Seminelí
2 Tīmote 4


2 Tīmote 4

“Kuó U Tauhi Maʻu ʻa e Tuí”

ʻĪmisi

ʻI heʻetau moʻui ‘aki e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí ʻe lahi ʻa e ngaahi founga te ne faitāpuekina ai kitautolú. Neongo te tau fehangahangai mo e ngaahi ʻahiʻahí mo e fakatangá, ka ʻi heʻetau tui kia Sīsū Kalaisí, te tau kei lava pē ʻo loto-toʻa ki he ngataʻangá. Hili ha ngaahi taʻu lahi ʻo e feinga ʻa Paula ke muimui ki he Fakamoʻuí, naʻá ne ʻiloʻi ʻe vave pē hano tāmateʻi ia. ʻI heʻene tohi fakaʻosi kia Tīmoté, naʻá ne fakahaaʻi ʻa e ʻuhinga naʻe mahuʻinga ai kiate ia ʻa e faivelenga maʻu peé pea mo kinautolu kotoa pē ʻoku fili ke kātaki ʻi he tuí. ʻOku fakataumuʻa ʻa e lēsoni ko ʻení ke tokoniʻi koe ke ke hoko pe te ke tukupā ke hoko ko ha ākonga tuʻuloa kia Sīsū Kalaisi.

Ko hono tokoniʻi e kau akó ke nau ʻiloʻi ʻa e ngaahi fakaafe ke “kumi-ha” meʻá. ʻI he ofi ki he kamataʻanga ʻo ha lēsoní, ʻoku faʻa ʻi ai maʻu pē ha fakaafe ki he kau akó ke nau fekumi ki ha tokāteline, ngaahi moʻoni, pe ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻe maʻu mei he folofolá. Mahalo ʻe tokoni ke fakaʻaliʻali e meʻa ʻokú ke fiemaʻu ke fekumi ki ai e kau akó. ʻE lava ke tokoni hono fai iá ki he kau akó ke nau manatuʻi maʻu pē ʻa e fakaafe ke kumi-ha meʻá ʻi honau ʻatamaí ʻi heʻenau ako ʻa e konga folofolá.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke kumi ha potufolofola te nau lava ʻo vahevahe mo ha taha ʻokú ne ongoʻi loto-foʻi ʻi heʻene feinga ke muimui ‘ia Sīsū Kalaisí.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Kātaki faivelenga

Lolotonga e ʻekitivitī ko ʻení, tokanga ki ha kau ako ʻoku nau puke lahi pe ʻi ai hanau kaungāmeʻa pe mēmipa ʻo e fāmilí kuo pekia kimuí ni mai.

Fakakaukauloto pe ʻe fēfē haʻo ʻiloʻi ʻoku ʻamanaki ke ke mālōlō.

ʻE lava ke ke fakaafeʻi e kau akó ke hiki ʻenau ngaahi tali ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi heʻenau tohinoa akó. Fakakaukau leva ke fakaafeʻi ha niʻihi ʻo e kau akó ke vahevahe mo e kalasí ʻenau ngaahi tali ki he fehuʻi fakaʻosí.

  • Ko e hā te ke ʻamanaki te ke lava ʻo lea ʻaki fekauʻaki mo hoʻo moʻuí ʻi he hoko mai ʻa e ʻaho ko iá?

  • Ko e hā ʻe mahuʻinga kiate koe ʻi he taimi ko iá? Ko e hā e meʻa ʻe ʻikai mahuʻingá?

  • ʻOkú ke pehē ʻe uesia fēfē koe ʻi he taimi ko iá ʻi hoʻo feinga ke muimui ki he Fakamoʻuí ʻi he kotoa hoʻo moʻuí?

Hili ha ngaahi taʻu lahi ʻo e ngāue loto-toʻa ʻa Paula ko ha ākonga ʻo Sīsū Kalaisí, naʻá ne tohi kia Tīmote mei ha pilisone Loma ʻi heʻene ʻiloʻi ʻe vavé ni pē hano tamateʻi ia. ʻOku ngalingali ko e tohi fakaʻosi ʻeni naʻe tohi ʻe Paula ʻoku fakakau ʻi he Fuakava Foʻoú. ʻOku tau monūʻia ke lava ʻo lau ha niʻihi ʻo e ngaahi fakakaukau fakaʻosi ʻa e tangata maʻongoʻongá ni ʻi heʻene fakakaukau ki heʻene moʻuí mo ʻene ofi ke pekiá.

