Seminelí
Ngāue 19:1–7


Ngāue 19:1–7

Ko Hono Maʻu e Meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní

ʻĪmisi
A girl being confirmed.

Ko e taha ʻo e ngaahi meʻafoaki maʻongoʻonga taha ʻoku foaki ʻe he Tamai Hēvaní ki he kau ākonga fuakava ʻa Sīsū Kalaisí ko e meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní. Ko ia ai, naʻe ʻohovale ʻa Paula ʻi heʻene fetaulaki mo e kau ākonga ʻi ʻEfesoó ʻa ia naʻa nau pehē kuo nau papitaiso ka kuo teʻeki ai ke nau fanongo ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní. Ko hono moʻoní, naʻe papitaiso kinautolu kae ʻikai ʻi he huafa ʻo Sīsū Kalaisí. Hili ʻenau papitaiso ʻi he “huafa ʻo e ʻEiki ko Sīsuú,” naʻe hilifaki ʻe Paula hono ongo nimá kiate kinautolu pea foaki kiate kinautolu ʻa e meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní (Ngāue 19:5). ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻe he lēsoni ko ʻení ke ke maʻu e ngaahi tāpuaki ʻoku finangalo ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ke foaki atu ʻo fakafou ʻi he meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní.

Fekumi ʻi he faʻa lotu ki he tokoni ʻa e ʻOtuá ʻi hoʻo faiakó. Ko hono akoʻi ʻo e ongoongoleleí ko e ngāue ia ʻa e ʻEikí, pea ʻokú Ne finangalo ke ke lavameʻa ʻi he ngāue ko iá. Kapau te ke fekumi ki he tokoni ʻa e Tamai Hēvaní, te Ne fekauʻi mai ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke ne ueʻi koe ke ke teuteu ha aʻusia fakaako te ne tāpuekina hoʻo kau akó.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukau ki he ngaahi ʻulungaanga ʻokú ne fakaafeʻi e takaua ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní pea feinga ke toutou fai e ngaahi meʻa ko iá ʻi heʻenau moʻuí.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Ko e ngaahi faleʻi ʻa Siosefa Sāmita ki he Siasí

Hili hono fakapoongi ʻo Siosifa Sāmitá, naʻe ʻi ai ha ngaahi fehuʻi mo e hohaʻa lahi ʻa Pilikihami ʻIongi ʻi heʻene hoko ko e palōfita hoko ʻo e Siasí. Naʻe ʻi ai ha taimi ʻe taha naʻe hā ai ʻa Siosefa Sāmita kia Pilikihami ʻIongi ʻi ha misi peá ne ʻoange kiate ia ʻa e faleʻi ko ʻení: “Tala ki he kakaí ke nau … fakapapauʻi ʻoku _____________________________________________________” (Saints: The Story of the Church of Jesus Christ in the Latter Days, vol.”,”target”:”SAME”,”attributes”:[],”url”:”https://www.churchofjesuschrist.org/study/history/saints-v2/part-1/03-word-and-will-of-the-lord.p74#p74”,”contentAttributable.contentAttributes”:[],”_id”:”0000017c-9fea-dfdd-adfe-dfeed1da0000”,”_type”:”3eed8fe8-945d-3650-8af4-f47e818ddb40”},”linkText”:”Saints: The Story of the Church of Jesus Christ in the Latter Days, vol.”,”link”:{”target”:”SAME”,”attributes”:[],”url”:”https://www.churchofjesuschrist.org/study/history/saints-v2/part-1/03-word-and-will-of-the-lord.p74#p74”,”_id”:”0000017d-0c7b-de3d-a5fd-9c7f9e760000”,”_type”:”64a9e1a4-ddf8-3f40-9be5-c2f5a5438171”},”_id”:”0000017c-9fea-dfdd-adfe-dfeed1d10000”,”_type”:”4dee9365-bf60-380b-8639-8e45cfff76d9”}”>Kau Māʻoniʻoní: Ko e Talanoa ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisí, ʻi he ʻAho Kimui Ní,vōliume No Unhallowed Hand, 1846–1893 [2020],”,”target”:”SAME”,”attributes”:[],”url”:”https://www.churchofjesuschrist.org/study/history/saints-v2/part-1/03-word-and-will-of-the-lord.p74#p74”,”contentAttributable.contentAttributes”:[],”_id”:”0000017c-9fea-dfdd-adfe-dfeed1da0000”,”_type”:”3eed8fe8-945d-3650-8af4-f47e818ddb40”},”linkText”:”2, No Unhallowed Hand, 1846–1893 [2020],”,”link”:{”target”:”SAME”,”attributes”:[],”url”:”https://www.churchofjesuschrist.org/study/history/saints-v2/part-1/03-word-and-will-of-the-lord.p74#p74”,”_id”:”0000017d-0c7b-de3d-a5fd-9c7f9e770000”,”_type”:”64a9e1a4-ddf8-3f40-9be5-c2f5a5438171”},”_id”:”0000017c-9fea-dfdd-adfe-dfeed1d10000”,”_type”:”4dee9365-bf60-380b-8639-8e45cfff76d9”}”>2, ʻIkai ha Nima Taʻemaʻa, 1846–1893 [2020], 49).

