Seminelí
Mātiu 20:1–16


Mātiu 20:1–16

Ko e Talanoa Fakatātā ʻo e Kau Ngāue ʻi he Ngoue Vainé

ʻĪmisi
Men and women working in a vineyard picking grapes. Outtakes include the Lord of the vineyard, hiring workers to work in the vineyard, people picking grapes, being paid for their labors and also some pictures of the surrounding countryside/landscape and people working on the film

Naʻe fehuʻi ʻe Pita, “Vakai kuo mau siʻaki ʻa e meʻa kotoa pē, ʻo muimui ʻiate koe; ko e hā te mau maʻu aí?” (Mātiu 19:27). Na’e tali ‘a e Fakamoʻuí ‘aki ‘ene ‘oatu ‘a e talanoa fakatātā ʻo e kau ngāue ʻi he ngoue vainé. ʻOku akoʻi ʻe he talanoa fakatātā ko ʻení ko kinautolu kotoa pē ʻoku fili ke fakatapui ʻenau moʻuí kiate Iá te nau maʻu ʻa e pale kuo talaʻofa maí, ʻo tatau ai pē pe ko e fē taimi naʻa nau kamata ai ke ʻaʻeva ʻi he hala ʻo e fuakavá. ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻe he lēsoni ko ʻení ke ke ongoʻi ʻa e ʻamanaki lelei te ke maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ʻoku foaki atu ʻe Sīsū Kalaisi ʻo fakafou ʻi Heʻene Fakaleleí.

Fakakaukauloto ki he ngaahi potufolofola faingataʻá. ʻE lava ke mahino lelei ange ki he kau akó ha ngaahi potufolofola faingataʻa ʻe niʻihi kapau te nau lava ʻo fakatātaaʻi pe fakakaukauloto ki ai ʻi ha founga kehe. ʻE lava ke tokoni hono fai iá ki he kau akó ke nau ngāue kakato ange ki he ngaahi meʻa naʻe hokó, kakaí, mo e ngaahi fakaikiiki ʻi he folofolá.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke nau faʻu ha lisi ʻo e ngaahi tāpuaki kuo nau maʻu mei he ʻEikí koeʻuhí kuo akoʻi kiate kinautolu ʻa e ongoongoleleí ʻi heʻenau kei siʻí. Ko e founga ʻe tahá, te nau lava ʻo faʻu ha lisi ʻo ha ngaahi faingamālie ʻe ala mole mei he kakaí kapau he ʻikai akoʻi kiate kinautolu ʻa e ongoongoleleí kae ʻoua kuo aʻu ki he konga kimui ʻo ʻenau moʻuí. Kole ki he kau akó ke nau fakakaukau ki he meʻa te nau lava ʻo ako mei he lisi naʻa nau faʻú.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻE Ala Fakahokó

Fakakaukau ke fakaʻaongaʻi ʻa e ʻekitivitī ko ʻení, kae ʻoua ʻe fakaʻaongaʻi ʻa e tūkunga ʻi laló, ʻo fulihi ia ki he ngaahi fiemaʻu mo e lahi ʻo e kalasi takitaha:

Fakaafeʻi ha kau ako tokosiʻi ʻoku nau loto-fiemālie ke tuʻu ʻo puke ʻenau folofolá pe ko ha tohi ʻe taha ʻaki honau ongo nimá pea fakamafao honau nimá ʻi muʻa ʻiate kinautolu ʻi ha miniti ʻe 2. Palōmesi ange ha pale (hangē ko e fanga kiʻi foʻi lole) kapau te nau lava ʻo pukepuke ia ʻi he kotoa ʻo e miniti ʻe 2. ʻI he sekoni ʻe 30 kotoa pē, fakaafeʻi e kau ako kehé ke nau fai ʻa e meʻa tatau, kae ʻoua naʻa palōmesi ange ha faʻahinga pale pau. ʻI he sekoni ʻe 30 fakaʻosi ʻo e miniti ʻe 2, fakaafeʻi e toenga ʻo e kau akó ke nau fakahoko e meʻa tatau. ʻI he ʻosi ʻa e miniti ʻe 2, talaange ki he kau akó kotoa ke tuku honau nimá ki lalo. ʻOange ki ha taha pē naʻe kaú, ʻo kamata ʻaki ʻa e fakamuimui taha ke kau ki aí, ʻa e pale kakato naʻe talaʻofa ki he kau fuofua fakahoko ʻo e ʻekitivitií.