Naʻe fakafehoanaki ʻe Paula ʻene ngaahi feinga ke tauhi faivelenga ki ha ngāue kehekehe ʻe ua. Lau ʻa e 2 Tīmote 4:6–7 , pea kumi ki he ngaahi fakafehoanaki ʻa Paulá.

ʻĪmisi
Two men in a park boxing in a boxing ring with a man acting as Referee.
ʻĪmisi
Two young men are outside. They are running on a track. This is in Lisbon, Portugal.

Fakakaukau ke fakaʻaliʻali ʻa e ongo fakatātā ko ʻení lolotonga hono aleaʻi ʻe he kau akó ʻa e fehuʻi ko ʻení.

  • Ko e hā ʻe hoko ai ʻa e fepaki mo ha tau leleí mo e fakaʻosiʻosi ha lová ko ha fakafehoanaki lelei ki hono tauhi ʻetau tui kia Sīsū Kalaisí ʻi he kotoa ʻo ʻetau moʻuí?

Fakalaulauloto ʻi ha kiʻi taimi ki he tuʻunga ʻokú ke ʻi ai ʻi he taimí ni ʻi hoʻo moʻuí ʻi hoʻo faifeinga ke kei faivelenga maʻu ai pē kia Kalaisí. Kuó ke ongoʻi nai haʻo helaʻia, mafasia, pe kafo? Kuo ʻahiʻahiʻi nai koe ke ke foʻi? Kuo tokoniʻi fēfē koe ʻe he Fakamoʻuí ʻi he ngaahi ngāue ko ʻení? ʻI hoʻo ako he ʻaho ní, fakakaukau ki he ʻuhinga ʻe ʻaonga ai kiate koe ke hokohoko atu hoʻo faifeinga ke tuʻu maʻu ʻi ho tuʻunga fakaākongá.

Ko e meʻa ʻoku foaki ʻe he Fakamoʻuí ki he kakai faivelengá

Lau ʻa e 2 Tīmote 4:8 , ʻo kumi e ngaahi tāpuaki naʻe teuteu ʻe he Fakamoʻuí maʻa Paula mo kinautolu kotoa ʻoku kātaki ʻi he faivelengá.

Ko e kalauni ko ʻení ko ha fakataipe ia ʻo e moʻui taʻengata mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi, ʻa ia ʻoku toe ʻiloa ko e hakeakiʻí.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā naʻe fakamatalaʻi ai ʻe Paula ʻa e tāpuaki ko ʻeni ʻoku foaki mai ʻe Sīsū Kalaisí ko ha “pale ʻo e māʻoniʻoní”?

Ko e moʻoni ʻeni ʻe taha te tau lava ʻo ako mei he potufolofola ko ʻení: Koeʻuhí ko Sīsū Kalaisi, ʻe maʻu ʻe kinautolu kotoa ʻoku kātaki faivelenga ki he ngataʻangá ʻa e moʻui taʻengatá.

  • Ko e hā ʻene ʻuhinga kiate koe ʻa e kupuʻi lea ko e “kātaki ki he ngataʻangá”? Ko e hā ha ngaahi founga ʻoku fiemaʻu ai ke ke kātaki he taimí ni? Ko e hā ʻokú ne fakafaingataʻaʻiaʻi ʻa e kātaki ki he ngataʻangá?

  • Ko e hā ha ngaahi founga ʻoku hoko ai ʻa e Fakamoʻuí ko e sīpinga haohaoa ʻo e kātaki ki he ngataʻangá? (vakai ki he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 19:16–19).

  • Naʻe liliu fēfē nai ʻe he kātaki ʻa e Fakamoʻuí ki he ngataʻangá ʻa ʻetau moʻuí?

Tuku ha kiʻi taimi ke ke fakakaukau ai pe ko hai ʻe tokoniʻi ʻe hoʻo fili ke kātaki ki he ngataʻangá.

