E ’ā’amu tō tātou tāta’itahi

Nā Elder Gerrit W. Gong

Nō te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo

’A haere mai na e ’imi i tō ’outou ’utuāfare, te mau u’i ato’a, ’a fa’aho’i atu ai ia rātou i te fare.

E te mau hoa, te mau taea’e ’e te mau tuahine, e ’ā’amu tō tātou tāta’itahi. ’Ia ’ite tātou e aha tō tātou ’ā’amu, e noa’a te tū’atira’a, te tā’amura’a, te rirora’a ’ei ’utuāfare.

Tō’u i’oa, ’o Gerrit Walter Gong. Gerrit e i’oa hōrane ïa, Walter (te i’oa o tō’u metua tāne) e i’oa marite ïa, ’e Gong e i’oa tinito ïa.

Tē mana’o ra te mau ’aivāna’a ē, e tahi 70–110 mīria ta’ata tei ora i ni’a i te fenua nei. Hō’ē noa paha ta’ata ïa tei topahia te i’oa Gerrit Walter Gong.

E ’ā’amu tō tātou tāta’itahi. E mea au nā’u « te ua i ni’a i tō’u hōho’a mata [’e] te mata’i tārava. »¹ ’Ua tī’opa’opa vau mai te manu māhoti nō te fenua Antarctica. ’Ua hōro’a vau i te hōho’a pata mātāmua i te mau ’ōtare i Tuatemara, i te mau tamari’i o te mau āroa nō Taputiha, i te mau vahine Maasai nō Mara i ’Āfirita.

’Ua tīa’i au i te fare ma’i i te fānaura’ahia tā māua nā tamari’i tāta’itahi—i te hō’ē taime ’ua ani mai te taote iā’u ’ia tauturu atu.

Tei ni’a i te Atua tō’u ti’aturi. Tē ti’aturi nei au ē « tē vai nei [tātou] ’ia noa’a tō [tātou] ’oa’oa »,² ’e e tau tō te mau mea ato’a i raro a’e i te ra’i nei.³

’Ua ’ite ānei ’outou i tō ’outou ’ā’amu ? E aha te aura’a o tō ’outou i’oa ? Mai te 1,1 mīria ta’ata i te matahiti 1820, ’ua fātata i teienei i te 7,8 mīria ta’ata i roto i te ao nei i te matahiti 2020.⁴ E au ē, ’o te matahiti 1820 te taime ha’apehaora’a i roto i te tua’ā’ai. E rave rahi ta’ata tei fānauhia i muri mai i te matahiti 1820, e mēharo ’āmui tā rātou ’e te mau pāpa’a parau nō te ’ite mai ’o vai te mau u’i o te ’utuāfare fēti’i. E ti’a ānei ia ’outou ’ia parau mai i te hō’ē ha’amana’ora’a au nā muri i te hō’ē tupuna ’aore rā te tahi atu fēti’i ?

Noa atu te rahi te ta’ata tāta’itahi tei ora i ni’a i te fenua nei, e nūmera ïa tē nehenehe e tai’o, hō’ē ta’ata i muri mai i te tahi. E mea faufa’a tātou, ’outou ’e ’o vau.

’E ’a feruri noa pa’i i teie : ’ua fānauhia tātou ’e te hō’ē metua vahine ’e te hō’ē metua tāne, noa atu ’aita tātou i mātau ia rāua. ’E ’ua fānau-ato’a-hia te metua vahine tāta’itahi ’e te metua tāne tāta’itahi e te hō’ē metua vahine ’e te hō’ē metua tāne.⁵ Nā roto ānei i te fānaura’a ’aore rā te fa’a’amura’a, i te hope’a, ’ua tū’ati tātou pā’āto’a i te ’utuāfare o te Atua ’e i te ’utuāfare ta’ata nei.

Nā tō’u tupuna tāne, e 30 u’i nā mua atu iā’u, ’o First Dragon Gong, tei fānauhia i te matahiti 837 M.M, i ha’amau i tō mātou ’oire iti i te pae apato’a nō Taina. Te taime mātāmua vau ’a tere ai i te ’oire ’iti nō Gong, ’ua parau te ta’ata ē « Wenhan huilaile » (« ’ua ho’i mai Gerrit »).