Fehuʻi ki he kau akó pe ko e hā ʻenau ongo fekauʻaki mo e ʻekitivitií. Kapau ʻoku lāunga ʻa e fuofua kau fakahoko ʻo e ʻekitivitií fekauʻaki mo e ʻikai ke faitatau hono fakapaleʻi kinautolú, fehuʻi ange pe ko e hā ʻoku nau ongoʻi pehē aí.

Fakakaukauloto ki he tūkunga ko ʻení:

Naʻe toki kau ʻa Malisolo ki he Siasí, fakataha mo ʻene faʻeé mo e ongo kuí. Ne ʻikai fuoloa mei ai, kuo mālōlō ʻene kuitangatá. ʻOku fifili ʻa Malisolo pe ʻe maʻu ʻe heʻene kuitangatá ʻa e ngaahi tāpuaki tatau mo ia te ne maʻú, neongo naʻá ne tali ʻa e ongoongoleleí ʻi he konga kimui ʻo ʻene moʻuí.

  • Ko e hā nai e meʻa te ke talaange kia Malisolo?

Naʻe akoʻi ʻe he Fakamoʻuí ki Heʻene kau ʻAposetoló ha talanoa fakatātā ʻoku fakahā ai ʻEne tokanga kiate kinautolu kotoa ʻoku fili ke muimui kiate Iá. ʻI he lēsoni ko ʻení, fekumi ki he angi ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi hoʻo fekumi ki he ngaahi moʻoni ʻe tokoni ke mahino lelei ange kiate koe ʻa e ngaahi finangalo ʻo e Fakamoʻuí maʻatautolú.

Ko e kau ngāue ʻi he ngoue vainé

Fakakaukau ke faʻu ha saati ʻi he palakipoé ʻoku ʻi ai ha ngaahi feituʻu ʻatā ki he fakamatala ko ʻeni fekauʻaki mo e kulupu takitaha ʻo e kau ngāué: taimi kamatá, vāhenga kuo talaʻofá, houa ngāué, pea mo e lahi ʻo e paʻanga ne totongí. Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakakato e sātí.

ʻI hoʻo ako ʻa e talanoa fakatātā ko ʻení, ʻoku tokoni ke ke ʻilo ko e ʻaho ngāue angamaheni ʻi he taimi ʻo e Fuakava Foʻoú naʻe meimei houa ʻe 12, ʻo kamata hengihengia ʻaupito he pongipongí pea fakaʻosiʻosi ʻi he efiafí. ʻOku ʻuhinga ʻa e foʻi lea sēnití ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ki ha tenali, ko e koini Loma ia ne faʻa fakaʻaongaʻi ke totongi ʻaki ha taha ngāue ʻi ha ʻaho ngāue kakato.

Lau ʻa e Mātiu 20:1–7, ʻo kumi ki he founga naʻe unga ai ʻe he ʻeiki ʻo e ngoue vainé ʻa e kau ngāué. 

Naʻe fakamatala ʻe ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

ʻĪmisi
Official Portrait of Elder Jeffrey R. Holland. Photographed January 2018.

ʻI he kuonga ʻo e Fakamoʻuí, naʻe ʻikai ha toe meʻa ke fai ʻe he tangata angamahení ke tauhi ʻaki hono fāmilí ka ko e meʻa pē ko ia naʻá ne ngāueʻi he ʻaho ko iá. Kapau naʻe ʻikai ke ke ngāue, ngoue, toutai pe fakamāketi, mahalo he ʻikai ke ke kai.

(Jeffrey R. Holland, “Ko e Kau Ngāue ʻi he Ngoue Vainé,” Ensign pe Liahona, Mē 2012, 31)

Tokoni ke ʻanalaiso ʻe he kau akó ʻa e talanoa fakatātaá mei he ngaahi fakakaukau kehekehe ʻo e kulupu takitaha ʻo e kau ngāué.

