Te arapaera’a ’e te hōho’a faufau
Te tauturu ’e te tīa’ira’a i mua i te hōho’a faufau i roto i te arapaera’a.
Nō tātou te feiā ’āpī pa’ari, ’ua ’ite pā’āto’a tātou ē, e nehenehe te arapaera’a e riro ’ei ’ohipa ’ana’anatae roa, ’ei ’ohipa ri’ari’a, ’ei ’ohipa au roa ’e ’ei ’ohipa ahoaho, pauroa te reira. ’A ha’amata ai tātou i te fa’a’ite hua atu i tō tātou mana’o, e hina’aro iho ā tātou e ’ite rahi atu ā nō ni’a i te tahi, ’e teienei, e mea faufa’a ’ia rahi atu ā te huru pāruru-’ore-ra’a ia tātou nō te patu ’e nō te fa’ahōhonu i te tā’amura’a i roto ia ’ōrua. E aha tō tātou mau moemoeā, mau mata’u ’e mau ti’aturira’a ? E aha tō tātou mana’o nō ni’a i te fa’aipoipora’a ’e te ’utuāfare ? E aha te mau fifi tā tātou i fa’aruru i te mātāmua ra, ’aore rā i teienei, e mea maita’i e fa’a’ite atu ?
E mea huru taiā iho ā īa ’ia paraparau (’aore rā ’ia ani) i te mau fifi nō ni’a i te hōho’a faufau, ’ia ’ore rā te reira ’ia paraparauhia, e nehenehe ïa e arata’i atu i te mau fifi ’ino roa i muri mai. E mea ta’a ’ē tō terā ’e terā ta’ata fifi nō ni’a i te hōho’a faufau, e ’ohipa fifi te reira, ’e e’ita paha ’outou e ’ite ri’i a’e e fifi te reira ’aore rā nāhea i te paraparau i te reira ’e te ta’ata tā ’outou e arapae ra, nō reira e mea faufa’a ’ia pe’e i te arata’ira’a a te Vārua. ’Aita hō’ē rāve’a nō te tā’āto’ara’a, i roto rā i teie parau ve’a, tē hōro’a nei mātou i te tahi mau mana’o nō ’outou e uiui nei paha te mana’o ē :
-
Nāhea vau i te fa’ahiti atu i te parau nō te hōho’a faufau i te ta’ata tā’u e arapae ra ? ’E e aha te taime tano nō te ui atu, nō te parau atu ?
-
Nāhea vau e ’ite ē, e tāmau ānei i te tā’amura’a ’e terā ta’ata tei fa’a’ohipa nā mua a’e i te hōho’a faufau ?
-
Nāhea māua e nehenehe e ’ohipa ’āmui nō te upo’oti’a i ni’a i te hōho’a faufau ?
Nō rātou tei tāfifi na ’aore rā tē tāfifi ra
Mai te mea ’ua tāfifi ’outou i te hōho’a faufau nā mua a’e ’aore rā tē tāfifi ra ’outou i te reira, e mana’o paha ’outou ē, ’aita e rāve’a nō te arapaera’a ’aore rā e mea huru taiā ’ia arapae. ’Are’a rā, mai te mea e hina’aro ateate tō ’outou e fa’a’ore i te hōho’a faufau mai roto atu i tō ’outou orara’a (’aore rā ’ua fa’a’ore a’ena ’outou i te reira), ’ia ’ite ’outou ē, maoti tā ’outou iho mau tauto’ora’a ’e te tauturu a te Metua i te Ao ra ’e Iesu Mesia e nehenehe e noa’a mai te hō’ē aura’a maita’i ’e te vai maoro. ’A feruri i te mau uira’a i muri nei ’a fa’aitoito noa ai ’outou i terā aura’a.
1. Tītau-mau-hia ānei ’ia paraparau māua nō ni’a i te reira ?
Te hō’ē uira’a mātau, ’oia ho’i : « Tītau-mau-hia ānei ’ia fa’a’ite atu vau i tō’u topara’a i roto i te hōho’a faufau i te ta’ata tā’u e arapae ra, noa atu ā ’ua tātarahapa vau i te reira ? » ’Aore rā, « Tītauhia ānei ’ia paraparau vau nō ni’a i tō’u nei fifi ’e te hōho’a faufau i te ta’ata tā’u e arapae ra ? » Tei mātauhia, e mea tītauhia ’ia paraparauhia te reira—i te taime tano ’e ma te ha’apa’o maita’i. ’Ia paraparau ’outou nō te reira, e ha’amana’o noa i te tahi mau parau tumu faufa’a rahi :
-
Te taime—E paraparauhia te reira i te taime e ha’amata te tā’amura’a i te tahi atu ta’ata i te haere-pāpū-ra’a, nō reira e tītauhia te reira.