Fakakaukau ke hiki ʻa e fakamatala teʻeki kakato kimuʻá ʻi he palakipoé pea fakaʻaliʻali ʻa e fakatātā ko ʻeni ʻi laló kimuʻa pea fai ʻa e fehuʻi ʻoku hoko mai aí.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ha faleʻi naʻe fakahoko ʻe Siosifa Sāmita ke tokoni ki he kāingalotu ʻo e Siasí?

ʻĪmisi
Brigham Young seeing Joseph Smith in a vision.

Naʻe faleʻi ʻe Siosefa Sāmita ʻa Pilikihami ʻIongi ke “tala ki he kakaí ke nau fakapapauʻi ʻoku nau tauhi ʻa e Laumālie ʻo e ʻEikí [pea muimui ki ai], pea te ne tataki tonu kinautolu” (Kau Māʻoniʻoní, 2:49).

Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukau naʻe tupu mei he fehuʻi mo e fakamatala tohinoa ko ʻení. Makatuʻunga ʻi he ngaahi tali ʻa e kau akó, fakapapauʻi pe ʻoku totonu ke fakafenāpasi ʻa e lēsoní.

  • ʻI he kotoa ʻo e faleʻi naʻe mei fai ʻe Siosefa kia Pilikihami ʻIongí, ʻokú ke pehē ko e hā naʻá ne fakamamafaʻi ai ʻa e fekumi ki he takaua ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní?

Hiki ʻi hoʻo tohinoá ʻa e ngaahi ʻuhinga ʻokú ke pehē ai ʻoku kei fie maʻu e pōpoaki ʻa Siosefa Sāmitá ʻi he Siasí ʻi hotau kuongá ni pea ʻi hoʻo moʻuí.

ʻI hoʻo ako e lēsoni ko ʻení, fakakaukau ki he founga ʻe lava ke faitāpuekina ai ʻe he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi hoʻo moʻuí ʻo fakafou ʻi he meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní.

Ko e meʻa-foaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní

ʻI he kamata e fononga fakafaifekau hono tolu ʻa Paulá, naʻá ne fononga holo ʻi Kalētia mo Filisia. Naʻá ne fononga leva ki ʻEfesō (vakai, Ngaahi Mape ʻo e Tohi Tapú, fika13, “Ko e Ngaahi Fononga Fakafaifekau ʻa e ʻAposetolo ko Paulá”). Naʻá ne fetaulaki ai mo akoʻi ha kau ākonga kuo teʻeki ai ke nau fanongo ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní. Naʻe papitaiso ʻa e kakai ko ʻení kimuʻa ʻe ha taha naʻe ʻikai ke ne maʻu ʻa e mafai totonú (vakai, Siosefa Sāmita, “Baptism,” Times and Seasons, Sept. 1, 1842, 904, josephsmithpapers.org).

Lau ʻa e Ngāue 19:1–7 , ʻo kumi e founga naʻe tokoniʻi ai ʻe Paula ʻa e kau ākonga ko ʻení.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā naʻe fakatefito ai e akonaki ʻa Paulá ʻia Sīsū Kalaisi kimuʻa pea toe papitaiso e kau ākongá?

