Apendiks

Suporta sa Pagpaayo

Mga Kapanguhaan sa Suporta alang sa mga Partisipante ug mga Sakop sa Pamilya

Ang pagkadawat og gugma ug suporta gikan sa uban mahinungdanon nga tabang sa imong pagbuntog sa naandang mga makadaot nga kinaiya. Ang pagkonektar ngadto sa uban dili lang mosangkap sa pag-alima nga imong gikinahanglan kondili makatabang usab sa paghinumdom nga ikaw takus sa gugma isip anak sa Dios. Kon motabang ka sa pagsuporta sa espiritwal nimong mga kaigsoonan, sila imong gitugutan nga makapakita og Kristohanong mga hiyas sa ilang pakig-interaksyon kanimo. Kon himoon nila kini, gisunod nila ang pahimangno sa Manluluwas nga “tabang sa maluyahon, ipataas ang mga kamot sa nawad-an og paglaum, ug lig-una ang mga tuhod nga mahuyang” (D&P 81:5).

Kon gamiton nimo ang 12 ka mga lakang sa pagkaayo ug mangita og suporta gikan sa uban, makabenepisyo ka gikan sa mosunod nga mga tinubdan sa suporta:

1. Langitnong Amahan, Jesukristo, ug ang Espiritu Santo. Ang Langitnong Amahan, si Jesukristo, ug ang Espiritu Santo ang pinakamaayo nimong mga tinubdan sa suporta. Ang pagkaayo ug pagkaalim gihimong posible ni Jesukristo ug sa Iyang Pag-ula. Sa Basahon ni Mormon, gipaambit ni propeta Alma nga si Kristo “modala diha kaniya sa ilang mga kahuyang, nga ang iyang kasingkasing mahimo nga mapuno uban sa kalooy, sumala sa unod, nga siya mahimo nga masayud sumala sa unod unsaon pagtabang ang iyang mga katawhan sumala sa ilang mga kahuyang” (Alma 7:12). Bation nimo nga gitabangan ug gialimahan kon ikaw mapaubsanong moduol sa imong Langitnong Amahan ug sa Iyang Anak, si Jesukristo. Importante nga dili nimo mabaliwala ang tabang sa Manluluwas. Siya nagtudlo kanato, “Ako mao ang dalan, ang kamatuoran, ug ang kinabuhi” (Juan 14:6). Ang Espiritu Santo makahatag kanato og kahupayan, kalinaw, ug espiritwal nga kalig-on aron makapadayon.

2. Mga sakop sa pamilya. Ang mga sakop sa pamilya mahimong tinubdan sa suporta pinaagi sa pagtanyag og gugma ug pagdawat ug pinaagi sa paggamit sa mao gihapong 12 ka mga lakang ug sa mga baruganan sa ebanghelyo sa kaugalingon nilang kinabuhi. Ang tanan makabenepisyo pinaagi sa pagkat-on ug paggamit sa mga baruganan sa ebanghelyo nga gitudlo sa Addiction Recovery Program: Giya aron Maulian ug Maayo Gikan sa Pagkaadik ug Suporta nga Giya: Tabang alang sa mga Kapikas ug Pamilya sa mga Nagpaayo. (Pahinumdom: Mahimo rang mohukom ang mga partisipante nga dili ipaambit ang ilang mga personal nga pamahayag ngadto sa mga sakop sa ilang pamilya o sa mga tawo nga tingali masakitan kon makabati niana nga mga pamahayag. Bisan og dili tanang sakop sa pamilya ang anaa sa emosyunal nga kahimtang nga makahatag og kahupayan, kadtong makahimo mapanalanginan sa ilang pagbuhat.)

3. Mga higala. Ang mga higala makahatag og gugma ug suporta kon istoryahan nimo sila mahitungod sa mga panglimbasug, itug-an man nimo o dili kanila ang imong mga problema. Ang ilang kaisug makatabang nimo kon kinahanglan ka nang mag-usab ug makapadayon ka sa imong pagkaayo. Kon naghunahuna gayud sila sa pagsuporta sa imong mga panglimbasug, mapahinumduman ka sa imong kamapuslanon ug bili.

