Bōk Kajoor An Anij kōn Bujen Ko
Ilo am̧ etetal ilo iaļan bujen eo, jān peptaij n̄an tampeļ im ilo aolepen mour eo am̧, ij kallim̧uri eok kajoor eo n̄an jutak ņae anjiwiwi ko an mour in.
Nobōm̧ba eo ļo̧k, eaar wōr aō iien em̧m̧an n̄an aje Belém Brazil Tampeļ. Ekar juon menin utiej im juon lan̄lōn̄ n̄an kobaļo̧k ippān membōr ro retiljek an Kabun̄ in ilo northern Brazil. Ilo iien eo, ikar ekkatak bwe Belém ej dreļo̧n̄ļo̧k eo n̄an reba eo ekajoortata ilo laļ in, Amazon Reba eo.
Kōjekdoon kajoor in reba eo, ruo alen ilo juon iiō juon men ekabwilōn̄lōn̄ ej waļo̧k. N̄e aļ, allōn̄, im laļ in rej jokkun wōt juon, juon ņo ekajoor eļap ej ettōrlōn̄ļo̧k ilo reba eo, jum̧aik dren eo ej make to̧o̧rļo̧k. Ņo ko 6 mita uteejier1 rej ettōr kōn jon̄an 50 kilomita2 lōn̄ļo̧k, em̧ōj rekoote ilo jeje. Mennin kabwilōn̄lōn̄ in, jeļā kake āinwōt juon ņo̧ ekajoor, ņae etan ilo jikin eo pororoca, ak “rorror eļap” kōn ainikien eo eļap ej waļo̧k. Jemaron̄ jim̧we ilo ad kakkobaba bwe em̧ool aet reba Amazon eo aikuj depdepļo̧k n̄an kajoor ko an lan̄.
Āinwōt Amazon, ewōr ippād jekjek ko rej make waļo̧k ilo mour ko ad, ekkā ad kōm̧m̧ane ta eo ej make waļo̧k. Āinwōt Amazon, kōn jipan̄ jān lan̄, jemaron̄ kōm̧m̧ani men ko rekabwilōn̄lōn̄ n̄an kōm̧m̧ani. Āliktata, ejjab make waļo̧k ad ettā, meanwōd, ak ikdeelel n̄an leļo̧k ankilaad n̄an Anij. Ijoke, n̄e jenej mour kōn men kein jemaron̄ oktak, jepļaak n̄an mour im̧aan mejen Anij, im bōk jem̧ļo̧k eo ad indeeo.
Ejjab āinwōt Amazon, jemaron̄ kāālet n̄an depdepļo̧k n̄an kajoor ko an lan̄ ak “etal wōt ilo ejjeļo̧k uwōta.”3 Jum̧aik ae eo emaron̄ pen. Ak n̄e jej depdepļo̧k “n̄an karreelel ko an Jetōb Kwojarjar” im wutūkļo̧k m̧wil ko rejekkar in lukkuun biktokin juon m̧aan ak juon kōra,4 jemaron̄ bōk kajoor in oktak eo an Rilo̧mo̧o̧r ilo mour ko ad, kajoor eo n̄an kōm̧m̧ani men ko reppen.
Būreejtōn Rusell M. Nelson ekar katakin kōj wāween kōm̧m̧ane menin. Eaar kallim̧ur, “Kajjojo armej eo ej kōm̧m̧ani bujen ko ilo dānin peptaij im ilo tampeļ ko—im kōjparoki—ekar kōļapļo̧k an maron̄ bōk kajoor eo an Jisōs Kraist …[n̄an kotak] kōj jān anjiwiwi ko an laļin.”5 Ilo bar jet naan, jemaron̄ bōk kajoor eo an Anij, ak ej ilo wōt n̄e jej ekkeijel Ippān kōn bujen ko rekwojarjar.
