2021
O ni Auala e 4 e Maua ai le Mana o Fesootaiga Lelei
Aokuso 2021


E Na’o Tusiga Faatekinolosi: Talavou Matutua

O ni Auala e 4 e Maua ai le Mana o Fesootaiga Lelei

E sili atu nai lo na o le ataata po o le fai atu o ni mea lelei—e faatatau i le fesoasoani atu i isi ia lagonaina le alofa o le Atua.

Ata
teineiti e toalua o loo talie le tasi ma le isi

E ui o uo faasamasamanoa e masani ona talitonu o a’u o se tagata fiafia, ou te le’i mafaufau lava ia te a’u ia o se tagata fiafia e pei o le susulu o le la. O le mea moni, o loo i ai se faamanatu tele o o‘u uiga e le fiafia tele i nisi taimi e tautau i luga o le puipui o le potu malolo a o’u matua.

I se tasi tau mafanafana a o o’u laitiiti, na o mai ai ou matua matutua e asiasi mai, ma sa matou faaaogaina le avanoa e faatulaga ai ni puega ata o le aiga. Sa ou saunia atoatoa i lo‘u ofu mamanu sikuea piniki ma se pulou e pea i ai, ae sa vave lava ona suia i le le lelei ina ua le aumaia so‘u nofoa e pei o nofoa sa nonofo ai isi tagata o le aiga.

I lo‘u le fiafia, sa ou faauu ai i la’u faauu sili ona tele mo le sauniga atoa, ma faapisia mea semanu e avea o se aafiaga matagofie i lo‘u aiga ma le faatupuina o le fiasefulu o tausaga o tausuaga e uiga i “le ofu faa’u’u.”

E ui e mafai ona ou ata i ai i le taimi nei, o lena ata o le aiga o se faamanatu faifai pea ia te a’u o le mana o le taulai atu i le lelei. O le iai i le itu taulai atu i le lelei i taimi uma e sili atu ai le fiafia i le olaga—aua o ai e maua le fiafia moni i le ita i taimi uma? E le o ta‘ua, o le tumau i le itu lelei ua leva ona fesootai atu i manuia eseese o le soifua maloloina e pei o le faaitiitia o le atuatuvale, maualalo le tulaga lamatia o faamai o le fatu, ma e oo lava i se olaga umi atu.1

Ae o le tumau i le itu lelei e le aafia ai na o i tatou o ni tagata taitoatasi. O lo tatou tumau i le itu lelei (po o le leai o se mea) e mafai ona aafia ai tagata taitasi tatou te fegalegaleai i ai. Ua poloaiina i tatou “ia fiafia” (tagai Mataupu Faavae ma Feagaiga 61:36; 78:18), ma a o tatou faia i a tatou fesootaiga, e mafai e i tatou lava—ma i latou o siomiaina i tatou—ona lagona atili le alofa o lo tatou Tama Faalelagi ma le Faaola.

O ni nai auala nei e mafai ona tatou pa‘i atu ai i le mana o fesootaiga lelei.

1. Mulimuli i faataitaiga o fesootaiga a le Faaola.

Mo le faataitaiga sili o fesootaiga lelei, e mafai ona tatou vaai atu i le Faaola, o le sa faaalia Lona alofa mo isi e ala i le fegalegalea‘i ma le agalelei, agaalofa, ma le malamalama.

Na aoao mai Elder L. Lionel Kendrick, o se Fitugafulu o le Pulega Aoao ua malolo faamamaluina: “O fesootaiga faaKerisiano o ni faailoga o le alofa ae le o le ita, upumoni ae le o le talafatu, agaalofa ae le o le fefinaua‘i, faaaloalo ae le o le tauemuina, fautuaga ae le o faitioga, faasa‘oga ae le o le ta‘usalaina. E tautalagia ma le manino ae le o le fenumia‘i. Atonu latou te malu pe faigata foi, ae e tatau lava ona agamalu i taimi uma.2

E manino lava le auala tatou te fai atu ai se mea e tutusa lava le taua ma mea tatou te fai atu ai,3 se lesona sa ou aoaoina o se tamaitiiti a’oga ta piano. O le aoaoina o le piano mo le tele o lo‘u olaga, sa ou maua ai se aafiaga i le tele o le mau sitaili faalefaiaoga. E ui e mafai ona faalotovaivaia le tuuina atu o se lisi e le muta o fuaitau faamusika ia atoatoa, ae sa faamanuiaina a’u i le i ai o ni faiaoga e tulaga ese i le ofoina atu o faasa‘oga i se auala faaosofia ma le agaalofa, ma sa ou aoao ai e uiga i le mana tele o se upu agalelei e tautalagia.