-
Te ha’avare ’ore—E niuhia te tā’amura’a i roto ia ’ōrua i ni’a i te ti’aturi ’e te ha’avare ’ore. Noa atu ā e nehenehe te ta’ata tā ’outou e arapae e fa’aea i terā tā’amura’a i roto ia ’ōrua, tītauhia ’ia ta’a iāna te nātura o te fifi, te manuiara’a ’outou i te fa’a’āfaro i te reira ’e tā ’outou fa’anahora’a mai te peu noa atu e ho’i fa’ahou mai te reira ananahi.
-
Te fa’a’orera’a hapa—’Eiaha nō te mea e’ita ’outou e ha’avare i te ta’ata tā ’outou e arapae ra nō ni’a i te topara’a ’outou i roto i te hōho’a faufau, e fa’a’ite roa atu ïa ’outou i te mau parau hu’ahu’a nō te reira. Mai te mea ’ua tātarahapa ’outou ’e ’ua tae mai te mana’o nō te fa’a’orera’a hapa, ’eiaha ’outou e ha’ape’ape’a fa’ahou i te reira. E’ita te Fatu e ha’amana’o i tā tātou mau hara i te taime ’ua tātarahapa tātou i te reira (hi’o Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 58: 42), nō reira, tā ’outou paraparaura’a ’e te ta’ata tā ’outou e arapae ra, e ’ere roa atu ïa nō te « fā’ira’a », nō te patura’a rā i te ti’aturi, nō te fa’a’ite i te mau ’ōpuara’a nō te ora roa mai i te reira ’ia noa’a mai te tauturu.
-
Te orara’a mai i te reira—Noa atu ā ’ua tātarahapa ’outou, e nehenehe te rave-maoro-ra’a ’aore rā te rave-rahi-ra’a i te hōho’a faufau e ha’uti maoro i ni’a i te tino, te ferurira’a, te auhoara’a ’e te vārua. E nehenehe te orara’a mai i te reira e riro ’ei ’ohipa pa’ari ’e ’ei ’ohipa tau maoro, e nehenehe rā ’ia ora roa mai ’e ’ia ora pāpū mai. I roto i terā ’ohipa tau maoro, e tītauhia te tauturu ’e te turu tano, ’oia atoa ïa te ta’ata e nehenehe e riro mai ’ei hoa fa’aipoipo nō ’outou.
2. ’Ua ineine ānei au nō te ha’amata i te tā’amura’a pāpū iā’u iāna ?
Hō’ē o te ta’a-’ē-ra’a rahi i roto i te hō’ē ta’ata tei ineine nō te ha’amata i te hō’ē tā’amura’a pāpū ’e te hō’ē ta’ata ’aita, ’o tōna ïa ineine ’ia vai ariari noa i mua i te ta’ata tāna e arapae. Mai te mea ’ua tāfifi ’outou i te hōho’a faufau, e piti rāve’a, e vaiiho i te mata’u ’ia arata’i i terā tā’amura’a i roto ia ’ōrua i te vāhi nō te ti’aturi ’ore ’aore rā e fa’a’ohipa i te fa’aro’o nō te ’aro ’āmui i te mau fifi.
Noa atu ā te au ’ore ’e te taiā te fa’a’itera’a i tō ’outou ’ā’amu ’e te hōho’a faufau, mai te mea e ’ape ’outou i te reira, e rahi atu ā ïa tō ’outou mata’u ’e te ha’amā. E nehenehe ato’a te mata’u ’ia fa’aru’e mai terā ta’ata ia ’outou e fa’a’ōtohe ia ’outou ’aore rā e tāpe’a ia ’outou i te fa’a’ite atu i te tā’āto’ara’a o te ’ā’amu, ’o tē nehenehe e ’ōfati i te ti’aturi ’e e fa’a’ino i terā tā’amura’a ’āraua’e.
I te tahi pae, ’ia fa’atura ’outou i te ti’amāra’a ’ia mā’iti o te ta’ata tā ’outou e arapae ra, e fa’atura ïa ’outou i tāna mā’itira’a e tāpe’a noa i terā tā’amura’a i roto ia ’ōrua noa atu tōna ’itera’a i te maita’i ’e te ’ino. E nehenehe iho ā ïa e taiā i te ’ohipa e tupu mai, e mea faufa’a rā ’ia ’ite ē, nō te mea ’ua hōro’ahia te mau ha’amāramaramara’a ato’a, e nehenehe te tahi atu ta’ata e tauturu ato’a mai i tā ’outou mau tauto’ora’a ’e te hina’aro nō te fa’a’ore i te hōho’a faufau i roto i tō ’outou orara’a. Teienei rā, manuia noa atu terā tā’amura’a ’aore rā ’aita, nā roto i te tauturu a te Atua, e nehenehe tā ’outou e tāmau ā i ni’a i te ’ē’a nō te ora mai i te reira.
