Seminelí
2 Kolinitō 5


2 Kolinitō 5

“Fakamatala ʻo e Fakaleleí”

ʻĪmisi
Jesus embraces the man who was born blind when the man finds him again after Jesus healed him.

Kuó ke ongoʻi mamaʻo nai ha taimi mei he ʻOtuá? Kuo ongoʻi pehē nai mo ha niʻihi kehe ʻokú ke ʻilo? Naʻe fakamanatu ʻe Paula ki he Kāingalotu ʻi Kolinitoó ʻa e ʻaloʻofa naʻe fakahā ʻe Sīsū Kalaisi kiate kinautolú. Naʻe akoʻi ʻe Paula ki he kakaí naʻe fakamavaheʻi kinautolu mei he ʻOtuá ʻo fakafou ʻi he angahalá. Meʻamālié, ʻe lava ke fakafoki mai kinautolu ʻo fakafou ʻi he Fakalelei ʻa Kalaisí ki ha vā fetuʻutaki lelei mo e ʻOtuá pea maʻu ʻa e anga māʻoniʻoni ʻa Kalaisí (vakai, 2 Kolinitō 5:16–21). ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻe he lēsoni ko ʻení ke ke ofi ange ki he ʻOtuá mo aʻusia ʻa e tuʻunga ʻokú Ne finangalo ke ke aʻusiá.

Poupouʻi e kau akó ke nau haʻu mateuteu ki he kalasí. ʻI he taimi ʻoku haʻu mateuteu ai e kau akó ki he kalasí, ʻoku nau fakaafeʻi e Laumālie Māʻoniʻoní ke ne akoʻi kinautolu pea nau ʻi ha tuʻunga lelei ange ke tokoniʻi e kau ako kehé.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakalaulauloto ki ha ngaahi taimi ne nau ongoʻi ofi ai ki he ʻOtuá mo ha ngaahi taimi ne nau ongoʻi mamaʻo ai meiate Ia, pea haʻu mateuteu ki he kalasí ke fakaʻaongaʻi e ngaahi aʻusia ko ʻení.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Ko ho vā fetuʻutaki mo e ʻOtuá

To e vakaiʻi e ngaahi tūkunga ko ʻení. Fakakaukau ki he founga ʻoku faitatau pe kehe ai ho tūkunga fakatāutahá mei he ngaahi tūkunga ko ʻení.

Fakaʻaliʻali e ngaahi tūkunga ko ʻení pe fakaafeʻi e kau akó ke faʻu haʻanau tūkunga pē ʻanautolu fekauʻaki mo e ngaahi tūkunga ʻe ala ongoʻi mamaʻo ai ha toʻutupu mei he ʻOtuá.

Pe, kamata ʻa e lēsoní ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e ʻekitivitī “Ko Hono Maʻu ʻo e Anga Māʻoniʻoni ʻa Kalaisí” ʻi he konga “Ngaahi ʻEkitivitī Fakalahi Ki he Akó” ʻi he fakaʻosinga ʻo e lēsoní. ʻOku kau ʻi he ʻekitivitī ko ʻení e talanoa ʻo e fakalelei ʻa Sione Valasoni mei he Les Miserables ki he ʻOtuá.

  1. Ko Semilá ko ha ākonga tui faivelenga ia ʻo Sīsū Kalaisi. ʻOku lau ia ʻe ha ngaahi kaungāmeʻa tokolahi ko ha faʻifaʻitakiʻanga. Ka neongo ia, ʻi he taimi ʻokú ne fai ai ha ngaahi fehalaākí, ʻokú ne ongoʻi lotomamahi ʻiate ia pē mo hohaʻa pe ʻe lava nai ʻo foki ki he Tamai Hēvaní ʻi ha ʻaho.

  2. ʻOku ʻi ai ha ngaahi tōʻonga moʻui ʻa ʻOnitulei ʻokú ne ʻiloʻi ʻoku ʻikai lelei, pea ʻoku faingataʻa ke ne ʻilo ha founga ʻe lava ke fakamolemoleʻi ai ia mo liliu aí. ʻOkú ne fifili pe ʻe lava nai ke ne ongoʻi ofi ki he ʻOtuá, pea ʻoku ʻikai ke ne fakapapauʻi pe ʻoku taau ia mo ʻene feingá.ʻOku ʻikai ke ne fie talanoa mo ʻene mātuʻá pe pīsopé fekauʻaki mo ʻene ngaahi palopalemá.

