General Conference
Ra Bagdad ma Bay e Yat Rok’
April 2022 General Conference


Ra Bagdad ma Bay e Yat Rok’

Wenig moy ngam gay e tabinaew rom, gubin e mfen, ma ga fekrad nga tabinaew.

Pi tafagar, brothers nge sisters, ra bagdad ma bay e yat rok’. Nap’an e bay da pire’egned mornga’agen dad, ma aram ni bay da peth gad, ma gadad un, ma gadad bod.

Fithingag e Gerrit Walter Gong. Gerrit e ba ngochol nu Dutch, Walter (fithingan e chitamangig) e ba ngochol nu Mariken, ma Gong e ba ngochol ni Chinese.

Gidii’ nib salap e ke susun nag ni go nap’an 70-110 e billion e gidii’ ni ke par u daken e fayleng. Sana kemus ni ta’areb e kan tunguy fithingan ni Gerrit Walter Gong.

Ra bagdad ma bay e yat rok’. Ri gu ba’adag “the rain on my face [and] the wind as it rushes by.”1 Gu bod ya’an fapi penguin nu Antarctica. Ku pi’ ngak e bitir nu Guatemala, bitir u kanawo’ u Cambodia, bpin ni ka nog e Maasai ngorad u Africa Mara e bin th’abi somm’on e sasing ni ya’anrad.

Kug soen u aspital nap’an e ngiyal’ ni bay ni gargel nag reb e bitir romow—bay bayay ni pigeg e togta nggu pi’ e ayuw.

Pa’agaen’ug ngak Got. Mich u wun’ug ni “[gadad] ere gidiiʼ e bay, [gadad] ni nge yog e falfalaenʼ ngoraed,”2 urngin ban’en nma yib u roy u fayleng e ma yib ko ngiyal’ nike duwgiliy Gotn.3

Ga manang e yat rom? Mang e be yip fan fithingam? Urngin e gidii’ u fayleng e ki i moy ko 1.1 billion ko 1820 ma chiney e ke yan ke mada’ ko 7.8 billion ko 2020.4 Fare duw ko 1820 e bod ni ngiyal’ nri thil e biney e chep. Bo’or e gidii’ nin gargel nag ko tomuren e 1820 ni kab fos nrayg ni nge weliy mornga’agen e tha’ ko tabinaew. Rayag ni ngam lemnag bangiyal’, bangiyal’ ni bay ko tafney rom ni gabay rok’ e titaw fa tutuw rom fa ku boech e gidii’en e tabinaew rom?

Demuturug urngin e gidii’ ni ki’i moy u fayleng, bay urngin, nrayag ni ngan tha’eg, ni tabab ko ta be’. I gur nge gag, e baga’ fan dow.

Wenig mu tafney nag e biney: demutrug ko gadad manang rad fa danga’, kan gargeleg dad nra be’ ma bay e chitiningin nge chitamngin. Ma ra reb e mitin nge matam ni kan gargeleg e ka bay chitiningin nge chitamngin.5 Kan fakayem fa kan pofem, gadad gubin ni bay rogondad ulan e tabinaew rok’ Got nge tabinaew ko giddii’.

Gargeleg ko AD 837, bin ni 30 e thingtuw rog, First Dragon Gong, e tabab nag e tabinaew romad ulan ba binaew ni bay ni yumuch u China. Bin somm’on yay ni gu milekag ko re binaw ney rok’ Gong, me ga’ar e gidii’, “Wenhan huilaile” (“Gerrit nike sul”).

Ko barok’ e chitiningig, tha’ ko tabinaew romad ni kab fos e bo’or e ngochol riy, ni ka bay ni ka bo’or ni ngan gay.6 Ra bagmad ma ka bo’or e gidii’ ni ngan ul’ul’ ngak. Fa’anra ga be tafney nag ni ke mu’ nag walagen e chitamngim ni bpin fare tha’ ko tabinaew rom, wenig mu gay fapi walagen pi fak walagen e chitamngim nge chitinngim. Ma ga puthuy fithingan fapi tabinaew rom nib fos ngak fapi ngochol nrayag ni ngan pire’eg ni bay ni 10 billion ko fare FamilySearch ni bay e chiney u online ni bay 1.3 billion e gidii’ riy nge Tha’ ko Tabinaew rorad.7

siasing/Llecheklel
Gakiy nibe fos ni bay e liki’ingin nge papa’ngin

Fith ngak e ta fagar fa tabinaew ni ngan yoloy ya’an e ba ke gek’iy nib fos. Woed rogon ni michib nag President Russell M. Nelson, geki’iy nib fos e bay leki’ingin nge papa’ngin.8 Demuturug ko gur e bin somm’on fa bin ragag e mfen ni yimanang, mu ul’ul’iy e fowap ko gubul. Ul’ul’iy fapi leki’ingin nge fapi papa’ngin fare geki’iy ko tabinaew rom nib fos.9