I te pae nō tō’u metua vahine, e rave rahi tauasini i ni’a i tō mātou tumu rā’au fēti’i oraora maita’i, ’e e rave rahi ā e ’imi mai.⁶ Tātou pā’āto’a e mau fēti’i ā e tū’ati atu. Mai te mea tē mana’o ra ’outou ē ’ua oti Tati i te rave i tō ’outou tuatāpapara’a tupuna ato’a, ’a ’imi mai ïa i tō ’outou mau taea’e fēti’i ’e te taea’e o te taea’e fēti’i. ’A fa’atū’ati i te mau i’oa fēti’i o te mēharo ’āmui i te 10 mīria i’oa e nehenehe e ’imi i teienei i ni’a ia FamilySearch, i roto i te mau ha’aputura’a i ni’a i te natirara, ’e i te 1,3 mīria ta’ata i ni’a i tō te reira tumu rā’au fēti’i.⁷

Te tumu rā’au oraora maita’i ma te a’a ’e te ’āma’a

E ani i te mau hoa ’aore rā i te ’utuāfare ’ia pāpa’i mai i te hōho’a nō te hō’ē tumu rā’au oraora maita’i. Mai tā te peresideni Nelson i ha’api’i, te mau tumu rā’au oraora maita’i, e a’a ïa ’e e ’āma’a.⁸ ’O ’outou ānei te u’i mātāmua ’aore rā te ’ahurura’a o te u’i tei ’itehia mai, ’a fa’atū’ati ia inanahi ’e ananahi. ’A fa’atū’ati i te mau a’a ’e te mau ’āma’a o tō ’outou tumu rā’au oraora maita’i.⁹

Te uira’a ra, « Nō hea mai ’outou ? », e uira’a ïa nō te papara’a tupuna, te vāhi fānaura’a, ’e te fenua ’aore rā te ’āi’a. ’Ia hi’ohia te tā’āto’ara’a, e 25 i ni’a i te hānere o tātou e ’itehia te tupuna i Taina, e 23 i ni’a i te hānere i ’Īnītia, e 17 i ni’a i te hānere i te tahi atu mau pae nō Asia ’e Pātifita, e 18 i ni’a i te hānere i Europa, e 10 i ni’a i te hānere i ’Āfirita, e 7 i ni’a i te hānere i Amerika.¹⁰

Te uira’a ra « Nō hea mai ’outou ? », e tītaura’a manihini ato’a ïa ’ia ’ite mai e aha tō tātou hīro’a hanahana ’e tā tātou fā pae vārua i roto i te orara’a.

E ’ā’amu tō tātou tāta’itahi.

E ’utuāfare tā’u i mātau tei fa’atū’ati e pae u’i nō tō rātou ’utuāfare, i te haerera’a rātou e hi’o i tō rātou fare tahito i Winnipeg, i Tanata. ’Ua fa’ati’a te tupuna tāne i tāna mau mo’otua tamāroa nō ni’a i te mahana ’ua ’āfa’i mai e piti misiōnare (tāna i parau e mau melahi nō te ra’i mai) i te ’evanelia a Iesu Mesia i fa’aho’ihia mai, ’e ’ua taui a muri noa atu tō rātou ’utuāfare.

E metua vahine tā’u i mātau tei parau i tāna mau tamari’i ’e i te tahi ato’a mau hina ’ia uiui i tō rātou tupuna vahine nō ni’a i tōna tamari’ira’a. I teienei, ’ua riro te mau ’ohipa tā te tupuna vahine i rātere ’e tāna mau ha’api’ira’a o te orara’a ’ei buka fēti’i tao’a rahi ’e tāhō’ē i te mau u’i.

E taure’are’a tamāroa tā’u i mātau ’o tē putuputu ra i te hō’ē « Buka ’ā’amu nō Pāpā. » Tau matahiti i ma’iri a’enei, ’ua fa’aū te hō’ē pere’o’o i tōna metua tāne ’e ’ua pohe roa. I teienei, nō te mātau i tōna metua tāne, tē fa’aherehere nei teie taure’are’a tamāroa itoito i te mau ha’amana’ora’a tamari’i ’e te mau ’ā’amu e fa’ati’a mai te ’utuāfare fēti’i ’e te mau hoa.

