Ngaahi Fakataha Lotu 2024
Ko hono Fakamālohia ʻEtau Fakamoʻoní


Ko hono Fakamālohia ʻEtau Fakamoʻoní

Fakataha Lotu Fakaemāmani Lahi maʻá e Kakai Lalahi Kei Talavoú

Sāpate, 18 Fēpueli 2024

ʻEletā Ulisses Soares: Tau kamata ʻaki leva ʻa e tefito ʻuluakí, “ko hono fakamālohia ʻetau fakamoʻoní.”

PELŪ HUANIKAIO—FEHUʻI 2

ʻEletā Soares, ko ʻeku fehuʻí, Te tau lava fēfē ʻo ʻiloʻi ʻa e taimi ʻoku tau māʻumohe fakalaumālie aí, pea te tau lava fēfē ʻo mavahe mei hení?

POLIVIA LA PASI— FEHUʻI 6

ʻEletā Soares, ko e hā ha faleʻi te ke fai ki he kakai kei talavou ʻoku nau moʻui ʻaki ʻa e ongoongoleleí, ʻiloʻi ʻoku moʻoni ia ʻi heʻenau fakakaukaú, kae ʻikai ke nau ongoʻi ia ʻi honau lotó?

SILEI KONISEPASIANO—FEHUʻI 11

Mālō e lelei, ʻEletā Soares. Ko ʻeku fehuʻí, Ko e hā ʻa e founga lelei taha ke tokoniʻi ai ʻa e niʻihi ʻokú te ʻofa aí ke nau foki ki he hala ʻo e ongoongoleleí hili ia haʻanau māmālohi ʻi ha ngaahi taʻu lahi?

ʻEletā Soares: Siʻoku ngaahi kaungāmeʻa ʻofeina, ko e fakamoʻoni moʻoni ki he ongoongoleleí ko ha fakamoʻoni fakataautaha ia ʻoku fakahoko ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ki hotau lotó ʻoku ʻi ai ha ngaahi moʻoniʻi meʻa pau ʻoku taʻengata hono mahuʻingá. ʻOku fakatupu ʻe he fakamoʻoni fakataautaha ko ʻení ha loto-holi lahi ʻiate kitautolu ke fakatafoki hotau lotó ki he Fakamoʻuí ʻi he tui mo e fakatomala, aʻusia ha liliu ʻo e lotó, maʻu ʻa e ngaahi ouau ʻo e fakamoʻuí, pea fuakava ke kei muimui ʻiate Ia ʻi he toenga ʻo ʻetau moʻui fakamatelie ʻi he māmaní. ʻOkú ne ʻomi ki heʻetau moʻuí ʻa e maama ʻo e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisi kuo fakafoki maí pea ʻai ke tau tokanga taha kotoa pē ki he taumuʻa tatau ʻo e toe foki ki heʻetau Tamai ʻi Hēvaní. ʻOku hoko ha ngaahi fakamoʻoni mālohi ko ha meʻa ke ne fakaʻaiʻai ke tau toe lelei ange ʻi he moʻuí ni pea ko ha maluʻanga mālohi ia ʻokú ne maluʻi kitautolu mei he ngaahi ʻohofi taʻeufi ʻa Sētané.

Kuo fokotuʻu ʻe he Fakamoʻuí ʻa e hala maʻatautolu ke fakamālohia ai ʻetau fakamoʻoní pea mo fakaʻehiʻehi mei he vaivai fakalaumālié mo e tō ki he tauhele ʻo e fakafiefiemālie fakalaumālié. Naʻá Ne folofola ʻo pehē, “Ako ʻiate au, pea fanongo ki heʻeku ngaahi leá; ʻaʻeva ʻi he angamalū ʻo hoku Laumālié, pea te ke maʻu ʻa e melinó ʻiate au.” Naʻe talaʻofa ʻe he ʻEikí Tonu te Ne tataki hotau halá ʻo kapau te tau tali ʻa e fakaafe ko ʻení.

