Seminelí
Ngāue 9:10–31


Ngāue 9:10–31

“Ko ha Meʻangāue Ia Kuo Fili kiate Au, ke Fakafofongaʻi ʻa Hoku Hingoá”

ʻĪmisi
Christ commands Ananias to find Saul and give him sight so that he can preach of Christ.

ʻI he taimi naʻe kole ai ʻe he ʻEikí kia ʻAnanaia ʻi ha meʻa-hā-mai ke fekumi mo tāpuakiʻi ʻa Saulá, naʻe tomuʻa momou ʻa ʻAnanaia koeʻuhí he naʻá ne fanongo “ki he lahi ʻo e kovi kuo fai [ʻe Saulá]” (Ngāue 9:13). Naʻe tokoniʻi ʻe Sīsū Kalaisi ʻa ʻAnanaia ke sio kia Saula ʻi he anga ʻo ʻEne mamata kiate iá. ʻOku fakataumuʻa ʻa e lēsoni ko ʻení ke tokoniʻi koe ke ke ʻiloʻi ʻa e meʻa ʻe malava ʻe he ʻEikí ʻo ʻafioʻi ʻi he niʻihi kehé neongo honau ngaahi vaivaí mo e ngaahi fehalaaki ʻi he kuohilí.

Fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoní mo e tokāteliné ʻi he kalasí. ʻI he ngāue ʻa e kau akó ʻi he tui ke fakaʻaongaʻi ʻa e tokāteline mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongo leleí, ʻe fakamoʻoniʻi ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní kiate kinautolu ʻa e ngaahi moʻoni ko iá (vakai ki he, Sione 7:17). Kumi ha ngaahi faingamālie ke fakaʻaongaʻi ai ʻe he kau akó ʻi he kalasí e ngaahi meʻa ʻoku nau akó koeʻuhí ke lava ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻo fakaloloto ange ʻa e moʻoní ki honau lotó.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakalaulauloto ki he fehuʻi ko ʻení: “ʻE liliu fēfē nai hoku vā mo hoku fāmilí pe kaungāmeʻá kapau te u mamata kiate kinautolu ʻi he founga ʻa e Fakamoʻuí?”

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Kau Pōpulá mo e fanga lēpatí

Naʻe talaange ki ha sela pule ʻi ha pilīsone ʻAmelika naʻe feinga mālohi ke tokoni ki hono liliu e niʻihi ʻi hono pilīsone, “ʻOku totonu ke ke ʻiloʻi ʻoku ʻikai liliu ʻe he fanga lēpatí honau ngaahi fakaʻilonga toti honau sinó!” (vakai kia Thomas S. Monson, “Vakai ki he Niʻihi Kehé ʻi he Tuʻunga Te Nau Aʻusiá,” Ensign pe Liahona, Nōvema. 2012, 69).

  • ʻOkú ke pehē ko e hā naʻe feinga ʻa e tokotahá ni ke lea ʻaki ʻi he lea ko ʻení?

  • Kuo ke mamata nai pe kuo hoko kiate koe ha meʻa tatau?

Naʻe tali ange ʻe he selá, “Tonu pē ke ke ʻiloʻi ʻoku ʻikai ko haʻaku ngāue mo ha fanga lēpati. ʻOku ou ngāue mo e tangatá, pea ʻoku liliu ʻa e tangatá ʻi he ʻaho kotoa pē” (“Vakai ki he Niʻihi Kehé ʻi he Tuʻunga Te Nau Aʻusiá,” 69).

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke tui ʻe lava ke liliu ʻa e kakaí? Ko e hā e meʻa ‘oku faingataʻa ai ke tui ki aí?

Te tau fakafehoanaki ʻi he lēsoni ʻo e ʻaho ní ʻa e anga ʻo e vakai ʻa e kakaí kia Saulá mo e founga naʻe mamata ai ʻa e Fakamoʻuí kiate iá. Naʻe fuʻu fakatangaʻi lahi ʻe Saula ʻa e kakai tangata mo fafine naʻa nau muimui kia Sīsū Kalaisí. Kumi e meʻa te ke lava ʻo ako mei he Fakamoʻuí fekauʻaki mo e anga hoʻo vakai kiate koe mo e niʻihi kehé.

Naʻe tali ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e ngaahi lotu ʻa Saulá

Naʻe hā ʻa e Fakamoʻuí kia Saula ʻi heʻene fononga ki Tāmasikusí ke puke pōpula e kāingalotu ʻo e Siasi ʻo Kalaisí. Naʻe kui ʻa Saula ʻi he meʻá ni. Naʻe ʻikai ke ne kai pe inu ʻi ha ʻaho ʻe tolu, pea naʻá ne lotu ki he ʻOtuá ke maʻu ha tokoni (vakai ki he Ngāue 9:1–9, 11).