  • Te ke fakamatalaʻi fēfē ki he kakaí ni ʻa e mahuʻinga ʻo hono maʻu e meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní hili e papitaisó?

  • Ko e hā ha ngaahi moʻoni mei he fakamatala ko ʻení te ke lava ʻo vahevahe mo ha taha naʻe ʻosi papitaiso kimuʻa ʻi ha tui fakalotu kehe?

Ko e taha ʻo e ngaahi moʻoni te tau lava ʻo ako mei he fakamatala ko ʻení kuo pau ke fakahoko fakataha ʻa e papitaisó mo hano hilifakinima ke maʻu e Laumālie Māʻoniʻoní, kae lava ke kakato ia.

Fakaʻaongaʻi ha ngaahi miniti siʻi ke fakakaukau ai ki he ʻuhinga ʻokú ke pehē ai ʻoku finangalo ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ke ke maʻu ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ko ho takauá. Fakalaulauloto ki heni ʻi hoʻo lau ʻa e ngaahi potufolofola ko ʻení:

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku finangalo ai ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ke hoko ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ko ho takaua maʻu peé?

  • Ko e hā ha ngaahi founga kuo tokoniʻi makehe ai koe ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻi hoʻo moʻuí? Ko e hā hono ʻuhingá?

ʻE lava ke tokoni ʻa e fokotuʻu ko ʻení ki he kau akó ke nau aleaʻi ʻa e meʻa ʻoku fiemaʻu ke tau fai ke toe lelei ange ai ʻetau maʻu e tataki ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní. Te ke lava ke fakaʻaongaʻi ha ngaahi founga kehe ke fakahoko ʻaki e taumuʻa ko ʻení.

Ke tokoni atu ke ke sioloto mo mahino kiate koe ʻa e fiemaʻu ke teuteuʻi koe ke maʻu ha fakahinohino mei he Laumālie Māʻoniʻoní, fakakakato pe fakakaukauloto ki he ʻekitivitī ko ʻení.

Tuku ha ipu maha ʻe tolu ʻi ha singi pe ʻi ha laulau te ne lava ʻo pukepuke ʻa e vaí. ʻUfiʻufiʻi kakato e konga ki ʻolunga ʻo ha ipu ʻe taha ʻaki ha laʻipepa pe tāpuni. Tuku ha meʻa (hangē ko ha foʻi maka) ʻi ha ipu ʻe taha ke ne fakafonu e konga lahi ʻo e ipú. Hili iá pea feinga ke fakafonu vai ʻa e ipu kotoa ʻe tolú.

  • Kapau ʻoku fakafofongaʻi ʻe he ongo ipú kitautolu pea fakafofongaʻi ʻe he vaí ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní, ko e hā nai ʻoku fakafofongaʻi ʻe he laʻipepá (pe tāpuní) mo e foʻi maká (pe ha meʻa kehe) ‘i he moʻui ‘a ha taha?

Lau e ongo fakamatala ko ʻeni ʻa ʻEletā Tēvita A. Petinā ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá fekauʻaki mo e Laumālie Māʻoniʻoní:

ʻĪmisi
Elder David A. Bednar, Quorum of the Twelve Apostles official portrait. 2020.

ʻOku ʻikai ko hono hilifaki pē ʻo e nimá ʻi hotau ʻulú mo lea ʻaki e foʻi lea mahuʻingá ni ʻe faá [“maʻu ‘a e Laumālie Māʻoniʻoní”] , pea ngāue leva e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi heʻetau moʻuí.

(David A. Bednar, “Maʻu ‘a e Laumālie Māʻoniʻoní,” Ensign pe Liahona, Nōvema. 2010, 95)

ʻĪmisi
Elder David A. Bednar, Quorum of the Twelve Apostles official portrait. 2020.