4. Eklesyastikal nga mga lider. Ang eklesyastikal nga mga lider makahatag og mahinungdanong suporta sa proseso sa pagkaayo. Ayaw gayud kalimot o ayaw ibaliwala ang gahum sa mga pangulo sa priesthood. “Samtang ang Ginoo lamang ang makahimo sa pagpasaylo sa mga sala, kining mga lider sa priesthood [ang mga bishop ug branch, stake, ug mga mission president] nagdala og mahinungdanon nga tahas sa pamaagi sa paghinulsol” ug pagkaayo (tan-awa sa Matinud-anon sa Tinuhoan: Usa ka Pakisayran sa Ebanghelyo [2004], 132). Apan dili lang ang mga lider sa priesthood sa stake o ward ang imong suporta; ang mapahinungurong lider sa korum, lider sa Relief Society, o home o visiting teacher makagiya usab ug makaalima kanimo. Miingon si Presidente Joseph F. Smith, “Wala koy laing nahibaloang katungdanan nga labaw kasagrado, o labawng gikinahanglan kon kini gamiton gayud, kay sa mga katungdanan sa mga magtutudlo kinsa mobisita sa mga balay sa katawhan, kinsa mag-ampo dungan nila, kinsa moawhag kanila sa hiyas ug dungog, sa kahiusahan, sa gugma, ug sa pagtuo ug sa kamaunungon para sa kawsa sa Zion” (sa Conference Report, Abr. 1915, 140). Gitudlo usab ni Elder L. Tom Perry nga, “Ang home teacher mao ang unang hut-ong sa depensa sa pagbantay ug paglig-on sa unit [sa pamilya]” (“Home Teaching—a Sacred Calling,” Ensign, Nob. 1978, 70).

5. Recovery Meeting [Miting mahitungod sa pagpaayo]. Ang recovery meeting maghatag og suporta pinaagi sa grupo nga kalihokan. Ang mga partisipante maglakip sa LDS Family Services missionaries o volunteers, mga facilitator nga may kasinatian sa pagkaayo, ug ubang indibidwal nga migamit sa mga baruganan sa pagkaayo. Niini nga mga miting, paminawon sa mga partisipante ang uban nga naghulagway kon giunsa nila sa paggamit ang mga baruganan ug pamaagi sa pagkaayo. Ang pagpaambit sa mga kasinatian sa personal nga pagkaayo makatabang sa imong paningkamot nga mamaayo ug sa pagbaton og paglaum nga posible ang pagkaayo.

6. Propesyunal nga mga tigtambag. Ang mga tigtambag sa kasagaran maoy mga tinubdan sa ideya ug panglantaw niadtong nagsagubang sa makadaot sa kaugalingon nga mga pagpili. Kon mangita og propesyunal nga tabang, ang mga miyembro sa Simbahan kinahanglang mopili og tawo nga nagsuporta sa mga baruganan sa ebanghelyo.

7. Taga-suporta nga mga tawo [Support people]. Ang mga tawo nga taga-suporta mao kadtong mga tawo nga imong ikauban samtang maningkamot ka sa pagbuntog sa pagkaadik. Mas labaw pa, mas makatabang ang taga-suporta nga tawo [support person] kinsa may kasinatian sa 12 ka mga lakang sa pagkaayo tungod kay nabuntog niya ang paglimud ug ubang mga hagit nga may kalabutan sa pagkaadik. Tungod niana nga kasinatian, ang taga-suporta nga tawo sa kasagaran makabantay sa mga panglingla nga mobitik sa mga adik ug makasabut sa kalisdanan nga ilang giatubang. Ang taga-suporta nga tawo makatabang niadtong mga nagpaayo nga mapahimutang sa “hustong panglantaw ang ilang kinabuhi ug malikay sa pagpasulabi o pagpagamay sa [ilang] mga tulubagon” (Addiction Recovery Program: Giya aron Maayo ug Maulian Gikan sa Pagkaadik, 29). Kon ang taga-suporta nga tawo nakasulay na sa pagbuntog sa usa ka dili mapugngan nga kinaiya, ang tighatag ug ang tigdawat sa suporta mapanalanginan pinaagi sa kalamboan sa kaugalingon nilang pagkaayo. Ang paghatag ug pagdawat og suporta usa sa mga benepisyo sa pag-apil sa addiction recovery program ug makatabang sa pagpugong nga mosugmat kini og balik.

