Seminelí
Mātiu 5:13–16


Mātiu 5:13–16

“Ko e Maama ʻo Māmaní ʻa Kimoutolu”

ʻĪmisi
Teʻelango ʻoku ulo ʻi he fakapoʻulí.

Ko hai kuó ne hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga lelei ʻo e moʻui angatonú kiate koe? Kuo ʻomi fēfē nai koe ʻe heʻenau tā-sīpingá ke ke ofi ange ai ki he ʻOtuá? Hili hono akoʻi e ngaahi monūʻiá, ʻa ia ʻoku tokoni ke mahino kiate kitautolu ʻa e natula mo e ʻulungaanga ʻo e ʻOtuá, naʻe akoʻi ʻe Sīsū Kalaisi ʻe lava ʻe heʻetau ngaahi sīpinga māʻoniʻoní ʻo faitāpuekina e niʻihi kehé. ʻOku fakataumuʻa ʻa e lēsoni ko ʻení ke tokoniʻi koe ke ke fakaʻaongaʻi ʻa e moʻoni ko ʻení pea vakaiʻi hoʻo ngaahi ngāué mo e tōʻongá ke fakahaaʻi lelei ange ai ʻa e maama ʻo Sīsū Kalaisí.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukau ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Ko hai ʻi hoʻo moʻuí ʻokú ne hoko ko ha sīpinga ia ʻo e moʻui faka-Kalaisí ʻi he leá mo e ngāué?

  • Ko e hā ʻoku nau fakahokó ke fakahaaʻi ai ʻa e maama mo e ʻofa ʻa e ʻOtuá?

  • ʻOku liliu fēfē nai koe mo e niʻihi kehé ʻe heʻenau ngaahi tōʻongá?

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Māsima ʻo e māmaní

Naʻe faʻa fakaʻaongaʻi ʻe he Fakamoʻuí ha ngaahi fakafehoanaki pe ngaahi lea heliaki ke akoʻi ʻaki ha ngaahi fakakaukau faingofua ʻoku ʻi ai honau ngaahi ʻuhinga loloto. ʻI hoʻo ako ʻa e lēsoni ko ʻení, fakakaukau ki he founga ʻe lava ke tokoniʻi ai koe ʻe he ngaahi meʻa naʻe folofola ki ai ʻa Sīsuú ke mahino ʻa e meʻa naʻá Ne akoʻí.

Kapau ʻe lava, ʻomi ki he kalasí ha māsima mo ha ngaahi meʻakai kehekehe hangē ko e fuaʻiʻakaú, vesitapoló, kakanoʻi manú, pe sīsí, ʻo tongitongi kotoa ki ha fanga kiʻi kongokonga iiki. (Kapau ʻoku ʻikai lava, ka ke fehuʻi ange pe kuo ʻi ai nai ha taimi ʻe kai ai ʻe he kau akó ha meʻakai naʻe totonu ke ʻi ai ha māsima ka naʻe ʻikai.) Fakaafeʻi e kau akó ke nau ʻahiʻahiʻi ʻa e ngaahi meʻakai kehekehé ʻo afuhi mo ʻikai afuhi ki ai ha meʻi māsima.

Lau ʻa e Mātiu 5:13, ʻo kumi ki he founga naʻe fakamatalaʻi ʻaki ʻe Sīsū Kalaisi ʻEne kau ākongá.

  • Makehe mei hono fakaʻaongaʻi ke fakatupulaki e ifo ʻo ʻetau meʻakaí, ko e hā mo ha toe meʻa ʻe lava ke fakaʻaongaʻi ki ai e māsimá?

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e palakalafi ko ʻení mei he Haʻu, ʻo Muimui ‘Iate Aú.