Lau ʻa e Ngāue 9:10–12 , ʻo kumi ki he founga naʻe fili ai e ʻOtuá ke tali ʻa e lotu ʻa Saulá.

  • Ko e hā naʻá ke fakatokangaʻi ʻi he ngaahi veesi ko ʻení naʻe ngali mahuʻinga kiate koé?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā naʻe fekauʻi mai ai ʻe he ʻOtuá ha taha ke tokoni kia Saula kae ʻikai toʻo pē ʻa e kui ʻa Saulá?

Lau ʻa e Ngāue 9:13–15 ke ʻiloʻi pe naʻe kehe fēfē ʻa e vakai ʻa ʻAnanaia mo e ʻEikí kia Saulá. (ʻOku mahuʻinga ke ʻiloʻi naʻe tonu ʻa e meʻa naʻe fanongo ki ai ʻa ʻAnanaia fekauʻaki mo Saulá [vakai ki he Ngāue 8:3 ; 9:1–2 ].)

Tā ʻi hoʻo tohinoa akó ha fakatātā faingofua ke fakafofongaʻi ʻa Saula. Hiki ʻi he tafaʻaki ʻe taha hoʻo fakatātaá, ha kupuʻi lea ʻe taha ʻokú ne fakamatalaʻi ʻa e fakakaukau ʻa ʻAnanaia mo e niʻihi kehe ʻi he kuonga ʻo Saulá kiate iá. ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, tohiʻi ha kupuʻi lea ʻe taha ʻokú ne fakamatalaʻi e anga e vakai ʻa e ʻEikí kiate iá.

Naʻe falala ʻa ʻAnanaia ki he vakai ʻa e ʻEikí kia Saulá. Lau ʻa e Ngāue 9:17–20 ke vakai ki he meʻa naʻe hoko atu aí.

Mahalo te ke fie mamata ʻi he foʻi vitiō “Ko e Hala ki Tamasikusi,” ʻoku maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org, mei he taimi 1:55 ki he 5:21.

Fakakaukau ke taʻofi e vitioó ʻi he 4:14. Fehuʻi ki he kau akó pe ʻoku nau pehē ko e hā e meʻa naʻe tokoniʻi ʻe he ʻEikí ʻa ʻAnanaia ke ne sio ki aí. ʻE lava ke fakatokangaʻi ʻe he kau akó naʻe fakaava ʻe he ʻEikí ʻa e fofonga ʻo Saulá ka naʻá Ne tokoniʻi foki ʻa ʻAnanaia ke ne sio kia Saula ʻi ha founga foʻou mo lelei.

ʻE lava foki ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau lau ʻa e Ngāue 26:16–18 ke ʻiloʻi naʻe finangalo ʻa e ʻEikí ke fekauʻi atu ʻa Saula ki he niʻihi kehé ke tokoni ke fakaʻā honau matá mo tataki kinautolu ki honau Fakamoʻuí.

Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe ʻenau fakatātā ʻo Saulá pea fakafehoanaki ʻenau ngaahi kupuʻi leá ke fakamatalaʻi ia.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku mahuʻinga fekauʻaki mo e founga naʻe mamata ai ʻa Sīsū kia Saulá? Ko e hā hono ʻuhingá?

  • Ko e hā ʻe lava ke tau ako mei he ngaahi veesi ko ʻení fekauʻaki mo Sīsū Kalaisí?

ʻE lava ke ʻilo ʻe he kau akó ha ngaahi tefitoʻi moʻoni lahi, kau ai ʻa e ʻafio mai ʻa e ʻEikí kiate kitautolu ʻi he tuʻunga te tau lava ʻo aʻusiá; ʻOku tokoniʻi kitautolu ʻe Sīsū Kalaisi ke tau vakai ki he niʻihi kehé ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá;pea ʻoku ʻaloʻofa ʻa e ʻEikí mo fakaʻatā kitautolu ke tau liliu ʻo muimui kiate Ia. Fakakaukau ke hiki ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻoku lave ki ai ʻa e kau akó ʻi he palakipoé pea aleaʻi ʻa e ʻuhinga ʻoku ʻuhingamālie ai kiate kinautolu ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko iá.

ʻE lava ke tokoniʻi kitautolu ʻe Sīsū Kalaisi ke tau vakai ki he niʻihi kehé ʻaki Hono fofongá

Tuku ha kiʻi taimi ke ke fakakaukau ai ki he founga ʻokú ke faʻa sio ai ki he kakai ʻokú ke fengāueʻaki maʻu pē mo iá. Vakai ki he lisi ʻo e kakai ʻi laló, pea fakaʻaongaʻi ha foʻi lea ʻe ua ke fakamatalaʻi ʻaki hoʻo vakai ki he tokotaha takitaha.