Kapau ʻoku ʻi ai ha meʻa ʻoku tau fakakaukauʻi, mamata ki ai, fanongoa, pe fakahoko ʻa ia te ne fakamavaheʻi kitautolu mei he Laumālie Māʻoniʻoní, ta ʻoku totonu ke ʻoua te tau fakakaukau, sio, fanongo pe fakahoko e meʻa ko iá. Hangē ko ʻení, kapau ʻe hoko e meʻa naʻe fakataumuʻa ke ne fakafiefiaʻi kitautolú, ke tau mavahe ai mei he Laumālie Māʻoniʻoní, ta ʻoku ʻikai ko e faʻahinga fakafiefia totonu ia moʻotautolú. Koeʻuhí ʻoku ʻikai lava ke nofo ʻa e Laumālié ʻi ha meʻa ʻoku taʻefeʻunga, taʻe-maau, pea taʻe-taau, ta ʻoku mahino ʻoku ʻikai ko e meʻa totonu ia maʻatautolú.

(David A. Bednar, “That We May Always Have His Spirit to Be with Us,” Ensign pe Liahona, May 2006, 30)

  • Ko e hā naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Petinā ʻokú ke pehē ʻoku mātuʻaki mahuʻinga ke mahino ki he toʻu tupu ʻo e ʻaho ní? Ko e hā hono ʻuhingá?

Fakamanatu ki he kau akó ʻa e fokotuʻu ki he teuteu ʻa e tokotaha akó ʻi heʻenau tali e ngaahi fehuʻi ko ʻení.

  • ʻE lava fēfē ke ke ‘iloʻi ‘a e takaua ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi hoʻo moʻuí? Ko e fē nai ha taimi kimuí ni kuó ke fakatokangaʻi ai Hono ivi tākiekiná?

  • Ko e hā ha ngaahi fili kuó ke fai kuó ne tokoniʻi lahi ange koe ke ke maʻu ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní? Kuo tāpuekina fēfē koe ʻe he Tamai Hēvaní ʻi he meʻafoaki ko ʻení?

Fakakaukau ke vahevahe ha aʻusia fakataautaha fekauʻaki mo hano tāpuekina ʻaki koe e tākiekina ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní.

Faʻu ha palani ke maʻu kakato ange ai ʻa e ivi tākiekina ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi hoʻo moʻuí. Kole ki he Tamai Hēvaní ke tokoni atu ʻi hoʻo palaní mo tāpuekina koe ke ke ʻiloʻi Hono ivi tākiekiná ʻo fakafou ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní ʻi hoʻo ngāue ke fakahoko iá.

Fakamatala Fakamahinó mo e Puipuituʻá

Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke u maʻu ʻa e ivi tākiekina ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi heʻeku moʻuí?

Naʻe ʻomi ʻe Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni ʻa e fakaafe ko ʻení kiate kitautolu takitaha.

ʻĪmisi
Official portrait of President Russell M. Nelson taken January 2018

ʻI he ngaahi ʻaho ka hokó, he ʻikai lava ke tau moʻui fakalaumālie taʻe kau ai ʻa e tataki, fakahinohino mo e ivi fakafiemālie, mo tatau maʻu pē ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní.

ʻE hoku kāinga ʻofeina, ʻoku ou kole atu kiate kimoutolu ke fakatupulaki hoʻomou malava fakalaumālie ke maʻu ʻa e fakahaá. Tuku ke hoko ʻa e [‘aho] ko ʻení ko ha momeniti mahuʻinga ia ʻi hoʻo moʻuí. Fili ke ke fai ʻa e ngāue fakalaumālie ʻoku fiemaʻu ke ke fiefia ai ʻi he meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní mo toutou fanongo pea mahino ange kiate koe e leʻo ʻo e Laumālié.

(Russell M. Nelson, “Fakahā maʻá e Siasí, Fakahā ki Heʻetau Moʻuí,” Ensign pe Liahona, Mē 2018, 96)

ʻE founga fēfē haʻaku ʻunu ke ofi ange ke maʻu maʻu pē ʻa e takaua ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní?

Naʻe pehē ʻe Palesiteni Henelī B. ʻAealingi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí:

ʻĪmisi
Official Portrait of President Henry B. Eyring taken March 2018.