Ang Kaimportante sa mga Tawo nga Taga-Suporta

Ang suporta alang sa pagkaayo gikan sa pagkaadik importante kaayo, ug ang pagbaton og taga-suporta nga tawo nga imong kasandigan mamahimong mahinungdanong bahin sa pagdawat niana nga suporta. Gipasabut pag-ayo ni Presidente Gordon B. Hinckley ang kamahinungdanon sa pagbaton og tawo nga kasandigan sa bisan unsang sitwasyon sa kinabuhi. Gitambagan niya ang mga miyembro sa pagbaton og “usa ka higala sa Simbahan nga kanunay nimong kaadtoan, kinsa molakaw uban nimo, motubag sa imong mga pangutana, kinsa makasabut sa imong mga problema” (“Usa ka Hingpit nga Kahayag sa Paglaum: Ngadto sa Bag-ong mga Miyembro sa Simbahan,” Liahona, Okt. 2006, 4). Ang mga tawo nga nagpaayo gikan sa dili maayo nga mga kinaiya nagkinahanglan gayud niana nga matang sa higala. Agig dugang, mitambag usab si Presidente Hinckley: “Gusto kong mosulti ninyo nga, pangita kamog mga higala nga mga miyembro sa Simbahan. Pagsinuoray kamo ug maglig-on sa usag usa. Ug kon ang panahon sa tintasyon moabut duna kamoy kasandigan nga mopanalangin kaninyo ug mohatag kaninyog kalig-on kon kini inyong gikinahanglan. Mao kana nganong dunay Simbahan—aron kita makatabang sa usag usa sa mga panahon sa kahuyang sa pagbarug nga lig-on ug tarung ug matuod ug sa kaayo” (pakigpulong nga gihatag atol sa regional conference sa Eugene, Oregon, Sept. 15, 1996; sa “Excerpts from Recent Addresses of President Gordon B. Hinckley,” Ensign, Hulyo 1997, 73). Mitudlo si Presidente Thomas S. Monson sa mao gihapong paagi: “Malig-on nato ang usag usa; may kapasidad kita nga makamatikud sa wala mamatikdi. Kon kita adunay mga mata nga makakita, mga dunggan nga makadungog, ug kasingkasing nga makahibalo ug mobati, kita makatabang ug makaluwas niadtong mga tawo kinsa kita ang responsable” (“The Call to Serve,” Ensign, Nob. 2000, 47).

Ang kinabuhi atol sa pagpaayo nagkinahanglan og hingpit nga kamatinuoron. Ang paglimud ug pagpalayo mga tinuod nga timailhan sa dili maayo nga mga pagpili. Kini nga mga kinaiya daling makadani kon wala ang suporta ug panglantaw sa uban, ug maghimo nga lisud kab-uton ang malungtaron ug lig-ong kalamboan sa pagkaayo. Importante ang pagbaton og tabang gikan sa tukma ug epektibong mga taga-suporta diha dayon kon mahimo. “Pinaagi sa kamapainubsanon ug kamatinuoron ug sa pagtawag sa Dios ug sa uban alang sa tabang, imong mabuntog ang imong mga kahuyang [pinaagi sa tabang sa Manluluwas]” (Addiction Recovery Program: Giya aron Maayo ug Maulian Gikan sa Pagkaadik, vi).

