Raica na Matavuvale ni Kalou ena Iloilo Vakararaba
Au vakabauta ni rawa, ena mata ni vakabauta, me da vakarabailevutaka yani ka raici keda kei na noda matavuvale ena inuinui kei na reki.
Ni se gonelailai na luvei keirau yalewa gone duadua, o Berkeley, au sa tekivu vakayagataka na matailoilo ni wiliwili―na mataqali ka dau vakalevutaka na veika kece. Dua na siga, ni keirau dabe ka wilika vata tiko e dua na ivola, au a raici koya yani ena loloma ia qai rarawa talega baleta, vakasauri ga, a vaka me sa tubu cake sara o koya. Au a vakasamataka, “Na totolo ni gauna? Sa rui levu sara o koya!”
Niu laveta cake na noqu matailoilo ni wiliwili me’u tavoya laivi e dua na wainimata, au qai kila, “Isa wawa—e sega ni levu cake o koya; na matailoilo ga oqo! Kua ni kauwaitaka.”
Ena so na gauna na ka ga eda rawa ni raica oya na kedra irairai voleka, ka vakalevutaki o ira eda lomana. Ena bogi nikua, au sureti iko mo vakarabailevutaka ka rai yani e dua tale na iloilo—e dua na iloilo tawamudu ka vakanamata ki na iyaloyalo levu, na kemu italanoa levu cake.
Ena gauna ni sasaga eliu ni kawatamata ki maliwalala, a dau sega tu na katubaleka ni rokete sega ni tawani. Ia ena ilakolako ni Apollo 8 ki na vula, a tiko e dua na nodratou na dau vuka e maliwa lala. Ni ratou ciri voli e maliwa lala, a lauti iratou na kaukauwa ni nodratou raica rawa na noda vuravura ka tabaka mai na iyaloyalo vakasakiti oqo, ka vesuka kina na vakasama ni vuravura taucoko! Eratou a sotava na dau vuka e maliwa lala oqori e dua na veivakadrukai kaukauwa sara ka mai soli kina na yacana: na revurevu ni rai vakararaba.
NASA
Na rai mai na dua na vanua vou e dau veisautaka na ka kecega. E dua na daulako i maliwalala a kaya mai na rai oqo e “vakalailaitaka na veika kina dua na ituvaki o nanuma kina ni rawa ni qaravi. Eda rawa ni cakava oqo. Na vakacegu e vuravura—sega na leqa. E solia vei ira na tamata na mataqali igu … na mataqali kaukauwa vakaoqori.”1
Ni da tamata, e tiko na noda itovo ni rai e vuravura, ia na Kalou e raica vakaraibailevu na veika kece e tu wavoliti keda. E raica na veika buli kecega, o keda kece, ka sa vakasinaiti tu ena inuinui.
E rawa beka ni tekivu me da raica me vaka e raica na Kalou ena gauna mada ga eda bula tiko kina e dela ni vuravura oqo—me vakila na yalo ni rai vakararaba oqo? Au vakabauta ni rawa, ena mata ni vakabauta, me da vakarabailevutaka yani ka raici keda kei na noda matavuvale ena inuinui kei na reki.
E duavata kina na ivolanikalou. E tukuna o Moronai me baleti ira era sa “kaukauwa sara” na nodra vakabauta ka ra “raica vakaidina … ena mata ni vakabauta, ka ra a marau kina.”2
Ni vakanamata vakadodonu vua na iVakabula, era a vakila na reki ka kila na dina oqo: ena vuku i Karisito, era sa vinaka kece sara. Na veika kece o IKO kei IKO kei IKO o lomaleqataka tu—ena VINAKA kece! Oira era raica ena mata ni vakabauta era na vakila ni VINAKA tu oqo.
Au lako curuma e dua na ituvaki voravora ena iotioti ni noqu yabaki ni vuli torocake ni’u a sega ni digidigi vinaka sara kina. Au vakananuma nona tagi na tinaqu, ka vakasamataka keu vakararawataki koya beka. Ena gauna o ya, au a leqataka ni ena wainimatana sa na yali kina na nona inuinui me baleti au, ka kevaka e sa sega ni vakila na inuinui me baleti au, de sa sega beka ni dua na sala ni lesu tale mai.
Ia o tamaqu a kenadau ena rai yani vakarabailevu ka vakabalavu. A vulica o koya mai na veika a sotava ni dau vakilai vakalevu na lomaleqa me vaka na loloma, ia e sega ni tautauvata.3 A vakayagataka na mata ni vakabauta me raica ni veika kece oqo, kei na nona vakanuinui me veisautaki au.