Fare duwer “Gur be’ nu’uw?” mu fith e tha’, gin ni gargel nag, nge nam ni tabinaew fa gin nib riy. Daken ga’ngin yang e nam, boech i gadad e 25 pasent e bay e tha’ rok’ nga China, 23 pasent nga India, 17 pasent nga yang ko Asia nge yang ko Pacific, 18 pasent nga Europe, 10 pasent nga Africa, 7 pasent e pi Mariken.10

Fare duwer “Gur be’ nu uw?” nima piningdad ni ngad pire’egned fal’ngindad nib thothup nge fan e biney e yafos nib thothup.

Ra bagdad ma bay e yat rok’.

Reb e tabinaew ni gu manang e kar ul’ul’iyed laal e mfen nap’an nra milekag gad ko nam rorad u Winnipeg, Canada. U rom ma fare tutuw e weliy ngak pi fak pi fak ni pumo’on mornga’agen fare ni l’agruw i missionaries (pining fithingan row ni l’agruw i angel nu tharmiy) nra fekew fare gospel rok’ Yesus Kristus ni ke sulyarmen, ni thilyeg e tabinaew rorad ni manemus.

Reb e mitin ni gu manang ni pining pi fak nge pi fak walagen ni ngar fithed e titaw rorad mornga’agen napan ni kab bitir. Mornga’agen e milekag ko thingtaw nge tin kar filed e bugi ban’en nrayag ni ngan fanay ulan babyoren e tabinaew e mfen ngay.

Reb e pagal ni fel’yangren ni gu manang e be kunuy nga ta’abang reb “babyoren e Matam.” Boech e duw kafram, aw e karo ngak e chitammgin nge yim’. Chiney, nra nge nang fare chitamngin, re pagel ney nib fel’yangren e be yoloy mornga’agen e yat ni be yog gidii’en e tabinaew nge pi tafagar ngak.

Nap’an ni fith ko mang e be yip fan e yafos, oren e gidii’ e tab ni tabinaew e th’abi somm’on.11 Biney e mu’un e tin nib fos nge tin ni ke yim’ e gidii’. Riyul’, nap’an ni gadadra yim’, ma gathi aram ni kemus. Gadad be ul’ul’ ngad pired u barba’ fare veil.

Woed ni kabay nib fos, gidii’ rodad ni kakrom ab tu’uf ni dabni pagtilin.12 Ka gadad manang e chep rodad ko rogon e yat ni yima weliy, babyoren reb e ulung nge yat ko tabinaew, tigil’ e gin ni dab ni pagtilin facha’ riy, nge madnom nag e sassing, ggan, fa chugum ni be pugoren facha’ nib tu’uf rodad.

Mu tafney nag e gin ni gama par riy—gathi rib mangil rogon ni fare nam rom nge tabinaew rom ni ma tayfan e gidii’ ni kakrom, tabinaew, gidii’ nike pigpig ma ke yim’ ni fan ko nam rom? Wod e, nap’an e madnom ko wa’amngin e wuldung u South Molton, Devonshire, England, i gag nge Sister Gong e ri gamow ba’adag ni gamow ma gay e galasia ni ba achichig nge nochi binaew ni gin ni’i par gidii’en e tabinaw romow riy ni kanog fithingarad ni Bawden. Gadad ma tayfan e pi gidii’en dad ni kakrom ni yibe bing e tharmiy ulan e temple ngan rrin’ e murwel ni fan ngorad13 ni gadad be par ni gadad be ul’ul’iy fare tha’14 ko fare chain ko mfen rodad.15

Ko biney e mfen ni “gu be mel’eg neg,” fel’ ko gidii’ nap’an ni bay ul’ul’ fapi mfen nga ta’abang. Ba tu’uf ni ngad nanged ko gadad mini’ nge gin ni kadbad riy—tha’ nib riyul’, pigpig nib riyul’, yafos nib riyul’ ni gathi kemus nibe yan u rogon e sasing ni bay ko social media.

