E Lomani Keda Dina o Koya

Mai vei Elder Paul E. Koelliker

Ena Vitusagavulu

Ena vuku ni ivakarau lewai vakalomalagi oqo ni matavuvale, eda sa kila vakavinaka cake kina na ivakarau e lomani keda dina kina vakatautauvata ka taucoko na Tamada Vakalomalagi.

Au taleitaka na dau tiko vata kei ira na daukaulotu tudei. Era sinai tu ena vakabauta, na inuinui, kei na loloma cecere dina. Na nodra kaulotu e vaka e dua na gauna ni bulalailai ka sosogi vakaukauwa ena loma ni 18 ki na 24 na vula. Era yaco mai me vaka na gone dramidrami vakayalo ena gagadre ni via vuli, ka ra biubiu yani ni ra sa uabula ka matua, ka ra sa vakarau tu me ra rawata na veibolebole kecega e biu e matadra. Au taleitaki ira talega na daukaulotu qase yalodina, era vakasinaiti tu ena vosota, kei na veivakadeitaki malumu. Era kauta mai e dua na isolisoli ni tudei kei na loloma ki na igu vakaitabagone e tu wavokiti ira. Ni ra vakaduavatataki na daukaulotu gone kei ira na veiwatini qase, era dua na kaukauwa tudei ni vinaka, ka sa basika tiko na kena revurevu kaukauwa ena nodra bula kei na nodra o ira era vakila na nodra veiqaravi.

Ena dua na gauna ga oqo au a rogoci rau kina e rua vei ira na daukaulotu gone cecere oqo ni rau taleva lesu na veika erau sotava kei na nodrau sasaga. Ena gauna ni vakanananu lesu oqori erau vakasamataki ira na tamata erau sikova ena siga oya, eso vei ira era vinaka sara mai vei ira tale eso. Ni rau vakasamataka na ituvaki, erau taroga, “E rawa vakacava ni keirau vukei ira na tamata me ra tara cake na gagadre me ra kila eso tale na ka me baleta na Tamada Vakalomalagi? Me da vukei ira vakacava me ra vakila na Yalona Tabu? E rawa ni da vukei ira vakacava me ra kila ni da lomani ira?”

Ena mata ni noqu vakasama au rawa ni raici rau na cauravou e rua oqo ni oti e tolu se va na yabaki mai na gauna e oti kina na nodrau kaulotu. Au raitayaloyalotaki rau ni rau sa raica na nodrau itokani tawamudu ka veiqaravi voli ena dua na kuoramu ni italatala qase se vakavulici ira tiko e dua na ilawalawa cauravou. Ia oqo, erau sa sega ni vakasamataki ira na dauvakadikeva na Lotu, erau sa vakasamataka tiko na taro vata oqo me baleti ira nodrau lewe ni kuoramu se o ira na cauravou erau a lesi me rau tuberi ira. Au raica na sala e rawa ni vakayagataki kina na veika erau a sotava ena gauna ni kaulotu me idusidusi ni nodra tuberi eso tale ena nodra bula taucoko. Ni ra lesu mai na mataivalu tisaipeli buladodonu oqo mai na nodra kaulotu ki na vuqa na veimatanitu e vuravura, era sa yaco me ra cau vakalevu ena cakacaka ni tauyavutaki ni Lotu.

A rairai vakasamataka tale tiko ga na taro vata erau a vakasamataka tiko na daukaulotu oqo na parofita ni iVola i Momani o Liai ena gauna e rogoca kina na ka eratou tukuna na luvena tagane me baleta na idusidusi kei na raivotu a soli vua: “Erau sa vosakudrukudrutaki tamadrau vakaoqo koi rau na qase, ko Leimani kei Lemueli. Erau sa vosakudrukudru ni rau sega ni kila na loma ni Kalou, o koya sa buli rau.” (1 Nifai 2:12).

De da sa vakila yadua beka na rarawa a vakila o Liai me baleti rau na luvena tagane qase. Ni da sotava e dua na gone sa kuitaki tiko, dua na dauvakadikeva na lotu sega ni yalodina, se dua e vakarau me italatala qase sega ni kauwai, ena rarawa na yaloda me vaka na yaloi Liai ka da na taroga, “na sala cava au rawa ni vukei koya kina me vakila ka vakarorogo ki na Yalotabu me kakua kina ni rawai tu ena veika vakavuravura dau veivagolei tani? E rua na ivolanikalou erau basika mai na noqu vakasama ka rawa ni veivuke me da lako sivia na veika oqori ka vakila na kaukauwa ni loloma ni Kalou.

E solia o Nifai e dua na idola ni katuba ni vuli mai na veika a sotava: “Koi au ko Nifai, … au dau gadreva meu kila na veika vuni ni Kalou, kau sa dau masu kina vua na Turaga; a sa rogoci au ko koya ka vakamalumalumutaka na yaloqu, kau sa vakabauta kina na vosa kecega i tamaqu; ia au sa sega ni vorati tamaqu me vakataki rau na tuakaqu” (1 Nifai 2:16).