Niu taurivola mai na koronivuli torocake ka lako i BYU, a dau volavola mai o tamaqu me vakananuma au se o cei o au. E yaco o koya me noqu dauveivakauqeti, eda gadreva kece e dua na dauveivakauqeti—me tukuna vei keda, “O sega ni cici vakatotolo tiko,” ia ena vakananuma vei iko ena loloma nio rawa ni cakava.
O Ta a ivakaraitaki ni tadra nei Liai. Me vakataki Liai, e kila o koya ni sega ni o vakacemuri ira na nomu daulomani era sa yali. “Mo tiko ga ena vanua o tu kina ka kacivi ira. Mo lako ki na vunikau [ni bula], tiko ga ena vunikau, kania tikoga na vuanikau ka, ena matadredredre, yalovi ira tikoga o ira o lomana ka mo vakaraitaka ni sa ka marautaki na kania na vuanikau!”4
Na iyaloyalo oqo sa vukei au e veigauna ni’u yalolailai ka kunei au ena vunikau, ni’u kania na vuanikau ka tagi tiko baleta ni’u lomaleqa; ka dina sara, ena veivuke vakacava oya? Ia, meda digitaka ga na inuinui—na inuinui vua na Dauveibuli kei keda vakai keda, ka vakaukauwataka na noda rawa ni vinaka cake mai na noda ituvaki ena gauna oqo.
Ni oti ga vakalailai na nona takali o Elder Neal A. Maxwell, a tarogi luvena tagane e dua na daunitukutuku se cava e calata vakalevu duadua o koya. A kaya na vakayakavi ena nodrau vale na nona itubutubu, baleta ni dau vakila ni sa dau vakabauti koya o tamana.
Oqo na gauna eratou tekivu yaco mai kina i vale na luvei keirau qase cake kei na watidratou me baleta na vakayakavi ni Sigatabu. Ena loma ni macawa au a lisitaka tiko kina ena noqu vakasama na veika au na rawa ni vakananuma vei iratou ena Sigatabu, me vaka: “De dua tovolea mo vukei ira vakalevu cake na gone ni o tiko e vale,” se “Kua ni guilecava mo dua na dau vakarorogo vinaka.”
Niu rogoca na vosa nei Baraca Maxwell, au a viritaka laivi na lisi ka vagaluya na domo vakalelewa oya, ia ni’u dau raici iratou na luvequ ena gauna lekaleka o ya ena veimacawa, au a vakanamata ga ki na vuqa na veika vinaka eratou sa cakava tiko. Ni mai takali na luvei keirau tagane qase duadua, o Ryan, ni oti e vica na yabaki, au nanuma lesu ena vakavinavinaka na neirau gauna vata ni mamarau kei na vinaka cake.
Ni bera ni da veimaliwai kei na dua na daulomani, e rawa beka ni da tarogi keda ena taro “Na ka beka au vakarau cakava se tukuna ena veivukei se veivakamavoataki?” Na noda vosa e dua vei ira na noda kaukauwa cecere, ka ra vaka tu na papanivolavola ni tamata na lewe ni matavuvale, ni ra tu e matada ka kaya, “Vola na ka o nanuma me baleti au!” Na itukutuku oqo, se nakiti se sega ni nakiti, e dodonu me veivakanuinuitaki ka veivakayaloqaqataki.5
Na noda ivakamacala ni cakacaka e sega ni noda vakavulica e dua e sotava tiko e dua na ituvaki voravora ni sa ca se veivakayalolailaitaki o koya. Ena veigauna vakavudua eda na rairai vakauqeti kina me da vakadodonutaka, ia e vakavuqa ni da dau tukuna vei ira na noda daulomani ena vosa ka sega ni tukuni na sala era gadreva me ra rogoca: “E vakila na nodatou matavuvale ni sa vakainaki ka taucoko tu baleta ni o tiko kina.” “O na dau lomani tu ena vo ni nomu bula—se cava ga.”
Eso na gauna, eda gadreva vakalevu cake na loloma veinanumi mai na vakasala; na vakarorogo ka sega ni veivosataki; e dua ka na rogoca ka kaya, “Na cava beka au mai vakila kevaka au na kaya na veika era kaya?”