M̧okta jān kar kōm̧anm̧an laļ in, Anij ekar ejaake bujen ko āinwōt kein jerbal ko im renaaj ko me jenej, ajri ro Nejin, maron̄ bar kakobaiki kōj make n̄an E. Pedped ioon indeeo, kien eo ejjab oktak, E ekar kalikkar jekjek ko rejjab maron̄ ukoti ko jej oktak kaki, bōk kōjparok, im kwojarjar indeeo. Ilo mour in, jej kōm̧m̧ani bujen kein ilo ad bōk koņaad ilo kain̄i ko an priesthood im kallim̧ur n̄an kōm̧m̧ane ta eo Anij ej kajjitōk ippād n̄an kōm̧m̧ane, im ilo kōro̧o̧ltok, Anij ej kallim̧uri kōj kōn kōjeram̧m̧an ko rejenolo̧k.6
Juon bujen ej juon kallim̧ur me jej aikuj kōppopo n̄ane, lukkuun meļele kake, im kanoojin kautiej e.7 Kōm̧m̧ane juon bujen ippān Anij eoktak jān bajjōk kōm̧m̧ane juon kallim̧ur. M̧okta, aikuji mālim an priesthood. Kein karuo, juon kallim̧ur em̧ōjņo̧ ejjeļo̧k ippān kajoor in ekkeijel n̄an ļōn̄aj kōj lōn̄ļo̧k jān aire in ae eo. Jej kōm̧m̧ane juon bujen wōt n̄e jej m̧ool n̄an kōj make n̄an kakūrm̧ool e.8 Jej erom̧ ajri in bujen ro nejin Anij im rijolet aelōn̄ in kiin̄ eo An, eļaptata n̄e jej lukkuun ņa kajjeed make ippān bujen eo.
Naan eo iaļan bujen ej iookļo̧k bujen ko rellōn̄ ijo im jej epaakeļo̧k Kraist im ekkeijeļo̧k Ippān. Kōn jemjerā in bujen in, jemaron̄ bōk kajoor eo An indeeo. Iaļ eo ej ijjinoe kōn tōmak ilo Jisōs Kraist im ukweļo̧k, tok ālik peptaij im bōk menin letok eo an Jetōb Kwojarjar.9 Jisōs Kraist ekar kwaļo̧k n̄an kōj wāween dreļo̧n̄e iaļ eo ke Ekar peptaij.10 Ekkar n̄an bwebwenato ko an Gospel ilo Kallim̧ur Ekāāl ilo Mark im Luk, Jemedwōj Ilan̄ ekar kōnono n̄an Jisōs ilo iien peptaij eo An, ba, “Kwe Nejū, jitōnbōro Ippa, Ij m̧ōņōņō kake Eok.” N̄e jej jerak ilo iaļan bujen in kōn peptaij, ij ļōmņake an Jemedwōj Ilan̄ ba ejja men eo wōt n̄an kajjojo iaad: “Kwe nejū jitōnbōro Ippa Ij m̧ōņōņō kake eok. Wōnm̧anļo̧k wōt.”11
Ilo iien peptaij im n̄e jej bōk m̧ōttan kwojkwoj eo,12 jej kam̧ool bwe jej m̧ōņōņō in bōk iood make et eo etan Jisōs Kraist.13 Ilo kōmeļeļe in, jen ļōmņak kōn kien eo ilo Kallim̧ur M̧okta, “Kwōn jab ba pata etan Jeova aṃ Anij.”14 N̄an lo̧jidn̄id rainin, ron̄ menin āinwōt juon men em̧o̧ ņae kōjerbal etan Irooj ilo ejjelo̧k tokjen. Kien eo ekitbuuj men in, ak an kakkōl eļapļo̧k. Naan in Hibru me kar ukote āinwōt “bōke” meļeļein “ļōn̄aj” ak “ineek,” āinwōt an juon banner kwaļo̧k kadkadin juon make ippān juon make ak ilo kurup.15 Naan eo kar ukote āinwōt “pata” meļeļein “ejjeļo̧k kobban” ak “m̧oņ.”16 Kien eo n̄an jab bōk etan Irooj ilo kōm̧m̧an kōjak em̧ool emaron̄ meļeļein, “Kwojjab aikuj ņa kajjiem̧ make āinwōt juon rikaļoor an Jisōs Kraist m̧ae kwoj jōke ippam̧ n̄an bōk jikin E ilo jim̧we.”
Jej erom̧ rikaļoor ro An im jim̧we ad ņa jikin E n̄e jej m̧oolin bōk iood make etan Jisōs Kraist kōn bujen ko. Bujen ko ad rej letok ad kajoor n̄an pād wōt ilo iaļan bujen eo kōnke jemjerā eo ad ippān Jisōs Kraist im Jemedwōj Ilan̄ eoktak. Jej ekkeijelļo̧k Ippāer kōn juon jemjerā in bujen.
