Seminelí
Ngāue 10, Konga 1


Ngāue 10, Konga 1

“ʻOku ʻIkai Filifilimānako ʻa e ʻOtuá ki he Kakaí”

ʻĪmisi
Cornelius greets Peter outside of his home. Outtakes include Cornelius kneeling, Peter raising Cornelius from the ground, surrounding landscape, and others involved in the filming.

ʻI he taimi naʻe hā ai ʻa Sīsū ki Heʻene kau ākongá hili ʻEne Toetuʻú, naʻá Ne fekauʻi kinautolu ke fakamafola ʻa e ongoongoleleí ki he māmaní kotoa (vakai, Mātiu 28:19–20). Kimuʻa atú naʻe vahevahe pē ʻa e ongoongoleleí mo e kau Siú, pea naʻe hokohoko atu e tokanga ʻa Pita mo e kau ākonga kehé ki heʻenau ngāue fakafaifekaú. Ko Koniliusí, ko ha Senitaile naʻe ʻofa ki he ʻOtuá mo fekumi ki Heʻene tatakí, naʻe tataki ia ʻe ha talafekau fakalangi ke fekumi ki he ʻAposetolo ko Pitá. ʻI he taimi tatau, naʻe maʻu ʻe Pita ha vīsone naʻe tokoni ke mahino lelei ange kiate ia ʻa e ongo ʻoku maʻu ʻe he Tamai Hēvaní ki Heʻene fānaú kotoa. ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻe he lēsoni ko ʻení ke ke vakai lahi ange ki he kakai kehé ʻo hangē ko e vakai ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū kiate kinautolú.

Hoko ʻo hangē ange ko Kalaisí Tokoni ke ʻilo ʻe he kau akó ʻa e fehokotaki ʻi hono moʻui ʻaki e ongoongoleleí mo e hoko ʻo hangē ange ko Sīsū Kalaisí. “Ko e hoko ko ha founga liliu ʻi he ʻulungaanga mo e natula ʻo e tokotaha akó. ʻOku maʻu ia ʻi he mālohi huhuʻi mo fakamālohia ʻo Sīsū Kalaisí” (Kim B. Clark, “Deep Learning and Joy in the Lord” [ lea naʻe fai ʻi he fakamafola ako fakataʻu ʻa e Seminelí mo e ʻInisititiuti Fakalotú, 13 ʻo Sune , 2017, broadcasts.ChurchofJesusChrist.org).

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke nau tokanga ki he anga ʻo ʻenau vakai mo feohi mo e kakai ʻoku nau feohí pea mo e ʻuhinga ʻoku nau fai ai ʻení. Kole ange ke nau mateuteu ke vahevahe ha ngaahi fakakaukau ʻe niʻihi mei he meʻa ne nau fakatokangaʻí.

Ko e hā ʻokú ke sio ki aí?

ʻĪmisi
Clouds in a sunny sky

Sio ki he ngaahi ʻaó (ʻi tuʻa pe ʻi he fakatātā ko ʻení) pea fakamatalaʻi ʻa e meʻa ʻokú ke sio ki aí.

  • Ko e hā ka vakai ai ha toko ua ki he ngaahi ʻao tatau ka na mamata ki ha ngaahi meʻa kehekehé?

  • Ko e hā nai ha ʻuhinga ʻe sio ai ha toko ua ki ha tokotaha kehe pea

  • Ko e hā ʻokú ke ʻilo fekauʻaki mo e founga ʻoku ʻafio mai ai ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi kiate kitautolu takitahá?

Fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukaú mo e ʻiló kapau te nau fakakakato e ʻekitivitī teuteu ʻa e tokotaha akó.

ʻI hoʻo akó, manatuʻi ko e anga hoʻo vakai ki he kakaí ʻoku faʻa kehe ia mei he anga e vakai ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi kiate kinautolú. Tuku ke tataki koe ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻi he meʻa ʻe ala fiemaʻu ke ke fai ke fakafenāpasi kakato ange ai hoʻo ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fakakaukau ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí.