Fakaafeʻi e kau akó ke fakakaukauloto ki heʻenau teuteu ki he kalasí ʻi heʻenau fakakakato e ʻekitivitī ko ʻení.

Fakakaukau ki ho vā fetuʻutaki mo e Tamai Hēvaní. Fakamatalaʻi ʻi hoʻo tohinoa akó ʻa e tūkunga hoʻo moʻuí pea mo ho vā fetuʻutaki mo Iá. Te ke lava ʻo fakakau ai ʻa e taimi ʻokú ke ongoʻi ofi ai kiate Iá pea mo e taimi ʻokú ke ongoʻi mamaʻo aí pea pehē ki hoʻo ngaahi fiemaʻu ki ho vā fetuʻutaki mo Ia ʻi he kahaʻú.

ʻI hoʻo akó, fekumi ki he ngaahi moʻoni ʻe lava ʻo tokoni ke mahino kiate koe e ngaahi tāpuaki ʻo e ʻunuʻunu ofi ki he ʻOtuá mo e founga te ke lava ai ʻo ʻunuʻunu ofi kiate Iá.

Fefakaleleiʻakí

Naʻe tohi ʻe Paula ʻi he 2 Kolinitō 5 lolotonga ʻetau moʻui ʻi he māmaní, ʻoku tau “māpuhoi” mo ongoʻi “mafasia,” mo fakaʻamu ke foki ki heʻetau Tamai ʻi Hēvaní (vakai, 2 Kolinitō 5:1–5). Fakakaukau ki ha ngaahi taimi ʻi hoʻo moʻuí naʻá ke ongoʻi ai ha meʻa hangē ko e meʻa naʻe fakamatalaʻi ʻe Paulá.

Lau ʻa e 2 Kolinitō 5:17–20 , ʻo kumi ki he ngaahi moʻoni te ke lava ʻo fakaʻaongaʻi ʻi hoʻo moʻuí ʻi he taimi ʻokú ke ongoʻi mamaʻo ai mei he ʻOtuá. Fakatokangaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻa e fakaleleí mo e fakahoko ‘o e fakalelei ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ki hono toe fakafoki mai ki he uouangatahá mo e ʻofeina ʻe he ʻOtuá hili ha mavahe meiate Ia.

Fakaʻaliʻali e ngaahi fehuʻi ko ʻení ke sio ki ai e kau akó ʻi heʻenau akó.

  • Ko e hā ha ngaahi foʻi lea mo ha ngaahi kupuʻi lea ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ( 2 Kolinitō 5:17–20) ʻoku nau fakamatalaʻi lelei taha e meʻa naʻe fai ʻe he Fakamoʻuí maʻaú?

  • Ko e hā e fatongia ʻo e Tamai Hēvaní ʻi hono tokoniʻi koe ke ke foki hake kiate Iá? (Vakai ki he 2 Kolinitō 5:18–19 .)

  • Ko e hā ha ngaahi tāpuaki ʻoku tau maʻu ʻi heʻetau feinga ke moʻui “ʻia Kalaisí”? ( 2 Kolinitō 5:17)

Ko e moʻoni ʻe taha ʻoku akoʻi ʻi he 2 Kolinitō 5:17–20 ko e lava ke tau fakalelei ki he ʻOtuá pea hoko ko ha kakai foʻou ʻo fakafou ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí.

Naʻe akoʻi foki ʻe Paula fekauʻaki mo e ʻuhinga ʻoku tau lava ai ʻo hoko ko ha kakai foʻoú pea mo hono ʻuhinga ʻo e meʻá ni.

Lau ʻa e 2 Kolinitō 5:21 , ʻo kumi ki he ngaahi fakamoʻoni fakafolofola ki he Tamai Hēvaní, Sīsū Kalaisi, pea mo koé.

Fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe e meʻa naʻa nau maʻú. Kapau ʻe fie maʻu, fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻa e “ne” ʻi he veesi 21 ki he Tamai Hēvaní, kae ʻuhinga ʻa e “iá” kia Sīsū Kalaisi.

  • Ko e hā naʻá ke ako mei he aʻusia ko ʻení?

Tokoni ke mahino ki he kau akó ʻa e veesi ko ʻení. Fakakaukau ke toe vakaiʻi mo e kau akó e palakalafi ko ʻení, pea fakakaukau ki he founga ke tokoni ai ke mahino ki he kau akó e fakakaukau ko ʻení. Mateuteu ke vahevahe e ngaahi fakakaukau ko ʻení ʻi he lea pē ʻaʻau.