2. Taumafai ia maua se vaaiga lelei.

Pe tatou te iloaina pe leai, o o tatou uiga faaalia e mafai ona aafia ai le ala tatou te fesootai ai ma isi—ma le tele o isi vaega o o tatou olaga. Na saunoa Peresitene Thomas S. Monson (1927–2018): “E tele naua mea i le olaga e faalagolago i o tatou uiga faaalia. O le auala tatou te filifili e vaai ai i mea ma tali atu ai i isi e tele se eseesega e faia ai. O le faia o le mea sili tatou te mafaia ona filifili lea ia fiafia i o tatou tulaga, e tusa lava po o le a, e mafai ona aumaia ai le filemu ma le faamalieina.”4

O se tasi auala e atiina’eina ai se uiga lelei o le valaaulia lea o le Agaga i o tatou olaga. E mafai ona tatou faia lenei mea e ala i le suia o le masalosalo ma le fefe i le faatuatua (tagai Mataupu Faavae ma Feagaiga 6:36), taliaina o le meaalofa o le salamo, taumafai malosi e faamalosia a tatou molimau, ma saili ia iloa le aao o le Alii i o tatou olaga. Ua ou iloa foi a o o’u faatulagaina (ma mulimuli ai) i le taimi mo le suesueina o tusitusiga paia, ou te lagonaina le sili atu ona lelei i le aso atoa. O nei mea uma e fesoasoani tatou te lagona atili ai le Agaga Paia, ma taitai atu ai i lagona sili atu o le faamoemoe.

Ioe, o le tumau i le itu lelei e le faapea o le taofiofi o lagona le lelei uma, e faapena foi. O nisi taimi ou te pa’ū atu ai i le mailei o le mafaufau faapea e leai so’u faatuatua pe afai ou te faailoa atu ni atugaluga po o lagona o le faanoanoa. Ae e pei ona faamalamalama mai e Sister Sharon Eubank, Fesoasoani Muamua i le Au Peresitene Aoao o le Aualofa: “O le fiafia e le faapea o le po o se ataata pepelo i ou foliga e tusa lava po o le a le mea o tupu. Ae o lona uiga o le tausia o tulafono a le Atua ma atiae ma siitia isi. Pe a tatou fausiaina, pe a tatou siitia ia avega a isi, e faamanuia o tatou olaga i auala e le mafai e o tatou tofotofoga ona aveesea.”5 E ui o le a tatou oo uma i lagona le lelei i le olaga atoa, ae e mafai ona tatou maua le fiafia sili atu a o tatou aloese mai le nonofo ai i o tatou faanoanoaga ma saili e siitia isi.

3. Mafaufau i le sootaga fuataga.

Atonu e le mafai ona fuaina le talitonu o le a lelei mea uma, ae o nisi o talitonuga e mafai ona fesoasoani ia i tatou e fuaina ai le lelei o loo tatou i ai i a tatou fegalegaleaiga. Mo le tele o tausaga, sa suesue ai e le fomai faalemafaufau o John Gottman le mea e faia e maua ai se sootaga maloloina. Ina ua uma ona matauina le faitau afe o ulugalii, sa ia fuafuaina se mamanu e mafai ona fesoasoani e valoia ai pe o le a nonofo faatasi pe tuueseese ulugalii i tausaga a sau i le silia ma le 90 pasene le sa‘o.6

O lana mea autu na maua? I taimi o feteenaiga, o ulugalii fiafia e masani ona mulimuli i se fuataga o fegalegaleaiga lelei e le itiiti ifo ma le lima mo fegalegaleaiga le lelei taitasi. O fegalegaleaiga lelei e mafai ona aofia ai le ofoina atu o se faamalo, malamalama, ma le faamaoniaina o le vaaiga a le isi tagata, ae o fegalegaleaiga le lelei e mafai ona aofia ai le faasesepa o mata, avea ma e taufaatauvaaina pe le ano i ai, ma le faitioina.7

E ui o sailiiliga a Gottman e taulai atu i ulugalii faaipoipo, o ana faaiuga e mafai ona faatatau i ituaiga uma o sootaga ma faailoga ai aafiaga leaga o le le fiafia.