Ko e akoʻi ʻe Pita ʻa Koniliusi, ko ha Senitaile

‘I heʻene aʻu mai ki he taimi ko ‘ení, ko e kau Siú pē kuo malangaʻi ki ai ʻa e ongoongoleleí tukukehe ha niʻihi tokosiʻi ʻi he taimi ko ʻení ʻo fakatatau ki he fakahinohino ʻa e Fakamoʻuí. (vakai Mātiu 10:5–6). Naʻe ʻi ai ha niʻihi tokosiʻi ʻo e kāingalotu ʻo e Siasi ʻo Kalaisí ko e kau Senitaile (ʻikai ko e kau Siu), ka naʻa nau ʻosi ului ki he tui faka-Siú kimuʻa pea nau muimui ʻia Kalaisí. Ka neongo iá, naʻe folofola e Fakamoʻuí ki Heʻene Kau ākongá te nau malanga “ki he ngataʻanga ʻo māmaní,” hili ʻenau maʻu ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ( Ngāue 1:8). ʻI he Ngāue 10 ʻoku tau lau ai kau ki ha liliu mahuʻinga ki he founga naʻe puleʻi ʻaki e Siasí te ne fakafaingofuaʻi ai eni.

Lau ʻa e Ngāue 10:1–8 ke ako fekauʻaki mo Koniliusi. Fekumi ki ha ngaahi fakaʻilonga ʻo e vakai ʻa e Tamai Hēvaní kiate iá.

  • Ko e hā e meʻa naʻá ke ako fekauʻaki mo e Koniliusi mei he ngaahi veesi ko ʻení?

  • Ko e hā naʻá ke maʻu ʻokú ne fakahaaʻi e ongo naʻe maʻu ʻe he Tamai Hēvaní fekauʻaki mo Koniliusí?

ʻI he fononga ʻa e kau tangata ʻa Koniliusí ke kumi ʻa e ʻAposetolo ko Pitá, naʻe akoʻi ʻe he ʻEikí ʻa Pita fekauʻaki mo ʻEne vakai ki he kakai kotoa pē.

Lau ʻa e Ngāue 10:9–16 pea tā ha fakatātā ʻo e meʻa ʻokú ke pehē naʻe hā mai kia Pitá.

ʻE lava ke tā ʻe he kau akó ha ngaahi fakatātā fakafoʻituitui, pe tā ʻe ha tokotaha ako ʻa e vīsoné ʻi he palakipoé. ʻAi ke nounou ʻa e taimi tā fakatātaá koeʻuhí ke maʻu ʻe he kau akó ha taimi feʻunga ki he toenga ʻo e lēsoní.

Fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe e meʻa naʻa nau taá. Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukau fekauʻaki mo e ʻuhinga ʻo e mata meʻa-hā-maí.

  • Ko e hā naʻe hohaʻa ai ʻa Pita fekauʻaki mo e meʻa naʻe fakahinohinoʻi ia ke ne fai ʻi he meʻa-hā-maí?

Naʻe tupu hake ʻa Pita ko ha Siu, ʻo muimui ki he ngaahi fekau mo e tukufakaholo ʻo e fono ʻa Mōsesé. Naʻe ʻi he fono ko ʻení ha ngaahi fiemaʻu pau ki he meʻa naʻe lava pea ʻikai lava ʻe he kakaí ʻo kaí (vakai, Levitiko 11). Naʻe ui ʻa e fanga monumanu naʻe fakangofua ke kai ʻe he kau Siú ʻoku “maʻa,” kae ui ʻa e fanga monumanu naʻe tapuʻi ʻe he ʻOtuá ʻa e kau Siú ke nau kaí ʻoku “taʻemaʻa.”

Naʻe ʻikai mahino kia Pita ʻa e ʻuhinga kakato ʻo e meʻa-hā-maí. ʻI heʻene fakalaulauloto ki aí, naʻe aʻu mai ʻa e kau tangata naʻe fekauʻi ʻe Koniliusí. Naʻe fakahā ʻe he Laumālié kia Pita ke ʻalu mo e kau tangatá ni ki he ʻapi ʻo Koniliusí (vakai, Ngāue10:17–20).

Lau ʻa e Ngāue 10:25–29, 34–35 , ʻo kumi ki he meʻa naʻe haʻu ʻa Pita ke ako fekauʻaki mo e ʻuhinga ʻo e mata meʻa-hā-mai naʻá ne maʻú. Pe te ke lava ʻo mamata ʻi he foʻi vitiō “Peterʻs Revelation to Take the Gospel to the Gentiles” maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org) mei he taimi 3:29 ki he 5:29.

