2022
Founga ʻOku Fakavaveʻi ai ʻe he ʻEikí ʻEne Ngāué—ʻo fakafou ʻi he Mītia Fakasōsialé
Māʻasi 2022


Kakai Lalahi Kei Talavoú

Founga ʻOku Fakavaveʻi ai ʻe he ʻEikí ʻEne Ngāué—ʻo fakafou ʻi he Mītia Fakasōsialé

ʻOku fakahoko ʻe he kau faifekaú ʻi he mītia fakasōsialé ʻa e talaʻofa ʻe mafola ʻa e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí ki he “puleʻanga, faʻahinga, lea, mo e kakai fulipē.”

ʻĪmisi
talavou ʻoku malimali lolotonga ʻene sio ki ha telefoni toʻotoʻo

Naʻe tangutu ha ongo faifekau Temipale Sikuea ʻi he sea motuʻa ʻo e Tāpanekale Sōlekí, ʻo sio fakamamaʻu ki ha komipiuta ʻi heʻeku akoʻi kinaua he founga ke upload ai ʻena vitioó ki ha polokalama fakatonutonu vitiō.

Naʻe faifai peá u fakakaukau ki he meʻá ni: ʻoku mau fakaʻaongaʻi heni ʻa e ʻinitanetí mo ha ngaahi polokalama fakakomipiuta faingataʻa, ʻo tangutu ʻi loto ʻi ha fale naʻe langa ʻi he 1800 tupú. Kuo lahi ha ngaahi akonaki fakaofo kuo vahevahe ʻi he falé ni. ʻI he taʻu ʻe 155 kuohilí, kuo fanongo hono kau fie fanongó ki ha kau lea ʻiloa ʻe laungeau ʻi hono tuʻunga malangá, ʻo kau ai ʻa Pilikihami ʻIongi, kau palesiteni kehekehe ʻe toko 12 ʻo e ʻIunaiteti Siteití, Sūsana B. ʻAnitoni, mo Hēleni Kela.

Pea ʻi he taimi ní, ʻi ha fale fakahisitōlia pehē, ne mau kamata fakaʻaongaʻi ha founga foʻou ʻi he ngāue ʻa e ʻEikí, ko ha polokalama foʻou ʻi he ngāue fakafaifekaú: ko aú, ko ha tokotaha ʻoku ngāue ʻaki maʻu pē ʻa e YouTube, ʻi hono tokoniʻi e kau faifekaú ke nau ako e founga faʻu ha vitiō ki he mītia fakasōsialé.

Naʻe pehē ʻe Palesiteni Sipenisā W. Kimipolo (1895–1985), ʻi haʻane lea fekauʻaki mo e kahaʻu ʻo e ngāue fakafaifekaú: “ʻI hono ʻomi ʻe he ʻEikí e ngaahi mana ko ʻeni ʻo e fetuʻutakí, pea ʻi he tupulaki mo e līʻoa e ngāue ʻa ʻetau kau faifekaú mo kitautolu kotoá … ko hono moʻoní kuo pau pē ke hoko ʻa e fakahaá : … ‘[kuo pau] ke malanga ʻaki ʻa e ongoongoleleí ki he kakai fulipē’ [Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 58:64].”1

Ko ha lea ia naʻe fakahoko ʻe Palesiteni Kimipolo ʻi he 1974—meimei taʻu ʻe 50 kuohilí!—pea ʻoku teʻeki ai ha taimi ʻe toe moʻoni ange ai ka ko e kuongá ni. ʻOku laka ki muʻa e ngāue ʻa e ʻEikí, tautautefito ki he mahaki fakaʻauha COVID-19 ʻo fie maʻu ai ke fakaʻaongaʻi e tekinolosiá maʻá e kau faifekau he funga ʻo e māmaní—ʻoku mafola e pōpoaki ʻo e ongoongoleleí ki he “puleʻanga, faʻahinga, lea mo e kakai fulipē” (ʻAlamā 37:4).

