Seminelí
Loma 8:1–17


Loma 8:1–17

“Kau Hoko Fakataha mo Kalaisi” 

ʻĪmisi
A Hispanic man gives the Savior, Jesus Christ, a hug. Christ is wearing a white robe.

ʻI ha taimi naʻe ʻikai uouangataha ai e kāingalotu ʻo e Siasí ʻi Lomá pea nau taʻefiemālie ʻi ha ngaahi kaveinga mahuʻinga lahi, naʻe tohi ʻa Paula kiate kinautolu fekauʻaki mo e founga te nau lava ai ʻo muimui ki he Laumālié ke maʻu ʻa e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí ke ikunaʻi honau natula hingá.Naʻe talaʻofa ange ʻe Paula kapau te nau fai ʻeni, te nau hoko ko e kau ʻea-hoko fakataha mo Sīsū Kalaisi ʻi he meʻa kotoa pē ʻoku maʻu ʻe he Tamai Hēvaní.ʻI hoʻo akó, feinga ke fakatupulaki hoʻo holi ke muimui ki he Laumālié mo maʻu ʻa e meʻa kotoa ʻoku maʻu ʻe he Tamai Hēvaní. 

Lea ki he tuʻunga tangata pe fefine ʻi he folofolá. ʻOku faʻa fakaʻaongaʻi ʻe he folofolá he taimi ʻe niʻihi ʻa e lea hangē ko e “kakai tangata” pe “ngaahi foha” ʻi he taimi ʻoku ʻuhinga ai ki he ngaahi tāpuaki ʻoku foaki mai ʻe he ʻOtuá (hangē ko ʻení, vakai ki he Loma 8:14). Fakapapauʻi ʻoku mahino ki he kau akó ʻoku kaunga ki he kakai tangata mo fafine fakatouʻosi ʻa e ngaahi talaʻofa taʻengata ko ia ʻa ʻetau Tamai Hēvaní ki hono maʻu ʻo e meʻa kotoa peé (vakai ki he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 25:1).

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 76:50–70 pea haʻu mateuteu ke vahevahe ʻa e ʻuhinga te nau fie maʻu ai ke maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ʻoku fakamatalaʻi ʻi he ngaahi veesi ko ʻení.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Ko e hā ʻa e meʻa ʻokú ke loto ke ke maʻú?

Kimuʻa peá ke fakahoko e ngaahi fehuʻi ko ʻení, fakakaukau ke fakahaaʻi pe talanoa fekauʻaki mo ha niʻihi ʻo e ngaahi meʻa mahuʻinga, ngaahi ʻulungaanga, pe ngaahi meʻaʻofa kuó ke maʻu mei hoʻo ngaahi kuí.

  • Kapau te ke lava ʻo fili ha taha ke ke maʻu (inherit) ha meʻa mei ai, ko hai te ke filí? Ko e hā hono ʻuhingá?

  • Ko e hā ʻa e meʻa te ke loto ke maʻu mei he tokotaha ko ʻení?

Naʻe tohi ʻa e ʻAposetolo ko Paulá ki he Kāingalotu ʻi Lomá fekauʻaki mo e tofiʻa ʻoku foaki ʻe he Tamai Hēvaní ki Heʻene fānaú takitaha.

Lau ʻa e Loma 8:16–17, 32 , pea fakaʻilongaʻi ʻa e meʻa ʻoku foaki mai ʻe he Tamai Hēvaní maʻatautolú. Mahalo ʻe tokoni ke ʻiloʻi ko e ʻea hokó “ko ha tokotaha ʻokú ne maʻu ʻa e totonu ke ne maʻu ʻa e ngaahi meʻafoaki fakatuʻasino pe fakalaumālie” (Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, “ ʻEa-hokó ,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org).

  • Ko e hā ha ngaahi foʻi lea pe ngaahi kupuʻi lea naʻá ke fakaʻilongaʻi?