Nō te feiā e arapae ra i te hō’ē ta’ata e tāfifi ra i te reira
Nō te mea e tai’ohia te taime mātāmua e fa’aruru te ta’ata i te hōho’a faufau i te 11 matahiti, ’e nō te ’ōhie e noa’a mai te reira, ’ua fa’aruru te rahira’a o te feiā ’āpī i te hōho’a faufau nā roto i te tahi noa atu rāve’a nā mua a’e i tō rātou 18 matahiti. E mea huru pe’ape’a te reira ’ia ha’amata te arapaera’a. E ’ere rā te fa’arurura’a mai te fa’atītīra’a, ’e e mau fāito rau nō te topara’a i roto i te hōho’a faufau (hi’o Dallin H. Oaks, « Recovering from the Trap of Pornography », Liahona, ’Ātopa 2015, 50–55). Te parau maita’i, e nehenehe te tāra’ehara a Iesu Mesia e hōro’a i te pūai ’e te fa’aorara’a i te feiā ato’a e ’imi i te reira. Teie te tahi mau uira’a e feruri ’a nu’u noa ai terā tā’amura’a i roto ia ’ōrua.
1. Ahea ’e nāhea vau i te ui atu nō ni’a i te hōho’a faufau ?
Penei a’e e paraparau i tō ’outou nā metua ’aore rā i te mau tua’ana, ’aore rā i te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia ’aore rā i te tahi atu ta’ata tā ’outou e ti’aturi e hōro’a mai i te parau a’o maita’i, nō te fa’aoti ahea ’e nāhea i te paraparau i te reira ’e te ta’ata tā ’outou e arapae ra. E ’imi i te rāve’a e tano ia ’outou ’ei reira e rave atu ai i terā paraparaura’a i te taime tano, ’a piri noa ai ’ōrua ’e ’a pāpū noa ai tō ’ōrua tā’amura’a.
’Eiaha ato’a ïa i te arapaera’a mātāmua iho ā rā e ha’amata ai ma teie uira’a nō ni’a i tōna orara’a nā mua a’e, ’ia nu’u rā tō ’ōrua tā’amura’a, e nehenehe e tītau i te fa’aurura’a nō te tauturu ia ’outou ’ia ’ite nāhea ’e ahea e ui atu ai nō ni’a i tōna ’ā’amu ’e te hōho’a faufau.
2. Nāhea i te pāhono atu ?
’Ia ha’amata ’ōrua tō ’oe ta’ata arapae e fa’a’ite i tō ’ōrua mana’o hōhonu, e nehenehe te reira e fa’atupu i te fa’aorara’a. E mea faufa’a ’ia ta’a maita’i ’outou i tō ’outou iho ferurira’a ’e tō ’outou mau mana’o ’a fa’a’itehia mai ai nō ni’a i te fa’a’ohipara’a i te hōho’a faufau—penei a’e e fa’ahapa atu ’outou ’aore rā e riri atu ’aore rā e tānīnītō roa ’aore rā e tae mai te mana’o nō te fa’ahemara’ahia. Terā rā, e nehenehe ato’a tāna fa’a’itera’a i te reira e fa’arahi i te ti’aturi, te aumihi, te here ’e te mana’o turu i rotopū ia ’ōrua. E feruri i tōna mau mana’o ’e tō ’outou iho ’a pāhono ai ’outou.
3. Nāhea i te haere i mua ?
E tae mai te māna’ona’ora’a ’ia fa’a’ite hua mai te ta’ata tā ’outou e arapae ra ē, tē tāfifi ra ’oia i te hōho’a faufau, ’eiaha rā e tū’ino i tōna ti’aturi nā roto i te paraparaura’a i tōna mau fifi i te tahi atu ta’ata. Te mea e nehenehe ato’a e tauturu, ’o te paraparau-’ōmo’e-ra’a ïa i te hō’ē ’episekōpo ’aore rā te hō’ē taote, ’aore rā ma te parau fa’ati’a a terā ta’ata tā ’outou e arapae, i te tahi hoa ’aore rā te hō’ē ti’a fa’atere e nehenehe e ti’aturi.