Fakakaukau ke ʻoange ha kiʻi laʻipepa siʻisiʻi ki he tokotaha ako takitaha. Fakaafeʻi e tokotaha ako takitaha ke tohiʻi fakapulipuli hifo pea tānaki ha tūkunga nounou ʻa ia ʻe ala ongoʻi ai ʻe ha taha ʻoku ʻahiʻahiʻi ke taʻofi ʻene feinga ke muimui ʻia Sīsū Kalaisí. (ʻE lava pē ko ha ʻuhinga moʻoni ia naʻe fakakaukau ai ha taha ʻokú ke ʻofa ai ke taʻofi ʻene muimui kia Sīsū Kalaisí.) ʻE lava ke toe tufa e ʻū laʻipepa ko ʻení ʻamui ange ʻi he lēsoní pe lau pea fakaʻaongaʻi ʻi ha ngaahi founga kehe ke tokoniʻi ʻa e kau akó ke nau fakafekauʻaki ʻa e lēsoní ki heʻenau moʻuí.

ʻOku ʻia Sīsū Kalaisi ʻetau ʻamanaki leleí

Naʻe fakamatalaʻi ʻe ‘Eletā L. Tomu Peuli (1922–2015) ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, koeʻuhí ko e faingataʻa ʻo e kātaki ki he ngataʻangá, he ʻikai ke tau lava ʻo lavameʻa toko taha pē. Naʻá ne akonaki ʻo pehē:

ʻĪmisi
Final official portrait of Elder L. Tom Perry of the Quorum of the Twelve Apostles, 2004. Passed away 30 May 2015.

Ko e kātaki ki he ngataʻangá ʻoku ʻikai ko ha meʻa ia ke ke fai pē ʻe koe. … ʻOku fiemaʻu ki ai e mālohi huhuʻi ʻo e Fakamoʻuí.

(L. Tom Perry, “Ko e Ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí,” Ensign pe Liahona, Mē 2008, 46)

Hangē ko Paulá, kuo kātaki ha niʻihi tokolahi ki he ngataʻangá ʻi he tokoni ʻa e Fakamoʻuí. Lau ha potufolofola ʻe ua pe lahi ange mei he ngaahi potufolofola ko ʻeni ʻi he Tohi ʻa Molomoná. Fekumi ki he founga naʻe tākiekina ai ʻe ha vā fetuʻutaki mo e Fakamoʻuí ʻa e kau palōfita takitaha ko ʻení ʻi heʻenau kātaki faivelengá pea mo fakaofi atu ki heʻenau maté.

ʻE lava foki ke fakaafeʻi e kau akó ke nau vahevahe ha ngaahi sīpinga mei honau fāmilí ʻo e nonga naʻe lava ke nau ongoʻi ʻi he fakaofi atu ha taha ki he maté hili e faifeinga ʻene moʻuí ke muimui ʻia Sīsū Kalaisí.

Līhai: 2 Nīfai 1:14–15

ʻĪnosi: ʻĪnosi 1:27

Molonai: Molonai 10:32–34

  • Naʻe fakamatalaʻi fēfē ʻe he kau ākonga ko ʻení honau vā fetuʻutaki mo Sīsū Kalaisí?

  • Naʻe liliu fēfē nai ʻe he vā fetuʻutaki ko iá ʻenau ongo fekauʻaki mo ʻenau maté?

Ko e hā haʻo faleʻi ʻe fai ange?

Fakakaukau ke toe ʻoatu ki ha kau ako kehe ʻa e ʻū laʻipepa naʻe tānaki ʻe he kau akó mo e ngaahi tūkunga te ne lava ʻo ʻahiʻahiʻi ha taha ke taʻofi ʻene feinga ke muimui ʻia Sīsū Kalaisí.

Fakaʻaliʻali e ngaahi fehuʻi ko ʻení, pea ʻoange ha taimi ki he kau akó ke nau fakalaulauloto ai ʻi honau ‘atamai ki he tūkunga ne nau maʻú. Hili iá pea fakaafeʻi ha niʻihi te nau loto fiemālie ke vahevahe ʻa e meʻa te nau ala lea ʻaki ki ha taha ʻi he tūkunga ko iá, neongo kapau ʻoku ʻikai ke ne tali fakahangatonu ʻa e ngaahi fehuʻí. Fakaafeʻi ʻa kinautolu kuo nau fakakakato ʻa e teuteu ʻa e tokotaha akó ke vahevahe foki mo e potufolofola naʻa nau maʻú.