  • ʻOkú ke pehē ʻoku ʻuhinga ki he hā ke hoko ko ha ʻea-hoko fakataha mo Sīsū Kalaisi?

Ko e taha ʻo e ngaahi moʻoni ʻoku tokoni e ngaahi veesi ko ʻení ke mahino kiate kitautolú, ʻoku finangalo ʻa e Tamai Hēvaní ke tāpuakiʻi kitautolu ʻaki ʻa e meʻa kotoa ʻokú Ne maʻú (vakai foki ki he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 76:55 ; 84:38).

ʻI heʻene lave ki he tofiʻa ʻoku finangalo e Tamai Hēvaní ke tāpuakiʻi ʻaki kitautolú, naʻe akoʻi mai ʻe Palesiteni Tieta F. ʻUkitofa, ʻi heʻene kei ʻi he Kau Palesitenisī ʻUluakí, ʻo pehē:

ʻĪmisi
Official portrait of Elder Dieter F. Uchtdorf of the Quorum of the Twelve Apostles, 2006. Called as Second Counselor in the First Presidency, 3 February 2008. Made official portrait in 2008 replacing portrait taken in 2004.

ʻOku ʻikai ke u makupusi pe mafakakaukaua e meʻa kotoa ʻoku kātoi he talaʻofa ko ʻení. Ka ʻoku ou ʻiloʻi ʻoku fakaʻofoʻofa, ʻoku fakalangi, ʻoku taʻengata, pea ʻoku taau ke tau ngāueʻi ʻi he kotoa ʻo e moʻuí.

(Dieter F. Uchtdorf, “Hingoa ʻe Fā,” Ensign pe Liahona, Mē 2013, 60)

Tuku ha kiʻi taimi ke ke fakakaukau ai ki he ʻuhinga ʻo e maʻu ʻa e meʻa kotoa pē ʻoku maʻu ʻe he Tamai Hēvaní, pea fakakaukau pe ko e hā ha ngaahi fehuʻi te ke ala ‘eke fekauʻaki mo e moʻoni ko ʻení. Fakakaukau ki he ngaahi ʻulungaanga, tōʻonga, mo e ngaahi tāpuaki kehe ʻokú ke loto ke maʻu mei he Tamai Hēvaní. ʻI he hokohoko atu hoʻo ako he ʻaho ní, fekumi ki he ngaahi moʻoni ʻe lava ʻo tokoni ke mahino lelei ange kiate koe ʻa e tofiʻa ʻoku finangalo ʻa e Tamai Hēvaní ke tāpuakiʻi ʻaki koé, mo e meʻa te ke lava ʻo fai ke ke feʻunga ai mo iá.

Ako lahi ange fekauʻaki mo e tofiʻa ʻa e Tamai Hēvaní

Hiki ʻi he palakipoé e saati ko ʻení: Fakakaukau pe ʻe tokoni ange ke ako ʻe he kau akó e ngaahi veesi ko ʻení ‘iate kinautolu pē, ʻi ha fanga kiʻi kulupu iiki, pe fakakalasi.

Faʻu ‘a e saati ko ení ‘i hoʻo tohinoa akó:

Ngaahi tāpuaki ‘oku finangalo e Tamai Hēvaní ke tau maʻú

Ko e hā te tau lava ʻo fai ke taau ai mo e tofiʻa ko ʻení

Kuo fakahā mai ʻe he ʻEikí ʻi hotau kuongá ni ha meʻa lahi ange fekauʻaki mo e tofiʻa ʻoku finangalo e Tamai Hēvaní ke foaki mai maʻatautolú. Naʻe fakamatalaʻi ʻe he ʻEikí ʻa kinautolu te nau maʻu ʻa e puleʻanga fakasilesitialé ko hanau tofiʻá, ko ha konga ʻo ha fakahā naʻe foaki ki he Palōfita ko Siosefa Sāmitá mo lekooti ʻi he tohi ‘oku ‘iloa he taimí ni ko e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 76 .

