Likita Linene
Yesu Klisto Azali Lisungi
Likita linene ya sanza ya minei 2023


10:19

Yesu Klisto Azali Lisungi

Tokoki kozala baninga ya mosala na Mobikisi mpo na kosalisa kopesa lisungi ya ntango mpe ya molimo epai ya baoyo bazali na bosenga—mpe kosala mpo na kozwa lisungi na biso moko.

Na bondimi na Yesu Klisto mpe na elikya na baoyo bayokaki na ntina ya makamwisi na Ye, minganga ya moto moko ya maladi ya bukabuka bamemaki ye epai ya Yesu. Bazalaki na mayele ya sika mpo na komema ye kuna—kofungola nsamba mpe kokitisa mobali, na mbeto na ye, na esika wapi Yesu azalaki koteya. Ntango Yesu “amonaki kondima na bango, alobaki [na moto ya maladi ya bukabuka], masumu na yo elimbisami.”1 Mpe nsima, “Telema, mpe kamata mbeto na yo, mpe kende na ndako na yo.”2 Mpe mbala moko moto ya maladi ya bukabuka atelemaki mpe azwaki mbeto na ye mpe akendaki na ndako, “kokumisaka Nzambe.”3

Makambo nini mosusu toyebi mpo na baninga oyo basungaki moto ya maladi ya bukabuka? Toyebi ete Mobikisi ayebaki ya bango bondimi. Mpe lokola bamonaki mpe bayokaki Mobikisi mpe kozalaka motatoli na makamwisi na Ye, “bakamwaki” mpe “bakumisaki Nzambe.”4

Yesu Klisto apesaki kobikisama oyo tozalaki kolikya—ya nzoto lisungi uta na mpasi mpe mbuma ya kolembisa ya bokono oyo ewumelaka. Likambo ya ntina, Mobikisi apesaki lisusu lisungi ya molimo na kopetola moto uta na masumu.

Mpe baninga—na milende na bango mpo na kosunga moto oyo azalaki na mposa, bazwaki liziba ya lisungi; bakutaki Yesu Klisto.

Natatoli ete Yesu Klisto azali lisungi. Na nzela ya Bomikabi ya Yesu Klisto, tokoki kolongolama na bozito mpe mbano ya masumu mpe kosungama na botau na biso.

Mpe lokola tolingi Nzambe, mpe tosalaki liyokani ya kosalela Ye, tokoki kosala elongo na Mobikisi mpo na kosalisa kopesa lisungi ya mosuni mpe ya molimo mpo na baye bazali na mposa—mpe na nzela tozwaka lisungi na biso moko na Yesu Klisto.5

Profeta na biso ya bolingo, Mokambi Russell M. Nelson, abengisaki biso mpo na kolonga mokili mpe kozwa bopemi.6 Alimbolaki “bopemi ya solo” lokola “lisungi mpe kimya.” Mokambi Nelson alobaki, “Mpamba te Mobikisi, na nzela ya Bomikabi na Ye oyo ezangi nsuka, asikolaki moko na moko na biso uta na botau, mabunga, mpe masumu, mpe mpo ete Ye akutanaki na mpasi, mitungisi, mpe bozito nyonso oyo bozalaki na yango ata mokolo moko te, na nsima lokola boyamboli solo mpe boluki oyo ya Ye lisalisi, bokoki kotelema na mokili oyo ya mpasi.”7 Yango nde lisungi oyo Yesu Klisto apesi biso!

Moko na moko na biso azali komema sakosi moko ya elilingi. Ekoki kozala kitunga oyo ekangami na bokatikati na moto na yo to saki to liboke ya biloko oyo ezingami na elamba mpe ebwakami likolo ya lipeka na yo. Kasi mpo na makanisi na biso, tobenga yango sakosi ya mokongo.

Na kati ya sakosi yango ya elilingi, nde tozali komema bozito ya bomoi na mokili oyo ebeba. Mikumba na biso ezali lokola mabanga na kati ya sakosi ya mokongo. Mbala mingi, ezali na mitindo misato:

  • Mabanga kuna ya biso moko kosala mpo na masumu.

  • Mabanga na sakosi na biso ya mokɔngɔ mpo na bikateli ya mabe, etamboli mabe, mpe kozanga boboto ya basusu.

  • Mpe mabanga tomemaka mpo tozali kobika na lolenge ya bokwei. Yango esangisi mabanga ya bokono, mpasi, maladi eumela, mawa oyo ya maladi, bwale, boyokisi motema mpasi mpe makama oyo ebukaka mokili.