ʻOku akoʻi ʻe Paula ʻi he 2 Kolinitō 5:21 neongo naʻe ʻikai teitei halaia ʻa Sīsū ʻi ha angahala, ʻi he Ngoue ko Ketisemaní pea ʻi he kolosi ʻi Kalevalé, ka naʻá Ne toʻo kiate Ia ʻa e kavengá, mafasiá, mo e ngaahi nunuʻa ʻo ʻetau ngaahi angahalá. ʻI he taimi ʻoku tau fekumi fakamātoato ai ke fakamolemoleʻi mo ngaohi kitautolu ki ha “fakatupu foʻoú,” ʻoku tau tali e kole ʻa Sīsū Kalaisi kapau te tau tui kiate Ia mo fakatomala mei heʻetau ngaahi angahalá, te Ne toʻo ʻetau ngaahi angahalá pea lava ke tau maʻu Hono anga māʻoniʻoní. ʻI he foungá ni, ʻe ngaohi ai kitautolu ke tau maʻa, ʻo hangē pē ko ʻEne haohaoá (vakai foki, Kolose 2:13–14 ; 1 Pita 2:24).

Fakapapauʻi ke tokoni ke mahino ki he kau akó ko e founga ʻo e hoko ʻo haohaoa ʻo hangē ko Sīsū Kalaisí ʻoku fie maʻu ki ai ha ngāue ʻi he kotoa ʻo e moʻuí.

  • ʻOku tokoni fēfē nai ʻa e ngaahi akonaki ʻi he 2 Kolinitō 5:21 ke mahino lelei ange kiate koe ʻa e ʻuhinga ʻoku tau lava ai ʻo hoko ko ha fakatupu foʻou ʻia Kalaisí pea mo hono ʻuhingá?

  • Ko e hā ha ngaahi fakakaukau mo ha ngaahi ongo naʻe mei aʻusia ʻe he ʻAlo haohaoa ʻo e ʻOtuá ʻi Heʻene toʻo loto fiemālie koe kiate Ia kae lava ke ke fakalelei ki he ʻOtuá pea liliú? (Fakakaukau ke lau ʻa e ʻĪsaia 49:16 mo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 19:18 kimuʻa pea tali e fehuʻi ko ʻení.)

ʻOange ki he kau akó ha sīpinga fakaonopooni ʻo e founga ʻe lava ke tau fakalelei ai ki he ʻOtuá. Fakakaukau ke vahevahe ha aʻusia fakatāutaha.

Fakalaulauloto ki he founga kuó ke aʻusia ai, pe ko ha taha ʻokú ke ʻilo, ʻa e fakamoʻui mo e fakalelei ʻoku fai ʻe he Fakamoʻuí ʻo fakafou ʻi Heʻene Fakaleleí.

Fakakaukau ke kole ki he kau akó ke nau vahevahe ha faʻahinga fakakaukau pe ongo ʻoku nau maʻu (fakamanatu ange ke ʻoua naʻa nau vahevahe ha meʻa ʻoku fuʻu fakatāutaha pe fakafoʻituitui). Kapau te nau vahevahe ha aʻusia, fai ha ngaahi fehuʻi vakaiʻi hangē ko e “Ko e hā naʻe akoʻi atu ʻe he aʻusia ko ʻení fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí?” pe “Ko e hā ha ngaahi ngāue naʻe fai ʻe he tokotahá ni naʻá ne fakaʻatā ai ha taha pē ke fakalelei ki he ʻOtuá? ʻOkú ke pehē ko e hā ʻe tokoni ai e ngaahi ngāue ko iá?”

ʻE lava ke tokoni ʻa e fakalaulauloto ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí ke mahino lelei ange kiate kitautolu mo tau ongoʻi honau mahuʻingá. Toe lau ʻa e fakamatala ki he tūkunga lolotonga hoʻo moʻuí mo e vā fetuʻutaki mo e ʻOtuá ʻa ia naʻá ke hiki ʻi he kamataʻanga ʻo e lēsoní. Toʻo ha kiʻi taimi ke ke fakalaulauloto ai ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení:

Fakaʻaliʻali ʻa e ngaahi fakakaukau ko ʻení ke fakalaulauloto ki ai e kau akó. Fakakaukau ke tānaki atu ha ngaahi fakakaukau fakatāutaha pe fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukau fekauʻaki mo e ngaahi meʻa te nau lava ʻo fakalaulauloto ki ai ʻo makatuʻunga ʻi he meʻa ne nau ako ʻi he lēsoni ko ʻení.