Ni da vakayadrata na gagadre me da kila ena rawa kina ki yaloda me rogoca na domo mai lomalagi. Na kena kunei na sala me vakayadrati kina na gagadre oya sa noda sasaga ka noda itavi yadua—na daukaulotu, itubutubu, qasenivuli, iliuliu kei keda na lewenilotu. Ni da vakila ni yavavala tiko e yaloda na gagadre oya, eda sa vakarau tu kina me yaga vei keda na vuli mai na ikarua ni ivolanikalou au vinakata meu tukuna.

Ena June ni 1831, ni vakayacori na veikacivi vei ira na veiliutaki taumada ni Lotu, a tukuni vei Josefa Simici ni sa “lako voli yani ko Setani ena lomanivanua me temaki ira na veimatanitu.” Me vorata na veitemaki oqo, sa kaya na Turaga ni na solia vei keda “na ivakarau ni ka kecega, me da kakua kina ni vakacalai” (V&V 52:14).

Na ivakarau sai koya na idusidusi, veituberi, na ikalawa talevi tale, se sala e muria e dua me muria donu tikoga kina na inaki ni Kalou. Kevaka e muri, era na vakayalomalumalumutaki keda, yadra tiko, ka me da kila rawa tiko na domo ni Yalo Tabu mai na domo e dau vagolei keda ka kauti keda tani yani. Sa vakaroti keda kina na Turaga, “Ko koya talega sa sautaninini ena noqu kaukauwa ena vakaukauwataki, io ena tukuna na ivakavuvuli dina kei na vakarokoroko me vaka na veika dina kau sa vakatakila vei iko” (V&V 52:17).

Na veivakalougatataki ni masu ena yalomalumalumu, ka cabori ena inaki dina, ena vakatara na Yalo tabu me tara na yaloda ka vukei keda me da nanuma na veika eda a kila tu ni bera ni da sucu mai ki na bula oqo. Ni da kila vakamatata na nona ituvatuva na Tamada Vakalomalagi me baleti keda, sa tekivu me da kila kina na noda itavi me da vukei ira na tani me ra vulica ka kila na Nona ituvatuva. E veiwekani voleka sara kei na noda vukei ira na tani nanuma tiko na sala eda dui bulataka kina na kosipeli ka vakayagataka ena noda bula. Ni da bulataka na kosipeli ena ivakarau e vakavuvulitaka na Turaga o Jisu Karisito, sa na levu cake na noda rawa ni vukei ira na tani. Na ivakaraitaki eso oqo e ivakaraitaki ni sala e rawa ni cakacaka kina na ivakavuvuli oqo.

Erau a tukituki e rua na daukaulotu gone ena dua na katuba, ena vakanuinui me rau kunea e dua me ciqoma na nodrau itukutuku. A dola na katuba, ka kidavaki rau mai e dua na tamata levu ena domo sega soti ni vinaka: “Au nanuma niu a sa tukuna vei kemudrau mo drau kakua tale ni mai tukia na noqu katuba. Au a sa vakasalataki kemudrau ni bera oya ni kevaka drau na lesu tale mai, ena sega ni vinaka na ka drau na sotava. Drau lako.” A sogota yani vakatotolo na katuba.

Ni rau lako yani na daukaulotu, a biuta o koya e qase cake na ligana e tabai koya e gone sobu me vakayaloqaqataki koya. Erau sega ni kila, ni a saravi rau tiko mai na tamata oqori me kila ni rau sa ciqoma na nona itukutuku. A namaka tu me raica ni rau dredre ka veiwalitaka na nona vosa suruya na nodrau sasaga ni veisiko. Ia, ni raica na nodrau ivakaraitaki ni yalovinaka na daukaulotu, a vakamalumutaki ena gauna vata ga na yalona. A dolava tale na katuba ka kerei rau na daukaulotu me rau lesu tale mai ka wasea na nodrau itukutuku vua.

Ena gauna eda soli keda kina ki na lewa ni Kalou ka bulataka na Nona ivakarau eda na vakila na Yalona. E vakavuvulitaka na iVakabula, “A ka oqo era na kila kina na tamata kecega ni dou sa noqu tisaipeli, kevaka dou sa veilomani” (Joni 13:35). Na ivakavuvuli oqo ni noda veilomani ka vakatorocaketaka na noda rawata me va-Karisito na noda ivakarau ni vakasama, vosa, kei na ivalavala sa bibi sara ena noda yaco me da tisaipeli i Karisito ka ivakavuvuli ni Nona kosipeli.

