Mga Kapanguhaan sa Pagdumala sa Sosyal nga mga Panginahanglan

Ang mga relasyon mahimong hinungdan sa stress ug bulahan nga kapanguhaan sa pagsagubang sa stress. Kon nasobrahan kita sa stress, ang mga relasyon mahimong maapektuhan. Ikonsiderar kini nga mga sugyot sa pagpalambo og maayo nga mga relasyon. Tan-awa usab sa “Kinatibuk-ang mga Baruganan sa Pagdumala sa Stress” nga seksyon sa mga pahina 17–22 alang sa dugang nga mga sugyot.

Two sister missionaries talking to a woman on the street.

A

Pakig-istorya sa mga Estranghero

• Ilha ug gamita ang imong mga kalig-on. Ang ubang tawo nakakaplag nga ang pagpakig-istorya sa ubang mga tawo makapalagsik; samtang sa uban makakapoy. Kining duha ka matang sa tawo mamahimong epektibo nga mga misyonaryo. Kon ikaw kapuyan nga makig-istorya sa mga estranghero, ayaw paghunong sa pagsulay. Ikaw adunay lain nga mga kalig-on nga matampo sa misyonaryo nga buhat, sama sa pagkamaayo nga higala niadtong imong mga kaila, adunay mamugnaon nga mga ideya, maayong mosabut og mga tawo, o maayo kaayo sa pagplano. Tingali naghunahuna ka nga ang uban dili ganahan nimo, bisan kon sa tinud-anay ganahan sila. Pagtinguha og inspirasyon ug paminaw sa Espiritu nga motabang nimo sa paggamit sa imong mga kalig-on diha sa Iyang serbisyo ug mopalambo og dugang nga mga kinaiya ni Kristo nga mahimo nimo nga maangkon isip misyonaryo. Nagrepresentar ka ni Jesukristo, dili sa imong kaugalingon.

• Pagkat-on sa pagpangutana og dinasig nga mga pangutana. Pagkat-on ug pagpraktis og mga pangutana nga makapaistorya sa ubang tawo. Pangutan-a ang mga tawo kabahin sa ilang trabaho, mga hilig, pamilya, ug personal nga kasaysayan. Pangutan-a kon unsay pinakaimportante nganha kanila, unsa ang ilang gipangandoy o ilang gikabalak-an. Paminaw og mga oportunidad nga makapamatuod sa usa ka baruganan sa ebanghelyo nga makahuluganon ngadto kanila. Ipakita ang imong tim-os nga tinguha. Andam usab sa pagtubag sa ilang mga pangutana kabahin nimo, padayon nga mag-focus sa ilang mga panginahanglan ug sa imong mensahe. (Tan-awa sa Isangyaw ang Akong Ebanghelyo, 223–24.)

• Pangita og yano nga mga pamaagi aron makuha ang atensyon sa uban. Sulayi ang yanong pahiyom, pagtan-aw sa mata, pagkamay, pagpangumusta, pagdayeg kanila, pagtanyag og tabang, o pagpangutana nga nagsugod og kinsa, unsa, kanus-a, asa, ngano, o giunsa.

• Kat-uni unsaon pagtapos ang mga panag-istorya. Kon imo na nga nahisgutan ang imong gibati nga angay ug nakapangayo og mga referral, sulayi ang, “Nindot kaayo ang pakighimamat nimo (o pakig-istorya nimo). Maayo siguro nga kami ______ (molakaw na, mobalik sa trabaho, mosakay na sa bus, makigkita ni Brother Smith sa dili pa siya mobiya). Magkita unya ta sa sunod!”

• Paghimo og tumong nga makaila og usa ka tawo nga dili kaila sa kada miting nga imong tambungan. Gamita ang ngalan sa tawo sa sinugdanan ug sa pagtapos sa inyong panag-istorya. Isulat ang ngalan aron makatabang sa pagpahinumdom nimo.

• Pagpraktis diha sa district meeting. Maayo kini nga dapit sa pagpraktis sa sosyal nga mga kahanas sama sa pagpaminaw ug pagpangutana.

• Pangayo og feedback. Dili tanan maayo sa “pagbasa” sa ubang tawo. Pangayo og tabang sa imong kompanyon kon gisultihan ka nga dili ka makabantay nga ang ubang tawo dili komportable o dili interesado.

An African elder missionary in Ghana, West Africa.