Mei he Tukitukí ki he Talapōpoaki

ʻĪmisi
ongo sisitā ʻoku fakahoko ʻena akoʻi

Faitaaʻi ʻe Mindy Selu

ʻI he kotoa ʻo ʻeku ngāue maʻuʻanga moʻui fuoloa ʻi he taʻu ʻe hongofulu ʻi hono faʻu ha ngaahi fakamatala fakavitioó, kuó u mamata ki he mālohi ʻo e lava ke fetuʻutaki ʻi he ʻinitanetí ʻi ha ngaahi founga kehekehe. Koeʻuhí naʻe ʻikai toe kau ʻa e tukituki ʻi he ngaahi matapaá he ngaahi founga ngāue lolotonga e mahaki fakaʻauhá, naʻe ʻoange ki ha kau faifekau tokolahi ha telefoni toʻotoʻo ke fetuʻutaki mo e kakai ne ʻikai ke nau mei maʻu ha faingamālie ke fetuʻutaki mo kinautolú. Pea ʻoku lahi foki mo ha ngaahi misiona kuo fokotuʻu hanau ngaahi hoa faifekau ko ha kau mataotao he mītia fakasōsialé pe mataotao fakatekinikale, ʻo tokoni ʻi hono fakalele ʻo e peesi Facebook, ko hono faʻu ha ngaahi meʻa fakamītia fakasōsiale, faʻu ha ngaahi tuʻuaki ComeuntoChrist.org, mo tokangaʻi e patiseti ʻoku fakaʻaongaʻi ʻi he ngaahi tuʻuakí.

Naʻe pehē ʻe ʻEletā ʻIlaiasi Makalani ʻi he Misiona Argentina Córdoba, koeʻuhí ko e tekinolosiá, kuó ne lava ai mo hono ngaahi hoá ʻo akoʻi ha kakai tokolahi ange: “ʻOku ou tui ʻoku tāpuekina ha kakai tokolahi koeʻuhí ko e mahaki fakaʻauha fakamāmanilahí ni koeʻuhí ko ʻenau ako ki he ongoongoleleí.”

Naʻe tānaki mai ʻe Sisitā Kolopi Sinikeli, ko e taha ʻo e ongo mataotao ʻi he mītia fakasōsialé ʻi he Misiona Temple Square, ʻoku tokolahi ange ʻa e kakai ʻi hono misioná ʻoku nau fetuʻutaki mo ia koeʻuhí ko ʻenau ngaahi vitioó. “Mahalo ʻoku mau fakaʻaongaʻi ha houa ʻe 15 ʻi ha foʻi vitiō ʻoku mau faʻu, ka ʻoku mau lava ai ʻo aʻu ki ha kakai ʻe toko 15,000! Ko e angamahení ʻoku mau fakahoko ha lēsoni mo e toko 15,000 ko iá takitaha, pea ko ha houa ia ʻe 15,000.

ʻAhiʻahiʻi ha Ngaahi Meʻa Foʻou

Ka naʻa mo e ngaahi lelei ʻo hono vahevahe ʻo e ongoongoleleí ʻi he ʻinitanetí, kuo ʻi ai ha ngaahi ʻahiʻahi mo ha fehalaaki ʻe niʻihi kae toki maʻu e ngaahi founga lelei taha ke fakahoko ai iá.

Naʻe pehē ʻe ʻEletā Makalani: “ʻI he taimi naʻe mavahe kotoa ai e kau faifekaú pea ko e kau faifekau ʻĀsenitiná pē naʻe ʻi hení, naʻe ʻikai ʻilo ʻe ha taha e founga hono fakaʻaongaʻi ʻo e telefoni toʻotoʻó. Naʻe pau ke mau ako ʻi hono akoako fakahoko mo ʻiloʻi e founga naʻe ʻaonga ai e ngaahi meʻá maʻamautolú.

Naʻe ʻilo ʻe he kau faifekau ʻi he Misiona France Paris, ko e meʻa ʻoku lelei taha kiate kinautolú ko hono pousi e ngaahi kaveinga ʻe faingofua ha fakafehokotaki ki aí: ʻa e melinó, fiefiá, tuí, mo e houngaʻiá. Naʻe pehē ʻe Sisitā ʻOlivia Siakisoni: “ʻOku ʻikai ha fakangatangata ʻo e ngāue fakafaifekaú. ʻOku lahi fau ha ngaahi founga kehekehe ke fakaafeʻi mo vahevahe ai e Maama ʻo Kalaisí.”

Naʻe ʻikai ongoʻi ʻe Sisitā ʻEmelī Uepa ʻi he Misiona Temple Square, naʻá ne feʻunga ke faʻu ha fakamatala ki heʻene ngāue fakafaifekaú, ka kuó ne ʻiloʻi kapau te tau falala ki he ʻEikí, te Ne tokoniʻi kitautolu ke fakaʻaongaʻi hotau ivi malavá ke fakahoko ʻaki ʻEne ngāué. “ʻOku ou ʻiloʻi naʻe tokoni e ʻOtuá ke fakatupulaki e tuʻunga malava kotoa pē kuó u maʻú kae lava ke u fakahoko ʻeni. Kuó u lava ʻo mamata lahi ange ki he toʻukupu ʻo e ʻEikí ʻi heʻemau fakahoko e ngāué ni.”