Nanuma tiko, na matavuvale e dua na volau ni vakadidike soli va-Kalou ka da vakasamataka tiko kina na veika eso, ka sega walega ni rawa ni cala, ia e rairai rawa ni vakakina ena noda butucala kei na noda fikataka cala. Ka na sega beka ni taleitaki kevaka, ni sa mai cava na noda bula, eda na raica rawa ni veimaliwai oqori, na veigauna dredre sara mada ga oqori, era a veika sara ga a vukei keda meda yaco me vakataka na noda iVakabula? Na veimaliwai dredre yadua e sa dua na madigi me da vulica kina na ivakarau ni loloma ena dua na ivakatagedegede titobu cake—na ivakatagedegede vakalou.6
Meda raica vakarabailevu yani na veimaliwai vakamatavuvale me vaka e dua na kaukauwa yavala me vakavulici keda ena lesoni eda a lako mai kina eke meda vulica ena noda vuki yani vua na iVakabula.
Meda ciqoma, ena dua na vuravura lutusobu, e sega ni dua na sala meda tamata vakawati vinaka sara kina, itubutubu, luve tagane se yalewa, na maku, daunivakasala, se itokani, ia e milioni tu na sala meda dua kina na tamata vinaka.7 Meda sa tiko ga ena vunikau, vakaivotavota ena loloma ni Kalou, ka wasea. Ni da laveti ira na tamata era wavoliti keda tu, eda na cabe vata.
E ka ni rarawa, ni sega ni rauta na vakananumi walega ni kana vuanikau; eda gadreva meda vakaivotavota vakawasoma ena sala e vakadabera vinaka kina na noda iloilo ka semati keda ki na rai raraba vakalomalagi, ena kena dolavi na ivolanikalou, ka sinai tu ena rarama, me vakasavi tani kina na butobuto; da tekiduru tiko me yacova ni sa qaqa sara na noda masu malumalumu. Oqo na gauna e vakamalumalumutaki kina na yalo, ka da tekivu raica me vaka e raica na Kalou.
Ena iotioti ni taba gauna oqo, na noda cakacaka cecere duadua ena vakayacori vei ira noda daulomani—na tamata vinaka era bula tiko ena vuravura cakacala. Na noda inuinui e veisautaka na ivakarau ni nodra raici ira kei na kedra ituvaki dina. Ena iloilo ni loloma oqo era na raica kina o cei era na yacova dina.
Ia, e sega ni vinakata na vunica meda lesu vata i vale o keda se o ira na noda daulomani. Ka baleta ni da bula tiko ena dua na vuravura e vauci tu ena gauna kei na vica vata na yabaki,8 na meca ena vakadeitaka tikoga e dua na yalo dina ni taqaya. E dredre me da raica, ni da sa vakarabailevutaka, ni bibi cake na vanua eda mua kina mai na totolo ni noda toso.
Nanuma tiko, “Kevaka o vinakata mo lako vakatotolo, lako duadua. Kevaka o vinakata mo lako vakayawa, lako vata.”9 Ena vakavinavinaka, na Kalou eda qarava e sega ni vauci tu ena gauna. E raici ira na noda daulomani ena kedra ituvaki dina kei keda talega.10 Sa dauvosoti keda vakadede o Koya, ka gadreva tu meda na dauvosota talega vakadede vakataki keda.
Au na ciqoma ni tiko eso na gauna e vakilai kina na vuravura, na noda itikotiko vakayago, me vaka e dua na yanuyanu ni rarawa—na gauna eso e dau dua kina na mataqu ni vakabauta ni tagi voli na mataqu kadua.11 O kila beka na ka vakilai oqo?
Au a vakila ena Tusiti.
Ena rawa beka ni da digitaka na ivakarau ni noda parofita ni yalataka na cakamana ena noda matavuvale? Kevaka eda na cakava vakakina, ena tubu cake na noda rawa ni vakila na reki, kevaka sara mada ga e tubu cake na tiko yavavala. E yalataka tiko o koya ni sa rawa ni sotavi e dua na yaga ni rai vakararaba enagauna oqoveitalia na keda ituvaki.12
Na taukeni ni mata ni vakabauta oqo ena gauna oqo sa dua na vesuki-tale, se dua na voqa, ni vakabauta eda a taukena tu ni bera ni da lako mai ki vuravura oqo. E rai sivita yani e dua na gauna lekaleka ni veilecayaki, ka vakatarai keda meda “kitaka na veika kecega eda rawata ena yalo mamarau; io meda … tudei sara.”13
E tiko beka e dua na ka dredre ena nomu bula ena gauna sara oqo, e dua na ka o lomaleqataka tiko e sega ni rawa ni wali? Ke sega na mata ni vakabauta, ena rairai vaka me sega ni raica rawa na Kalou na veika kece, ka e dina beka oya?