’Ia uihia te ta’ata e aha te aura’a o te orara’a, e tu’u te rahira’a o te ta’ata i te ’utuāfare nā mua roa.¹¹ ’O te ’utuāfare e ora nei ’e rātou tei fa’aru’e a’ena. ’Ua ta’a iho ā ïa ia tātou ē, ’ia pohe tātou, ’aita tātou i ’ore roa. Tē tāmau nei tātou i te ora i te tahi pae mai o te pāruru.

E mea oraora maita’i ā tō tātou mau tupuna, e mea tano ’ia ha’amana’ohia rātou.¹² E ha’amana’o tātou i tō tātou faufa’a tupuna nā roto i te mau ’ā’amu tei fa’ati’ahia, te mau pāpa’a parau a te ’āti ’e te mau ’ā’amu o te ’utuāfare, te mau ti’i ’aore rā te mau vāhi ha’amana’ora’a, ’e te mau ’ōro’a ha’amana’ora’a ’e te mau hōho’a pata, te mā’a ’aore rā te mau tao’a e fa’aha’amana’o ia tātou i te feiā here iti.

’A feruri i te vāhi e ora nei ’outou—e ’ere ānei i te mea fa’ahiahia te huru tō ’outou fenua ’e te huira’atira e ha’amana’o nei ’e e fa’ahanahana nei i te mau tupuna, te ’utuāfare, ’e vetahi ato’a tei tāvini ’e tei fa’atusia ia rātou ? ’Ei hi’ora’a, i te ’ōro’a ha’amana’ora’a nō te tau ha’apohera’a rā’au i South Molton, i Devonshire, i Peretāne, ’ua au roa māua te tuahine Gong i te ’imira’a i te fare purera’a iti ’e te vāhi i reira te mau u’i o tō mātou mau fēti’i Bawden i te ora na. Tē fa’ahanahana nei tātou i tō tātou mau tupuna maoti te ’īritira’a i te mau ra’i nā roto i te ’ohipa hiero ’e te ’ā’amu ’utuāfare¹³ ’e maoti te rirora’a ’ei ave fifi tū’atira’a¹⁴ i ni’a i te fifi nati i tō tātou mau u’i.¹⁵

I roto i teie tau nō « ’o vau tā’u e mā’iti », e ’āpī te mau sōtaiete ’ia tū’ati’ati te mau u’i ma te rāve’a maita’i. Tītauhia te a’a, e pererau ai—te mau tā’amura’a mau, te tāvinira’a maita’i, te orara’a i’ō atu i te ’ana’ana ma’ue tā’ue noa o te rāve’a ha’apararera’a sōtiare.

Maoti te tū’atira’a i tō tātou mau tupuna e taui ai tō tātou orara’a ma te rāve’a māere mau. Nō roto mai i tō rātou mau fifi ’e mau manuiara’a tātou e ’āpī ai te fa’aro’o ’e te pūai.¹⁶ Nō roto mai i tō rātou here ’e te fa’atusiara’a tātou e ha’api’i ai ’ia fa’a’ore i te hape ’e ’ia haere ti’a atu i mua. E riro tā tātou mau tamari’i ’ei tamari’i ’āteu. E noa’a te pārurura’a ’e te mana. E fa’arahi te natira’a i te mau tupuna i te pirira’a ’utuāfare ’e te māuruuru ’e te mau semeio. E nehenehe te reira huru natira’a e fa’atae mai i te tauturu nō ’ō mai i te pāruru.

Mai te ’oa’oa e tae mai i roto i te ’utuāfare, nā reira ato’a te ’oto. ’Aita e ta’ata tei tae i te fāito maita’i roa, ’aita ato’a e ’utuāfare. Te ta’ata mau ho’i e here ’e e aupuru ’e e pāruru ia tātou, ’ia ’ore ana’e rātou ’ia nā reira, e tupu ïa tō tātou mana’o fa’aru’e ’e te ha’amā ’e te māuiui. I te tahi taime te ’utuāfare, mai te hō’ē ïa ’apu ’aita e mā’a i roto. Maoti rā te tauturu a tō te ra’i, e ti’a ia tātou ’ia māramarama i tō tātou ’utuāfare ’e ’ia fa’atupu i te hau i te tahi ’e te tahi.¹⁷