  • ʻOkú ke pehē ko hai ʻoku fakafofongaʻi ʻe he ʻeiki ʻo e ngoue vainé mo e kau ngāué?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā e ongo naʻá ke mei maʻu ʻi he hoko ko e taha ʻo e kau fuofua ngāue naʻe fakangāueʻi ki he ʻaho ko iá?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā e ngaahi fakakaukau mo e ongo naʻe maʻu ʻe he kau ngāue naʻe tatali ke fakangāueʻí ʻi he fakaʻau ke ʻosi ʻa e ʻahó?

Lau ʻa e Mātiu 20:8–16, ʻo kumi ki he founga naʻe ʻosi ai ʻa e ʻahó ki he kau ngāue kotoa pē. 

Mahalo ʻe tokoni ke ʻiloʻi ʻe lava ke fakataipe ʻe hono fakangāueʻi ʻe he ʻeiki ʻo e ngoue vainé ʻi he talanoa fakatātā ko ʻení ʻa e fakahoko ha fuakava mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi. ʻE lava ke fakataipe ʻe he vahé ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo e moʻui taʻengatá.

ʻEke ha niʻihi pe kotoa ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení (pe ko ha ngaahi fehuʻi kehe) ke tokoni ke ʻilo ʻe he kau akó ʻa e ngaahi ʻulungaanga faka-ʻOtua naʻe fakahā ʻe he ʻeiki ʻo e ngoue vainé.

  • Te ke ongoʻi fēfē nai ki he ʻeiki ʻo e ngoue vainé kapau ko koe ʻa e taha ʻo e kau fuofua niʻihi ne fakangāueʻí? taha ʻo e kau ngāue fakaʻosí?

  • Ko e hā ha ngaahi founga naʻe fakahā ai ʻe he ʻeiki ʻo e ngoue vainé ʻa e ʻofa mo e tokanga ki he kau ngāue kotoa pē?

  • ʻI he taimi ʻoku mahino ai kiate koe ʻe lava ke fakafofongaʻi ʻe he ʻeiki ʻo e ngoue vainé ʻa e Tamai Hēvaní pe ko Sīsū Kalaisi, ko e hā ha ngaahi ʻulungaanga faka-ʻOtua ʻokú ke mamata ki ai ʻiate ia?

  • Ko e hā ha ngaahi lēsoni te ke lava ‘o ako mei he talanoa fakatātā ko ʻení?

Ko e ʻaloʻofa ʻa e ʻEikí

Naʻe vahevahe ʻe ʻEletā Sefilī R. Hōlani ha ngaahi moʻoni mahuʻinga te tau lava ʻo ako fekauʻaki mo e ʻEikí mei he talanoa fakatātā ko ʻení. Mahalo te ke fie mamata ʻi he vitiō “Ko e Kau Ngāue ‘i he Ngoue Vainé,” ʻoku maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org, mei he taimi 10:02 ki he 11:42 pe lau ʻa e fakamatala ko ʻení.

ʻĪmisi
Official Portrait of Elder Jeffrey R. Holland. Photographed January 2018.

Ko e talanoa fakatātā ko ʻení—hangē ko e ngaahi talanoa fakatātā kotoa pē—ʻoku ʻikai fekauʻaki moʻoni ia mo e kau ngāué pe ko e vahé, ʻo tatau pē mo e ngaahi talanoa fakatātā kehe fekauʻaki mo e fanga sipí mo e kosí. Ko ha talanoa ʻeni ʻoku fekauʻaki mo e lelei ʻa e ʻOtuá, ʻEne kātakí mo ʻEne faʻa fakamolemolé pea mo e Fakalelei ʻa e ʻEiki ko Sīsū Kalaisí. Ko ha talanoa ia fekauʻaki mo e foaki ʻofá pea mo e manavaʻofá. Ko ha talanoa ia fekauʻaki mo e ʻaloʻofá. ʻOkú ne fakamamafaʻi ʻe ia ʻa e fakakaukau ne u fanongo ai ʻi he ngaahi taʻu lahi kuohilí, ʻo pehē ko e meʻa ʻoku hōifua taha ai e ʻOtuá Heʻene hoko ko e ʻOtuá, ko e fiefia ko ia ʻoku maʻu Heʻene mohu ʻaloʻofá, tautautefito kiate kinautolu ne ʻikai ke nau ʻamanaki ki aí mo nau faʻa ongoʻi naʻe ʻikai totonu ke nau maʻu iá.