Ang Pagpili og Taga-Suporta nga Tawo [Support Person]

Sa addiction recovery program sa Simbahan, sama sa uban nga 12 ka mga lakang sa mga programa sa pagpaayo, wala ka i-assign og pihong mga tawo nga taga-suporta. Ang paghukom kon kanus-a ug asa mangayo og suporta usa ka personal nga desisyon. Sa sinugdanan, lisud ang pagpangayo og tabang gikan sa pamilya o mga higala; tingali mas sayon ang papili og tawo nga anaa sa recovery meeting kon si kinsa imong masandigan alang sa suporta. Kasagaran, kon mas daghang tawo ang mosuporta nimo, mas bintaha ang pagkaayo. Kon imo nang matino ang potensyal nga taga-suporta nga tawo, mahimong makapaubos ug makahadlok ang paghangyo kaniya og tabang. Apan diay, kon buhaton nimo, matingala ka sa dakong gugma ug paghangop nga imong mabatyagan. Kon mas konektado ka sa uban, mas daghan kang oportunidad nga makadawat og gugma ug makasabut nga takus ka niini.

Kon magpili og tawo nga taga-suporta, ang Addiction Recovery Program: Giya aron Maayo ug Maulian Gikan sa Pagkaadik nagpasidaan, “Ayaw ipaambit ang … sensitibong impormasyon ngadto sa mga indibidwal nga gidudahan nimong mohatag og dili tukmang giya, mohatag og sayop nga impormasyon, o maglisud sa pagtago og mga kompidensyal. [Ang usa ka taga-suporta nga tawo] kinahanglan nga kasaligan gayud sa pulong ug sa buhat” (30). Ang ubang pinaka epektibong mga tawo nga taga-suporta mao kadtong mga aktibo kaayo sa Simbahan ug nakatiwas sa mga baruganan sa matag 12 ka mga lakang sa pagbuntog niini nga mga kinaiya. Kon mangita og suporta, mahinungdanon ang pagpangita og tawo nga nakasuhid na sa ilang mga kahuyang, mikumpisal niini, ug nahimo na ang pagbuntog niini gamit ang lain-laing kapanguhaan, ilabi na pinaagi sa Manluluwas nga si Jesukristo ug sa Iyang Pag-ula. Kini nga mga binuhatan nagpakita sa personal nga kamatinud-anon sa sigurado, malungtaron nga pagkaayo: “Pinaagi niini kamo masayud kon ang usa ka tawo naghinulsol sa iyang mga sala—tan-awa, siya mokumpisal kanila ug mobiya kanila” (D&P 58:43).

Ang taga-suporta nga tawo kinsa nakabuntog sa kaugalingon niyang mga kahuyang dunay pagbati sa emosyunal nga dalan nga giagian sa uban. Dugang pa, kadtong mga tawo nga nakahuman na o padulong nang mahuman sa programa “dunay mensahe sa paglaum para sa ubang mga adik … kinsa andam nga modawat sa espiritwal nga tabang sa pag-usab sa ilang kinabuhi. … Mapaambit [nila] sa pinakamaayo kini nga mensahe pinaagi sa [ilang] mga paningkamot nga makaserbisyo sa uban” (Addiction Recovery Program: Giya aron Maayo ug Maulian Gikan sa Pagkaadik, 71). Ang mga naayo na gikan sa pagkaadik makahibalo sa kasinatian niadtong mga nanglimbasug pa ug magsilbing ehemplo ug makatabang sa mga partisipante sa paggamit sa mga kahimanan sa pagpaayo.

Kinahanglan nga mopili ka og mga taga-suporta nga tawo nga pareho nimo og sekso [gender] (kon dili nimo sila kaliwat). Kon masugdan na ang imong pagkaayo, posibling sa pisikal, emosyunal, ug sa espiritwal daw tintalon ka. Pagmatngon nga dili ka makapalambo og dili tukmang pakigrelasyon sa taga-suporta nga tawo.