I te tahi taime nā te fafaura’a ’āueue ’ore i te mau aura’a ’utuāfare tāmau e tauturu ia tātou ’ia rave i te mau ’ohipa fifi rahi. Nō vetahi, ’o te orara’a huira’atira te ’utuāfare. E taure’are’a tamāhine fa’ahiahia tei taui haere noa i te nohora’a ’e tōna ’utuāfare i roto i te fifi, ’e ’ua ’itehia iāna te ’utuāfare here i te ’ēkālesia, noa atu ā te vāhi, nō te aupuru iāna ’e nō te fa’ata’a i te pārahira’a nōna. Tē vai nei te parau nō te tenoma ’e te hōho’a ’utuāfare, e ’ere rā nā te reira e fa’aoti ’o vai tātou.

’Ua hina’aro te Atua ’ia ’oa’oa tō tātou ’utuāfare ’e ’ia vai a muri noa atu. E mea roa mau te a muri noa atu mai te mea ’ino’ino tātou te tahi i te tahi. E mea poto mau te ’oa’oa mai te mea e fa’aea tō tātou mau aura’a iti i roto i teie orara’a. Nā roto i te mau fafaura’a mo’a, tē pūpū nei Iesu Mesia i tōna here, tōna mana ’e tōna maita’i rahi nō te taui ia tātou¹⁸ ’e nō te utuutu i tō tātou mau aura’a. Nā te tāvinira’a hiero nounou ’ore nō tei herehia e ha’apāpū i te tāra’ehara a te Fa’aora nō rātou ’e nō tātou nei. ’Ia ha’amo’ahia tātou e ti’a ai ia tātou ’ia ho’i i te fare i mua i te aro o te Atua ’ei ’utuāfare tāhō’ē ē a muri noa atu.¹⁹

Tō tātou mau ’ā’amu tāta’itahi, e tere ïa e haere noa ra i mua, i te ’itera’a i te mau mea, i te hāmanira’a i te mau mea ’e i te rirora’a i te hō’ē mea, ma te rāve’a i’ō atu i tō tātou iho ferurira’a.

’Ua parau te peropheta Iosepha : « E feruri paha te tahi mau ta’ata ē e ha’api’ira’a tumu taiā ’ore mau tā tātou e parau nei—’oia ho’i, nō ni’a i te hō’ē mana ’o tē pāpa’i nei ’e ’aore rā ’o tē ha’amau nei i ni’a i te fenua nei ’e ’o tē ha’amau nei i te ao ra. »²⁰ E ti’a i te vaira’a sōtiare tā tātou e ha’amau i’ō nei i te vai noa i’ō mai, ma te hanahana mure ’ore.²¹ ’Oia mau, « ’ia ’ore [te mau melo o te ’utuāfare], e ’ore roa e ti’a ia tātou ia ha’amaita’i-roa-hia ; e ’ore ato’a ho’i rātou e ha’amaita’i-roa-hia ’ia ’ore tātou nei », ’oia ho’i, « e tāhō’ē-maita’i-roa-ra’a. »²²

E aha tā tātou e nehenehe e rave i teienei ?

’A tahi, e feruri i tō ’outou hōho’a i nā hi’o nō te tau mure ’ore, hō’ē i mua ’e hō’ē i muri. I te hō’ē pae, e hi’o ia ’outou iho ’ei tamāhine, ’ei mo’otua vahine, ’ei hina vahine ; ’e i te tahi atu pae, e hi’o au ia ’outou ’ei metua vahine fēti’i, ’ei metua vahine, ’ei tupuna vahine. ’Auē te vitiviti o te tau ’ia he’e atu ! I terā taime ’e i terā ti’ara’a tāta’itahi, e hi’o na ’o vai tei pīha’i iho ia ’outou. E ha’aputu i tō rātou mau hōho’a ’e tō rātou mau ’ā’amu ; e ha’apāpū i te ha’amana’ora’a nō rātou. E pāpa’i i tō rātou i’oa, te mau ’ohipa i tupu, te mau tai’o mahana rarahi. E ’utuāfare fēti’i rātou nō ’outou—tō ’outou ’utuāfare e vai ra ’e terā tā ’outou i hina’aro.

