola ko ʻení.

2 Tīmote 1:1–8 . Ko hono ikunaʻi ʻo e manavaheé

Tohiʻi e foʻi lea Manavahē ʻi he palakipoé, pea kole ki he kau akó ke fakakaukau ki he founga ʻe lava ke takiekina ai kitautolu ʻe he manavaheé. Fakaafeʻi e kau akó ke lau ʻa e 2 Tīmote 1:1–8 , ʻo kumi ha tefitoʻi moʻoni ʻe lava ʻo tokoni ke nau ikunaʻi ʻa e manavaheé. Aleaʻi e tefitoʻi moʻoni ‘i heʻetau feinga fakamātoato ke nofoʻia kitautolu ʻe he Laumālié, te tau lava ʻo ikunaʻi e manavaheé pea ʻikai mā ʻi heʻetau fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí. ʻE ala tokoni e ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení ke mahino ki he kau akó ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení:

  • Ko e hā ha founga ʻe lava ʻo tokoni ai e mālohi fakalangí, ʻofá, mo e fakakaukau lelei ʻoku tau maʻu ʻo fakafou ʻi he Laumālié ke tau ikunaʻi e manavaheé?

  • Ko e hā ha ngaahi founga ʻoku tau lava ai ʻo fakahaaʻi ʻoku ʻikai ke tau mā ʻi heʻetau fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí?

  • Ko e fē ha taimi kuo tokoniʻi ai koe ʻe he Laumālié ke ke ikunaʻi ʻa e manavaheé pe ʻoatu ʻa e loto-toʻa ke tuʻu maʻu ʻi hoʻo fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí?

Paaki