Seminelí
Ngāue 11, 15


Ngāue 11, 15

ʻOku Tataki ʻe he Fakamoʻuí Hono Siasí ʻo fakafou ʻi he Fakahā

ʻĪmisi
Peter and James speak to the apostles, elders and other members at Jerusalem on the matter of circumcision. Outtakes: include some of the people shooting the film, different shots of the group of people listening.

Naʻe fakahā ʻe Sīsū ki Heʻene Kau ʻAposetoló ʻe malangaʻi ʻa e ongoongoleleí ki he ngaahi puleʻanga kotoa pē. Ka neongo ia, ʻe fie maʻu ha ngaahi liliu faingataʻa ki hono fakahoko ʻo e meʻá ni ki he ngaahi tukufakaholo ʻa e kau Siú kuo fuoloa hono fakahokó. ʻI he Hāʻele Hake ʻa Sīsū ki he langí, naʻe fie maʻu ke fai ʻa e ngaahi liliu ko ʻení ʻi he fakahā. Ko e taumuʻa ʻo e lēsoni ko ʻení ke fakaloloto hoʻo mahino ki he founga ʻoku tataki ai ʻe he Fakamoʻuí Hono Siasí ʻo fakafou ʻi he fakahā ki Heʻene palōfitá mo e kau ʻaposetoló.

Ko Hono Fakapapauʻi ʻo e meʻa ke akoʻí. ʻE faʻa lahi maʻu pē ʻa e fakamatala ʻi ha konga folofola ʻi hano aleaʻi mālie ia ʻi ha taimi kalasi. Ako ʻi he faʻa lotu ʻa e folofolá mo e naunau fakalēsoní ke ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi moʻoni fakatokāteline mo e tefitoʻi moʻoni ʻoku mahuʻinga taha ke ʻiloʻi, mahino, mo fakaʻaongaʻi ʻe he kau akó.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau e Fakahinohino ki he Folofolá, “Fakahā,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org, pea haʻu mateuteu ke vahevahe e meʻa ʻoku mahino kiate kinautolu fekauʻaki mo e founga ʻoku fakahā ai ʻe he ʻEikí Hono finangaló ki Heʻene kau palōfitá.

Fehuʻi ʻa ha kaungāmeʻa

Fakakaukauloto ʻoku ako hao kaungāmeʻa ʻoku ʻikai kau ki hoʻo tuí fekauʻaki mo hoʻo tui ki he kau palōfita mo e kau ʻaposetolo ʻo onopōní. Neongo ʻoku tui ho kaungāmeʻá ki he kau palōfita mo e kau ʻaposetolo ʻo e Tohi Tapú, ka ʻoku faingataʻa ke ne tali ʻa e fakakaukau ʻoku ngāue ʻa e ʻOtuá ʻiate kinautolu he ʻahó ni. ʻOkú ne fehuʻi atu, “ʻOku folofola fēfē ʻa Sīsū ki he palōfitá mo e kau ʻaposetoló?”

  • ʻOkú ke maʻu ha loto falala ʻi hoʻo malava ke tali e fehuʻi ko ʻení?

  • Ko e hā te ke talaange ki ho kaungāmeʻá?

Neongo ʻoku lahi ha ngaahi founga ke tali ai, ka ʻoku fakatātaaʻi ʻe he Ngāue11 mo e 15 ha founga ʻe ua ʻoku tataki ai ʻe Sīsū Kalaisi Hono Siasí ʻo fakafou ʻi he fakahā.

Fanongo ki he palōfitá

Hili e mata meʻa-hā-mai mo e aʻusia ʻa Pita mo Koniliusí (vakai ki he Ngāue10), naʻá ne fononga ki Selusalema pea akoʻi e ngaahi moʻoni ko ʻeni ne toki fakahā foʻoú ki he kau taki kehe ʻo e Siasí.

ʻE ala tokoni ke ngāue tauhoa ʻa e kau akó ke toe vakaiʻi nounou ʻa e mata meʻa-hā-mai ʻa Pitá mo e aʻusia ʻa Koniliusí ʻi he Ngāue 10 . Ko ha founga ʻe taha ko hano fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne fakamatalaʻi fakanounou ʻa e fakamatala ki he kalasí.

Hili ʻene tūʻuta ki Selusalemá, naʻe fakamatalaʻi ʻe Pita ʻene mata meʻa-hā-maí mo ʻene aʻusia mo Koniliusí (vakai ki he Ngāue 11:1–18).