Kuo lauikuonga hono fakaʻaongaʻi e māsimá ke fakatolonga, fakaifo, mo fakamaʻá. Naʻe ʻi ai foki mo hano ʻuhinga fakalotu ʻo e māsimá ki he kakai ʻIsilelí. … ʻI he taimi ʻoku mole ai mei he māsimá hono koná, ʻoku maumau pe “ʻoku ʻikai ʻaonga ia” ( Mātiu 5:13). ʻOku hoko ʻeni ʻi he taimi ʻoku tuifio pe ʻuliʻi ai ia ʻe he ngaahi meʻa kehé.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā naʻe fakafehoanaki ai ʻe he Fakamoʻuí ʻEne kau ākongá ki he māsimá ʻi Heʻene akoʻi kinautolú?

  • Ko e hā ha ngaahi meʻa pau te nau lava ʻo fakaʻuliʻi fakalaumālie kitautolu?

Fakaʻaongaʻi ha kiʻi taimi ke ke fakalaulauloto ai ʻi ho lotó ki he founga te ke tokoni ai ʻi hoʻo hoko ko e māsima ʻo e māmaní, ke ʻomi ʻa e lelei tahá ʻiate kinautolu ʻoku mou feohí. Fakakaukau foki ki he ngaahi ʻahiʻahi ʻokú ke fehangahangai mo iá mo e founga te ke lava ai ʻo tauhi koe ke ke maʻá. Kapau kuó ke fakangofua ha ngaahi meʻa taʻemaʻa ki hoʻo moʻuí, ʻe lava ke toʻo kinautolu ʻo fakafou ʻi he meʻaʻofa ʻo e fakatomalá ʻa ia ʻoku lava ke maʻu ʻia Sīsū Kalaisí.

Maama ‘o Māmaní

Lau ʻa e Mātiu 5:14–16, ʻo kumi ki he meʻa ʻoku ʻamanaki mai ki ai ʻa Sīsū Kalaisi meiate kitautolu ko ʻEne kau ākongá.

  • Ko e hā ha tefitoʻi moʻoni ʻo e moʻoní te ke lava ʻo maʻu mei he Mātiu 5:14–16 ?

Mahalo naʻá ke ʻilo mei he Mātiu 5:14–16 ha tefitoʻi moʻoni hangē ko ʻení: ʻE lava ke poupouʻi ʻe heʻetau sīpinga māʻoniʻoní ʻa e niʻihi kehé ke fakalāngilangiʻi ʻa e Tamai Hēvaní.

  • ʻOkú ke pehē ʻoku ʻuhinga ki he hā ke fakalāngilangiʻi ʻa e Tamai Hēvaní?

ʻI he taimi naʻe ʻi he kau Nīfaí ai ʻa e Fakamoʻui kuo toetuʻú, naʻá Ne akoʻi lahi ange kiate kinautolu ʻa e maama ʻoku totonu ke hiki hake ʻe Heʻene kau ākongá. Fakakaukau ke fakafekauʻaki pe fakafehokotaki ʻa e Mātiu 5:14–16 ki he 3 Nīfai 18:24–25 (vakai, Mātiu 5:16, ).

Lau ʻa e 3 Nīfai 18:24–25, ʻo kumi ʻa e maama ʻoku totonu ke hiki hake ʻe he kau ākonga moʻoní.

Fakaʻaliʻali ki he kau akó ha sioʻata. Kapau ʻoku ʻi ai ha huelo ʻo e laʻaá ʻi he lokí, feinga ke maʻu e huelo ʻo e laʻaá ʻi he sioʻatá pea huluʻi ia ʻi he lokí. Kapau ʻoku ʻikai ke ʻi ai ha huelo ʻo e laʻaá, fakaʻaliʻali ki ha niʻihi ʻo e kau akó honau ʻatá pea fehuʻi ange pe ʻoku ʻata lelei fēfē ʻenau sio ki aí. Peá ke fakaʻaongaʻi leva ha peni maaka ʻoku lava ke tamateʻí ke valivali ʻi he sioʻatá. Toe feinga ke huluʻi ʻa e huelo ʻo e laʻaá ʻi he lokí pe fehuʻi ki he kau akó pe ʻoku lelei fēfē ʻenau sio ki honau ʻatá ʻi he taimí ni ʻi hono fakapuliki ʻa e sioʻatá.