Ako ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 76:50–70 kae pehē foki ki he ngaahi akonaki ʻa Paula ʻi he Loma 8:1, 5–9, 13–14 , kau ai ʻa e Liliu ‘a Siosefa Sāmita ki he Loma 8:8–9 , ʻoku ʻi he Ngaahi Tokoni ki he Akó. ʻI hoʻo akó, tānaki atu ki hoʻo sātí e ngaahi talaʻofa naʻá ke lau fekauʻaki mo iá pea mo e meʻa ʻoku pehē ʻe he ngaahi vēsí te ke lava ʻo fai ke taau ai mo e ngaahi talaʻofa ko iá. Manatuʻi neongo ʻoku fakaʻaongaʻi ʻe ha niʻihi ʻo e ngaahi veesi ko ʻení e ngaahi foʻi lea hangē ko e “ngaahi foha” mo e “tangata,” ka ʻoku ʻaonga tatau pē e ngaahi talaʻofa ʻa e ʻOtuá ki he fānau kotoa ʻa e Tamai Hēvaní (vakai ki he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 25:1). ʻE ala tokoni foki ke ʻiloʻi ʻoku ʻuhinga ʻa e foʻi lea “akakano,” ʻa ia ʻoku hā ʻi he Loma 8 , ki ha taha ʻoku tokanga ki he ngaahi meʻa fakamāmaní pe fakatuʻasinó. ʻE lava foki ke ʻuhinga ia ki he ngaahi uʻa ʻo e kakanó (vakai ki he Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, “ Fakaekakanó ,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org).

ʻI he ʻosi e ako ʻa e kau akó, fakakaukau ke fakaafeʻi ha ha niʻihi ʻe loto-fiemālie ke tānaki atu ha niʻihi ʻo ʻenau ngaahi fakakaukaú ki he saati ʻi he palakipoé. Fakaʻaongaʻi e ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení ke fai ha fealēleaʻaki mahuʻingamālie fekauʻaki mo e meʻa ʻoku ako ʻe he kau akó.

  • Ko e fē ʻa e ngaahi veesi mei hoʻo akó naʻe mahuʻingamālie taha kiate koé? Ko e hā hono ʻuhingá?

  • Ko e hā naʻe tokoni atu e ngaahi veesi ko ʻení ke mahino lelei ange kiate koe fekauʻaki mo e tofiʻa ʻoku finangalo e ʻOtuá ke foaki kiate koé? Ko e hā te ke lava ʻo fai ke ke taau ai mo e tofiʻa ko iá?

Toe vakaiʻi ʻa e meʻa naʻá ke tohí ʻi he saati naʻá ke faʻu ʻi hoʻo tohinoa akó, kau ai e ngaahi tāpuaki ʻoku finangalo e Tamai Hēvaní ke ke maʻú.

  • Ko e hā e meʻa ʻoku tokoni atu e ngaahi tāpuaki kuo talaʻofa ko ení ke mahino kiate koe fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí?

  • Ko e hā e fatongia ʻo e Fakamoʻuí ʻi hono tokoniʻi kitautolu ke maʻu ʻa e tofiʻa ko ʻení? (vakai ki he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 76:69).

Te ne tākiekina fēfē hoʻo moʻuí?

Kiʻi fakakaukau angé ki he founga ʻe lava ke liliu ai hoʻo moʻuí mo e ngaahi fili ʻokú ke faí, ʻi hoʻo maʻu ha mahino ki he tofiʻa ʻoku finangalo e Tamai Hēvaní ke foaki atu kiate koé.