Unsaon sa Pagkahimong Epektibo nga Taga-suporta nga Tawo

1. Mag-aktibo nga partisipante sa personal nga pagkaayo. Ang imong mga sugyot isip usa ka taga-suporta nga tawo sama ra usab ka epektibo sa personal nimong pagtuon, pagsabut, ug paggamit sa mga baruganan sa ebanghelyo. Samtang maningkamot ka matag adlaw sa pagsalikway sa kinaiyanhon nga pagkatawo ug mahimo nga usa ka santos pinaagi sa Pag-ula (tan-awa sa Mosiah 3:19), ang imong ehemplo impluwensyal ngadto sa tanang moduol kanimo alang sa giya ug kalig-on. Ang ehemplo nga imong ipakita samtang magtinguha ka sa Manluluwas ug sa Iyang Pag-ula mas importante kay sa bisan unsang tambag nga imong ikapaambit ngadto sa mga partisipante sa programa.

2. Pagmapainubsanon. Ang Addiction Recovery Program: Giya aron Maayo ug Maulian Gikan sa Pagkaadik mipasabut nga, “Walay luna … alang sa garbo o bisan unsang pagbati sa kahawud. … Ayaw kalimti kon asa ka gikan ug giunsa ka [mismo] pagluwas pinaagi sa grasya sa Dios” (72). Nagtudlo usab kini nga, “Sa imong pagserbisyo sa uban, ipadayon ang imong kamapainubsanon pinaagi sa pagtutok sa mga baruganan ug mga pamaagi sa ebanghelyo nga imong nakat-unan” (71).

3. Tahura ang kabubut-on sa uban. Isip taga-suporta nga tawo, kinahanglang dili ka “mohatag og tambag o maningkamot sa pagtul-id [sa uban] sa bisan unsang paagi. Pahibaloon ra nimo [ang uban] bahin sa programa ug sa mga espiritwal nga baruganan nga mipanalangin sa imong kinabuhi” (Addiction Recovery Program: Giya Aron Maayo ug Maulian Gikan sa Pagkaadik, 71). Pinaagi sa pagpahibalo sa uban sa mapuslanong mga baruganan ug pamaagi ug dayon tugutan ra silang mohimo og kaugalingon nilang mga desisyon, nagpakita ka og pagtahud sa sagrado nilang kabubut-on.

4. Tahura ang uban pa nimong personal nga mga gisaad nga buhaton. Ang imong pag-uyon sa pagkahimong taga-suporta nga tawo wala magpasabut nga ang uban makapatuyang ra og gamit sa imong panahon ug mga kapanguhaan. Mahimo kang motakda og usa ka ehemplo bahin sa kaimportante sa mapuslanong mga kinutuban pinaagi sa pagtahud sa imong mga pasalig, lakip ngadto sa imong pamilya, sa Simbahan, sa mga propesyunal nga paningkamot, ug personal nga panahon.

5. Moserbisyo sa walay paghinakog. Ang walay hinakog nga pagserbisyo nagkinahanglan sa paghatag nga walay paghunahuna og balus. Likayi gayud ang paghulat nga dayegon, o mga ganti sa kamaunungon, o uban pang emosyunal nga ganti gikan sa imong mga giserbisyuhan. “Siguroha nga madagayaon ang imong paghatag, wala magpaabut og piho nga resulta” (Addiction Recovery Program: Giya Aron Maayo ug Maulian Gikan sa Pagkaadik, 71).

6. Magmapailubon. Ang indibidwal nga panaw sa pagkaayo lahi. Ang tawo nga imong gitabangan posibling dili pa andam nga magpadayon. Posibling sublion ra pud niya ang dili maayong mga gawi ug hinay ang pagsunod sa mga baruganan ug mga pamaagi sa pagkaayo. Hinumdumi, “kadaghanan kanato nagkinahanglang ‘moabut sa pinakaubos’ sa wala pa kita mahimong andam sa pagtuon ug paggamit niini nga mga baruganan” (Addiction Recovery Program: Giya Aron Maayo ug Maulian Gikan sa Pagkaadik, 71).