ʻOku ʻikai ke u ʻiloʻi pe ko hai he haʻofanga tokolahi ko ʻení ʻe fie maʻu ke fanongo ki he pōpoaki ʻo e faʻa fakamolemolé ʻoku ʻi he talanoa fakatātā ko ʻení, ka neongo pe ko e hā ʻene ngali tōmui kiate koé, neongo pe ko e hā e ngaahi faingamālie kuo ngali mole meiate koé pe ko e lahi e ngaahi fehalaaki kuó ke faí pe talēniti ʻokú ke pehē ʻoku ʻikai ke ke maʻú pe ko hoʻo pehē neongo ʻene mamaʻo hoʻo fonongá mei ʻapi mo e fāmilí mo e ʻOtuá, ka ʻoku ou fakamoʻoni atu, kuo teʻeki ai ke ke aʻu koe ki ha tuʻunga he ʻikai taʻelava ke aʻu atu ki ai e ʻofa ʻa e ʻOtuá. He ʻikai malava ke taʻeaʻu atu kiate koe e maama taʻefakangatangata ia ʻo e Fakalelei ʻa Kalaisí.

(Jeffrey R. Holland, “Ko e Kau Ngāue ʻi he Ngoue Vainé,” Ensign pe Liahona, Mē 2012, 32–33)

  • Fakakaukau ki he meʻa naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Hōlani kuó ke ʻosi ʻilo ʻoku moʻoni fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi. ʻOkú ke ʻilo fēfē ʻoku moʻoni ia?

  • Ko e hā ha toe ngaahi fakakaukau pe ongo ʻokú ke maʻu fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi koeʻuhí ko e meʻa naʻá ke ako he ʻaho ní?

  • ʻE tākiekina fēfē ʻe he meʻa kuó ke akó hoʻo moʻui fakaʻahó?

Fakamoʻoni ki he ʻaloʻofa ʻa Sīsū Kalaisí mo ʻEne finangalo ke tāpuakiʻi ʻa kinautolu kotoa pē ʻoku haʻu kiate Iá. Fakakaukau ke vahevahe ha aʻusia fakafoʻituitui pe kole ki he kau akó ke vahevahe ʻi he founga totonu ʻa e founga kuo nau ongoʻi ai ʻEne ʻaloʻofá.

Fakamatala Fakamahinó mo e Puipuituʻá

Ko e hā e taumuʻa ʻo e ngāue ʻi he ngoue vaine ʻa e ʻEikí?

Naʻe akonaki ʻe Palesiteni Tāleni H. ʻOakesi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí ‘o pehē:

ʻĪmisi
Official Portrait of President Dallin H. Oaks taken March 2018.

Ko e pale ʻa e ʻEikí ʻi he Fakamaau Fakaʻosí ʻe ʻikai makatuʻunga ia ʻi he fuoloa ʻo ʻetau ngāue ʻi Heʻene ngoue vainé. ʻOku ʻikai maʻu hotau pale fakalangí ʻi hono taimiʻi ʻetau ngāué. Ko e meʻa ʻoku mahuʻingá ko hono ʻai kitautolu ʻe heʻetau ngaahi ngāue ʻi he ngāueʻanga ʻa e ʻEikí ke tau aʻusia ha meʻa. ʻE fie maʻu ʻe he meʻá ni ha taimi lahi ange ki ha niʻihi ʻo kitautolu, ʻo kehe ia mo e niʻihi kehé. Ko e meʻa ʻoku mahuʻinga ʻi he ngataʻangá ko e meʻa ko ia kuo tau aʻusia ʻi heʻetau ngaahi ngāué.

(Dallin H. Oaks, “The Challenge to Become,” Ensign, Nov. 2000, 34)

Naʻe akoʻi mai ʻe ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ‘o pehē:

ʻĪmisi
Official Portrait of Elder Jeffrey R. Holland. Photographed January 2018.