  • Ko e hā ha faleʻi te ke fai ki ha taha faivelenga ʻoku hohaʻa ʻoku ʻikai ke ne mālohi feʻunga ke kātakí?

  • Ko e hā te ke talaange ki ha taha kuo taʻofi ʻene muimui ki he Fakamoʻuí pea ʻokú ne ongoʻi he taimí ni ʻoku fuʻu tōmui ke toe kamata foʻou? Te ke fakaʻaongaʻi fēfē nai e sīpinga ʻo e moʻui ʻa Paulá ke tokoniʻi kinautolu ke nau ʻiloʻi ʻe lava ke tokoniʻi kitautolu ʻe he Fakamoʻuí ke tau liliu mo toe kamata foʻou?

  • Ko e hā ha ngaahi sitepu te nau lava ʻo fai ke nau tafoki ai ki he Fakamoʻuí ke maʻu ha tokoni?

Ko e hā ʻa e pōpoaki kiate koé?

Toe foki ki he 2 Tīmote 4 pea lau ʻa e veesi 6–8, 18 . Fakakaukauloto ʻokú ke ʻi he kahaʻú, ʻo lava ke ke lea ʻaki e meʻa naʻe lea ʻaki ʻe Paulá ʻi hoʻo fakaofiofi ki he ngataʻanga hoʻo moʻuí. Hili ia pea tali leva e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e hā ʻokú ke ongoʻi ko e pōpoaki ʻa e Tamai Hēvaní kiate koé?

  • Kuo tokoniʻi fēfē koe ʻe he meʻa kuó ke ako mo ongoʻi he ʻaho ní ke mahino lelei ange kiate koe hoʻo fiemaʻu ʻa Sīsū Kalaisí?

  • Ko e hā ʻokú ke ongoʻi ʻoku ne ueʻi koe ke ke faí?

Fakamatala Fakamahinó mo e Puipuituʻá

Te u faivelenga fēfē ʻi heʻeku kātaki ki he ngataʻangá?

Naʻe pehē ʻe ‘Eletā L. Tomu Peuli (1922–2015) ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá:

ʻĪmisi
Final official portrait of Elder L. Tom Perry of the Quorum of the Twelve Apostles, 2004. Passed away 30 May 2015.

Ko e kātaki ki he ngataʻangá, ʻoku fie maʻu ki ai ʻa e faivelenga ki he ngataʻangá, ʻo hangē ko Paula ʻi heʻene fakahā kia Tīmoté, “Kuó u tau ʻa e tau lelei, kuó u lavaʻi ʻa e fakapuepué, kuó u tauhi maʻu ʻa e tuí” ( 2 Tīmote 4:7). ʻOku mahino pē ia ʻoku ʻikai ko ha ngāue faingofua ʻeni. Naʻe fakataumuʻa pē ia ke fihituʻu mo faingataʻa pea siviʻi ai kitautolu ʻi heʻetau teuteu atu ke toe foki ʻo nofo mo ʻetau Tamai Hēvaní ʻo maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki taʻengatá.

(L. Tom Perry, “Ko e Ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí,Ensign pe Liahona, Mē 2008, 46)

   

//media.ldscdn.org/webvtt/scripture-and-lesson-support/doctrine-and-covenants-visual-resource/2010-07-019-endure-to-the-end-en.vtt

Fēfē kapau ʻoku faingataʻa he taimi ʻe niʻihi ke sio ki he ngaahi tāpuaki ʻo e kei faivelengá?

Naʻe pehē ʻe ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá:

ʻĪmisi
Official Portrait of Elder Jeffrey R. Holland. Photographed January 2018.

ʻOua naʻa tuku ai. Hokohoko atu hoʻo fonongá. Feinga pē. ʻOku ʻi ai ha tokoni mo ha fiefia ʻi muʻa. … ʻE iku lelei e meʻa kotoa. Falala ki he ʻOtuá pea tui ki he ngaahi meʻa lelei ʻe hokó.