’Ia rave ’outou i te mau ’ōro’a nō te hiero nō te mau fēti’i, e riro te vārua o Eliaha, ’oia ho’i te fa’a’itera’a pāpū a te Vārua Maita’i nō te nātura hanahana o te ’utuāfare,²³ i te rara’a ’āmui i te ’ā’au o tō ’outou mau metua tāne, mau metua vahine ’e mau tamari’i i roto i te here.²⁴

Te piti, e rave ana’e i terā tere māhu’ira’a nō te ’ā’amu ’utuāfare ma te mana’o pāpū, ’e e rave i reira ra. ’A tāniuniu i tō ’outou tupuna vahine. ’A hi’o i te hōhonu o te mata o terā ’aiū iti. ’A fa’ata’a i te taime—’a hi’o mai i te tau mure ’ore—i te ta’ahira’a tāta’itahi o tō ’outou tere. ’A ’apo mai ’e ’a fā’i ma te māuruuru ’e te ha’avare ’ore i tō ’outou faufa’a tupuna. ’A fa’ahanahana mai ’e ’a riro i te pae maita’i ’e, mai te mea e tītauhia, ’a rave i te mau mea ato’a ma te ha’eha’a ’eiaha te pae ’ino ’ia tutu’uhia. ’Ia ha’amata te mau mea maita’i nā ni’a ia ’outou iho.

Te toru, ’a haere i ni’a ia FamilySearch.org. ’A fa’auta uira mai i te mau mauha’a putu parau uira. E mea tāmoni ’ore ’e te ’ārearea. ’Ite mai, nati, e tā’amu. E hi’o e aha tō ’outou aura’a i te ta’ata i roto i te hō’ē piha ; e mea ’ōhie roa ’e te ho’ona ’ia tu’u i te i’oa ’āpī i ni’a i tō ’outou tumu rā’au ’utuāfare, nō te ’ite mai ’e nō te ha’amaita’i i tō ’outou mau a’a ’e te mau ’āma’a.

Te maha, e tauturu i te tāhō’ē i te mau ’utuāfare ē a muri noa atu. ’A ha’amana’o i te mau nūmera ta’ata o te ra’i. E rave rahi atu ā ta’ata i te tahi pae mai o te pāruru, i te ta’ata i’ō nei. ’A fātata noa mai te mau hiero ia tātou, ’a pūpū na i te ta’ata e tīa’i ra i tō rātou mau ’ōro’a nō te hiero ’ia fāri’i i te reira.

Te parau fafau i te Pāsa ’e i te mau taime ato’a, ’oia ho’i ïa, i roto ’e nā roto ia Iesu Mesia tātou e riro ai i tō tātou ’ā’amu maita’i roa a’e, ’e tō tātou mau ’utuāfare e ’oa’oa ai ē a muri noa atu. I roto i te mau u’i ato’a, nā Iesu Mesia e utuutu i te ’ā’au māuiui, nāna e fa’aora i tei tītī, nāna e fa’ati’amā ia rātou tei tā’irihia.²⁵ Tei roto i te tā’amura’a fafaura’a i te Atua ’e i te tahi ’e te tahi²⁶ te ’itera’a ē e tāhō’ēhia tō tātou vārua ’e te tino i roto i te ti’afa’ahoura’a ’e e nehenehe tō tātou mau tā’amura’a iti e tāmau noa i’ō atu i te pohe i te ’īra’a nō te ’oa’oa.²⁷

E ’ā’amu tō tātou tāta’itahi. ’A haere mai nō te ’ite mai i tō ’outou iho. ’A haere mai nō te ’ite mai i tō ’outou reo, te hīmene ’e te tū’atira’a iāna. ’O te tumu mau te Atua i hāmani ai i te mau ra’i ’e te fenua ’e ’ua ’ite ihora e mea maita’i.²⁸

’A ’ārue i te fa’anahora’a a te Atua nō te ’oa’oa, te tāra’ehara a Iesu Mesia, te fa’aho’i-fa’ahou-ra’a tāmau i roto i tāna ’evanelia ’e tāna ’Ēkālesia. ’A haere mai na e ’imi i tō ’outou ’utuāfare, te mau u’i ato’a, ’a fa’aho’i atu ai ia rātou i te fare. I te i’oa mo’a ’e te hanahana o Iesu Mesia, ’āmene.