Kilai Yaloda: Na Sakaramede, na Valetabu, kei na Solibula ena Veiqaravi

Mai vei Elder Robert D. Hales

Ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua

Eda na yaco me da saumaki mai ka bula rawati keda vakayalo ni da bulataka ena masumasu na noda veiyalayalati.

E tukuna na iVakabula vei iratou na Nona tisaipeli me baleta e dua na cauravou ka a biuta na tamana vutuniyau, lako yani ki na dua na vanua vakayawa, ka vakasabusabutaka kina na nona ivotavota. Ni yaco mai na lauqa, sa laki cakacaka tu na cauravou ena cakacaka lolovira ni vakana vuaka. Sa waloloi vakalevu ena viakana ka sa gadreva na qani veika era dau kania na manumanu.

Ni tu tani mai vale, yawa sara mai na vanua e vinakata me tu kina, kei na kena ituvaki dravudravua, a yaco ki na nona bula na cauravou oqo e dua na ka tawamudu na kena bibi ni tu tani mai vale. Ena nona malanivosa na iVakabula, “a qai kilai yalona mai.”¹ A qai nanuma tale se o cei o koya, kila na veika sa calata voli, ka tekivu me gadreva tale na veivakalougatataki dau soli wale tu ena vale nei tamana.

Ena noda bula taucoko, se ena gauna ni butobuto, dredre, rarawa, se ivalavala ca, e rawa ni da vakila na Yalo Tabu ni vakananuma tiko vei keda ni da sa luvena dina sara e dua na Tamada Vakalomalagi, dau veikauwaitaki, o koya e dau lomani keda, ka da na waloloi beka ena via kania dina sara e lomada na veivakalougatataki tabu ka na vakarautaka duadua ga o Koya. Ena veigauna oqori sa dodonu me da segata me da kilai yaloda ka lesu tale mai ki na rarama ni nona loloma na iVakabula.

Na veivakalougatataki oqori era kena itaukei dina o ira kece sara na luvena na Tamada Vakalomalagi. Na kena gadrevi na veivakalougatataki oqori, oka kina na bula ni reki kei na mamarau, sa tiki yaga sara ni nona ituvatuva na Tamada Vakalomalagi me baleti keda yadua. E vakavuvulitaka na parofita o Alama, “Ia kevaka dou sa sega ni rawa ni vakabauta, dou rogoca mada ga ka vakasamataka.”²

Ni sa tubu cake na noda gagadre vakayalo, sa yaco me da bula rawati keda vakayalo. Sa qai rawa vakacava me da vukei ira na tani, o keda, kei na noda matavuvale me da vakalevutaka cake na noda gadreva ka me da muria na iVakabula ka bulataka na Nona kosipeli? Eda na vaqaqacotaka vakacava na noda gadreva me da veivutuni, kilikili, ka vosota me yacova na ivakataotioti? Eda na vukei ira vakacava na noda itabagone kei ira na itabagone qase cake me cakacaka e lomadra na gagadre oqo me yacova ni ra sa saumaki mai ka yaco “me tamata yalosavasava ena vuku ni isoro i Karisito na Turaga”?³

Eda na yaco me da saumaki mai ka bula rawati keda vakayalo ni da bulataka ena masumasu na noda veiyalayalati—ena noda vakaivotavota ena bula kilikili ena sakaramede, bula kilikili kaya na ivolatara ni valetabu, ka solibula me da qaravi ira na tani.

Me da vakaivotavota ena bula kilikili ena sakaramede, eda nanuma ni da vakavouya tiko na veiyalayalati eda vakayacora ena gauna ni papitaiso. Me rawa ni gauna vakayalo ni veivakasavasavataki e veimacawa yadua na sakaramede, sa dodonu me da vakarautaki keda ni bera ni da lako mai ki na soqoni ni sakaramede. Eda vakayacora oqo ena noda biuta tu mai na noda cakacaka e veisiga kei na vakacagicagi ka da vagalalataki keda mai na veivakanananu vakavuravura kei kena na kauwaitaki. Ni da vakayacora oqo, eda sa vagalalataka tiko kina na noda vakasama kei na yaloda vua na Yalo Tabu.