Kumi ʻi he veesi 34 ʻa e moʻoni naʻe ako ʻe Pita fekauʻaki mo e anga e vakai ʻa e Tamai Hēvaní ki Heʻene fānaú kotoa. Fakakaukau ke fakaʻilongaʻi ʻa e moʻoni naʻá ke maʻú.

Naʻe ʻiloʻi ʻe Pita ʻoku ʻikai filifilimānako ʻa e ʻOtuá ki he kakaí. Kapau ʻe ʻaonga ki he kau akó hono lau e ngaahi potufolofola kehe ʻoku nau fakamamafaʻi ʻa e moʻoni ko ʻení, lau fakataha ʻa e 2 Nīfai 26:13, 28, 33 ; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 1:34–35 .

Fakakaukau ke vahevahe ʻa e ngaahi fakamatala mei he konga “Ngaahi Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá” ʻo ka fie maʻu lolotonga e fealēleaʻaki ko ʻení.

Hiki ʻi hoʻo tohinoa akó ʻa hono ʻuhinga kiate koe ʻo e pehē “ʻOku ʻikai filifilimānako ʻa e ʻOtuá ki he kakaí.”

  • ʻOkú ke pehē naʻe liliu fēfē ʻe he fakahā ʻa e Tamai Hēvaní ʻa e loto mo e fakakaukau ʻa Pitá? ʻE liliu fēfē ʻe he mahino ʻo e fakahā ko ʻení ʻa e loto ʻo e kakai ʻo e ʻaho ní?

Fakaafeʻi ke nau vahevahe e meʻa ne nau tohí.

ʻI he taimi naʻe mahino ai kia Pita naʻe finangalo ʻa e ʻOtuá ke akoʻi ʻa e ongoongoleleí ki he kakai kotoa peé, naʻá ne malanga ʻaki ʻa e pōpoaki ʻo Sīsū Kalaisí kia Koniliusi mo hono fāmilí mo e kaungāmeʻá (vakai, Ngāue 10:36–43).

Mahalo te ke fie mamata ʻi he foʻi vitiō “Peterʻs Revelation to Take the Gospel to the Gentiles,” ʻoku maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org, mei he taimi 5:30 ki he 7:44.

  • ʻOkú ke pehē ʻoku fakahaaʻi fēfē ʻe he moʻui mo e misiona ʻo Sīsū Kalaisí ʻa e ʻofa ʻa e ʻOtuá ki he kakai kotoa pē?

  • ʻE lava fēfē ke tākiekina ʻe he manatuʻi e founga ʻoku mahuʻingaʻia ai e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻi he kakai kotoa peé, ʻa e anga hoʻo vakai mo feohi mo e niʻihi kehé?

  • Ko e hā te ke lava ʻo fai ke fekumi ki he tokoni ʻa e Tamai Hēvaní ke vakai ki he niʻihi kehé ʻo hangē ko Iá?

Lolotonga hono fakamoʻoniʻi ʻe Pita ʻa Sīsū Kalaisí, naʻe hoko mai ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní kia Koniliusi mo hono falé. Naʻe fakaafeʻi leva kinautolu ʻe Pita ke nau papitaiso (vakai, Ngāue 10:44–48). Naʻe liliu ʻe he fakahā ʻa e ʻOtuá kia Pitá ʻa e ngaahi founga ngāue ʻo e Siasí, pea naʻe kamata ke malangaʻi ʻa e ongoongoleleí ki he kakai kotoa pē.

‘E lava ke fakakakato ‘e he kau akó ‘a e ʻekitivitī ko ʻení ‘i heʻenau tohinoa akó. Fakakaukau foki ke fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe mo honau ngaahi fāmilí ʻa e meʻa kuo nau ako mei he lēsoni ko ʻení.

Fakakaukau ki he founga naʻe mei kehe ai ʻa e māmaní pe fonuá, kaungāʻapí, ʻapiakó, pe fāmilí kapau naʻe fesioʻaki e fānau kotoa ʻa e Tamai Hēvaní ʻi he anga ʻo ʻEne vakai mai kiate kitautolú.