Ko ha mātuʻa

Ko ha tokoua/tuongaʻane/tuofefine

Ko ha faiako

Ko ha kaungāmeʻa

Ko Koe pē

ʻE lava ke tokoniʻi kitautolu ʻe he ngaahi potufolofola mo e ngaahi lea kehe ʻa e kau palōfitá ke mahino lelei ange kiate kitautolu ʻa e founga ʻoku vakai ai ʻa e Tamai Hēvaní mo e Fakamoʻuí ki he tokotaha takitaha. Lau ʻa e 1 Samiuela 16:7 , Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:10–13 , pea mo e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Jeffrey R. Holland ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá .

ʻĪmisi
Official Portrait of Elder Jeffrey R. Holland. Photographed January 2018.

ʻOku pehē ʻe ha Tamai ʻofa kiate kitautolu takitaha, “Haʻu ʻo hangē ko kimoutolú,” ka naʻá Ne toe tānaki mai,”ʻOua te ke palani ke nofo ʻo hangē ko koé.” ʻOku tau malimali mo manatuʻi ʻoku finangalo ʻa e ʻOtuá ke ngaohi kitautolu ʻo lahi ange ʻi he meʻa ʻoku tau fakakaukau te tau lavá.

(Jeffrey R. Holland, “Ngaahi Hiva ʻoku Hivaʻi mo ʻIkai Hivaʻí,” Ensign pe Liahona, Mē 2017, 51)

Makatuʻunga ʻi he meʻa kuó ke akó, toe foki ki he lisi ʻo e kakaí pea fakaʻaongaʻi he taimí ni ha foʻi lea ʻe ua ke fakamatalaʻi ʻaki kinautolu takitaha ʻi he vakai ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi kiate kinautolú.

  • Ko e hā te ke lava ʻo fai ke ke vakai ai ki he kakaí ʻi he founga ʻoku vakai ai ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí?

  • Ko e hā ʻe lava ke faingataʻa ai ke sio maʻu pē ki he niʻihi kehé ʻi he founga ʻoku ʻafioʻi ai kinautolu ʻe he Fakamoʻuí?

  • Ko e hā ʻoku ʻaonga ai ke tau feinga ke vakai ki he niʻihi kehé ʻi he foungá ni?

Naʻa mo e taimi kuo liliu ai ha taha ʻaki ʻene fili ke muimui ʻia Sīsū Kalaisí, ʻoku faʻa faingataʻa he taimi ʻe niʻihi ke tui kuo nau liliu moʻoni. Naʻe faingataʻa ki ha kakai ʻe niʻihi ke nau tui ʻi he taimi naʻe ʻalu ai ʻa Saula mei hono fakatangaʻi e kau Kalisitiané ke hoko ko ha ākonga tonu ʻa Sīsū Kalaisí.

Lau ʻa e Ngāue 9:20–22, 26–27 , ʻo kumi ki he tali ʻa e kakaí kia Saula ʻi he taimi naʻá ne malanga ʻaki ai ʻa e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí.

  • Ko e hā naʻá ke fakatokangaʻi fekauʻaki mo e meʻa naʻe fai ʻe he kakaí?

  • Ko e hā te ke lava ʻo ako meia Pānepasa ʻi he sīpinga ko ʻení?

Lekooti ʻa e meʻa ʻokú ke fie fai pe manatuʻí koeʻuhí ko hoʻo ako he ʻaho ní. ʻE lava ke kau heni ʻa e ngaahi meʻa te ke fai ke lelei ange hoʻo vakai ki he niʻihi kehé ʻo hangē ko e ʻafio mai ʻa e ʻEikí kiate kinautolú.

Fakamoʻoni ki he mālohi ʻo Sīsū Kalaisí ke tokoniʻi kitautolu mo e niʻihi kehé ke liliu. Fakaafeʻi e kau akó ke nau vakai kiate kinautolu mo e niʻihi kehé ʻi he founga ʻoku ʻafio mai ai e Fakamoʻuí kiate kitautolú.

Fakamatala Fakamahinó mo e Puipuituʻá

Ngāue 9:15–17 . ʻE fakatupulaki fēfē ʻetau loto fakatōkilaló ʻi heʻetau vakai kiate kitautolu mo e niʻihi kehé ʻi he founga ʻoku ʻafioʻi ʻe he Tamai Hēvaní?

Naʻe vahevahe ʻe Eletā Dale G. Renlund ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá (Quorum of the Twelve Apostles) ʻa e talanoa ko ʻení ke tokoni ki hono tali ʻo e fehuʻi ko ʻení:

ʻĪmisi
Official portrait of Elder Dale G. Renlund of the Quorum of the Twelve Apostles, January 2016.