Ngad peth ngak e gidii’ rodad ni kakrom e rayag nra thilyeg e yafos rodad ko tin nib fel’. Ko pi mo’owar rorad nge tin ni kar mu’ niged, e rayag nra pii’ ngodad e mich nge gelngiy.16 Ko pi tu’ufeg rorad nge tin ni kar gafgowgad riy, e rayag nra fil ngodad ni ngan n’agfan min ul’ul’ nga mm’on. Nra ayuweg pi fakdad ngar gelgad. Ni gadadra thapeg gelingiy nge yiroriy. Tha’ ko gidii’ rodad ni kakrom era chugur nagdad ko tabinaew, magar, nge ma’ang’ang. Biney e tha’ e rayag nra fek e ayuw u barba’ farengi veil.

Ni wod e falfalaen’ ni ma yib ngalan e tabinaew, aram ni ku wod e kirbaen’ ni ma yib. Dariy be’ nib polo’, ni ku wod ndariy reb e tabinaew nib polo’. Cha’an ni susun ni nge tu’ufeg, chugliydad, fa yiroriydad ko kireb e de rrin’, e rayag nra palog nagdad, me kiring e tamra’ ngodad, fa amith nagdad. Tabinaew e rayag nra mang bang rodad nde gaman e tin nib tu’uf riy. Machane, ayuw u tharmiy, e rayag ni ngad nangfaned e tabinaew rodad me yag ni fek a gapas i yib ngodad.17

Boech i ngiyal’ athamgiliy e tha’ ko tabinaew rodad e rayag ni nge ayuwegdad ngad rrin’ed e tin nib momaw’ ban’en. Bay boech, ni binaew e bay i mang tabinaew. Bay be’ nib bpin nib wagagay e tabinaew rok’ ni bukun yay ni ma thil e gin ni yad ma par riy ni pire’eg e Galasia ni demutrug e gin ni bay riy ma yibe tu’ufeg ma be thamiy ni kabang ko fare ulung. Rogon racha’en nge ngonglen e tabinaew e rayag ni nge fekdad ko boech ban’en machane darma talegdad.

Ba’adag Got ni nge falfalaen’ e tabinaew rodad ni manemus. Manemus e rib n’uw nap’an ni fa’anra dan ni falfalaen’ gad ngodad. Ba ngochngoch e falfalaen’ ni fa’anra bay i tal fapi tha’ ko biney e yafos. Ufithik’ e pi micheg nib thothup, Yesus Kristus ni ba pii’ e Tu’ufeg rok, gelingin, nge murunguy rok’ e rayag nra thilyegdad18 me gol nag e pi tha’ rodad. Pigpig u temple nifan ngak gidii’ nib t’uf rodad ngar thamiyed fare bayul rok’ fare Tathapeg mi yad thamiy fare tu’ufeg rok’ ni bay nib riyul’. Thothup nag, nrayag ni ngad suled nga tabinaew ko gin ni bay Got riy ni gadad bugi tabinaew ni ta’areb nib manechubog.19

Ra reb fapi yat rodad e ba milekag ni kabe ul’ul’, nap’an ni bay ni pire’eg, ngongliy, nrayag ni nge mang boech ban’en nib ga’ ko tin ni kan tafney nag.

Fare Profet Joseph Smith e ga’ar, “Bay i lemnag e gidii’ e biney e yalen ni rib gel ni gadad ma weliy mornga’agen—ba gelingin ni bay babyoren fa ma m’ag e tin nu fayleng nge tin nu tharmiy ban’en.”20 Tha’ rodad ni kad ngongilyed u roy e krayag nra m’ug ko fare bin rir nib manechubog.21 Aragon, “gadad ndariy [gidii’en e tabinaew rodaed] e dabyag ni ngan polo’ nagdad; ku wod rad ndabiyag ni ngan polo’ nagrad ni fa’anra dawrin polo’ nagdad,” ni biney, e “ba polo’ mab urngin riy nib gaman ma polo’ e ulung riy.”22

Mang e rayog ni ngad rin’ed e chiney?

Somm’on, mu tafney nag ya’am nibe aw ngalan l’agruw i therek ni manemus. Barba’ riy, mu tafney nag ya’am ni gur e fak e bpin, ba titaw, thingtaw; ma barba’ riy, i gur reb e aunt, mitin, nge titaw. Pay e ngiyal’ nibe thimur! Ra reb e ngiyal’ nge muruwel, mu tinum’ ko mini’ e bay rom. Kunuy fapi sasing rorad, nge pi yat; ma fal’ag rorad. Mu yoloey fithinganrad, tin ni buch rorad, nge rofen nib ga’fan. Yad gidii’en e tabinaew rom—bin tabinaew rom nge tabinaew ni ga’abadag.