ʻOku lahi e ngaahi ʻuhinga, ʻoku tau fiemaʻu maʻu ai pē ʻa e takaua ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní. ʻOku tau fiemaʻu ia, ka ʻoku tau ʻilo mei heʻetau aʻusiá ʻoku ʻikai ke faingofua ke pukepuke ia. ʻOku tau fakakaukau, lea ʻaki, mo fai e ngaahi meʻa ʻi heʻetau moʻui fakaʻahó te ne lava ʻo tuli e Laumālié. Naʻe akoʻi kitautolu ʻe he ʻEikí ʻe hoko maʻu ai pē ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ko hotau takaua ʻi he taimi ʻoku fonu ai hotau lotó ʻi he ʻofa haohaoa ʻa Kalaisí pea mo e taimi ʻoku ngaohi ke fakaʻofoʻofa maʻu ai pē ʻe he angamaʻá [ʻetau] ngaahi fakakaukaú [vakai Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 121:45 ]. …

… Ko e ueʻi fakalaumālie mahuʻinga taha kiate koé, ko hoʻo ʻiloʻi ko ia e meʻa ʻoku finangalo e ʻOtuá ke ke faí. Kapau ko hono totongi hoʻo vahehongofulú pe ʻaʻahi ki hao kaungāmeʻa loto mamahi, ʻoku totonu ke ke fai ia. Ko e hā pē ha meʻa, fai ia. ʻI he taimi ʻokú ke fakahaaʻi ai hoʻo loto vēkeveke ke talangofuá, ʻe ʻoatu ʻe he Laumālié ha ngaahi ongo lahi ange ʻo kau ki he meʻa ʻoku fie maʻu ʻe he ʻOtuá ke ke fai Maʻaná.

ʻI hoʻo talangofuá, ʻe hokohoko mai e ngaahi ueʻi mei he Laumālié, pea te ke toe ofi ange ai ke ke feohi maʻu pē mo ia.

(Henry B. Eyring, “Hoko ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ko Ho Takauá,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2015, 105)

ʻI he lea ʻa ʻEletā Tēvita A. Petinā ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá “Maʻu ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní” (Ensign pe Liahona, Nōvema 2010, 95–97), naʻá ne vahevahe foki ai ʻene ngaahi fakakaukau ki he founga ʻoku tau fakaafeʻi ai e takaua ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní.

Ngaahi ʻEkitivitī Fakalahi ki he Akó

ʻE fiemaʻu ha taimi ke fakatokangaʻi ai e ivi tākiekina ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní

Poupouʻi e kau akó ke nau faʻa kātaki ʻiate kinautolu pē pea ʻoua ʻe foʻi ʻi heʻenau ako ke maʻu mo fakatokangaʻi e ivi tākiekina ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní.

Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau ʻa e 3 Nīfai 9:20 ke sio ki ha sīpinga ʻo ha kau ākonga faivelenga naʻe ʻikai ke nau fakatokangaʻi he taimi pē ko iá ʻa e ivi tākiekina kakato ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi heʻenau moʻuí. Fakaafeʻi leva e kau akó ke vahevahe ʻa e meʻa kuó ne tokoniʻi kinautolu ke nau kamata fakatokangaʻi ia ʻi heʻenau moʻuí, kau ai hono fakamatalaʻi e ngaahi founga kehekehe kuo nau ongoʻi ai hono tākiekina kinautolu ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní.

Ngaahi ʻuhinga naʻe toe papitaiso ai e kau ākonga ʻEfesoó

Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau ʻa e 3 Nīfai 11:18–28 , ʻo fekumi ki he meʻa naʻe akoʻi ʻe Sīsū Kalaisi fekauʻaki mo e ngaahi fiemaʻu ki ha papitaiso kae fakahoifua kiate Iá. Ko e fē ʻi he ngaahi fiemaʻu ko ʻení naʻe ʻikai kau ʻi he papitaiso kimuʻa ʻa e kakai ʻEfesoó? ʻOku teuteuʻi fēfē kitautolu ʻe he papitaiso ʻaki ʻa e mafai totonú ke tau maʻu ai ʻa e meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní?

Fakamoʻoniʻi ange naʻe fakafoki mai ki he māmaní ʻa e mafai ʻo e lakanga fakataulaʻeiki ʻo e ʻOtuá ke papitaisó mo hono foaki ʻa e meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ʻo fakafou ʻi he Palōfita ko Siosefa Sāmitá.

Paaki