Lau ʻa e Ngāue 11:4–18 , ʻo kumi ki he founga ʻokú ke mamata ai ki hono tataki ʻe he ʻOtuá ʻa e Siasí.

  • Ko e hā te tau lava ʻo ako mei he ngaahi veesi ko ʻení fekauʻaki mo e founga ʻoku tataki ʻaki ʻe he ʻEikí ʻa Hono Siasí?

Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke nau vakai ki he meʻa ne nau ako ʻi heʻenau laukonga teuteu ʻa e tokotaha akó. Tokoni ke mahino ki he kau akó naʻe maʻu fakahangatonu ʻa e fakahaá ki he palōfitá, ko e ʻAposetolo pulé, ʻo fakafou ʻi ha mata meʻa-hā-mai.

Fakaʻaliʻali pe hiki ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi he palakipoé.

ʻOku tau ako mei he aʻusia ʻa Pitá ʻoku tataki ʻe Sīsū Kalaisi Hono Siasí ʻi he fakahā ki Heʻene palōfitá, ko e ʻAposetolo pulé.

  • ʻE tokoni fēfē hono ʻiloʻi e moʻoni ko ʻení ke fakamālohia hoʻo fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisi mo ʻEne palōfitá?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku tataki ai e Siasí he ʻahó ni ʻi he fakahā ki he palōfita ʻa e ʻEikí?

Maʻu Fakahā ʻo fakafou ʻi he alēleá

Ko ha sīpinga ʻe taha ʻo e founga ʻoku ʻomi ai ʻe he Fakamoʻuí ʻa e fakahā ki Heʻene kau palōfitá mo e kau ʻaposetoló ʻoku fakahaaʻi ia ʻi he Ngāue15 .

Naʻe akoʻi mo papitaiso ʻe he ongo faifekau ko Paula mo Pānepasá ha kau Senitaile tokolahi. Naʻe omi ha kau Kalisitiane Siu ʻe niʻihi ki ʻAniteoke ʻo akoʻi naʻe fie maʻu ke tauhi ʻe he kau papi ului tangata Senitailé ʻa e fono ʻa Mōsesé ʻaki hono kamu ʻo makehe ia mei hono moʻui ʻaki e ongoongolelei naʻe akoʻi ʻe Sīsū Kalaisi mo ʻEne kau ʻAposetoló (vakai ki he Ngāue 15:1,5 ; vakai foki ki he Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, “ Kamu ,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org).

Lau ʻa e Ngāue 15:2 ke ʻiloʻi pe naʻe feinga fēfē ʻa Paula mo Pānepasa ke fakaleleiʻi ʻa e palopalemá.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā naʻe fekumi ai ʻa Paula mo Pānepasa ki ha fakahinohino mei he kau taki ʻo e Siasí ʻi Selusalemá?

Ko e moʻoni ʻe taha ʻoku fakahaaʻi ʻi he Ngāue15 ko e fealēleaʻaki fakataha mo fekumi ki ha fakahā mei he ʻOtuá, ʻoku maʻu ai ʻe he kau taki ʻo e Siasí ha ueʻi fakalaumālie fekauʻaki mo e ngaahi palopalema faingataʻá. ʻI he fealēleaʻaki fakataha ʻa Pita mo e kau taki kehe ʻo e Siasí, naʻa nau maʻu ha fakahinohino mei he ʻOtuá. Naʻa nau fai ha ngaahi tohi ʻo fakahā ai ki he kāingalotu ʻo e Siasí ʻenau fili fakalaumālie ke ʻoua naʻa fie maʻu ke kamu ʻa e kau papi ului Senitailé, pea naʻa nau fakakau ai ha fakaafe ke talangofua ki he ngaahi fekau kehé.

Ko e fakataha alēleá ko ha falukunga kakai ʻoku nau fakataha mai ke aleaʻi e ngaahi meʻa ʻoku mahuʻingá mo e founga ke tali ʻaki kinautolú. Ke maʻu ha mahino lahi ange fekauʻaki mo e founga ʻoku ngāue ai ha fakataha alēlea ʻi he Siasí, lau ʻa e ngaahi meʻa ko ʻení mei he Tohi Tuʻutuʻuni Fakakātoá:

ʻE poupouʻi ʻe he taki [‘o ha fakataha alēlea] ʻa e kau mēmipá ke nau lea tauʻatāina mo moʻoni. ʻOku hanga ‘e he kehekehe ‘o e puipuituʻá, taʻu motuʻá, ngaahi taukeí, mo e fakakaukau ʻa e kau mēmipa ʻo e fakataha alēleá ʻo fakakoloaʻi ʻa e fakataha alēleá. ʻOku fevahevaheʻaki ʻe he kau mēmipá ʻa e ngaahi fokotuʻú mo fefanongoʻaki ʻi he fakaʻapaʻapa. ʻI heʻenau feinga ke ʻiloʻi e finangalo ʻo e ʻEikí, ʻe lava ke ʻi ai ha laumālie ʻo e fakahā mo e uouangataha.