Kimuʻa pea mavahe ʻa ʻEletā ʻĒtani Kiline ʻi heʻene ngāue fakafaifekau ki Konisepisioni, Sileí, naʻá ne fakakaukau kuo pau ke mālōlō hono ngaahi talēniti fakatonutonu fakavitioó ʻi ha taʻu ʻe ua. Ka ʻi he taimi naʻe toe vahe ai ia lolotonga e mahaki fakaʻauhá ki ʻOmahaa, Nepulasikā, USA, naʻe kole ange ʻe heʻene palesiteni fakamisiona foʻoú ke ne ʻomi ʻene naunau faitaá ke faʻu ʻaki ha polokalama mītia fakasōsiale maʻá e misioná. ʻI he foki ʻa ʻEletā Kiline ki Sileí, naʻe lava ke hokohoko atu ʻene fakaʻaongaʻi hono talēniti liliu vitioó ʻo fakafou ʻi heʻene ngāue ʻi he fatongia foʻou ko ha mataotao ʻi he mītia fakasōsialé. Naʻe lau ʻeni ʻe ʻEletā Kiline ko ha fakamoʻoni ʻe taha ʻoku ʻi he fakaikiiki ʻo ʻetau moʻuí ʻa e ʻOtuá pea “ʻokú Ne finangalo ke tau fakaʻaongaʻi hotau ngaahi talēnití he naʻá Ne foaki mai hotau ngaahi talēnití.” ʻOku fakaʻaongaʻi ʻe he kau faifekau he funga ʻo e māmaní ʻenau ngaahi taukeí ke paotoloaki e ngāue ʻa e ʻEikí.

Ko e Hā Leva Ha Meʻa Te Ke Lava ʻo Fakahokó?

ʻĪmisi
nima ʻokú ne pukepuke ha telefoni toʻotoʻo

Naʻe pehē ʻe ʻEletā Tēvita A. Petinā ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, “ʻI heʻetau hoko ko e kau ākongá, ko ʻetau taumuʻá ke fakaʻaongaʻi e mītia fakasōsialé ko ha founga ki hono vahevahe e maama mo e moʻoni ʻo e ongoongolelei ʻa Sīsū Kalaisi kuo fakafoki maí ki ha māmani ʻoku fakautuutu ai ʻa e fakapoʻulí mo e puputuʻú.”2

ʻOku hoko ʻeni kiate kitautolu kotoa: tatau ai pē pe naʻá ke ʻosi ngāue fakafaifekau pe ʻikai, neongo pe ko ha mēmipa fuoloa koe pe ko ha taha papi ului, ʻe lava ke tokoni hoʻo fakamoʻoni ki he Fakamoʻuí ki ha taha. ʻIo, ʻe lava ke ke momou mo ilifia hono vahevahe ʻo e ongoongoleleí ʻi he mītia fakasōsialé, ka ʻoku fie maʻu hoʻo fakamoʻoní, neongo pe ko e hā hono faingofuá.

Naʻe pehē ʻe Sisitā Lusi Kōlini, ʻa ia naʻe ngāue ʻi he Feituʻu Fakahisitōlia ʻo e Kongakau Māmongá: “Kapau ʻoku ʻi ai haʻo fakakaukau ke vahevahe ha meʻa ʻi he mītia fakasōsialé fekauʻaki mo e ongoongoleleí pe ko ha pōpoaki ʻo e ʻamanaki leleí pe melinó pe mālohí, vahevahe ia! Kuo tuʻo fiha nai hoʻo ʻalu ki ha houalotu fakamoʻoni ʻokú ke tangutu ai pea vahevahe ʻe ha taha ʻenau fakamoʻoní peá ke pehē, ʻMani, ko ha lea fakahangatonu mai ia kiate au he ʻahó ni’? Ko e meʻa tatau pē ki hono ʻoatu hoʻo ngaahi fakakaukau fekauʻaki mo e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí, he ʻe ʻi ai pē e tokotaha te ne fie maʻu. Ko ia ai, fakahoko ia!”

ʻOku ʻikai fie maʻu ia ke lōloa pe fakamatalaʻi lahi ange hoʻo fakamoʻoní ki he niʻihi kehé. Te ke lava ʻo muimui ki he Laumālié ke vahevahe ha fakamoʻoni nounou mo totonu ʻi ha ngaahi founga angamaheni mo fakanatula. Ko ha ngaahi fakakaukau ʻeni ʻe niʻihi ke ke kamata ʻaki:

  • Toe pousi pe vahevahe e fakamatalá mei he ngaahi ʻakauni ʻa e Siasí ki hoʻo ʻakauni fakataautahá.