ʻI he ngaahi taʻu kuohilí, naʻe akonaki hotau palōfita ʻofeina ko Palesiteni Lāsolo M. Nalesoní fekauʻaki mo e fiemaʻu ke tafunaki hotau ivi fakalaumālié. Naʻá ne pehē, “Kuo teʻeki ai ke tau fiemaʻu lahi ange ʻa e ivi fakalaumālie leleí ʻo hangē ko e ʻaho ní, ke fakafepakiʻi ʻaki ʻa e vave ʻo e fakautuutu ʻo e koví mo e ngaahi fakaʻilonga ʻo e kuongá.” Naʻá ne fokotuʻu mai ha ngaahi meʻa pau ʻe nima ʻe lava ke tau fai ke tokoni ke tauhi ʻa e ivi fakalaumālie ʻoku leleí pea lava ke iku ai ʻo tokoniʻi ʻetau fakamoʻoni ki he ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí. Ko ʻeni ia: (1) hū ki he hala ʻo e fuakavá pea nofo maʻu ai, (2) ʻilo ʻa e fiefia ʻo e fakatomala fakaʻahó, (3) ako ki he ʻOtuá mo ʻEne founga ngāué, (4) fekumi mo ʻamanaki ki ha ngaahi mana, pea (5) fakangata ʻa e fepakipaki ʻi hoʻo moʻuí. Siʻoku ngaahi kaungāmeʻa ʻofeina, hangē ko ia ʻoku fakahoko maʻu pē ʻe he kau palōfitá, ʻoku muimui maʻu pē ʻi heʻenau ngaahi akonakí ha ngaahi talaʻofa: “ʻI hoʻo ngāueʻi ʻa e ngaahi taumuʻá ni, ʻoku ou palōmesi atu te ke malava ʻo laka vave ʻaupito ki muʻa ʻi he hala ʻo e fuakavá, ʻo tatau ai pē ko e hā ʻa e faingataʻa ʻokú ke fepaki mo iá. Pea ʻoku ou palōmesi atu ha ivi lahi ange ke ke matuʻuaki ai ʻa e ʻahiʻahí, [nonga] lahi ange ʻa e fakakaukaú pea tauʻatāina mei he ilifiá, mo ha uouangataha lahi ange ʻi ho fāmilí.” Ko e lea ia naʻe fakahoko ʻe he palōfitá.

Siʻoku ngaahi kaungāmeʻa, ʻoku fakahaaʻi ʻa e tuí ʻaki ʻa e ngāue, pea ʻoku langaki mo fakamālohia ʻe he ngāué ʻetau fakamoʻoní. ʻI heʻetau ngāueʻi ʻi he tui ʻa e ngaahi meʻa kuo akonaki mai ʻe hotau palōfita ʻofeiná, ʻe fakamālohia ai ʻetau fakamoʻoni ki he Fakamoʻuí mo ʻEne ongoongoleleí, ʻe moʻui ʻa Kalaisi ʻiate kitautolu, pea te tau moʻui ʻo “aka mo langa hake ʻiate ia, pea fakatuʻumaʻu ʻi he tuí, ʻo … tupulekina ai ʻi he fakafetaʻí.” ʻIkai ke ngata aí, te mou loto-vēkeveke ange ki he ongoongoleleí, te mou ongoʻi maʻu pē ʻa e ivi tākiekina ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi hoʻomou moʻuí, pea te mou matuʻuaki mo malu fakalaumālie lahi ange mei he fakafiefiemālie fakalaumālié mo e fakamoʻoni ʻoku vaivaí.

ʻOfaʻanga, ʻoku ʻi ai haʻo faleʻi fekauʻaki mo hono tokoniʻi ʻo e niʻihi kuo mole ʻenau fakamoʻoní ke nau toe foki ki he hala ʻo e fuakavá?

Sisitā Rosana Soares: ʻIo. ʻOku ou tui maʻu pē ko e founga lelei taha ke tokoniʻi ai ha taha ʻokú te ʻofa ai ke foki ki he hala ʻo e ongoongoleleí ko e ʻofa lahi ki he ʻOtuá pea mo e tokotaha ko iá pea hoko ko e faʻifaʻitakiʻanga lelei taha te ke lavá. Te ke lava ʻo poupouʻi ia ke ne feinga ke ʻiloʻi ʻa e ʻOtuá pea fiefia ʻi he ʻofa haohaoa ʻa e Fakamoʻuí ʻo ʻikai te ke fakamāuʻi taʻe totonu ia pe tukuhifoʻi ia. Ko e lahi ange ʻetau ʻofa ki he ʻOtuá mo talangofua ki Heʻene ngaahi fekaú, ko e lahi ange ia ʻetau ongoʻi ʻa e ʻofa ki he tokotaha ko iá mo fakaʻamua ke ne fiefia ʻi he ngaahi tāpuaki ʻo e ongoongoleleí ʻo tatau ai pē pe ko e hā e tuʻunga ʻoku nau ʻi ai ʻi he hala ʻo e tuʻunga fakaākongá. ʻOku ou tui ʻoku totonu ke ongoʻi ʻe he kakaí ʻoku ʻofaʻi lahi kinautolu ʻo tatau ai pē kapau ʻoku tataki kinautolu heʻenau ngaahi filí ke nau mamaʻo mei he hala ʻo e fuakavá.

Paaki