Fehuʻi ki he kau akó pe ko e hā te nau lava ʻo ako fekauʻaki mo hono fakaulo atu e maama ʻo Kalaisí mei he fakatātā ko ʻení.

Ko Sīsū Kalaisi ʻa e Maama moʻoni ʻo e Māmaní, pea ʻi heʻetau muimui ʻiate Ia mo hoko ʻo hangē ange ko Iá, ʻoku tau fakaulo atu ʻa e maama ʻokú Ne foaki maí. (Vakai, Sione 1:4, 9 ; 8:12 ; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 50:24 ; 93:2 .)

Fakataipe naʻe fakaʻaongaʻi ʻe he Fakamoʻuí

ʻE lava ke tokoni atu e ngaahi fehuʻi ko ʻení ke ke fakakaukau lahi ange ki he fakataipe naʻe fakaʻaongaʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻi he Mātiu 5:14–16 .

Tuku ke aleaʻi ʻe he kau akó ʻa e ngaahi lea heliaki kehekehé. ʻE lava ke fakahoko ʻeni ʻi ha ngaahi founga kehekehe: fakakalasi, ʻi ha fanga kiʻi kulupu iiki, pe ʻi he ako fakafoʻituituí.

Ko ha kolo ʻi ha tafungofunga:

ʻĪmisi
Kolo ʻi ha tafungofunga
  • ʻE lava fēfē nai ke faingataʻa hano fakapuliki ʻa e muimui ʻia Sīsū Kalaisí, ʻo hangē ko ha kolo ʻi ha tafungofungá?

  • ʻI he kuonga muʻá, naʻe langa ʻa e ngaahi koló ʻi he funga moʻungá ke maluʻi kinautolu mei ha ngaahi ʻohofi ʻe ala hokó. ʻE lava fēfē nai ʻe hono moʻui ʻaki loto-toʻa ʻa e ongoongoleleí ʻo ʻomi ha maluʻi mei he ngaahi ivi tākiekina koví?

  • Ko e hā ʻoku akoʻi atu ʻe he lea heliaki ko ʻení fekauʻaki mo e founga ʻoku ʻamanaki mai ʻa e Fakamoʻuí ke mou moʻui ʻakí, ʻi hoʻomou hoko ko ʻEne kau ākongá?

Ko ha foʻi teʻelango:

ʻĪmisi
Ko ha foʻi teʻelango ʻoku ulo.
  • Te ke lava fēfē nai ʻo hangē ko ha foʻi teʻelango ʻi ha loki fakapoʻuli pea fakaulo atu ʻa e maama ʻa e Fakamoʻuí ki he kakai kotoa pē?

  • Ko e hā ha meʻa te ne fakatupu ke fufuuʻi ʻe ha kakai ʻe niʻihi ʻi ha lalo kato (puha) ʻa e maama ʻoku foaki ange ʻe he ʻOtuá kiate kinautolú?

  • Ko e hā ʻoku akoʻi atu ʻe he lea heliaki ko ʻení fekauʻaki mo e founga ʻoku ʻamanaki mai ʻa e Fakamoʻuí ke ke mouʻi ʻakí, ʻi hoʻo hoko ko ʻEne ākongá?

Lau ʻa e fakamatala ko ʻeni meia Palesiteni Tieta F. ʻUkitofá, ʻi heʻene hoko kimuʻa ko ha mēmipa ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí, ʻo kumi e meʻa te ke lava ʻo ako fekauʻaki mo e maama ʻo Sīsū Kalaisí.

ʻĪmisi
Tā fakaʻofisiale ʻo ʻEletā Tieta F. ʻUkitofa ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, 2006. Uiuiʻi ko e Tokoni Ua ʻi he Kau Palesitenisī ʻUluakí, ʻaho 3 ʻo Fēpueli 2008. Tā fakaʻofisiale ʻi he 2008 ʻo fetongi e tā naʻe faitaaʻi ʻi he 2004.