Nap’an ni gara rrin’ e pi gam’ing u temple nifan ngak gidii’en e tabinaew rom, fare thothup rok’ Elijah, era yib nge micheg u daken fare Kan ni Thothup ni tabinaew e ban’en nib thothup,23 ma taʼareb gumʼirchaʼraed e chitamangiy, chitiningiy, nge fapi bitir u taʼabang ngo fithikʼ e tʼufeg roraed ngoraed.24

Bin lʼagruw, mpag morngaʼagen e cheppin e tabinaew nge rrinʼ ni wod rogon susun ni nge buch. Kol nag e titaw rom. Mu sap ngalan owchen fare tir ni kab madway. Mu tay e ngiyalʼ—ngam pireʼeg e tin nib manechubog—ko urngin yang ko milekag rom. Fil mag fanay nib felʼ u wunʼum mab yulʼyulʼ ni morngaʼagen cheppin e tabinaew rom. Madnom nag mag rrinʼ e tin nib felʼ, ko gin nib tuʼuf riy, ma gay rogon ndam ulʼulʼiy ngam pag e kireb nge ulʼulʼ. Mpag e tin nib felʼ nge tabab rom.

Bin dalip, man ko FamilySearch.org Download nag fare app ko fon rom. Dariy pilwon ma ba gosgos. Pire’egned, ul’ul’iy, un ngay. Mu guy rogon e tha’ rom ko gidii’ ułan fare singil, rogon nib mom ni ngan uneg fithingan e tabinaew rom nib fos ko fareke gak’iy, ni ngam pire’eg mag tawa’ath nag leki’ingin nge papa’angin e gek’iy rom.

Aningeg, ayuweg ngam puthuy e tabinaew nga ta’abang nib manechubog. Mu tay u wun’um rogon e tharmiy. Bo’or e gidii’ ni bay u barba’ fare veil ko ban’ey. Nap’an nibe yo’og e temple nibe chuchugur ngodad ni bo’or yang, wenig ni ngam pi’ed e ayuw ko gam’ing ko temple ni ngar thapagned.

Fare micheg ko Easter ni gubin ngiyal’ ma ta’ab rogon, u daken Yesus Kristus, rayag ni ngad manged e bin th’abi fel’ ko yat rodad ma tabinaew rodad e rayag ni ngar falfalaen’gad ni manemus. Ko gubin e mfen, Yesus Kristus ayuweg e gidii’ nike kirban’, ayuweg pi’in kan kolrad, ma chuweg ko gafgow e pi’in yibe gafgow nag.25 Milfan e m’ag ngodad nge Got nib mu’un rogon ni gadad26 manang e thothup nge dogur rodad nra sul nge peth nga ta’abang u tomuren e foskoyam’ ma tha’ rodad ni rib ga’fan e kara ul’ul’ u tomuren e yam’ nib mu’un e falfalaen ngay.27

Ra bagdad ma bay e yat rok’. Moy ngam pire’eg e birom. Moy ngam pire’eg lungum, tang rom, nge langan e tang rom ngak. Ireray fan ni sunumiy Got e tharmiy nge fayleng ya guy ma bfel’ u wan’.28

Falfalan’ug ko tonom ko falfalfaen’ rok’ Got, Bayul rok’ Yesus Kristus, ul’ul’ ni yibe sulweg yarmen fare gospel rok’ nge Galasia rok’. Wenig moy ni ngam gay e tabinaew rom, gubin e mfen, ma fekrad nga na’un. U dakean fithingan i Yesus Kristus nib thothup, amen.

Babyoren e Ayuw

  1. “My Heavenly Father Loves Me,” Children’s Songbook, 228.

  2. 2 Nephi 2:25.

  3. Mu guy ko Ecclesiastes 3:1.

  4. Based on United Nations Secretariat, The World at Six Billion (1999), 5, table 1; “World Population by Year,” Worldometer, worldometers.info.

  5. Bo’or e gidii’ nikan tawa’ath nag ko galibithir ndani gargelnag, machane kar ta’arebgad ko tu’ufeg rorad ngorad u daken e tha’ rorad ko poef nge mabgol nib thothup.

  6. Gube pining e magar ngak e pi cha’en nibe kunuy ma be ayuweg ma yad be uneg fithingan e tabineaw rorad nib fos ko fareke gek’iy.