Eda sa qai vakarau tu kina me da vakananuma vakatitobu na Veisorovaki. Eda sega ni vakasamataka walega na dina ni nona vakararawataki kei na mate na iVakabula, na noda vakanananu vakatitobu ena vukei keda me da raica rawa ni, ena nona isoro na iVakabula, sa rawa kina vei keda na inuinui, na madigi, kei na igu me da vakayacora na veisau dina mai vu ni yaloda ena noda bula.

Ni da lagata na sere ni sakaramede, vakaitavi ena masu ni sakaramede, ka vakaivotavota ena ivakatakarakara ni Yagona kei na Nona dra, eda sa kerea kina ena yalomasumasu na veivosoti me baleta na noda ivalavala ca kei na noda malumalumu. Eda vakasamataka na yalayala eda vakayacora ka maroroya ena macawa sa oti ka da cakava na veiyalayala bibi vakatamata yadua me da muria na iVakabula ena macawa ka tu mai.

Kemuni na itubutubu kei na iliuliu, e rawa ni o ni vukei ira na itabagone me ra vakila na veivakalougatataki sega ni vakatauvatani rawa ni sakaramede ena nomuni vakarautaka na madigi me ra vulica, veivosakitaka, ka raica na bibi na Veisorovaki ena nodra bula. Me ra vakasaqaqara vakataki ira ena ivolanikalou ka veivakavulici vakataki ira mai na veika era sa dui sotava.

Sa dua na nodra itavi digitaki na tama, liuliu ni matabete, kei ira na mataveiliutaki ni veikuoramu me ra vukei na Matabete i Eroni me ra vakavakarau vakavinaka ena nodra laki qarava na nodra itavi tabu ena sakaramede. Na vakavakarau oqo e dau vakayacori ena loma ni macawa ena kena bulataki na ivakatagedegede vakosipeli. Ni ra sa vakarau, vakalougatataka, ka veisoliyaka na sakaramede o ira na cauravou ena bula kilikili kei na vakarokoroko, era sa vakatotomuria sara tiko ga na nona ivakaraitaki na iVakabula ena iOtioti ni Vakayakavi⁴ ka yaco me vakataki Koya.

Au vakadinadinataka ni sakaramede e solia vei keda e dua na madigi me da kilai yaloda ka vakila e dua na “veisau levu” ni yalo⁵—me da nanuma se o cei o keda kei na cava eda gadreva duadua vakalevu. Ni da vakavouya na veiyalayalati me da muria na ivakaro, eda sa rawata na veitokani ni Yalo Tabu me kauti keda lesu yani ki na nona iserau na Tamada Vakalomalagi. Sa rauta me da vakaroti me [da] dau soqoni vata wasoma me [da] kana madrai ka gunu [wai]”⁶ ka vakaivotavota ena sakaramede ki yaloda.⁷

Ena vakalevutaki cake na noda gadreva me da lesu tale vei Tamada Vakalomalagi, me ikuri ni noda vakayagataka na sakaramede, ka yaco me da kilikili kaya na rawati ni dua na ivolatara ni valetabu. Ena yaco me da kilikili ni da sa talairawarawa tikoga ka tudei ena ivakaro. Na talairawarawa oqo e tekivu mai na gauna ni gone ka na vaqaqacotaki cake ena veika eda sota kaya ena Matabete i Eroni kei na Goneyalewa ena veiyabaki ni vakavakarau. Oti, e nuitaki ni ra na vakadavora na bete kei na iSakisaki na nodra takete ka vakarautaki ira me ra vakaedaumeni ka vauci ena valetabu.

Na cava na nodra ivakatagedegede o ira e tu na nodra ivolatara? E vakananuma vei keda na Daunisame:

“O cei ena cabe cake ki na ulunivanua i Jiova? Se tu ena nona yasana tabu?