Fili ha taha ʻo e ngaahi ‘ātakai ko ʻení. Fakamatalaʻi ange pe ko e hā ha ngaahi faikehekehe te ke ala vakai ki ai kapau naʻe mamata e kakai ʻi he ʻātakai ko ʻení ki he niʻihi kehé ʻi he founga ʻoku ʻafio ai ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi kiate kinautolú.

Fakamatala Fakamahinó mo e Puipuituʻá

Ko hai ʻe tali ʻe Sīsū Kalaisi ki Hono Siasí mo e puleʻangá?

Naʻe fakamatala ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nelson ʻo pehē:

ʻĪmisi
Official portrait of President Russell M. Nelson taken January 2018

ʻOku tau takitaha moʻona ha tuʻunga malava fakalangi he ko e fānau takitaha kitautolu ʻa e ʻOtuá. ʻOku tau tuʻunga tatau kotoa ʻi Hono ʻaó. ʻOku loloto hono fakahoko ʻo e moʻoni ko ʻení. ʻE kāinga, kātaki ʻo fakafanongo lelei ki he meʻa ʻoku ʻai ke u lea ʻakí. ʻOku ʻikai ʻofa ʻa e ʻOtuá ʻi ha matakali ʻe taha ʻo laka ange ʻi ha matakali ʻe taha. ʻOku mahino ʻEne tokāteliné ʻi he meʻa ko ʻení. ʻOkú Ne fakaafeʻi ʻa e taha kotoa ke haʻu kiate Ia, “ʻa e ʻuliʻuli pe hinehina, pōpula pe tauʻatāina, tangata pe fefine’” [ 2 Nīfai 26:33 ].

ʻOku ou fakapapauʻi atu ʻoku ʻikai ke makatuʻunga hoʻo tuʻu ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá ʻi he lanu ho kilí. ʻOku makatuʻunga ʻa e hōifua mo e ʻikai ke hōifua mai ʻa e ʻOtuá mei hoʻo tauhi mateaki ki he ʻOtuá mo ʻEne ngaahi fekaú kae ʻikai ko e lanu ho kilí.

(Russell M. Nelson, “Tuku ke Lāngilangiʻia ʻa e ʻOtuáEnsignpe Liahona, Nōvema 2020, 94)

Ngāue 10:45 ʻOku ʻuhinga ki he hā ʻa e “meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní”?

ʻI he Ngāue 10:45 , ʻoku ʻuhinga a e kupuʻi lea “foaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní” ki he mālohi ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní, ʻa ia naʻe hoko mai ki he Kau Senitaile ko ʻení. ʻOku faikehekehe eni mei he meʻa-foaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní, ʻa ia ʻoku tau maʻu hili ʻa e papitaisó ʻi he ouau ʻo e hilifakinimá (vakai, Ngāue 8:14–17 ; vakai foki ki he Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí: Siosefa Sāmita [2007], 97).

Naʻe liliu fēfē ʻe he mata meʻa-hā-mai ʻa Pitá ʻa e founga ngāue ʻa e Siasí?

Naʻe fakamatalaʻi ʻe ʻEletā D. Toti Kulisitofasoni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

ʻĪmisi
Portrait of Elder D. Todd Christofferson. Photographed in March 2020.

ʻI he meʻá ni pea mo e fakahā kia Pitá, naʻe liliu ai ʻe he ʻEikí ʻa e founga angamaheni ʻo e Siasí ʻo ne ʻomi ha mahino fakatokāteline kakato ange ki Heʻene kau ākongá. Ko ia ne fakalahi ai hono malangaʻi ʻo e ongoongoleleí ke fakakau e faʻahinga kotoa ʻo e tangatá.

(D. Todd Christofferson, “Ko e Tokāteline ʻo Kalaisí”, Ensign pe Liahona, Mē 2012, 88)

Ko e hā ha ngaahi faitatau ʻoku maʻu ʻe he mata meʻa-hā-mai ʻa Pitá ki he fakahā ke ʻoatu ʻa e lakanga fakataulaʻeikí ki he kau mēmipa tangata moʻui taau kotoa pē ʻo e Siasí?