7. Ihatag ang malumo apan lig-ong pag-awhag. Ang epektibong suporta maggikan “sa pagdani, sa pagka-mainantuson, sa kalumo ug kaaghup, ug sa tiunay nga paghigugma; pinaagi sa pagkamabination, ug putli nga kahibalo, diin makapadugang sa hilabihan sa kalag nga walay pagpakaaron-ingnon, ug walay pagpanglimbong” (D&P 121:41–42).

8. Unaha ang Dios kay sa imong kaugalingon. Hinumdumi kanunay ang pagsalig sa Dios samtang motanyag ka og suporta, ug pahinumdumi ang mga tawo nga imong gisuportahan sa pagbuhat usab sa ingon. “Kon ikaw adunay buhaton alang sa laing tawo o mopakigbahin sa mensahe sa paglaum ug pagkaayo, kinahanglang dili nimo tugutan nga magsalig na og maayo ang laing tawo kanimo. Ang imong responsibilidad mao ang pag-awhag sa uban nga nanlimbasug sa pagdangup ngadto sa Langitnong Amahan ug sa Manluluwas alang sa giya ug gahum” (Addiction Recovery Program: Giya Aron Maayo ug Maulian Gikan sa Pagkaadik, 71). Ang imong tahas mao ang pagpaambit sa imong mga kasinatian sa pagtuo ug paglaum aron matabangan ang mga tawo nga imong gisuportahan subay sa 12 ka mga lakang nga proseso aron mobati nga gihigugma ug gisuportahan sa grasya sa Dios.

9. Magmainampoon. Sa matag higayon nga motanyag ka og suporta, tinguhaa ang tabang sa Langitnong Amahan aron mahibaloan unsang mga baruganan o pamaagi diha sa 12 ka mga lakang nga programa ang mas makatabang sa kasamtangan nga panginahanglan sa partisipante. “Pagmainampoon samtang mokonsiderar ka og mga paagi sa pagserbisyo, magtinguha kanunay nga magiyahan sa Espiritu Santo. Kon andam ka, makakaplag ka og daghang mga oportunidad sa pagpakigbahin sa espirituhanong mga baruganan nga imong nakat-unan” (Addiction Recovery Program: Giya Aron Maayo ug Maulian Gikan sa Pagkaadik, 71).

10. Ipamatuod ang kamatuoran. Ipaambit kon sa unsang paagi gibati nimo nga ang ebanghelyo nakatabang sa pagbuntog sa imong mga kahuyang. “Isulti ang uban pa nimong [mga kasinatian] aron mahibalo [ang uban] nga makasabut ka” (Addiction Recovery Program: Giya Aron Maayo ug Maulian Gikan sa Pagkaadik, 71). Mahimo usab nga mopamatuod ka bahin sa Manluluwas ug sa Iyang makaayo nga gahum. “Ang mensahe mao nga ang Dios usa ka Dios sa mga milagro, sama nga ingon niana Siya sukad [tan-awa sa Moroni 7:29]. Ang imong kinabuhi ang nagmatuod niana. Padulong ka sa pagkahimong bag-o nga tawo pinaagi sa Pag-ula ni Jesukristo. … Ang pagpaambit sa imong pagpamatuod bahin sa Iyang kalooy ug Iyang grasya usa sa labing importanting mga serbisyo nga imong ikatanyag” (Addiction Recovery Program: Giya Aron Maayo ug Maulian Gikan sa Pagkaadik, 71).

11. Matnguni ang Pagkakompidensyal. May responsiblidad ka sa pagpanalipud sa kapribado sa uban. Ang dili pagpaila ug ang pagkakompidensyal mga mahinungdanong baruganan sa addiction recovery program, ug makapalambo kini og pagsalig.