(Tohi Tuʻutuʻuni Fakakātoá: Ko e Ngāue ʻi he Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní, 4.4.3, ChurchofJesusChrist.org)

  • Te ke fakamatalaʻi fakanounou fēfē ʻa e fakataha alēlea ʻi he Siasí?

ʻOange ʻa e saati ko ʻení ʻi ha laʻipepa tufa, pe tā ia ʻi he palakipoé

Ko e Kosilio ‘o Selusalema

Lau ʻa e Ngāue 15:6–15, 22–28 , ʻo kumi ki he fakamoʻoni ʻo e ngaahi konga kehekehe ʻo ha fakataha alēlea. Hiki tatau ʻa e saati ko ʻení ki hoʻo tohinoa akó: Hiki ʻi he kōlomu toʻomataʻú ʻa e ngaahi foʻi lea pe kupuʻi lea mei he ngaahi veesi ʻoku fekauʻaki mo e ngaahi kupuʻi lea ʻi he kōlomu toʻohemá.

Ngāue ʻi he malumalu ʻo e ngaahi kī ʻo e lakanga fakataulaʻeikí

Tokanga taha ki he lelei ʻa e fakafoʻituituí mo e ngaahi fāmilí

Fakaʻatā ke fakahaaʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e fakataha alēleá ʻenau fakakaukaú

Fakaiku ki he uouangatahá

ʻOku fakaʻaongaʻi foki ʻe he kau taki ʻo onopōní ʻa e ngaahi fakataha alēleá ke fakaafeʻi e fakahinohino ʻa e ʻEikí ʻi he ngaahi meʻa faka-Siasí. Naʻe vahevahe ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni ʻa e meʻá ni:

ʻĪmisi
Official portrait of President Russell M. Nelson taken January 2018

ʻI he taimi ʻoku mau fakataha ai ko ha Fakataha Alēlea ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí mo e Kōlomu ʻo e Toko Hongofulu Mā Uá, ʻoku hoko homau ʻū loki fakatahaʻangá ko ha ʻū loki ʻo e fakahaá. ʻOku hā mahino ʻa hono nofoʻia ia ʻe he Laumālié. ʻI heʻemau fefaʻuhi mo e ngaahi meʻa faingataʻá, ʻoku hoko ia ko ha founga ngāue fakafiefia ʻa hono fakahaaʻi tauʻatāina ʻe he ʻAposetolo takitaha ʻene fakakaukaú mo e anga ʻene vakaí. Neongo ʻe kehekehe e anga ʻo ʻemau vakaí ʻi he kamataʻangá, ka ʻoku faitatau maʻu pē ʻa e ʻofa ʻoku mau feongoʻiʻakí. ʻOku tokoni ʻemau uouangatahá ke mau ʻilo e finangalo ʻo e ʻEikí ki Hono Siasí.

ʻI heʻemau ngaahi fakatahaʻangá, ʻoku ʻikai ʻaupito teitei pule ʻa e tokolahí ia! ʻOku mau fakafanongo ʻi he faʻa lotu ki he tokotaha takitaha pea mau pōtalanoa kae ʻoua kuo mau taha. Hili pē ʻemau loto tahá, ʻoku hoko e ivi tākiekina mo faaitaha ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ko ha meʻa fakaofo moʻoni! ʻOku tau aʻusia ʻa e meʻa naʻe ʻiloʻi ʻe Palōfita ko Siosefa Sāmitá ʻi heʻene akoʻi, “ʻOku tau maʻu ʻa e mālohi ʻi he loto-taha ʻi he ongoʻi ʻoku tau maʻu ʻa e mālohi mei he ʻOtuá” [Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí: Siosefa Sāmita (2007), 393–94]. He ʻikai teitei fai ʻe ha mēmipa ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí pe Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Toko Uá, ha fili maʻá e Siasi ʻo e ʻEikí, ʻaki ʻene fakakaukau lelei taha pē ʻaʻaná!