“Ang akong hingpit nga kalipay nadala, gani ngadto sa pagpanghambog diha sa akong Dios; kay siya aduna sa tanan nga gahum, tanan nga kaalam, ug tanan nga salabutan; siya nakatugkad sa tanan nga mga butang, ug siya usa ka maloloy-on nga Binuhat, gani ngadto sa kaluwasan, ngadto kinsa mohinulsol ug motuo diha sa iyang ngalan. Karon kon kini pagpanghambog, bisan pa niana ako manghambog; kay kini mao ang akong kinabuhi ug ang akong kahayag, ang akong hingpit nga kalipay ug ang akong kaluwasan, ug ang akong katubsanan gikan sa walay katapusan nga pagkaalaot. Oo, bulahan ang ngalan sa akong Dios.”

—Alma 26:35–36

• Tuguti ang imong kaugalingon nga mamulong nga masaligon, bisan kon wala ka mobati niini. Ang tambag nga nadawat ni President Hinckley gikan sa iyang amahan mahimo usab nimo nga magamit: “Kalimti ang imong kaugalingon ug pagtrabaho” (Ensign, Hulyo 1987, 7). Mabuhat nato kini pinaagi sa pagbaliwala sa atong mga kahadlok sa atong kaugalingong paglihok ug mo-focus pag-usab sa atong tawag sa pagserbisyo sa uban ug sa pagsangyaw sa ebanghelyo.

• Pag-focus sa pagtabang ug pagpangalagad sa uban. Samtang imong ibaling ang imong atensyon ngadto sa panginahanglan sa uban, dili na kaayo ka maghunahuna sa imong kaugalingong mga panginahanglan o mga kakulangan (tan-awa sa Mosiah 2:17).

B

Gustong Mag-inusara

• Panagsa pagmugna og pagbati sa pag-inusara pinaagi sa pagsulat, pag-ampo, pagbasa, o pagplano. Bisan kinahanglan nga kauban nimo imong kompanyon kanunay, mahimo ka nga mopiyong sa imong mata sulod sa pipila ka minuto ug magmalinawon.

• Direkta nga mangayo og gamayng panahon nga maghilom aron maghunahuna. Pasaligi ang imong kompanyon nga wala ka maglagot. Padayon sa paglig-on sa inyong relasyon ug pakigsulti uban sa pagkamabination.

• Bahin-bahina ang imong adlaw. Ayaw paghimo og usa ka matang sa kalihokan nga dugay kaayo sulod sa usa ka higayon. Lain-laina ang matang sa trabaho nga imong buhaton. Saguli ang imong giplano nga mga kalihokan og gagmayng panahon sa kamalinawon ug pasalamat; dayon padayon sa pagtrabaho.

C

Makig-istorya nga Matinud-anon sa Kompanyon

• Paminaw una. Kon kauban nimo ang usa ka tawo 24/7, makabantay ka og mga butang nga makasamok nimo. Lain-lain mo og gigikanan ug adunay managlahi nga mga ekspektasyon ug “mga lagda” kon unsay angay o normal. Ang kinaiya sa imong kompanyon hingpit nga makahuluganon alang kaniya, bisan kon dili alang kanimo. Atol sa pagtimbang-timbang sa inyong relasyon sa imong kompanyon, pakisayri kon unsa ang iyang panglantaw sa mga butang pinaagi sa pagpangutana ug pagpaminaw og maayo. (Tan-awa sa Isangyaw ang Akong Ebanghelyo, 225–26.)

• Matinahurong ipasabut kon unsay naghasol kanimo. Kon manghinaway ka o masuko, ang imong kompanyon mas mahimong mapanalipdanon imbis nga matinabangon. Ipasabut ang imong problema ug unsa ang imong gikinahanglan kaysa manaway sa makahasol nga kinaiya sa imong kompanyon. Sama pananglit, “Dili gyud ko ganahan og hugaw nga mga pinggan, pero dili pud ko ganahan nga ako ra ang manghugas niini. Naghunahuna ko kon makahimo ba kita og paagi aron mabahin kini nga buluhaton.” O, “Nabalaka ko nga basin nasuko ka kanako kon hilom ra kaayo ka. Mahimo ba nga imo kong sultihan unsay imong gihunahuna?”

• Pagprangka ug pagmabination. Likayi ang negatibo nga mga tinawgan o mga paghukom. Ayaw palig-una ang imong posisyon pinaagi sa taas nga lista sa mga sayop sa imong kompanyon. Paningkamuti nga mogamit og kalma nga tono nga wala masuko o pagpakaubos sa kaugalingon (tan-awa sa Mga Taga-Efeso 4:29–32).

• Ayaw og kasilo. Dawata ang mga sugyot, bisan binastos pagkahatag, uban sa kamaayong buot ug kamaya nga imong mahimo.

• Dayega kanunay ang imong kompanyon. Pasalamati siya sa mga butang nga imong gihangup.