… Ko e ngaahi tāpuaki ʻe niʻihi ʻe vavé ni mai, ha niʻihi ʻe fuoloa pea toki maʻu, mo ha niʻihi he ʻikai maʻu kae ʻoua ke tau aʻu ki hēvani; ka ko kinautolu ʻoku nau tali ʻa e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí, ʻoku hoko mai ia.

(Jeffrey R. Holland, “An High Priest of Good Things to Come,” Ensign, Nov 1999, 38)

Ngaahi ʻEkitivitī Fakalahi ki he Akó

ʻE lava ke akoʻi kitautolu ʻe he tohi ʻa Filimoné fekauʻaki mo e Fakamoʻuí

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e fakamatala ko ʻení kau ki ha tūkunga naʻe lau ki ai ʻa Paula ʻi he tohí ni:

Naʻe ʻi ai ha tamaioʻeiki, pe pōpula ʻa Filimone, ko hono hingoá ko ʻOnesimosi ʻa ia naʻe hola ki Loma pea mahalo naʻá ne kaihaʻa meia Filimone (vakai, Filimone 1:18). Naʻe ʻikai ke kovi ke ʻi ai haʻate pōpula ʻi he anga fakafonua faka-Kalisitiane Siuta ʻi he kuonga ‘o Paulá pea naʻe ngofua pē ia ʻi he lao ʻo Lomá. Naʻe kau ʻi he ngaahi tautea ki he kau pōpula holá ʻa hono tā lahi, fakaʻilongaʻi ʻi he laʻé, pe aʻu ʻo tāmateʻi. Hili e hola ʻa ʻOnesimosí, naʻá ne fetaulaki mo e ʻAposetolo ko Paulá pea ului ki he ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí. Naʻe poupouʻi ʻe Paula ʻa ʻOnesimosi ke foki kia Filimone.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Filimone 1:8–12 . Kole ki he kalasí ke muimui ki ai, ʻo kumi e meʻa naʻe faleʻi ʻe Paula kia Filimone ke ne faí.

Fakaafeʻi leva e kau akó ke nau lau ʻa e Filimone 1:15–19 pea fakafehoanaki ʻa e meʻa naʻe lea ʻaki ʻe Paulá mo e meʻa naʻá ne loto ke fai maʻa ʻOnesimosí ki he meʻa ʻoku fai ʻe he Fakamoʻuí maʻatautolu takitahá.

2 Tīmote 4:8 . ʻOku ʻomi ʻe Sīsū Kalaisi ha ʻamanaki lelei ki hotau kahaʻú neongo ʻetau ngaahi fehālaaki he kuohilí

Tokoni ke mahino ki he kau akó naʻe ʻikai hoko e fakapapau ʻa Paula ki ha pale taʻengatá (vakai kia 2 Tīmote 4:8) koeʻuhí naʻe ʻikai ke ne fai ha fehalaaki. Ko hono moʻoní, ʻi he konga kimuʻa ʻo ʻene moʻuí, ʻa ia naʻe ʻiloa ai ko Saulá, naʻá ne fakafepaki ki he Siasi ʻo e Fakamoʻuí (vakai, Ngāue 8:3 ; 9:1–2). ʻI he vakai ʻa Paula ki heʻene moʻuí, naʻá ne fakamatalaʻi ʻene kei siʻi angé ko e “fungani” ʻo e kau angahalá (vakai, 1 Tīmote 1:15). Mahalo naʻe fakatupu ʻahiʻahi kia Paula ke loto-foʻi koeʻuhí ko ʻene ngaahi angahala mo e ngaahi vaivai ʻi he kuohilí.

Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau ʻa e 1 Tīmote 1:12–17 pea fakaʻilongaʻi ha meʻa ʻi he veesi takitaha ʻokú ne fakahaaʻi ʻa e falala ʻa Paula kia Sīsū Kalaisi ke fakahaofi iá, kae ʻikai ki hono mālohi ʻoʻoná.

Kole ki he kau akó ke nau vahevahe pe ko e fē ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ʻoku mahuʻinga taha kiate kinautolú pea ko e hā hono ʻuhingá.

Fakaafeʻi ke nau fakamatalaʻi fakanounou e pōpoaki ʻa Paulá ki ha taha ʻokú ne ongoʻi loto-foʻi koeʻuhí ko ʻenau ngaahi fehālaaki he kuohilí pe ngaahi vaivai lolotongá.

Paaki