Nasakoli na esengo nyonso ete mikumba na biso ya nkufa, mabanga oyo na sakosi na biso ya elilingi, esengeli te koyoka kilo.

Yesu Klisto akoki kolembisa mokumba na biso.

Yesu Klisto akoki kotombola mikumba na biso.

Yesu Klisto apesaka nzela mpo na biso tolonga kilo ya lisumu.

Yesu Klisto azali lisungi na biso.

Alobaki:

“Boya epai na ngai, bino banso bozali kosala mosala makasi mpe bozali na mikumba ya kilo, mpe nakopesa bino bopemi [elingi koloba, lisungi mpe kimia].

“Bozwa nkanga na ngai likolo na bino, mpe boyekola epai na ngai; mpo nazali moto ya boboto mpe motema kokita: mpe bokozwa bopemi ya milimo na bino.

“Mpo ete ekanganeli na ngai ezali botau, mpe mokumba na ngai ezali na bozito te.”8

Ete ekanganeli ezali pete mpe mokumba ezali pete ekanisaka ete tokomi na ekanganeli elongo na Mobikisi, ete tokabola mikumba na biso elongo na Ye, ete totika Ye atombola mokumba na biso. Yango elakisi kokota na boyokani ya liyokani elongo na Nzambe mpe kobatela liyokani wana, oyo, lokola Mokambi Nelson alimbolaki, “salaa likambo nyonso na ntina na bomoi ya pete.” Alobaki, “Komikanga na ekanganeli elongo na Mobikisi elakisi ete ozali na nzela ya kozwa ya Ye makasi mpe nguya ya kosikola.”9

Bongo mpo na nini tozali zololo na mabanga na biso? Mpo na nini mobeti ya baseball oyo alembi akoboya kobima na ntango moto oyo azali kopesa lisungi azali wana pene mpo na kosilisa lisano? Mpo na nini nasengeli kotelemela makasi na kobatela esika na ngai moko ntango Mokoteli atelemi mpo na kobatela yango elongo na ngai?

Lokola Mokambi Nelson ateyaki, “Yesu Klisto … atelemi na maboko polele, na elikya mpe na bolingi ya kobikisa, kolimbisa, kopetola, kolendisa, kopetola, mpe kosantisa biso.”10

Bongo, mpo na nini tozali kotingama na komema mabanga na biso moko?

Ezali motuna ya moto ye moko tolingi kotuna, mpo na moko na moko na bino atalela.

Mpo na ngai, ezali mabe ya lolendo oyo eumeli mingi. Nalobi boye: “Nazali na likambo oyo. “Mitungisi te; Nakosala yango.” Ezali na mokosi monene oyo alingi nabombama uta na Nzambe, natika Ye, nakende na yango ngai moko.

Bandeko mibali mpe basi, nakoki kokende na yango ngai moko te, mpe nazali na mposa ya kosala yango te, mpe nakosala yango te. Koponaka kokangama na Mobikisi na ngai, Yesu Klisto, na nzela ya mayokani nasali elongo na Nzambe, “Nakoki kosala makambo manso na nzela ya Klisto oyo alendisaka ngai.”11

Babateli ya mayokani bapambolami na lisungi ya Mobikisi.

Botala ndakisa oyo kati na Buku ya Mormon: Bato ya Alama banyokwamaki na “misala likolo na bango, mpe … bakapita ya misala likolo na bango.”12 Lokola bapekisamaki kosambela na mongongo makasi, “basopaki libanda mitema mya bango na ye [Nzambe]; mpe ayebaki makanisi ya mitema mya bango.”13

Mpe “esalemaki ete mongongo mwa Nkolo moyaki na bango o mitungisi ma bango, kolobaka: Tombolani mito mya bino mpe zalani na mpiko, mpo nayebi boyokani boye bosalaki epai ya ngai; mpe nakosala boyokani elongo na bato na ngai mpe nakobikisa bango libanda lya bowumbu.

“Mpe nakokomisa lisusu pepele mikumba oyo etiami likolo ya mapeka na bino, ete kutu bokoka koyoka yango te likolo ya mikongo na bino.”14

Mpe mikumba na bango “ekomaki pepele,” mpe “Nkolo alendisaki bango ete bakoka komema mikumba na bango na pete, mpe bamikitisaki na esengo mpe na motema molai na bolingi nyonso ya Nkolo.”15

Babateli wana ya mayokani bazwaki lisungi na lolenge ya libondisi, bobakisi bompikiliki mpe esengo, pete moko na mikumba na bango mpo ete bayoka pete, mpe na nsuka bosikoli.16

Sikoyo tozonga na sakosi na biso moko ya elilingi.