Fakaʻaliʻali e ngaahi talanoa fakatātaa mo e ngaahi fakahinohino ʻoku muimui ʻi he talanoa fakatātaá. ʻE lava ke vahevahe e kalasí ki ha fanga kiʻi kulupu iiki, pea ʻe lava ke ʻoange ki he kulupu takitaha ha taha ʻo e ngaahi talanoá, kae ʻoua ʻe ʻai ke tohi ʻe he kau akó ha kiʻi nouti ki ha tokotaha ʻi he talanoa fakatātā kuo nau filí. ʻE lava leva ke fakaʻaongaʻi ʻe he kau akó e ngaahi fehuʻi ʻoku muimui ʻi he talanoá ke aleaʻi e founga ke tokoniʻi ai e kakai ʻi he talanoá.

Fakakaukau he taimí ni ki he founga ʻe lava ke uesia ai ʻe he ngaahi moʻoni kuó ke ako he ʻaho ní ʻa e toʻu tupu ʻi he ngaahi talanoa ko ʻení:

  1. Kuo aʻusia ʻe ʻEsitela ha ngaahi faingataʻa lahi ʻi heʻene moʻuí pea ʻokú ne ongoʻi loto-foʻi. ʻOkú ne fifili pe ʻoku ʻaonga nai ke hokohoko atu e maʻulotú mo tauhi e ngaahi fekaú.

  2. ʻOku saiʻia ʻa Kalavini ʻi he tekinolosia fakaofo ʻoku ʻomi ʻe he māmaní. ʻOkú ne fakamoleki e konga lahi hono taimí ʻi he vaʻinga keimi vitioó, fakaʻaongaʻi ʻo e mītia fakasōsialé, pe sio vitioó.

  3. ʻOku faʻa fefaʻuhi ʻa Lisi mo e ngaahi ongo tukuhifo ki hono mahuʻingá pea ʻoku ne fifili pe ʻoku tokanga moʻoni ange nai ha taha kiate ia.

Fili ha taha ʻo e ngaahi talanoa kimuʻá (pe fakakaukau ki ha talanoa kehe). Fai ha kiʻi tohi nounou ki he tokotaha ʻi he talanoa naʻá ke filí, ʻo vahevahe ʻa e ngaahi moʻoni mo e ngaahi potufolofola kuó ke ako ʻi he lēsoni ko ʻení, ʻa ia ʻe ala tokoni ki ha tokotaha ʻi honau tūkungá. ʻE ala ʻaonga e ngaahi fehuʻi ko ʻení ke ke fakakaukau ki ai ʻi hoʻo fai hoʻo kiʻi tohí:

  • Ko e hā ʻene ʻuhinga kiate koe ʻa e lava ke tau maʻu ʻa e meʻa kotoa pē ʻoku maʻu ʻe he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí?

  • ʻE tokoni fēfē ʻa e maʻu e mahino ki he tofiʻa ko ʻení ki he tokotaha ʻi he talanoa naʻá ke filí?

  • Ko e hā kuo fai ʻe he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ke tau lava ai ʻo maʻu e ngaahi tāpuaki ko ʻení?

  • Ko e hā ha fanga kiʻi meʻa faingofua ʻe lava ke kamata fai ʻe he tokotaha mei hoʻo talanoá ʻa ia ʻe tokoni kiate kinautolu ʻi honau tūkungá?

Fakaafeʻi ha kau ako ʻe niʻihi te nau loto ke vahevahe ʻenau ngaahi aʻusiá mo e kalasí. Fakamālō ki he kau akó ʻi heʻenau ngaahi ngāué, pea fakamoʻoni ki he ʻofa ʻa e Tamai Hēvaní kiate kinautolú mo ʻEne finangalo ke foaki kiate kinautolu e ngaahi tāpuaki ko ʻení. Fakaʻaiʻai ke nau muimui fakaʻaho ki he Laumālié ʻi heʻenau feinga ke taau mo e ngaahi tāpuaki ko ʻení.

Fakamatala Fakamahinó mo e Puipuituʻá

ʻE lava fēfē ke tokoniʻi kitautolu ʻe heʻetau manatuʻi hotau tofiʻá?