Ko e taimi kotoa pē ʻoku fakatafoki ai ho lotó ki he ʻOtuá ʻi he lotu loto-fakatōkilaló, ʻokú ke aʻusia ai ʻEne māmá. Ko e taimi kotoa pē ʻokú ke fekumi ai ki Heʻene folofolá mo Hono finangaló ʻi he ngaahi folofolá, ʻoku tupulaki e ulo ngingila ʻa e māmá. Ko e taimi kotoa pē ʻokú ke fakatokangaʻi ai ha fiemaʻu tokoni ʻa ha taha peá ke feilaulauʻi hoʻo fiemālié ke fai ha tokoní, ʻokú ke fakamafola mo fakatupulaki ai ʻa e māmá. Ko e taimi kotoa pē ʻokú ke fakafisingaʻi ai ʻa e ʻahiʻahí mo fili ki he angamaʻá, fekumi pe foaki ai ha fakamolemolé, pe fakamoʻoni loto-toʻa ki he moʻoní, ʻoku hanga ʻe he māmá ʻo tuli atu ʻa e fakapoʻulí kae tohoakiʻi mai ʻa e niʻihi ʻoku fekumi foki ki he māmá mo e moʻoní.

(Dieter F. Uchtdorf, “Fataki ʻo e Maama Fakalangí,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2017, 80)

  • ʻOkú ke pehē ʻoku fekauʻaki fēfē nai ʻa e fakamatala ko ʻení mo e Mātiu 5:14–16 ?

Manatuʻi naʻe akoʻi kitautolu ʻe Sīsū ke tau hoko “ko e māsima ʻo e māmaní” mo e “maama ʻo māmaní” hili pē ʻEne akoʻi ʻa e Ngaahi Monūʻiá—ʻa e ngaahi ʻulungaanga faka-Kalaisi ʻoku tokoni ke tau hoko ʻo hangē ange ko Iá (vakai, Mātiu 5:3–12).

  • ʻOku tokoniʻi fēfē nai kitautolu ʻe heʻetau anga faka-Kalaisí ʻi heʻetau ngaahi ngāué mo e ʻulungāngá ke tau poupouʻi e niʻihi kehé ke nau ʻunuʻunu ofi ange ki he Tamai Hēvaní?

  • Ko e hā ha ngaahi meʻa te ke lava ʻo fakahoko ke hoko ai ko ha faʻifaʻitakiʻanga angatonu ʻo e Fakamoʻuí ki he niʻihi kehé?

  • Kapau naʻá ke fili ha taha ʻo e Ngaahi Monūʻiá ʻi he lēsoni kimuʻá ke ke akoako fakahoko ʻi hoʻo moʻuí, ʻe tokoni fēfē nai ʻa e ʻulungaanga ko iá ke ke hoko ai ko e māsima ʻo e māmaní pe ko ha maama ki he māmaní?

Fakamatala Fakamahinó mo e Puipuituʻá

ʻOku uesia fēfē nai ʻe heʻeku ngaahi tōʻongá hoku koná ʻi heʻeku hoko ko e māsima ʻo e māmaní?

Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Sēmisi E. Fausi (1920–2007) ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí ʻo pehē:

ʻĪmisi
Tā fakaʻofisiale fakamuimui ʻo Palesiteni James E. Faust, Tokoni Ua ʻi he Kau Palesitenisī ʻUluakí, 2001. Pekia ʻi he ʻaho 10 ʻo ʻAokosi 2007.