Se o na rairai rere vakalevu cake beka ni o sotava tikoga vakataki iko na gauna dredre oqo, ia oqori ena kena ibalebale ni sa biuti iko tu na Kalou, ka e dina beka o ya?
Sa noqu ivakadinadina ni sa tu vua na iVakabula na kaukauwa, ena vuku ni Nona Veisorovaki, me vukica na tadra ca cava ga o sotava tiko me dua na veivakalougatataki. E solia vei keda na yalayala o Koya “kei na kena veiyalayalati sega ni veisau rawa” ni gauna eda segata kina meda lomani Koya ka muri Koya, “na veika kece [eda] sa vakararawataki kina era na vakaduavatataki [me da] vinaka kina.”14 Na ka kecega.
Ka baleta ni da sa luve ni veiyalayalati, sa rawa meda kerea na yalo ni vakanuinui oqo ena gauna oqo!
Ni da sa sega ni vinaka sara tu vakamatavuvale, eda na rawa ni vakavinakataka na noda lomani ira na tani me yacova ni sa tudei, sega ni veisau, se mataqali loloma cava ga—na mataqali loloma e tokona na veisau ka vakatara na tubu kei na lesu mai.
Sa cakacaka ni iVakabula me kauti ira lesu mai na noda daulomani. Sa Nona cakacaka kei na Nona gauna. Sa noda cakacaka meu vakarautaka na inuinui kei na yalo era na rawa ni lesu mai kina ki vale. “E sega vei keda na lewa [ni Kalou] me vakacala se na nona kaukauwa me veivueti, ia eda sa vakadonui meda vakayagataka na Nona loloma.”15 E vakavulica talega o Peresitedi Nelson ni ra gadreva vakalevu cake na tani na noda loloma mai na noda vakatulewa. “Era gadreva mera vakila na loloma i Jisu Karisito ni vakaraitaki ena [noda] vosa kei na ivalavala.”16
Na loloma sa ikoya na ka e veisautaka na yalo. Sa ikoya na inaki savasava duadua ni ka kecega, ka rawa ni ra vakila na tani. Meda tautauri matua kina na vunau vaka parofita e soli ena 50 na yabaki sa oti: “E sega ni rawa ni vakadrukai e dua na vuvale yacova sara ni sa soro na sasaga vata.”17 E vakaidina, era na qaqa o ira era dau loloma vakalevu ka vakabalavu duadua!
Ena matavuvale vakavuravura, eda sa cakava tiko na veika sa cakava vei keda na Kalou, ka dusia tiko na sala ka nuitaka ni ra na lako yani na noda daulomani ki na sala o ya, ka kila tiko ni sala era lakova sa nodra me ra digitaka.
Ka ni ra sa lako yani ki na yasa kadua ni ilati ka toro voleka yani ki na idre ni loloma ni dua na itikotiko vakalomalagi,18 au vakabauta ni na vakilai ni matau baleta ni ra a lomani taumada eke.
Meda vakayagataka na iloilo ni rai vakararaba o ya ka raici ira na tamata eda lomana ka bula vata kei ira vaka itokani vata ena noda vuravura totoka.
O iko kei au? Eda rawa ni cakava oqo! Eda rawa ni taura matua ka nuitaka tiko! E rawa ni da tikoga ena vunikau, kania na vuanikau ena matadredredre, ka laiva na Rarama i Karisito e matada me yaco me dua na ka era rawa ni nuitaka ena nodra gauna butobuto duadua. Ka ni ra sa raica na rarama sa vakaraitaki ena keda irairai, era na vagolei mai kina. Sa na qai rawa ni da vukea me vakanamata tale na nodra vakasama ki na ivurevure taumada ni loloma kei na rarama, “na kalokalo ivolasiga e serau tu,” o Jisu Karisito.19
Au wasea na noqu ivakadinadina ni oqo—na veika kece oqo—ena vinaka cake sara mai na kena edaru rawa ni vakasamataka o iko kei au! Ena dua na mata ni vakabauti Jisu Karisito, meda raica kina ni na vinaka na veika kece ena kena itinitini, ka vakila ni na vinaka ena gauna oqo. Ena yacai Jisu Karisito, emeni.