(Russell M. Nelson, “Fakahā maʻá e Siasí, Fakahā ki Heʻetau Moʻuí,” Ensign pe Liahona, Mē 2018, 95)

ʻE lava ke hoko ʻeni ko ha taimi lelei ke fakaʻatā ai e kau akó ke nau fai ha faʻahinga fehuʻi pē te nau maʻu fekauʻaki mo e ngaahi founga ʻoku tataki ai ʻe he ʻEikí Hono Siasí. Vakai ki he “ Fakahā ” ʻi he Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá (scriptures.ChurchofJesusChrist.org) pea mo e naunau ʻi he konga ʻo e lēsoní ki ha ngaahi ʻilo ʻaonga mei he “Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá”.

  • Te ke tali fēfē ki he tūkunga ʻi he kamataʻanga ʻo e lēsoní ʻa ia ʻoku fehuʻi ai ʻe ha kaungāmeʻa pe ʻoku folofola fēfē ʻa Sīsū Kalaisi ki he palōfitá mo e kau ʻaposetoló?

  • ʻOku tākiekina fēfē hoʻo ongo ki he palōfitá mo e kau taki kehe ʻo e Siasí ʻi hono ʻiloʻi e ngaahi moʻoni naʻe maʻu ʻi he ngaahi potufolofola ko ʻení?

  • ʻOku tākiekina fēfē ʻe hono ʻiloʻi ʻoku tataki ʻe Sīsū Kalaisi Hono Siasí ʻi he ngaahi founga ko ʻení ʻa e anga hoʻo vakai ki he ngaahi fili naʻe fai ʻe he palōfitá mo e kau ʻaposetolo he ʻaho ní?

  • Ko e hā ha ngaahi fakataha alēlea te mou ala kau ki ai ʻi hono kotoa hoʻomou moʻuí?

  • Ko e hā te ke lava ʻo fai ke tokoni ke maʻu ʻe ha fakataha alēlea ha fakahā?

Fakamoʻoni ki he ngaahi moʻoni ne akoʻi ʻi he lēsoni ko ʻení.

Fakamatala Fakamahinó mo e Puipuituʻá

Fakahā ki he kau taki ʻo e Siasí

ʻI heʻene lea “Ko e Tokāteline ʻo Kalaisí,” naʻe fakaʻaongaʻi ʻe ʻEletā D. Todd Christofferson ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻa e ngaahi fakamatala naʻe lekooti ʻi he Ngāue 11 mo e 15 ke akoʻi fekauʻaki mo e fakahaá ki he kau taki ʻo e Siasí. Fakakaukau ke ako kakato ʻa e leá pe mamataʻi ʻa e vitiō ko ʻení mei he taimi 6:10 ki he 11:34.

Ko e hā ha sīpinga ʻo e toutou maʻu fakahaá?

Naʻe akoʻi ʻe ‘Eletā Kuenitini L. Kuki ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá fekauʻaki mo hono maʻu ʻo e fakahaá maʻá e Siasí. Mamataʻi ‘a e “Ko e Ngaahi Tāpuaki ʻo e Hokohoko Atu e Fakahaá ki he Kau Palōfitá mo e Fakahā Fakafoʻituitui ke Tataki ʻEtau Moʻuí” mei he taimi 4:55 ki he 6:42, ʻoku maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org.

Naʻe akoʻi foki ʻe ʻEletā Kuki ʻoku maʻu ʻe he palōfitá mo e kau ʻaposetoló ha ueʻi mei he Laumālié mo ha fakahā fakahangatonu mei he Fakamoʻuí. Mamataʻi ʻa e “Teuteu ke Feʻiloaki mo e ʻOtuá” mei he taimi 13:37 ki he 14:15.

ʻE lava fēfē ke ngāue ʻa e fakataha alēleá ʻi ha fāmili?

Naʻe akonaki ʻa Palesiteni M. Lāsolo Pālati ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá fekauʻaki mo e ngaahi fakataha alēlea fakafāmilí ʻi heʻene lea “Ngaahi Fakataha Alēlea Fakafāmilí” (Ensign pe Liahona, Mē 2016, 63–65).

Ngaahi ʻEkitivitī Fakalahi ki he Akó

Kau ʻa e toʻutupú ʻi he ngaahi fakataha alēleá

Kuo maʻu pe ʻe maʻu ʻe ha toʻutupu tokolahi ha faingamālie ke kau ʻi he ngaahi fakataha alēleá ko ha konga ʻo honau ngaahi uiuiʻi ʻi ha kau palesitenisī fakakalasi pe fakakōlomu. Fakaafeʻi e kau akó ke nau aleaʻi e ngaahi aʻusia kuo nau maʻu ʻi heʻenau kau ʻi he ngaahi fakataha alēlea ko ʻení mo e founga ʻe lava ke tokoniʻi ai kinautolu ʻe he meʻa ne nau ako ʻi he lēsoni ko ʻení ʻi heʻenau fealēleaʻaki mo e niʻihi kehé ʻi honau ngaahi uiuiʻí.