  7. Ko 2021, boech e 99 million fithingay e kan uneg ko fare gek’iy ko tabinaew. Dawri n’uw nap’an ngay, bay e sasing ni 2.4 million ni 37 billion fithingan (boech e ngochol e bay ni l’agruw). Tiney e ngochol e kan mu’ i fal’ag rogon nrayag ni ngan gay, pire’eg, min uneg ko fareke gek’iy ko tabinaew.

  8. Mu guy ko Russell M. Nelson, “Roots and Branches,” Liahona, May 2004, 27–29.

  9. Aragon, nap’an ni bay da pire’egned ma gadad be fal’ag fare gek’iy ko tabinaew rodad, wenig mu tayfan e gidii’ ni 100 pasent nge gidii’ nibe og nag ir ni nge rrin’ e pi muruwel ney ni dariy pilwon ni fan ngak e gidii’en e tabinaew, tin nib fos nge tin nike yim’.

  10. David Quimette extrapolated these numbers, based on Angus Maddison, The World Economy: A Millennial Perspective (2001), 241, table B-10.

  11. Mu guy ko Laura Silver and others, “What Makes Life Meaningful? Views from 17 Advanced Economies,” Pew Research Center, Nov. 18, 2021, pewresearch.org.

  12. 1 Nephi 9:5; 1 Nephi 19:3; Words of Mormon 1:6–7; nge Alma 37:2 ma non marunga’agen ni ngar thapeged fapi chepen nge puguran “ba muruwel nib gonop,” ni fan e yibily ngak bin magid e tha’.

  13. Mu guy ko Russell M. Nelson and Wendy W. Nelson, “Open the Heavens through Temple and Family History Work,” Ensign, Oct. 2017, 34–39; Liahona, Oct. 2017, 14–19; see also “RootsTech Family Discovery Day—Opening Session 2017” (video), ChurchofJesusChrist.org.

  14. Mu guy ko Doctrine and Covenants 121:45

  15. Mu guy ko Gordon B. Hinckley, “Keep the Chain Unbroken” (Brigham Young University devotional, Nov. 30, 1999), speeches.byu.edu. President Hinckley is also quoted in David A. Bednar, “A Welding Link” (worldwide devotional for young adults, Sept. 10, 2017), broadcasts.ChurchofJesusChrist.org.

  16. Woed e, ulan e tabinaew romad, Henry Bawden, nibe’ nu Devonshire, England, e le’ngiy Sarah Howard, ni un ngak e tabinaew rok’ u tomuren ni ra uned ko Galasia. Nap’an ni bay Sarah u St. Louis ni kab fel’yangren, chitamngin, chitiningin, nge laal i walagen e ra m’ad. Henry nge Sarah e bay ni ragag e bitir ni fak row. Sarah e ki chugliy nel’ e bitir ni fak Henry ko bin somm’on e babgol rok’, Ann Ireland, u tomuren ni yim’. Sarah e ki mang mitin ni fan l’agruw i fak e bitir rok (Sarah) u tomuren ni yim’. Demuturug gelngin e gafgow, Sarah e be’ nib fel’, bay e tu’ufeg rok’, murunguy, ma rib gel ko muruwel. Yi manang fithingan ni “Titaw ni Achig.”

  17. Demuturug gelngin fani momaw’, nap’an ni bay da n’agfan rodad nge gidii’ nib mu’un e ayuw rok’ Kristus ngay, gadadra mang “fapi bitir rok Got” (Matthew 5:9).

  18. Mu guy ko, ni woed e, Mosiah 3:19.

  19. Mu guy ko “The Family: A Proclamation to the World,” ChurchofJesusChrist.org.

  20. Doctrine and Covenants 128:9.

  21. Mu guy ko Doctrine and Covenants 130:2.

  22. Doctrine and Covenants 128:18.

  23. Russell M. Nelson, “A New Harvest Time,” Ensign, May 1998, 34; see also Russell M. Nelson and Wendy W. Nelson, “Open the Heavens through Temple and Family History Work,” 16–18.

  24. Mu guy ko Mosiah 18:21.

  25. Mu guy ko Luke 4:18.

  26. I am told the Hebrew word for family—mishpachah—comes from a Hebrew root word (shaphahh) meaning “to join or bind together.” Gubin e muruwel ulan e tabinaew e bay ni kan tay ni nge gel nag e tha’ ko tabinaew.

  27. Mu guy ko Doctrine and Covenants 88:15–16, 34; 93:33; 138:17.

  28. Mu guy ko Genesis 1:4, 31.

Print