Na vakayadrati ni gagadre oqo e vakarautaki keda me da vaqara na ivakarau sa yalataki tu. Na vakasaqarai ni ivakarau ena kauti keda ki na ivunau i Karisito me vaka e vakavuvulitaka na iVakabula kei ira na nona iliuliu—parofita. E dua na ivakarau ni ivunau oqo sai koya na vosota ki na ivakataotioti: “Ia sa kalougata ko ira sa cakacaka vakaukauwa me ra tara cake na noqu Saioni ena siga ko ya ni sa nodra na isolisoli kei na kaukauwa ni Yalo Tabu; ia kevaka era vosota me yacova na ivakataotioti, era na laveti cake ena siga mai muri, ka ra na rawata na nona matanitu tawamudu na Lami” (1 Nifai 13:37).

Na cava na sala cecere e rawa ni da marautaka kina na isolisoli kei na kaukauwa ni Yalo Tabu? Sai koya na kaukauwa e yaco mai ni da tisaipeli yalodina i Jisu Karisito. Sai koya na noda lomani Koya kei ira na kai noda. Na iVakabula a vakamacalataka na ivakarau ni loloma ena nona vakavulici keda, “E dua na ivunau vou kau sa solia vei kemudou, mo dou veilomani me vaka kau sa lomani kemudou, mo dou veilomani talega vakakina” (Joni 13:34).

E vakadeitaka o Peresitedi Gordon B. Hinckley na ivakavuvuli oqo ena nona kaya: “Me da lomana na Turaga e sega ni da vakasala walega; e sega ni vakanuinui vinaka walega. E ivakaro … Na lomana na Kalou e wakatu ni ivalavala dodonu kecega, ni veika vinaka kecega, ni qaqa ni ivakarau ni bula kecega, ena yalodina ki na caka dodonu” (“Nona vosa na Parofita Bula,” Liahona, Tise. 1996, 8).

Na nona ituvatuva na Tamada sa virikotori kina na matavuvale me vukei keda me da vulica, vakayagataka, ka kila na kaukauwa ni loloma. Ena siga a tauyavutaki kina na noqu matavuvale, keirau a lako kei noqu Ana talei ka laki curuma na veiyalayalati ni vakawati. Sa dua na ka na noqu nanuma niu sa lomani koya vakalevu tu ena siga ko ya, ia au se qai tekivu raica ga yani na irairai ni loloma. Ni ra tekivu curuma mai na neirau bula na luvei keirau yadua kei ira na makubui keirau, sa vakarabailevutaki na neirau loloma me keirau lomani ira yadua vakatautauvata ka taucoko. E sega ni yalani rawa na noda rawa ni loloma.

Na loloma nei Tamada Vakalomalagi e vaka na idre kei lomalagi. Ni da kauta laivi na veika dau veivagolei tani ka dau dreti keda ki vuravura ka vakayagataka na noda galala me da vakasaqarai Koya, eda sa dolava na yaloda ki na dua na igu vakaselesitieli ka na dreti keda yani ki Vua. E vakamacalataka o Nifai na kena revurevu ni vaka e “curuma na yago[na] taucoko” (2 Nifai 4:21). Na kaukauwa vata oqo ni loloma e vakavuna me lagata o Alama e dua na “sere ni loloma veivakabulai” (Alama 5:26; raica talega tikina e 9). A tarai Momani ena dua na ivakarau ka vakasalataki keda kina o koya me da “masuta … ena yalomudou taucoko” me da vakasinaiti kina ena Nona loloma (Moroni 7:48).

Na ivolanikalou ruarua ni gauna makawa kei na gauna oqo erau sinai tu ena ivakananumi me baleta na nona loloma tawamudu na Tamada Vakalomalagi me baleti ira na Luvena. Au yalodei ni sa dau dodo tu na ligana na Tamada Vakalomalagi, ka vakarau tu me mokoti keda yadua ka tukuna vei keda yadua ena domo malumu ka veilauti oya, “Au lomani iko.”

Ena vuku ni ivakarau lewai vakalomalagi oqo ni matavuvale, eda sa kila vakavinaka cake kina na ivakarau e lomani keda dina kina vakatautauvata ka taucoko na Tamada Vakalomalagi. Au vakadinadinataka ni dina. E kilai keda dina ka lomani keda na Kalou. Sa solia vei keda e dua na raivotu ni Nona itikotiko savasava ka kacivi ira na parofita kei na iapositolo me ra vakavulica na ivakavuvuli kei na ivakarau ka na kauti keda lesu yani Vua. Ni da segata me da vakayadrata na gagadre me da kila e lomada ka vakakina vei ira na tani ka ni da sa bulataka na ivakarau eda sa raica rawa, eda na vakayarayarataki yani ki Vua. Au vakadinadinataka ni o Jisu na Luvena dina na Kalou, na noda iVakaraitaki ka noda Dauveivueti lomani, au vakaraitaka ena yaca i Jisu Karisito, emeni.