ʻE lava fēfē ke maʻu ʻa e fakahā fakatāutahá ʻi he faleʻí?

Fakaafeʻi e kau akó ke nau faʻu ha lisi ʻi he palakipoé ʻo e ngaahi fakakaukau mahuʻinga ʻe niʻihi ʻe fie maʻu ke nau fakahoko ʻi he taimí ni mo e kahaʻú. ʻEke ki he kau akó ha ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení: ʻE tokoni fēfē ʻa e fealēleaʻaki mo e niʻihi kehé ke ke maʻu ha fakahinohino fakalaumālie fekauʻaki mo hono fai ʻo e ngaahi fili ko ʻení? Ko hai e kakai te ke lava ʻo talatalaifale mo ia fekauʻaki mo e ngaahi fili ko ʻení? ʻOku kau ʻi he ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻe niʻihi ʻa e mātuʻá mo e kau mēmipa ʻo e fāmilí (vakai ki he M. Russell Ballard, “Ngaahi Fakataha Alēlea Fakafāmilí,” Ensign pe Liahona, Mē 2016, 63–65), kau taki ʻo e Siasí, pea mo e ʻEikí (vakai ki he ʻAlamā 37:37).

Fakakaukau ke fakaʻaongaʻi ʻa e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Kuenitini L. Kuki ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá: “Ko ha tokolahi ʻo kimoutolu toʻu kei talavou mahuʻingá, ʻe ʻikai ke mou maʻu ha vīsone mahino ki homou tuʻungá mo ia te mou lava ke aʻusiá. Ka ʻoku mou ʻi he tuʻunga pelepelengesi ʻo e ngaahi fili mahuʻinga taha te mou fai ʻi hoʻomou moʻuí. Fakamolemole ʻo talanoa mo hoʻomou mātuʻá mo hoʻomou pīsopé ki he ngaahi fili mahuʻinga ʻoku toka mei muʻá. Tuku ki he pīsopé ke hoko ko ho kaungāmeʻa mo e tokoni” (“Kau Pīsopé—Kau Tauhi-sipi ʻi he Tākanga ʻa e ʻEikí,” Liahona, Mē 2021, 60). Fakaafeʻi e kau akó ke nau tohi fekauʻaki mo e founga te nau ala fakaʻaongaʻi ai e tefitoʻi moʻoni ʻo e alēleá ke fakaafeʻi e fakahinohino ʻa Sīsū Kalaisí ki heʻenau moʻuí.

Founga ʻoku fakaafeʻi mai ai ʻe he folofolá ʻa e fakahaá ʻi he ngaahi fakataha alēlea taki ʻo e Siasí

ʻE lava ke fehuʻi ki he kau akó fekauʻaki mo ha ngaahi founga kehe ʻoku maʻu ai ʻa e fakahaá. Fakakaukau ke tuku ke lau ʻe he kau akó ʻa e Ngāue 15:13–18 . Ko e hā e ngaahi maʻuʻanga mafai naʻe ʻuhinga ki ai ʻa Sēmisí?

Naʻe akonaki ʻa ‘Eletā D. Toti Kulisitofasoni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē: “ʻE faʻa kau ʻi he fealeaʻaki ʻi he fakataha alēleá ha fakakaukau ki he ngaahi folofola kuo fakamafaiʻí, ngaahi akonaki ʻa e kau taki ʻo e Siasí, mo e ngaahi founga ngāue he kuohilí. Ko hono aofangatukú, hangē pē ko e Siasi ʻi he Fuakava Foʻoú, ʻoku ʻikai ko e kaveingá pē ke lototaha ʻa e kau mēmipa ʻo e fakataha alēleá ka ko ha fakahā mei he ʻOtuá. Ko ha founga ʻeni ia ʻoku fakatou kau ki ai ʻa e fakapotopotó mo e tuí kae maʻu ʻa e fakakaukau pea mo e finangalo ʻo e ʻEikí” (“Ko e Tokāteline ʻo Kalaisí,” Ensign pe Liahona, Mē 2012, 88). ʻE lava ke lau ʻe he kau akó ʻa e Ngāue 10:28 , ʻo kumi e founga ʻoku fakatou lave ki ai ʻa e loto-taha mo e fakahā mei he ʻOtuá.

Paaki