ʻE ala tokoni ʻa e ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení kapau ʻokú ke fiemaʻu ke mahino lahi ange fekauʻaki mo e fakahā ʻi he 1978 ʻa ia naʻe foaki ai ʻe he Tamai Hēvaní ʻa e fakanofo lakanga fakataulaʻeikí ki he kāingalotu tangata moʻui taau kotoa pē ʻo e Siasí:

Ngaahi ʻEkitivitī Fakalahi ki he Akó

Naʻe faʻa feʻaluaki ʻa e Fakamoʻuí ʻo fai lelei”

Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke nau lau ʻa e Ngāue 10:38 pea fakakaukau ki he founga naʻe “faʻa feʻaluʻaki ai ʻa e Fakamoʻuí ʻo fai lelei” ʻi he founga naʻá Ne mamata mo tokangaʻi ai e niʻihi kehé. ʻE lava leva ke fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukau ki he meʻa te nau lava ʻo fai ke faʻifaʻitaki ai ki he Fakamoʻuí ʻi he fai leleí.

Akoʻi e niʻihi kehé fekauʻaki mo e Fakamoʻuí

ʻI he taimi naʻe akoʻi ai ʻe Pita ʻa Koniliusi mo kinautolu naʻa nau ʻi aí, naʻá ne fuofua lea kau kia Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí pea fakaafeʻi leva ʻa kinautolu naʻá ne akoʻí ke nau ngāueʻi ʻa e ngaahi akonaki ko ʻení ʻaki ʻene tali ʻa e ngaahi ouaú (vakai, Ngāue 10:35–48). Kuo toutou fakahoko ʻe he kau faifekau kehé ʻa e sīpinga ko ʻení (vakai, Mōsaia 18:1–10 ; ʻAlamā 18:24–39). ʻE lava ke fakaafeʻi e kau akó ke nau lau e ngaahi akonaki ʻa Pita kia Koniliusí pea teuteuʻi ʻenau fokotuʻutuʻu pē ʻanautolu ki he meʻa te nau lava ʻo vahevahe mo ha kaungāmeʻa ʻoku fie ʻilo lahi ange ki he ongoongoleleí. Te nau lava foki ʻo fakakaukau ki he fakamatala ko ʻeni ʻa Palesiteni TāleniH . ʻOakesi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí:

ʻĪmisi
Official Portrait of President Dallin H. Oaks taken March 2018.

ʻI heʻetau lea ki he niʻihi kehé, ʻoku fiemaʻu ke tau manatuʻi ko e fakaafe ko ia ke ako lahi ange kia Sīsū Kalaisi mo ʻEne ongoongoleleí, ʻoku lelei ange ia ʻi he fakaafe ke ako lahi ange ki hotau Siasí. ʻOku tau loto ke ului e kakaí ki he ongoongoleleí. Ko e fatongia maʻongoʻonga ia ʻo e Tohi ʻa Molomoná. ʻOku toki maʻu ʻe ha taha ha ongo ki hotau Siasí hili ʻene ului kia Sīsū Kalaisí; ka ʻoku ʻikai hoko ia ki muʻa. Neongo ʻoku ʻi ai ha tokolahi ʻoku nau huʻuhuʻu ki ha ngaahi tui fakalotú ka ʻoku nau maʻu ha ʻofa ki he Fakamoʻuí. Fakamuʻomuʻa e meʻa mahuʻingá.

(Dallin H. Oaks, “Ko Hono Vahevahe ʻo e Ongoongolelei Kuo Toe Fakafoki Maí,”, Ensign pe Liahona{4, ]Nōvema 2016, 59)

Ko ha sīpinga fakaonopooni

Fakakaukau ke fakaʻaongaʻi ʻa e foʻi vitiō “Jesus is Real: Calyannʻs Experience with the Book of Mormon” (12:02) ko ha sīpinga ʻo e founga naʻe mamata ai ha fefine ki he founga ʻoku ʻikai filifilimānako ai ʻa e ʻOtuá. E lava ke fekumi ʻa e tamaiki akó ki he ngaahi ʻakauni mo e akonaki ʻi he Tohi ʻa Molomoná ‘oku ne fakahā mai ‘oku fakaafe’i ‘e he Tamai Hēvaní ‘a e kotoa ‘o ‘ene fānaú ke omi kiate Ia (vakai ki he 2 Nīfai 9:21–22 ; 2 Nīfai 26:28 ; Mōsaia 27:23–25 ; Mōsaia 28:1–3).

Paaki