ʻOku ou fakamoʻoni atu ki he mālohi fakafoʻou ʻo e ʻofa ʻa e ʻOtuá pea mo e mana ʻo ʻEne ʻaloʻofá. Ko e meʻa pē ʻokú Ne tokanga ki aí, ko e tui ko ia ʻokú ke maʻú, kae ʻikai ko e taimi naʻá ke maʻu aí.

Ko ia kapau kuó ke fai ha ngaahi fuakava, tauhi ia. Kapau kuo teʻeki ai, fai leva ia. Kapau kuó ke fai ia ka kuó ke maumauʻi ia, fakatomala pea fakaleleiʻi leva ia. ʻOku ʻikai ʻaupito tōmui ia he taimi ʻoku kei pehē ai ʻe he ʻEiki ʻo e ngoue vainé ʻoku kei taimi peé. ʻOua ʻe fakatoloi. ʻOku mei ʻosi e ʻahó.

(Jeffrey R. Holland, “Ko e Kau Ngāue ʻi he Ngoue Vainé,” Ensign pe Liahona, Mē 2012, 33)

Ngaahi ʻEkitivitī Fakalahi ki he Akó

Lea ʻa ʻEletā Hōlani “Ko e Kau Ngāue ʻi he Ngoue Vainé”

Fakatatau mo e ngaahi fiemaʻu ʻa e kau akó, ʻe lava ke fakaʻaongaʻi ʻa e lea ʻa ʻEletā Hōlaní “Ko e Kau Ngāue ʻi he Ngoue Vainé” (Ensign pe Liahona, Mē 2012, 31–33) ke akoʻi ʻo fekauʻaki mo ʻeni:

  • ko hono ikunaʻi ʻo e meheká mo e loto-koví (vakai, palakalafi 2–8 ʻo ʻene leá pe taimi 0:23–7:08 ʻo e vitioó)

  • ko ʻetau fakangaloki ʻa e ngaahi mamahi ʻo e kuohilí pea laka ki muʻa ʻi he tuí (vakai, palakalafi 9–11 pe taimi 7:08–9:57)

Luke 18:1–8, 35–43 . Ko e talanoa fakatātā ʻo e fakamaau taʻe-angatonú mo hono fakamoʻui ʻo ha tokotaha kolekole naʻe kuí

ʻE lava ke akoʻi fakataha pe mavahevahe ʻa e ongo fakamatala ko ʻení. ʻOkú na fakatou fakatātā ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ia kapau ʻoku tau fakamātoato mo vilitaki ʻi heʻetau lotu fakaʻaho ki he Tamai Hēvaní pea ʻi heʻetau ngāue ʻaki e tui kia Sīsū Kalaisí, te tau lava ʻo maʻu ʻEna ʻaloʻofá.

ʻI he talanoa fakatātā ʻo e fakamaau taʻe-angatonú (vakai, Luke 18:1–8), naʻe fili ha fakamaau naʻe ʻikai ke ne tokanga ki ha uitou pau ke tokoni kiate ia koeʻuhí naʻá ne helaʻia ʻi heʻene kolé. Naʻe akoʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻa e talanoa fakatātā ko ʻení ke fakamamafaʻi ko e moʻoni ʻe fanongo mo tali ʻe he ʻOtuá “ʻa ʻene kakai fili ʻoʻoná, ʻa ia ʻoku kalanga ʻi he ʻaho mo e pō kiate ia” ( Luke 18:7).

ʻOku fakahā fēfē ʻa e foʻi moʻoni tatau ko ʻení ʻi he moʻui ʻa ha tokotaha kolekole naʻe kuí ʻa ia naʻá ne kaila ki he tokoni ʻa e ʻEikí? (vakai, Luke 18:35–43).

  • Ko e hā ha ngaahi founga ʻe lava ke tokoniʻi ai koe ʻi hoʻo moʻui fakaʻahó ʻi hono moʻui ʻaki e tefitoʻi moʻoni ko ʻení?

  • Kuo fakahā fēfē ʻe he Tamai Hēvaní ʻEne vēkeveke ke tali koé, naʻa mo e taimi ʻoku ʻikai maʻu ai e ngaahi tali ko iá ʻi he taimi pe founga ʻoku tau ʻamanaki ʻe haʻu aí?

Paaki