Nō te fa’aoti e tāmau ānei i terā tā’amura’a i roto ia ’ōrua ’aore rā ’aita, e ’imi tāmau noa i te arata’ira’a a te Vārua. E nehenehe ato’a rā te mau mana’o i muri nei e tauturu :
-
’A ui iāna e aha te rahi o te hōho’a faufau i roto i tōna orara’a ’e tei hea ’oia i roto i te rapa’aura’a. Tītauhia ’ia fa’a’ite ’oia i tōna hina’aro e fa’a’ore roa i te hōho’a faufau i roto i tōna orara’a nā roto i te ravera’a i te mau ’ohipa tītauhia.
-
’Ia ’ite ē, tē vai ra te tahi fa’a’ohipara’a o te hōho’a faufau (’ei hi’ora’a, te hōho’a faufau tamari’i) e fa’a’itera’a rahi te reira ē, tītauhia te feiā tōro’a ’ia tauturu mai ’e penei a’e e mea ataata nōna.
-
’Ia ’ite ē, e mana pāpū te mana nō te tāra’ehara a te Fa’aora. E nehenehe tā ’outou e fa’a’ore i te hapa, ’e e nehenehe tāna e ora mai.
-
Fa’aoti ē, ’aita atu e rāve’a maori rā te ha’avare ’ore roa i roto i tō ’ōrua tā’amura’a ’e te ti’amā nō te fa’aipoipo i roto i te hiero.
-
Māramarama ē, e tītauhia te taime nō te ora mai ’e nō te ti’a fa’ahou mai. E nehenehe e topa fa’ahou ā i roto, e tītauhia te tauturu nō terā nau ta’ata e tāmata i te ti’a fa’ahou mai. O te māramaramara’a ïa e aha te patara’a (te mau mea e fa’atupu i te hina’aro nō te hōho’a faufau) ’e te turura’a ’aore rā te tauturura’a i te mau ’ohipa ārai tano.
-
Mai te mea e nu’u te tā’amura’a i te fa’aipoipora’a, e ha’apāpū ’ōrua to’opiti ē, ’aita i tano te hōho’a faufau ’e e ’ere te reira te hereherera’a au nō te fa’aipoipora’a.
Te mea faufa’a roa nō te nu’ura’a i mua ’o te tūru’ira’a ïa i ni’a i tā te Vārua Maita’i e muhumuhu mai e rave, ’oia ho’i, penei a’e te tāmaura’a i terā tā’amura’a i roto ia ’ōrua ma te ta’a maita’i ē, e mea tītau ’ia ’ore te hōho’a faufau, ’e e penei a’e roa ato’a te fa’aeara’a i terā tā’amura’a i roto ia ’ōrua, e tāmau ra i te pa’epa’e i tāna tauto’ora’a e taui. Ta’a ’ē noa atu tā ’outou e fa’aoti, ’ia ta’a maita’i te ta’ata tā ’outou e arapae ra ē, e nehenehe te mau mea e taui, tei te huru te nu’ura’a ’aore rā te nu’u-’ore-ra’a i te upo’oti’ara’a i ni’a i te hōho’a faufau.
Rāve ’āmui nō te upo’oti’a i ni’a i te hōho’a faufau
E nehenehe ē, e mea maoro ’e e mea ’ohipa rahi ’ia upo’oti’a i ni’a i te hōho’a faufau, e nehenehe rā te reira. ’E i te hope’a, e nehenehe te ’ohipa-’āmui-ra’a nō te upo’oti’ara’a i ni’a i te reira e ha’apūai i tō ’ōrua tā’amura’a ’a māramarama rahi noa ai ’ōrua to’opiti i te tāra’ehara a Iesu Mesia ’e ’a ha’api’i ai ’ōru’a ’ia turu i te tahi ’e te tahi i roto i te ’ati. ’A feruri i te mau mea i muri nei ’a ’ohipa ’āmui ai ’ōrua nō te upo’oti’a i ni’a i te reira :
-
Tē vai nei te mātēria tauturu i ni’a i te ’api natirara a te ’Ēkālesia, te overcomingpornography.ChurchofJesusChrist.org (mai te mau ha’amāramaramara’a nō ni’a i te fa’anahora’a rapa’aura’a i te fa’atītīra’a a te ’Ēkālesia) ’o tē nehenehe e tauturu ia ’ōrua to’opiti i roto i terā ’ohipa tau maoro nō te rapa’aura’a.