Naʻe vahevahe ʻe Palesiteni ʻIleini S. Talatoni, ko ha Palesiteni Lahi mālōlō ʻo e Kau Finemuí, ha talanoa fekauʻaki mo ha tuʻi ʻokú ne fakatātaaʻi ʻa e lēsoni ko ʻení:

ʻĪmisi
Final official portrait of Sister Elaine S. Dalton, Young Women general presidency, 2008. Released as second counselor and sustained as first counselor at the April 2007 general conference. Sustained as president at the April 2008 general conference. Released as president at the April 2013 general conference.

[Naʻe] ʻilo taʻe toe veiveiua [ʻe he tuʻí] ko hai ia. ʻI heʻene kei talavoú, naʻe kaihaʻasi ia ʻe ha kau tangata kovi kuo nau toʻo ʻa e taloní mei heʻene tamaí ko e tuʻí. Naʻe ʻilo ʻe he kau tangata ko ʻení kapau te nau fakaʻauha hono tuʻunga fakaeangamaʻá, heʻikai toe ʻea ia ki he tāloní. Naʻe fakataueleʻi ia ʻi ha māhina ʻe ono, ʻaki ʻa e meʻa kovi kotoa pē ʻi he moʻuí ka naʻe ʻikai ke ne teitei tukulolo. Ne puputuʻu hono kau puke fakamālohí pea hili ʻa hono fakahoko ʻo e meʻa kovi kotoa pē naʻa nau fakakaukau ki aí, naʻa nau fehuʻi kiate ia pe ko e hā ʻa e ʻuhinga ʻokú ne maʻu ai ha mālohi fakaeangamaʻa peheé. Naʻe mahinongofua ʻene talí. Naʻá ne pehē mai “He ʻikai te u lava ʻo fai ʻa ia ʻoku mou kolé koeʻuhí naʻe fanauʻi au ke u hoko ko ha tuʻi” [vakai ki he Vaughn J. Featherstone, “The King’s Son,” New Era, Nov. 1975, 35].

Hangē ko e ʻalo ʻo e tuʻí, kuo mou taki taha maʻu ha tukufakaholo fakaʻeiʻeiki. ʻOku mou taki taha maʻu ha tukufakaholo fakalangi.

(Elaine S. Dalton, “Manatuʻi Ko Hai Koe!,” Ensign pe Liahona, Mē 2010, 121)

Ko e hā e faʻahinga ngāue ʻoku fie maʻu kae lava ke hokohoko atu e muimui ki he Laumālié mo maʻu e meʻa kotoa ʻoku maʻu ʻe he Tamai Hēvaní?

Lolotonga e hoko ʻa ʻEletā Pulusi C Heifeni ko ha mēmipa ʻo e Kau Fitungofulú, naʻá ne pehē:

ʻĪmisi
Final official portrait of Elder Bruce C. Hafen of the First Quorum of the Seventy, 2007. Called as president of the St. George Utah Temple beginning in November 2010. GIven emeritus status at the October 2010 general conference.

Kapau ʻoku tau fiemaʻu “ʻa e meʻa kotoa pē ʻoku maʻu ʻe [he] Tamaí” [ Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:38 ], ʻoku kole ʻe he ʻOtuá ʻa e meʻa kotoa pē ʻoku tau maʻú. Ke taau mo e fuʻu koloa fakaʻofoʻofa ko iá, neongo pe ko e hā hotau tūkungá, kuo pau ke tau foaki ‘o hangē ko e foaki ʻa Kalaisí—ʻa e tulutā kotoa pē naʻá Ne maʻú: “ʻOku ʻikai te ke ʻiloʻi ʻa hono fuʻu lahi fakamanavaheé, ʻio, ʻoku ʻikai te ke ʻiloʻi ʻa hono faingataʻa ke kātakiʻí” [ Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 19:15 ]. Naʻe pehē ʻe Paula, “Kapau te tau mamahi mo ia,” te tau hoko ko e “kau hoko fakataha mo Kalaisi” [ Loma 8:17 ; tānaki atu hono fakamamafaʻí]. ʻA Hono lotó kotoa, mo hotau lotó kotoa.