  • ʻE ʻasi mo ongo fēfē nai haʻate fakalelei ki he ʻOtuá ʻo taʻengata?

  • Ko e hā ha ngaahi founga te ke fie hoko ai ʻo foʻou ʻo fakafou ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí?

  • Ko e hā ha ngaahi meʻa kuó ke aʻusia ʻi hoʻo moʻuí ʻoku nau fakahaaʻi ʻa e loto fiemālie ʻa Sīsū Kalaisi ke tokoniʻi koe ke ke liliú?

  • Naʻe tokoni fēfē nai ʻa e fakalaulaulotó?

  • Ko e hā kuó ke ako ʻi he lēsoni ko ʻení fekauʻaki mo e ngaahi ongo mo e fakaʻamu ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi maʻaú?

Ako, ongoʻi, pea fakahoko

Hiki ʻi hoʻo tohinoa akó ʻa e meʻa naʻá ke ako mo ongoʻi he ʻahó ni ʻa ia naʻe mahuʻingamālie taha kiate koé pea mo hono ʻuhingá. Hiki ʻa e meʻa ʻokú ke ongoʻi ʻoku ueʻi koe ke ke fakahoko ʻa ia ʻe lava ʻo tokoni atu ke ke fakalelei ai ki he ʻOtuá pea hoko “ko ha fakatupu foʻou” ʻia Kalaisi. Ko e hā ha ngaahi liliu ʻokú ke ʻamanaki te ke sio ki ai ʻiate koe (ʻi ha taʻu ʻe taha, taʻu ʻe ua, pe taʻu ʻe nima) ko ha taha kuo liliu moʻoni ʻia Kalaisi?

Fakaafeʻi e kau ako ʻoku nau ongoʻi fiemālie ke fakahoko iá ke vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukaú mo e ongó. Fakakaukau ke vahevahe foki e ngaahi ongo fakatāutaha ʻokú ke maʻú.

Fakamatala Fakamahinó mo e Puipuituʻá

Te ne tokoniʻi fēfē nai au ke u moʻui ʻaki ʻa e ongoongolelei ʻo Kalaisí mo hoko “ko ha fakatupu foʻou” ʻiate Ia?

Naʻe pehē ʻe ʻEletā ʻUlisesi Soalesi ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá:

ʻĪmisi
Elder Ulisses Soares, Quorum of the Twelve Apostles official portrait.

ʻE tokoniʻi kitautolu ʻe he tupulaki ʻo e tuí mo e uluí pea mo hono tauhi e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá, ke fakamālohia ʻetau holi ke muimui ʻia Sīsuú pea fakatupu ha liliu fakalaumālie moʻoni ʻiate kitautolu—ko hono toe fakalea ʻe tahá, ko hono liliu kitautolu ki ha tangata foʻou, hangē ko hono akoʻi ʻe he ʻAposetolo ko Paulá ʻi heʻene tohi ki he kakai Kolinitoó ( 2 Kolinitō 5:17). ʻOku ʻomai ʻe he liliu ko ʻení ha fiefia, lavameʻa lahi ange mo e moʻui lelei pea tokoniʻi kitautolu ke pukepuke ha taumuʻa ʻoku taʻengatá.

(Ulisses Soares, “ʻE Mahino Fēfē Kiate Au?Ensign pe Liahona, Mē 2019, 6)

2 Kolinitō 5:17–21 . ʻE lava fēfē nai ke mahino lelei ange kiate au ʻa e meʻa naʻe akoʻi ʻe Paula ʻi he ngaahi veesi ko ʻení?

ʻE ala tokoni atu ʻa e fakamatala ko ʻení ke mahino kiate koe ha niʻihi ʻo e ngaahi foʻi lea mo e ngaahi kupuʻi lea ʻi he ngaahi veesi ko ʻení:

ʻOku ʻuhinga ʻa e hoko ko ha “fakatupu foʻoú” ko e “liliu hotau lotó, fofongá, mo hotau natulá ke hoko ʻo hangē ange ko e Fakamoʻuí” (Benjamin M. Z. Tai, “ Ko e Mālohi ʻo e Tohi ʻa Molomoná ʻi he Fakauluí,” Ensign pe Liahona, Mē 2020, 47).