Boyamboli, na nzela ya Bomikabi ya Yesu Klisto, ezali oyo elongolaka biso na kilo ya mabanga ya masumu. Mpe na likabo wana ya kitoko, motema mawa ya Nzambe elongoli biso na masengi ya kilo mpe oyo na lolenge mosusu tokoki kolonga te ya bosembo.17

Bomikabi ya Yesu Klisto epesi mpe likoki mpo na biso tozwa makasi ya kolimbisa, oyo epesi biso nzela ya kokitisa kilo oyo tozali komema mpo na kosalelama mabe na basusu.18

Bongo ndenge nini Mobikisi alongoli biso na mikumba ya kozala na bomoi na mokili oyo ekweyi na nzoto ya kufa oyo ezali na nse ya mawa mpe mpasi?

Mbala mingi, Asalaka lolenge wana ya lisungi na nzela na biso! Lokola bandimi ya mayokani ya Eklezia na Ye, tolaki “kolela elongo na baoyo bazali kolela” mpe “kobondisa baoyo batelemi na mposa ya libondisi.”19 Lokola “toyei na etonga ya Nzambe” mpe “tobengami bato na ye,” tozali “kolinga komema mikumba ya moko na mosusu, mpo ezala pepele.”20

Lipamboli na biso ya liyokani ezali kosala elongo na Yesu Klisto na kopesaka lisungi, ezala ya ntango mpe ya molimo, na bana banso ya Nzambe. Tozali nzela oyo Ye apeselaka lisungi.21

Mpe bongo, lokola baninga ya moto ya maba, tozali “kosunga baoyo bazali na bolembu, totombolaka maboko oyo ekangami na nse, mpe tolendisaka mabolongo oyo elembi.”22 Tozali “komema … mikumba ya moko na mosusu, mpe bongo tokokisaka mobeko ya Klisto.”23 Ntango tozali kosala yango, toyei koyeba Ye, tokomi lokola Ye, mpe tozwaka lisungi na Ye.24

Lisungi ezali nini?

Ezali kolongola to kopelisa eloko moko ya mpasi, ya kotungisa, to ya kilo, to makasi ya koyika mpiko na yango. Ezali kolobela moto oyo azwi esika ya moto mosusu. Ezali kosembola mabe oyo esalemi na mibeko.25 Liloba ya Anglo-Français euti na Lifalanse ya kala, liloba relever, to “kotombola,” mpe euti na Latin relevare, to “kotombola lisusu.”26

Bandeko mibali mpe basi, Yesu Klisto azali lisungi. Natatoli ete Ye asekwaki lisusu na mokolo ya misato mpe, lokola akokisaki Bomikabi ya bolingo mpe oyo ezangi nsuka, atelemi na maboko polele, kopesaka biso libaku ya kosekwa lisusu, kobikisama, mpe konetolama mpe kokoma lokola Ye. Lisungi oyo Ye apesaka biso ezali ya seko.

Lokola basi oyo anzelu akendaki kotala na ntongo wana ya yambo ya Pasika, nalingi “kokende noki” mpe na “esengo monene” mpo na komema liloba ete Ye asekwi.27 Na nkombo ya Mobikisi, Yesu Klisto, amene.

Matangi

  1. Luka 5:20.

  2. Malako 2:11.

  3. Luka 5:25.

  4. Luka 5:26.

  5. Tala D. Todd Christofferson, “The First Commandment First” (Brigham Young University devotional, Mar. 22, 2022), 2, speeches.byu.edu: “Our love of God elevates our ability to love others more fully and perfectly because we in essence partner with God in the care of His children” (emphasis added).