Iaļan bujen eo ej tōlļo̧k n̄an kain̄i ko an tampeļ, eo āinwōt menin letok kwojarjar eo.17 Menin letok kwojarjar eo ej menin letok eo ekwojarjar an Anij me ej kōļapļo̧k ad ekkeijeļo̧k Ippān. Ilo iien bōk menin letok kwojarjar eo, jej bujen, m̧oktata, n̄an kajjieon̄ n̄an kōjparok kien ko an Anij; kein karuo, n̄an ukweļo̧k kōn juon bōro erub im jetōb ettā; kein kajilu, n̄an mour kōn gospel eo an Jisōs Kraist. Jej itok n̄an Kraist ilo ad kōjerbal tōmak ilo E, kōm̧m̧ani bujen ko ippān Anij ilo ad bōk kain̄i ko an lo̧mo̧o̧r im mour ijo eutiejtata, im kōjparok bujen ko ilo aolepen mour eo ad, im kajjieon̄ mour kōn kien ko ruo reļļap n̄an iakwe Anij im ro ritūrir. Jej bujen, kein kemen, n̄an kōjparok kien erreo im, kein kalalem, n̄an wūjlepļo̧k ad make im aolep men Irooj ej kōjeram̧m̧an kōj kaki n̄an kalōk Kabun̄ eo An.18
Jān ad kōm̧m̧an im kōjparok bujen ko an tampeļ, jej ekkatak eļapļo̧k kōn un ko an Irooj im bōk dipieo in Jetōb Kwojarjar.19 Jej bōk tōl n̄an mour ko ad. Jej rūttoļo̧k ilo mour in kaļoor in ad bwe jen jab ped wōt ilo ad ajri ro rej jajeļo̧kjeņ n̄an indeeo.20 Ijjelo̧kin, jej mour kōn juon erreiļo̧k indeeo im kōketak kōj eļapļo̧k n̄an jerbal n̄an Anij im ro jet. Jej bōk eļapļo̧k maron̄ n̄an kakūrm̧ool un ko ad ilo mour in. Jej pād ilo kōjparok jān rinana eo,21 im jej bōk eļapļo̧k kajoor n̄an jum̧ae kapo ko im n̄an ukweļo̧k n̄e jej tuppok.22 N̄e jej likjab, emeemļo̧kjeņ in bujen ko ad ippān Anij rej jipan̄ kōj jepļaak n̄an iaļ eo. Jān ad ekkeijelļo̧k ilo kajoor an Anij, jej erom̧ ad make pororoca, maron̄ n̄an jum̧ae ae eo an laļin, ilo aolepen mour ko ad im n̄an indeeo. Āliktata, kōttōpar ko ad rej oktak kōnke iaļan bujen eo ej tōl n̄an mour indeeo ijo ekwojarjartata im mour indeeo.23
Kōjparok bujen ko ad kar kōm̧m̧ani ilo jikin peptaij ko im ilo tampeļ ko rej barāinwōt letok n̄an kōj kajoor eo n̄an jutak ņae apan̄ ko im metak ko an bōro ilo mour in.24 Katak eo ej eddepļo̧k wōt ippān bujen ko rej kapidodoikļo̧k iaļ eo ad im letok kōjatdikdik, kaenōm̧m̧an, im aenōm̧m̧an.
Ro jibū im jim̧m̧ao Lena Sofia im Matts Leander Renlund rekar bōk kajoor an Anij kōn bujen peptaij ko aer ke rekar kobatok ilo Kabun̄ in ilo 1912 eo ilo Finland. Rekar m̧ōņōņō n̄an erom̧ m̧ōttan branch eo an Kabun̄ in ilo Finland. .
Leander ekar mej jān nan̄inmej in TB ļalem iiō tokālikin an Lena kar bōro̧ro kōn ajri eo kein kajon̄oul nejier. Ajri eo, ej jema, ekar ļotak ruo allōn̄ ālkin mej eo an Leander. Lena ekar jab wōt kallibwini eo pāleen ak barāinwōt jiljilimjuon iaan ajri ro jon̄oul nejin. Āinwōt juon eo ejjeļo̧k pāleen ejeram̧ōl, ekar apan̄ n̄ane. Ilo 20 iiō ko, ekar jab kakkije ilo bon̄. Ilo raan, ej pukot kilen eo em̧okaj n̄an boktok m̧ōn̄ā n̄an baam̧le eo an. Ilo bon̄, ej loloorjake ro uwaan baam̧le eo an me epaak aer jako. Epen n̄an pijaikļo̧k wāween an pukōt kilen.