(Bruce C. Hafen, “The Atonement: All for All,” Ensign or Liahona, May 2004, 98)

Ko e hā naʻe akoʻi ai ʻe Paula ʻoku fiemaʻu ke tau hoko ko e ngaahi foha ʻo e ʻOtuá lolotonga iá ko kitautolú kotoa ko ʻEne fānau?

Neongo ko e tokotaha kotoa pē ko ha fānau fakalaumālie ia ‘o ha mātuʻa fakalangi, ka ʻoku tokoni e ngaahi akonaki ʻa Paula fekauʻaki mo e “Laumālie ʻo e ohí” mo e hoko “ko e ngaahi foha [mo e ngaahi ʻofefine] ʻa kinautolu ʻo e ʻOtuá” (vakai ki he Loma 8:14–15) ke mahino kiate kitautolu ʻe lava ke fanauʻi foʻou fakalaumālie kitautolu, pe ohi ko e ngaahi foha mo e ngaahi ʻofefine ʻo Kalaisi ʻi he fuakava ʻo e ongoongoleleí (vakai ki he Fakahinohino ki he Folofolá, “ Fuakavá ,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org).

Naʻe aʻusia ʻe he kakai ʻo e Tuʻi ko Penisimaní ʻa e faʻahinga fanauʻi foʻou fakalaumālie ko ʻení, ʻo tupu ai ha vakai ʻa Penisimani ʻo pehē, “Pea ko ʻeni, ko e meʻa ʻi he fuakava kuo mou faí ʻe ui ai ʻa kimoutolu ko e fānau ʻa Kalaisi, ko hono ngaahi foha, mo hono ngaahi ʻofefine; he vakai, ʻi he ʻahó ni kuó ne fanauʻi fakalaumālie ʻa kimoutolu” ( Mōsaia 5:7). ʻI heʻetau hoko ko e ngaahi foha mo e ngaahi ʻofefine ʻo Sīsū Kalaisí ʻo fakafou ʻi he fanauʻi foʻou fakalaumālié, ʻoku mahuʻinga ia ki hono fakafeʻungaʻi kitautolu ki he meʻa kotoa ʻoku maʻu ʻe he Tamai Hēvaní (vakai ki he Mōsaia 27:25–26).

Ngaahi ʻEkitivitī Fakalahi ki he Akó

Ko Hono Fakaʻaongaʻi ʻo e Ongo Kaveinga ʻo e Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mo e Kau Finemuí

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fekumi ʻi he Kaveinga ʻo e Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mo e Kaveinga ʻo e Kau Finemuí (ChurchofJesusChrist.org) pea feinga ke ʻiloʻi e ngaahi moʻoni ʻoku faitatau pe fekauʻaki mo e meʻa ʻoku akoʻi ʻi he Loma 8:1–17 .

ʻE ala kau ʻi he ngaahi moʻoni ʻe niʻihi ʻe ala maʻu ʻe he kau akó ‘a e: ʻoku ʻi ai hotau natula mo e ikuʻanga faka-ʻOtua; ʻi heʻetau hoko ko e kau ākonga ʻa Sīsū Kalaisí, ʻoku tau fāifeinga ke hoko ʻo hangē ko Iá; pea ʻoku fāifeinga e kau ākonga ʻa Kalaisí ke nau hoko ʻo tatau ange mo Ia ʻi he ʻaho takitaha.

Fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe ʻa e meʻa ʻoku fakamamafaʻi ʻe he ngaahi meʻa ʻoku faitatau ʻi he ongo kaveingá pea mo e Loma 8:1–17 fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e ngaahi moʻoni ko ʻení ʻi he ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí. Fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe ʻenau fakamoʻoni ki he founga ʻoku ueʻi ai kinautolu ʻe he ngaahi moʻoni ko ʻení ke nau muimui ofi ange ki he Fakamoʻuí.

Paaki