  6. Tala Russell M. Nelson, “Overcome the World and Find Rest,” Liahona, Sanza ya zomi na moko 2022, 95–98.

  7. Russell M. Nelson, “Overcome the World and Find Rest,” 96.

  8. Matai 11:28–30.

  9. Russell M. Nelson, “Overcome the World and Find Rest,” 97.

  10. Russell M. Nelson, “We Can Do Better and Be Better,” Liahona, Sanza ya mitano 2019, 67.

  11. Bafilipi 4:13.

  12. Mosiya 24:9.

  13. Mosiya 24:12.

  14. Mosiya 24:13–14, nsete ebakisami.

  15. Mosiya 24:15.

  16. Tala Mosiya 24:13–14.

  17. Tala Alma 34:14–16; tala lisusu Mosiya 15:8–9.

  18. Tala Russell M. Nelson, “Four Gifts That Jesus Christ Offers to You” (First Presidency Christmas devotional, Dec. 2, 2018), broadcasts.ChurchofJesusChrist.org: “A second gift the Savior offers you is the ability to forgive. Na nzela ya Bomikabi na Ye ezanga nsuka, okoki kolimbisa baoyo batutisi yo libaku mpe baoyo bandimi ata mokolo moko te mabe na bango epayi na yo.

    “Ezalaka kaka pete mpo na kolimbisa oyo na solo mpe komikitisa asengi bolimbisi na bino. Kasi Mobikisi akopesa yo makoki ya kolimbisa oyo nyonso akonyokola yo na bandenge nyonso. Bongo misala na bango ya kozokisa ekoki lisusu kolembisa molimo na yo te.”

  19. Mosiya 18:9.

  20. Mosiya 18:8.

  21. Lingomba ya Bamama Basungi, lisanga ya basi ya Eklezia ya Yesu Klisto ya Basantu ba Mikolo mya Nsuka, ebongisamaki na Profeta Joseph Smith na mokolo ya 17 Sanza ya misato 1842, lokola “eloko ya bobakisi oyo etiamaki na bonzambe na bonganganzambe” (Dallin H. Oaks, “The Keys and Authority of the Priesthood,” Liahona, Sanza ya mitano 2014, 51). Na koponaka nkombo mpo na ebongiseli ya sika, liloba moto ya boboto etalelamaki, kasi lisungi ezalaki kosepela na basi. Emma Smith, mokambi ya liboso ya ebongiseli yango, mpe Eliza R. Snow, sekretere na yango oyo na nsima asalaki lokola mokambi ya mibale ya Lingomba ya Bamama Basungi, balimbolaki ete moto ya boboto ezalaki liloba oyo bato mingi bazalaki kolinga—oyo bato mingi bazalaki kolinga bibongiseli ya ntango wana—kasi bato mingi bazalaki koloba ete“ esengeli te ezala motambwisi na biso.” Emma alimbolaki ete liloba lisungi elimbolaki malamu koleka misio na bango. “Tozali kokende kosala eloko moko ya kokamwa … tozali kozela mabaku ya kokamwa mpe mabiangi ya mpasi” (Emma Smith, kati na Nauvoo Relief Society Minute Book, Sanza ya misato 17, 1842, 12 josephsmithpapers.org). Ya solo, mokumba ya Lingomba ya Bamama Basungi ezalaki ntango nyonso kopesa lisungi ya ntango mpe ya molimo. Joseph Smith ateyaki, “Lisanga ezali kaka te mpo na kosunga babola, kasi mpo na kobikisa milimo” (Nauvoo Relief Society Minute Book, 9 Yuni 1842, 63 josephsmithpapers.org). Mpe bongo Lingomba ya Bamama Basungi ezali kokoba kopesa lisungi: “Lisungi na bobola, lisungi na bokono; lisungi na ntembe, lisungi naa kozanga boyebi—lisungi na nyonso oyo ezali kopekisa esengo mpe bokoli ya mwasi” (John A. Widtsoe, Evidences and Reconciliations, arr. G. Homer Durham, 3 vols. in 1 [1960], 308).

  22. malongi mpe Mayokani 81:5; tala lisusu Baebele 12:12.

  23. Bagalatia 6:2.

  24. Na moko ya makita ya yambo ya Lingomba ya Bamama Basungi oyo ebongisamaki sika, Lucy Mack Smith, mama ya Profeta Joseph Smith, alobaki, “Tosengeli kolingana, kokengelana, kobondisana moko na moko mpe kozwa mateya, ete biso banso tokoka kofanda elongo na likolo.” Jennifer Reeder, mokomi ya mambi ya kala, akomaki mpo na likambo oyo, “Na ntina ya bomoko mpo na kopesa lisungi, basi basalaki elongo na Klisto, mpe na kosalaka bongo, bazwaki lisungi na Ye” (First: The Life and Faith of Emma Smith [2021], 130).

  25. Tala Merriam-Webster.com Dictionary, “lisungi.”

  26. Tala Dictionary.com, “lisungi.”

  27. Tala Matai 28:1–8.