Ua apoapoa‘i mai le Aposetolo o Paulo, “Aua ne’i alu atu se upu leaga ai o outou gutu, na o le upu lelei e ati ae ai i mea e aoga, e tupu ai le lelei i e faalogologo i ai.” (Efeso 4:29). Atonu e le o taimi uma e tutusa ai la tatou vaaiga ma isi, ae e mafai ona tatou le malilie e aunoa ma le le malie. Ma a o tatou saili ia faagaeetia—e oo lava i le feagai ai ma feteenaiga—e mafai ona tatou faamamaina avega ma faia se avanoa mo le olioli sili atu.

4. Ia avea ma “faaa’oa’o o e faatuatua.”

Ua ou ataata nei mo le pueina o ata o aiga (e tusa lava pe tatau ona ou tu), ma ua amata ona ou malamalama i le ala e mafai ai e o’u lava uiga ona aafia ai i latou o siomia a’u, mo le lelei po o le leaga.

A o o’u mamao mai le atoatoa, ou te taumafai e faia se taumafaiga faapitoa ina ia punouai pe a ou i ai i se talanoaga ma se tasi, e faailoa atu lo‘u agaga faafetai mo lo’u toalua ma isi e pele ia te a‘u, ma iu ai ina “avea ma faaa’oa‘o i e ua faatuatua, i le upu, ma le amio, ma le alofa” (1 Timoteo 4:12)..

O le tuufaatasiga o nei mea laiti—o se taliga o le faalogo, o se faamautinoaga lelei, o se faatoesega faamaoni—lea e masani ona tele sona aafiaga. O nei mea iti, lea e fesoasoani ia i tatou e faataitai i lo tatou Faaola, e mafai ai ona tatou faasoa atu le alofa o le Atua.

Ma i le faasoaina atu o Lona alofa, o le a tatou lagonaina foi e i tatou lava.

Faamatalaga

  1. Tagai “Positive thinking: Stop negative self-talk to reduce stress,” Mayo Clinic, Jan. 21, 2020, mayoclinic.org/healthy-lifestyle/stress-management/in-depth/positive-thinking/art-20043950; tagai foi Jane E. Brody, “A Positive Outlook May Be Good for Your Health,” New York Times, Mar. 27, 2017, nytimes.com.

  2. L. Lionel Kendrick, “Fesootaiga FaaKeriso,” Ensign, Nov. 1988, 24.

  3. L. Lionel Kendrick, “Fesootaiga FaaKeriso,” 23.

  4. Thomas S. Monson, “Ola i se Olaga Faamanuiaina,” Liahona, Ian. 2012, 4.

  5. Sharon Eubank, “Ia Pupula Atu Lo Outou Malamalama,” Ensign po o le Liahona, Nov. 2017, 8.

  6. Tagai Emily Esfahani Smith, “Masters of Love,” The Atlantic, June 12, 2014, theatlantic.com/health/archive/2014/06/happily-ever-after/372573.

  7. Tagai Kyle Benson, “The Magic Relationship Ratio, According to Science,” The Gottman Institute, Oct. 4, 2017, gottman.com/blog/the-magic-relationship-ratio-according-science.

  8. Tagai Faamalosia o le Aiga: Taiala a le Faiaoga (2006), 26–28.

  9. Dieter F. Uchtdorf, “O Le Fiafia, O Lo Outou Talatuu,” Ensign po o le Liahona, Nov. 2008, 120.

  10. Tagai Faamalosia o Faaipoipoga: Taiala a le Faiaoga (2006), 14–15.

Lolomi