Lena ekar kate kōnke ekar jeļā bwe eo pāleen im ajri ro nejin remej renaaj an indeeo. Katak eo kōn kōjeram̧m̧an ko an tampeļ, ej kobaik bwe baam̧le ko indeeo, ekar boktok aenōm̧m̧an n̄ane kōnke ekar lōke kajoor in liāp eo. Ak ilo mour in, ekar jan̄in bōk menin letok kwojarjar eo ak ekar jab liāp n̄an Leander, bōtaab Leander ekar pād wōt ilo an juon im̧we aorōk ilo mour eo an im m̧ōttan kōjatdikdik eo an eļap kōn ilju im jakļaj.
Ilo 1938 eo, Lena ekar jilkinļo̧k rekoot ko bwe kain̄i ko an tampeļ ren kōm̧m̧an n̄an ro uwaan baam̧le eo an remej, jet iaan rekoot ko jinointata rekar kōm̧m̧an ilo Finland. Ālkin an kar mej, kain̄i ko an tampeļ rekar kōm̧m̧an jān ro jet n̄an e, Leander, im ajri ro nejin remej. Kōn jerbal kōn ro remej, ekar liāp, Lena im Leander rekar liāp ippān doon, im ajri ro nejier remej im jema ekar liāp ippāer. Ejjeļo̧k oktak jān ro jet, Lena ekar “mej ilo tōmak, jan̄in bōk kallim̧ur ko, a raar loi jān ettoḷọk, …[kar] kwaḷọk kōn aer ruwamāejet im yokyokwe er.”25
Lena ekar mour āinwōt n̄e ekar dedeļo̧k an kōm̧m̧ani bujen kein ilo mour eo an. Ekar jeļā bwe bujen peptaij im kwojkwoj eo an rekar kōm̧m̧an bwe en ekkeijel ippān Rilo̧mo̧o̧r. Kōrā in ekar “kōtļo̧k ikdeelel eo an n̄an jikin eo ekwojarjar [an Ripinmuur] n̄an boktok kōjatdikdik n̄an buruōņ ajimakeke eo [an].”26 Lena ekar kile ippān āinwōt juon iaan tūriam̧o an Anij eļap bwe ekar ekkatak kōn baam̧le indeeo m̧okta jān an ioon jorrāān ko reļļap ilo mour eo an. Kōn bujen, ekar bōk kajoor an Anij n̄an niknik im eļļā ioon ae in apan̄ im men ko reppen ilo mour eo an.
Ilo am̧ etetal ilo iaļan bujen eo, jān peptaij n̄an tampeļ im ilo aolepen mour eo am̧, ij kallim̧uri eok kajoor eo n̄an jutak ņae anjiwiwi ko an mour in—kajoor eo n̄an ekkatak, kajoor eo n̄an ukweļo̧k im erreo, im kajoor eo n̄an kappukot kōjatdikdik, kaeņōm̧m̧an, im lan̄lōn̄ ilo am̧ jelm̧ae apan̄ ko an mour in. Ij kallim̧uri eok im baam̧le eo am̧ kōjparok jān kapo ko an rinana eo, eļaptata n̄e kwoj kōm̧m̧an bwe tampeļ eo ej juon mije eo eļap ilo mour eo am̧.
Ilo am̧ itok n̄an Kraist im ekkeijelļo̧k n̄an E im n̄an Jemedwōj Ilan̄ kōn bujen, juon men ekabwilōn̄lōn̄ ej waļo̧k me ejeja an waļo̧k. Kwoj oktak im wāppen ilo Jisōs Kraist.27 Kwoj erom̧ ajri in bujen ro nejin Anij im rijolete aelōn kiin̄ eo An.28 Imaron̄ pijaikļo̧k An ba n̄an eok, “Kwe nejū jitōnbōro Ippa, Ij m̧ōņōņō kake eok. Ruwainene n̄an ijin jikum̧. Ilo etan Jisōs Kraist, amen.