Paghimo og Listahan

Mga butang nga akong nakat-unan sa paghigugma kabahin sa kultura, kasaysayan, ug estilo sa kinabuhi sa mga tawo nga akong giserbisyuhan:

• Pangayo sa imong kompanyon og mga sugyot unsaon nimo sa paglambo. Pangayo usab og tabang sa Ginoo nga makita nimo ang imong mga kahuyang (tan-awa sa Ether 12:27).

• Paningkamot nga mobuhat og usa ka butang nga maayo alang sa imong kompanyon kada adlaw. Pag-andam og paniudto, paminaw, pasinawa ang sapatos, tarunga ang iyang higdaanan, pahiyom, ihayhay ang mga tualya, hiposa ang mga pinggan, pagsulat og mubong sulat sa pasalamat ngadto sa iyang mga ginikanan, plantsaha ang sinina, dayega siya.

Emergency Response, Chile earthquake, youth and adult service projects, earthquake destruction. A sister missionary embracing another woman.

“Busa, akong hinigugma nga mga kaigsoonan, pag-ampo ngadto sa Amahan uban sa tibuok kusog sa kasingkasing, nga kamo unta mapuno niini nga gugma, diin siya mitugyan diha sa tanan kinsa tinuod nga mga sumusunod sa iyang Anak, nga si Jesukristo; aron mahimo kamo nga mga anak sa Dios; nga kon siya moabut kita mahisama kaniya, kay kita makakita kaniya nga mao gihapon; nga kita mahimo nga makabaton niini nga paglaum; aron mahimo kita nga putli ingon nga siya putli.”

—Moroni 7:48

D

Paghigugma sa mga Tawo

• Pagkat-on kabahin sa kultura, kasaysayan, ug estilo sa kinabuhi sa mga tawo nga imong giserbisyuhan. Paghupot og lista sa mga butang nga imong gimahal ug gimanggad.

• Pag-ampo sa gasa sa gugmang putli. Buhata kini “uban sa tibuok kusog sa kasingkasing” (Moroni 7:48). Pangamuyo nga imong malantaw ang uban sama sa paglantaw sa Dios kanila.

• Serbisyuhi ang mga miyembro sa Simbahan, mga investigator, ug ang uban. Pangutan-a sila kabahin sa ilang kinabuhi, mga tinuohan, ug mga kasinatian hangtud mas makasabut ka sa ilang mga kinaiya.

• Pag-ampo alang sa mga tawo. Ilakip sa imong mga pag-ampo ang mga tawo nga misalikway ug mipasakit kanimo (tan-awa sa 3 Nephi 12:44).

E

Maayong Pakigrelasyon sa mga Lider sa Misyon

• Magmapainubsanon (tan-awa sa D&P 112:10). Ang pagkamapainubsanon mao ang tuburan sa tanang hiyas. Pangayo sa imong mga lider og mga sugyot unsaon nimo sa paglambo. Andam nga modawat og tambag, ug pahibaloa sila nga makasalig sila nimo. Pasalamati ang imong mga lider sa ilang pagserbisyo, sa sulti ug sa sulat. (Tan-awa sa Isangyaw ang Akong Ebanghelyo, 145–46.)

• Hangyoa ang imong lider o trainer sa pagtabang ug sa pagpailub. Pipila sa mga misyonaryo dili mosalig sa mga tawo nga anaa sa awtoridad o maglisud sa pagdawat og mga direksyon tungod kay naanad sila nga sila ang magbuot. Ang uban mobati nga nakigkompetensya sa mga lider nga ila ra nga kaedad. Pahibaloa ang mga lider kon aduna ka niini nga mga hagit. Pag-ampo alang sa pagkamapainubsanon nga mahimong maayo nga sumusunod.

• Iampo ang imong mga lider. Pag-ampo ilabi na niadtong dili maayo ang imong mga pagbati.

• Hibaloi nga ang mga lider tawo usab. Kon maghunahuna kita nga ang mga lider gipakaingon nga mas maayo kaysa ubang tawo, masagmuyo kita ug manghinaway kon masayop sila, mawad-an sa pailub, mohimo og sayop nga paghukom, o masayop sa pagsabut kanato. Pagdahum nga adunay mga kasaypanan, ug tan-awa ang positibo nga mga kinaiya (tan-awa sa Mormon 9:31).

• Pagkat-on gikan sa mga kalig-on ug sayop sa imong lider. Paghimo og lista sa mga kalidad nga gusto nimong sundon o likayan kon ikaw na ang mangulo.