  • Fakaafeʻi ha niʻihi kehe ke mou kau fakataha ʻi ha ʻekitivitī fakauooti pe ʻinisititiuti.

  • ʻAi ke ke mohu founga! Fakaʻaongaʻi ho ngaahi meʻafoakí mo e ngaahi talēnití ke faʻu ʻaki ha ngaahi meʻa ʻoku fakatefito ʻi he ongoongoleleí.

  • ʻEke ki hoʻo kau faifekau fakalotofonuá pe ko e hā e ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻoku nau fakaʻaongaʻí mo e founga ʻe lava ke ke kau atu aí.

ʻI he taimi ʻoku ʻikai ilifia ai e kāingalotú ke vahevahe ʻenau fakamoʻoni nounoú, ʻe ongo ia ki ha ngaahi loto tokolahi.

Ko e Fakafehokotakí mo e Tokolahi ʻo Kinautolu ʻOku Mamata Aí

ʻI he ngaahi taʻu siʻi kuo hilí, naʻá ku faʻu ha foʻi vitiō ke ʻalu fakataha mo e kemipeini Kilisimasi ʻa e Fakamaama ʻo e Māmaní, ʻa ia naʻe laka hake he toko 2.5 milioná naʻe mamata aí. Naʻá ku fakakaukau, “Te u fokotuʻu nai ha potufolofola ʻi he ngataʻangá? Pe ʻoange ha pole ki he kakaí ke papitaiso? Ko hoku fatongiá nai ia ke fakatefito ʻeku sēnolo YouTube ʻi he ngāue fakafaifekaú?”

Naʻá ku fefaʻuhi moʻoni mo e fehuʻi fakaʻosi ko iá. ʻOku ou lava ʻo tokoniʻi ha kakai tokolahi ange he taimí ni ʻi he meʻa ne mei fakaʻānaua ki ai ʻa e kau fuofua faifekaú mo e kau fuofua paioniá! Ko ia naʻá ku ʻalu ki he temipalé mo e fehuʻi ko ʻení, kuó u mateuteu mo loto fiemālie ki ha tali pē te u maʻu.

Pea ko e tali naʻe maʻú, “Fakahoko hoʻo ngāue fakaetauhí, pea ngāueʻi ho uiuiʻí.”

Naʻá ku ʻiloʻi naʻe ʻikai fie maʻu ʻe Sīsū Kalaisi ke u papitaiso ʻa e tokotaha kotoa pē ʻo e niʻihi ne kau mai ki heʻeku sēnoló. Naʻá ne fie maʻu au ke u tokanga taha ki hono tokoniʻi e kakai ʻoku mau feohí.

Ko hono faʻu ha meʻá ko ha konga pē ia ʻe taha ʻo hono vahevahe ʻo e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí. Ko e niʻihi ʻo e ngaahi founga lelei taha hono vahevahe ʻo e ongoongoleleí ʻo fakafou ʻi he mītia fakasōsialé ko e tokoni kiate kinautolu ʻokú ke ʻiló, tali e konga ʻoku ʻi ai e ngaahi tohi fekauʻaki mo e meʻa naʻá ke ʻohaké, pe ʻoatu ha ngaahi pōpoaki fakahangatonu.

ʻOku ʻikai mahuʻinga ia pe ko e toko fiha naʻe sio pe saiʻia ʻi ha foʻi vitiō. ʻOku ʻikai mahuʻinga ia pe ʻokú ke maʻu ha kau muimui ʻe toko 2.5 miliona pe 25. Ko e meʻa mahuʻinga tahá ko e fetuʻutaki mo e toko tahá, ngāue fakaetauhi ki he toko tahá. Hangē ko ia naʻe fakahoko ʻe he Fakamoʻuí.

ʻOku ʻoatu ʻe he kau faifekau ʻo e ʻaho ní ʻa e ngāue ʻo e fakamoʻuí ki he tapa kotoa pē ʻo e māmaní—pe ko e feituʻu kotoa pē ʻoku lava ke fakaaʻu ki ai ʻe he ʻinitanetí—pea te tau lava ʻo fakahoko ʻa e meʻa tatau. Te tau lava ʻo vahevahe ʻetau fakamoʻoni faingofuá, te tau lava ʻo faʻu ha ngaahi meʻa te ne langaki mo ueʻi fakalaumālie e niʻihi kehé, pea lava ke tau alanima atu ki he toko tahá.

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. Spencer W. Kimball, “When the World Will Be Converted,” Ensign, Oct. 1974, 11.

  2. David A. Bednar, “Lōmakiʻi ʻa Māmani Fakafou ʻi he Mītia Fakasōsialé,” Liahona, ʻAokosi 2015, 50.

Paaki