ʻE lava ke mole e ivi mo e mālohi ʻo e ngaahi meʻatokoni fakatupu ivi ʻokú ne tauhi kitautolu ke tau moʻui lelei fakalaumālié, ʻo kapau ʻoku ʻikai ke tau moʻui taau mo e fakahinohino fakalangi ʻoku tau fiemaʻú. … ʻOku fiemaʻu ke tau tauhi hotau ʻatamaí mo e sinó ke maʻa mei he faʻahinga founga kotoa pē ʻo e maʻunimaá mo e ʻulí. He ʻikai ke tau teitei fili ke kai ha meʻakai kuo kovi pe ʻuli. ʻI he founga tatau pē, ʻoku totonu ke tau tokanga ke ʻoua naʻa tau lau pe mamata ʻi ha faʻahinga meʻa ʻoku ʻikai lelei. Ko e konga lahi ʻo e ʻuli fakalaumālie ʻoku haʻu ki heʻetau moʻuí, ʻoku fakafou mai ia he ʻInitanetí, ʻū vaʻinga komipiutá, ngaahi polokalama televīsoné mo e heleʻuhila ʻokú ne fakaʻaliʻali lahi mo fakatātaaʻi mahino mai e ngaahi ʻulungaanga maʻulalo taha ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá. Koeʻuhí ʻoku tau moʻui ʻi ha ʻātakai pehē, ʻoku fiemaʻu ai ke tau fakatupulaki hotau mālohinga fakalaumālié.

(James E. Faust, “Spiritual Nutrients,” Ensign or Liahona, Nov. 2006, 55)

Te u lava fēfē nai ʻo fakatupulaki ʻeku māmá?

Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Henelī B. ʻAealingi:

ʻĪmisi
Tā Fakaʻofisiale ʻo Palesiteni Henry B. Eyring naʻe faitaaʻi ʻi Māʻasi 2018.

Ko e taimi kotoa pē ʻokú ke fili ai ke moʻui ʻo hangē ko e Fakamoʻuí, ʻokú ke fakamālohia leva ai hoʻo fakamoʻoní. Te ke ʻiloʻi he taimi totonu ʻiate koe pē, ko Ia ʻa e Maama ʻo e Māmaní. Te ke ongoʻi e tupulaki ʻa e māmá ʻi hoʻo moʻuí. He ʻikai hoko noa mai ia kae ʻoua kuó ke ngāueʻi. Ka ʻe hoko mai ia ʻi he tupulaki hoʻo fakamoʻoní mo hoʻo fili ke tanumaki iá. Ko ʻeni ha talaʻofa pau mei he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá: “Ko e meʻa ko ia ʻoku mei he ʻOtuá ko e māmá ia; pea ko ia ia ʻokú ne maʻu ʻa e māmá pea fai atu ai pē ʻi he ʻOtuá, te ne maʻu ʻa e maama lahi ange; pea ʻe tupulaki ʻa e maama ko iá ʻo ngingila ange kae ʻoua ke aʻu ki he ʻaho haohaoá” [ Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 50:24]. Te ke hoko ko ha maama ki he māmaní ʻi hoʻo vahevahe hoʻo fakamoʻoní ki he niʻihi kehé. Te ke fakahaaʻi ki he niʻihi kehé ʻa e Maama ʻo Kalaisi ʻoku ʻi hoʻo moʻuí. ʻE maʻu ʻe he ʻEikí ha ngaahi founga ke aʻusia ai e maama ko iá ʻe he niʻihi ʻokú ke ʻofa aí.

(Henry B. Eyring, “Ko Ha Fakamoʻoni Moʻui,” Ensign pe Liahona, Mē 2011, 128 )

Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Tōmasi S. Monisoni:

ʻĪmisi
Tā fakaʻofisiale ʻo Palesiteni Tōmasi S. Monisoni, 2008.

Ne tau omi ki he māmaní kuo fakakoloa ʻaki kitautolu e Maama ʻo Kalaisí. ʻE ulo ʻa e maama ko iá ʻi loto ʻiate kitautolu mo huluhulu ʻa e halá ki he kakaí, ʻi heʻetau muimui he sīpinga ʻa e Fakamoʻuí mo moʻui hangē ko ia naʻá Ne fakahoko mo akoʻí.

(Thomas S. Monson, “Hoko ko ha Faʻifaʻitakiʻanga mo ha Maama,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2015, 86)

ʻEkitivitī Fakalahi ki he Akó

Tuku ke ulo atu hoʻo māmá

  Fehuʻi ki he kau akó pe te nau lava fēfē nai ʻo hoko ko ha maama ki he niʻihi kehé.

Paaki