Naʻe ui ʻi he ngaahi taʻu kuo hilí ha talavou lelei ko Kētisi ke ngāue fakafaifekau. Ko e faʻahinga faifekau ʻeni ʻoku lotua ʻe he palesiteni fakamisiona kotoa pē. Naʻá ne tokanga mo ngāue mālohi. Naʻe vahe ia ʻi ha taimi ʻe taha ke hoa mo ha faifekau naʻe ʻikai anga fakapotopoto, ʻikai ke poto he feohí, pea ʻikai fuʻu vēkeveke ke fai e ngāué.

Lolotonga haʻa na ʻaka pasikala ʻi ha ʻaho ʻe taha, ne fakatokangaʻi mai ʻe Kētisi ia kuo hifo hono hoá ʻo taki e pasikalá. Naʻe fakahā fakalongolongo pē ʻe Kētesi hono faingataʻaʻiá ki he ʻOtuá; ko ha meʻa faingataʻa ke nofo mo ha hoa kuo pau ke fakakounaʻi kae toki lava ʻo fai ha meʻa. Taimi nounou pē mei ai, kuo maʻu ʻe Kētisi ha ongo mālohi, ʻo hangē ʻoku folofola ange ki ai e ʻOtuá ʻo pehē, “ʻOkú ke ʻiloʻi Kētisi, ʻi heʻeku vakai kiate kimouá, ʻoku ʻikai ke mo faikehekehe kimoua.”

(Dale G. Renlund, “Kāingalotu ʻOua Naʻa Tuku e Feingá,” Ensign pe Liahona, Mē 2015, 58)

Ngāue 9:26–27 . Te u tokoni fēfē ki ha taha ʻoku fie liliu?

Naʻe fakamatala ‘a ʻEletā Jeffrey R. Holland ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

ʻĪmisi
Official Portrait of Elder Jeffrey R. Holland. Photographed January 2018.

Tuku e kakaí ke nau fakatomala. Tuku ke tupulaki ʻa e kakaí. Tui ʻe lava ke liliu mo fakalakalaka ʻa e kakaí. Ko e tuí ia? ʻIo! Ko e ʻamanaki leleí ia? ʻIo! Ko e ʻofa haohaoa ia ʻa Kalaisí? ʻIo! Ko hono aofangatukú, ko e ʻofa haohaoá ia, ʻa e ʻofa haohaoa ʻa Kalaisí. Kapau kuo tanu ha meʻa ʻi he kuo hilí, tuku ai pē ia ke kei tanu. Tuku hoʻo toutou foki mo hoʻo meʻangāué ke toe keli haké, takaiʻi pea liʻaki ia ki ha taha, mo pehē, “Hei! ʻOkú ke manatuʻi ʻeni?” Tau!

Mateʻi mai pe naʻe hā? Ka, ʻokú ke ʻilo? Mahalo ʻe iku ia ki hano toe keli hake ha momoʻi meʻa palakū ʻi ho ʻapi ne ʻosi tanú, ʻi ha tali peheni, “ʻIo, ʻoku ou manatuʻi. ʻOkú ke manatuʻi ʻeni?” Tau!

Pea ʻe ʻikai hano taimi, ʻe foki mai ʻa e taha kotoa pē mei he tau-tolo ʻuli, pelepela, loto mamahi, mo e loto uesia ko iá, he ko e meʻa ʻoku kole ki ai ʻetau Tamai Hēvaní ko e maʻa mo e manavaʻofa mo e fiefia pea mo e fakamoʻui.

ʻOku ʻikai totonu ke toe nofo ʻi he tōʻonga moʻui ʻo e kuohilí, ʻo kau ai ʻa e ngaahi fehalaaki he kuohilí! ‘Oku ‘ikai ko e ongoongolelei ia ʻo Sīsū Kalaisí.

(Jeffrey R. Holland, “’Oku teʻeki hoko Mai ‘a e Lelei Taha,” Ensign, Sanuali. 2010, 26–27)

‘Ekitivitī Ako Tānaki

Ko e ngaahi lea ʻoku tau fakaʻaongaʻi ke fakamatalaʻi ʻaki kitautolú

Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukauloto ki haʻanau fuofua feʻiloaki nounou mo ha taha. Kole ange ke nau fakakaukau ki ha foʻi lea ʻe ua ʻe ala fakaʻaongaʻi ʻe he tokotahá ni ke fakamatalaʻi ʻaki kinautolu. Kole ange leva ki he kau akó ke nau fakakaukau ki he ngaahi lea ʻe fakaʻaongaʻi ʻe he kakai ʻoku nau ʻiloʻi lelei kinautolú, pea iku pē ʻo fakaʻaongaʻi ʻe Sīsū Kalaisi. Fakaafeʻi e kau akó ke nau aleaʻi e fehuʻi ko ʻení: ʻE kehe fēfē nai e māmaní kapau ne tau vakai ki he founga ʻoku ʻafio mai ai e Fakamoʻuí kiate kitautolú?

Paaki