F

Pagdumala sa Sekswal o Romantikong mga Pagbati

• Pagpalambo og kontrol sa kaugalingon. Ang sekswal ug romantikong mga hunahuna normal ug hinatag sa Dios. Samtang nagbaton kita sa atong mga relasyon ug kinaiya subay sa mga limitasyon nga gihimo sa Ginoo alang kanato isip mga misyonaryo, mas molig-on kita ug makaangkon og dagkong mga panalangin. Dugangi ang imong kadasig sa pagbuhat niini pinaagi sa pagbasa sa mainampuong paagi sa Doktrina ug mga Pakigsaad 121:45; 1 Mga Taga-Corinto 9:24–27; Mosiah 3:19; ug Alma 38:12. Tan-awa ang mga termino nga “virtue,” “self-mastery,” ug “temperance” diha sa Topical Guide. Ilista ang mga panalangin ug mga kaayuhan nga imong madawat karon ug sa umaabot samtang nagpalambo ka niini nga mga kinaiya.

• Ilisi ang hunahuna. Imbis nga maghunahuna og sekswal ug romantikong mga hunahuna ug pagbati, paghunahuna og laing butang; pagrelaks ug pag-apil sa laing kalihokan. Pagkanta og mga himno. Pagsag-ulo og mga kasulatan ug i-recite kini. Pag-focus sa mga butang nga mapasalamaton ka. Paghunahuna sa mga plano nianang adlawa. Pag-ehersisyo. Ipasalig og usab ang imong kaugalingon sa buhat. Paglingaw ug pagmamugnaon.

• Likayi ang tintasyon. Likayi ang mga dapit, sirkumstansya, panag-istorya, o mga tawo nga moresulta sa tintasyon. Kon nabantang ka sa masugyuton nga imahe o ideya, hununga kini. Usaba ang imong gihunahuna, ug palayo dayon niana nga sitwasyon. (Tan-awa sa Isangyaw ang Akong Ebanghelyo, 143–44.)

• Padayon uban sa paglaum ug hugot nga pagtuo. Kon nanlimbasug ka sa pagdumala sa imong sekswal nga pagbati sa angay nga paagi, gusto sa Ginoo nga masayud ka nga Siya nagmahal gihapon kanimo. Ayaw hununga ang imong relasyon sa Dios tungod kay mibati ka nga dili takus. Bisan kon nanlimbasug ka sa pagdumala niini nga mga pagbati, Siya dili mosalikway kanimo. Labaw pa ni bisan kinsa, nakasabut Siya unsay imong giagian ug gihatagan niya og bili ang imong mga paningkamot sa pagbuntog sa tintasyon, pagkat-on sa imong mga sayop, ug paghinulsol. Tinguhaa ang tambag sa imong mission president, ug padayon sa pagpaningkamot sa pagbuntog niini nga mga hagit. (Tan-awa sa Isangyaw ang Akong Ebanghelyo, 140–42.)

• Ayaw pagpasobra sa kagutom, kaguol, kakapoy, kalaay, o ka-stress. Kining tanan makahimo sa tintasyon nga mas lisud buntugon. Pagsnak, pagpahulay kadiyot o ilisi ang imong kalihokan, pakig-istorya og tarung, o ipraktis ang ehersisyo sa pagparelaks (tan-awa sa pahina 19).

• Proteksyuni ang imong kaugalingon. Hinumdumi nga makig-uban kanunay sa imong kompanyon ug ayaw gayud pag-inusara uban ang miyembro sa opposite sex. Kon mibati ka og kaibog sa usa ka tawo, kontaka ang mission president ug pangayo sa iyang tambag. Kon nakabantay ka nga ang usa ka tawo nag-ibid-ibid kanimo, hangyoa ang imong kompanyon sa pagtabang kanimo. Tawga ang mission president aron pahibaloon siya kon unsay imong nabantayan.

• Pagpuasa ug pag-ampo alang sa panabut ug kalig-on. Kon magpuasa kita, atong gibaliwala ang atong normal, lawasnon nga kagutom alang sa pagkaon sulod sa usa ka panahon aron magtinguha og espirituhanong kalig-on ug mopalambo og mga kahanas sama sa pagkontrolar sa kaugalingon, makasabut niadtong gigutom, ug pagmasensitibo sa Espiritu. Kini nga mga kahanas makatabang nato sa pagbaliwala sa normal, lawasnong sekswal o romantikong mga pagbati isip usa ka misyonaryo. Ang pagpuasa dili makawagtang sa sekswal nga mga pagbati, apan ang binulan nga pagpuasa makatabang kanato nga makaangkon og kalig-on, pagmatngon sa kaugalingon, ug kadasig sa pagdumala niini nga mga pagbati sa angay nga paagi. (Tan-awa sa Isangyaw ang Akong Ebanghelyo, 110–11.)