-
E feruri i te hō’ē vāhi ta’a ’ē ’e te hō’ē hora ta’a ’ē nō te paraparau nō ni’a i te hōho’a faufau ’ia ’ore te reira ’ia riro ’ei fa’atumura’a nō te tā’amura’a i roto ia ’ōrua. ’Ia paraparau ’outou nō te reira, ’eiaha e fa’aha’aha’a i te tahi ’aore rā e hi’o iāna mai ni’a mai. ’Ia riro tō ’ōrua tā’amura’a ’ei vāhi ataata ’ore i reira ’ōrua to’opiti e ’ite ai i te here ’e te turu, ’eiaha rā te onoono ’e te ’a’a.
-
E te nehenehe te mau ’ohipa pae vārua e tauturu i te hōro’a i te ha’apūra’a i mua i te ’umera’a ’ia hara. Fa’aitoito i te tahi ’e te tahi ’ia tāpe’a ’e ’ia ha’apūai i te peu pae vārua tāmau—mai te tuatāpapara’a pāpū i te mau pāpa’ira’a mo’a ’e te ha’amorira’a i roto i te hiero (mai te mea e nehenehe), te ha’apa’ora’a i te mahana sābati, te tāvinira’a i te ta’ata, te ha’apae-pāpū-ra’a i te mā’a ’e te pure ateate—ma te hina’aro rahi atu ā e ha’apūai i tō ’ōrua tā’amura’a i te Fa’aora ’e i te Metua i te Ao ra. E nehenehe terā tā’amura’a i roto ia ’ōrua e tauturu i te fa’aiti i te teimaha o te hōho’a faufau i ni’a i tō ’outou orara’a. E tītaura’a tau maoro te ti’ara’a pipi, ’e nā te pūai tā tātou e ’āpī ’ei feiā ’āpe’e i te Mesia e tauturu ia tātou ’ia upo’oti’a i ni’a i te mau tāmatara’a ato’a o te orara’a, e ’ere te hōho’a faufau noa.
-
Mai te mea ’e ’ere tā ’outou iho mau tauto’ora’a i te mea manuia roa, ’eiaha e taiā ’aore rā e ha’amā ’ia tītau i te tauturu a te hō’ē ta’ata tōro’a i te pae nō te ferurira’a i te ’ohipa nō te fa’atītīra’a ’āpeni. E nehenehe paha tā rātou e tauturu ia ’outou ’ia māramarama rahi atu ā i te rapa’aura’a ’ino i te hōho’a faufau ’e ’ia fa’a’ore i te mau tumu nō te reira.
-
Ha’amana’o ē, tē vai nei te mau rāve’a ha’apararera’a ti’a ’ore ’ati a’e ia tātou ’o tē ’ume nei ia tātou ’ia hara. Mai te mea e topa fa’ahou terā ta’ata tā ’outou e arapae ra, te vitiviti ’oia e ho’i mai i ni’a i te ’ē’a, ’o te fa’a’itera’a maita’i ïa nō tōna fafaura’a iāna ’ia fa’a’ore i te hōho’a faufau i roto i tōna orara’a. Mai te mea rā ’o ’outou terā e fa’aitoito roa nei ’ia ’ite ’outou i te tauira’a, rahi atu ā iāna, e nehenehe e feruri fa’ahou ā e tāmau ānei i terā arapaera’a.
-
E nehenehe tō ’outou mana i ni’a i te ta’ata tā ’outou e arapae ra ’ia riro ’ei mana pūai, ’eiaha rā ’o te reira te tumu mātāmua roa e taui ’ōna i tāna peu. ’Ia nā roto mai iāna te hina’aro e taui e ti’a ai, ’eiaha rā nō roto mai ia ’outou.
Nā ni’a roa atu, ’a tītau i te arata’ira’a nō ’ō mai i te Metua i te Ao ra ’e ’a ha’amana’o ē, e tīa’ira’a noa nā roto i te Fa’aora. E nava’i tōna aroha nō te rapa’au ia tātou ’e nō te taui ia tātou. ’Ua matara tāna tāra’ehara ia ’ōrua to’opiti nō te hōro’a i te pūai ia ’outou ’e nō te tauturu ia ’outou ’ia fa’a’ore i te hapa. Teie rā, tītauhia ’ia fa’aitoito roa te ta’ata e tāfifi ra i te hōho’a faufau nō te tītau i te tauturu a te Fa’aora nō te upo’oti’a i ni’a i te reira. ’Aita e ta’ata ’ē e nehenehe e rave i te reira nōna. ’A fa’atupu i te fa’aro’o ’e ’a tu’u i te ti’aturi i ni’a i te Metua i te Ao ra. Nāna e arata’i ia ’outou i roto i tō ’outou iho vaira’a.