ʻOku ʻuhinga ʻa e “ʻikai lau kiate kinautolu ʻenau ngaahi faiangahalá” koeʻuhí ko e meʻa naʻe fai ʻe Kalaisi maʻatautolú, ʻi he taimi ʻoku tau fakalelei ai ki he ʻOtuá ʻoku ʻikai lau ʻetau ngaahi angahalá kiate kitautolu.

Ngaahi ʻEkitivitī Fakalahi ki he Akó

2 Kolinitō 5:14–21 . Ko e fakafetongi ʻo ʻetau ngaahi angahalá ʻaki e anga māʻoniʻoni ʻa Kalaisí

Kapau ʻoku fie-maʻu tokoni ʻa e kau akó ke mahino ʻa e ngaahi akonaki ʻa Paula ʻi he 2 Kolinitō 5:14–21 , fakakaukau ke ke mamata ʻi he “Tauhisipi Leleí, Lami ʻa e ʻOtuá” (15:18) mei he taimi 10:30 ki he 12:10 pe “Ko e Fakaleleí: Ko Hotau ʻAmanaki Leleiʻangá” (20:21) mei he taimi 3:36 ki he 6:30, ʻa ia ʻoku fakatou maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org. Fakaafeʻi e kau akó ke nau kumi ha ngaahi faitatau ʻi he vahaʻa ʻo e ongo talanoa ko ʻení mo e 2 Kolinitō 5:14–21 . ʻE lava ke tokoni e ngaahi fakamatala ko ʻení ke nau vakai ki he founga naʻe toʻo ai ʻe Sīsū Kalaisi ʻetau ngaahi angahalá kiate Ia koeʻuhí kae lava ke tau maʻu ʻa e faingamālie ke maʻu Hono anga māʻoniʻoní.

2 Kolinitō 5:14–21 . Ko hono maʻu ʻo e anga māʻoniʻoni ʻo Kalaisí

Fakakaukau ke ke mamata ʻi he “Huhuʻí” (15:21) mei he taimi 6:48 ki he 8:43, ʻoku maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org, ʻa ia ʻoku fakamatalaʻi ai ʻe ʻEletā D. Toti Kulisitofāsoni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ha talanoa mei he tohi Les Miserables. Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukau ki ha ngaahi founga naʻe faitatau ai ʻa Pīsope Pienivenu mo e Fakamoʻuí, ʻa ia naʻá ne fakahaofi ʻa Sione Valasoni kae lava ke ne hoko ʻo lelei angé, pea mo e ngaahi founga ʻoku tau hangē ai ko Siini Valasoní. Fakaafeʻi kinautolu ke nau ako ʻa e 2 Kolinitō 5:14–21 pea sio ki he founga ʻoku faitatau ai e talanoa naʻe fai ʻe ʻEletā Kulisitofāsoní mo e meʻa ʻoku akoʻi ʻe Paula fekauʻaki mo e hoko ko ha kakai foʻou ʻia Kalaisí pea mo hono tali Hono anga māʻoniʻoní.

2 Kolinitō 5:1–5 . Ko e meʻafoaki ʻo e “fakamoʻoni ʻa e Laumālié”

ʻE lava ke ʻaonga ki he kau akó hono aleaʻi e meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní. Fakaafeʻi kinautolu ke nau lau ʻa e 2 Kolinitō 5:1–5 .

ʻE lava leva ke nau ako ʻa e 2 Kolinitō 1:19–22 ; 5:5 ; ʻEfesō 1:13–14 ; pea mo e lea ko ʻeni ʻa Palesiteni Henelī B. ʻAealingi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí:

ʻĪmisi
Official Portrait of President Henry B. Eyring taken March 2018.

Kapau kuó ke ongoʻi ʻa e ivi tākiekina ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní he ʻahó ni, te ke lau ia ko ha fakamoʻoni ʻoku ngāue ʻa e Fakaleleí ʻi hoʻo moʻuí.

(Henry B. Eyring, “Gifts of the Spirit for Hard Times,” Ensign, June 2007, 23)

Fakaafeʻi e kau akó ke nau tali e ngaahi fehuʻi hangē ko e “ʻOku tākiekina fēfē nai ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní hoʻo falala ki he Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí mo e talaʻofa ʻo e moʻui taʻengatá?” mo e “ʻOku ʻomi fēfē nai ʻe he ngaahi aʻusia he taimí ni mo e Laumālie Māʻoniʻoní ha fakakaukau pe ʻe fēfē nai ha fiefia ʻi he moʻui taʻengatá fakataha mo e Tamai Hēvaní?”

Paaki