“O koya sa liga savasava, ka yalo savasava.”⁸

Ni da kilikili kaya e dua na ivolatara ni valetabu ena solia vei keda na igu me da maroroya tiko na noda veiyalayalati ni valetabu. Eda na rawata vakacava vakataki keda na igu oya? Eda segata me da rawata e dua na ivakadinadina kei Tamada Vakalomalagi, Jisu Karisito, na Yalo Tabu, na dina ni Veisorovaki, kei na dina ni veika me baleta na Parofita o Josefa Simici kei na Veivakalesui Mai. Eda tokoni ira na noda iliuliu, yalovinaka vei ira na noda matavuvale, tu me ivakadinadina ni nona Lotu dina na Turaga, dau tiko ena noda veisoqoni ni Lotu, rokova na noda veiyalayalati, qarava vakavinaka na noda itavi vakaitubutubu, ka bulataka e dua na bula ivalavala dodonu. E rawa ni o kaya ni vaka na irogorogo ni dua na Yalododonu Edaidai yalodina! O dina. E sega ni sa rui dredre vakasivia vei keda na ivakatagedegede ni ivolatara ni valetabu me da sega kina ni rawata rawa. Sai koya ga me da bulataka ena yalodina na kosipeli ka dau muri ira na parofita.

Ni da sa vakaedaumeni oti ka da taura tu na ivolatara ni valetabu, eda sa tauyavutaka kina e dua na ivakarau ni bula e Vakarisito. E oka eke na talairawarawa, noda solibula me da muria tiko kina na ivakaro, dau veilomalomani, me dau savasava na noda vakasama kei na noda ivalavala, ka soli keda me baleta na kena tarai cake na matanitu ni Kalou. Mai na nona Veisorovaki na iVakabula kei na kena vakamuri na ivakarau taumada ni yalodina, eda na rawata kina na “kaukauwa mai lomalagi”⁹ me sotavi kina na veibolebole ni vuravura. Eda gadreva vakalevu cake nikua mai na veigauna kece sa oti na kaukauwa vakalou oqo. Sai koya na kaukauwa eda ciqoma ga mai na cakacaka vakalotu ni valetabu. Au vakadinadinataka ni solibula eda cakava me da ciqoma kina na veicakacaka vakalotu ni valetabu sa mate vakavinaka kina na veisasaga kece eda rawa ni cakava.

Ni sa levu cake na noda gadreva me da vulica ka bulataka na kosipeli, eda sa na segata kina me da veiqaraqaravi. E kaya na iVakabula vei Pita, “Ia ni ko sa saumaki tale, mo vakataudeitaki ira na wekamu.”¹⁰ Au taleitaka ni sa tu vei ira na itabagone nikua na gadreva vakatitobu me ra qaravi ira ka vakalougatataki ira na tani—me ra veisautaka na vuravura oqo. Era segata talega na reki e kauta mai na veiqaravi.

Ia e dredre vei ira na itabagone me ra kila ni nodra ivalavala ena gauna oqo ena vakarautaki ira se bokoci ira tani mai na veimadigi ni veiqaravi ena veisiga ni mataka. O keda kece e dui tu na “noda itavi”¹¹ me ra vukei na itabagone ena nodra vakarautaki ki na nodra veiqaravi ni bula taucoko ena nodra vukei me ra bula rawati ira. Me ikuri ni bula rawati koya vakayalo eda veitalanoataka tiko, e tu talega na bula rawati koya vakayago, ka oka kina na nomu vuli ena ikarua ni tabavuli se vulitara, vuli cakacaka, ka bula ena veika eda rawata. Ena noda levea na dinau ka maroroi ilavo ena gauna oqo, eda sa vakarau kina ki na veiqaravi tudei ena Lotu ena veiyabaki mai muri. Na inaki ni bula rawati koya vakayago kei na kena vakayalo sai koya me biuti keda ena dua na vanua cecere cake me rawa ni da laveti ira cake o ira era vakaleqai tu.

Se da gone se qase, na veika eda cakava nikua ena vakatau ki na veiqaravi e rawa ni da solia ka marautaka ni mataka. Me vaka e vakananuma vei keda na dauserekali, “Ena veivosa rarawataki kece ni yame se na peni, o koya e rarawataki duadua qo: ‘Ke a yaco beka!’”¹² Me da kakua ni bulataka na noda bula ena veivutunitaki ni veika eda a cakava se na veika eda a sega ni cakava!

Kemuni na taciqu kei na ganequ, na cauravou e tukuna na iVakabula, o koya eda dau vakatoka me gone cidroi, lesu tale mai vale. E sega ni guilecavi koya na tamana; a wawa tu o tamana. Ia “ni sa yawa sara sa raici koya ko tamana, a sa lomana, ka cici, ka mokota, ka reguca.”¹³ Me baleta ni sa lesu tale mai na luvena, a kaya me kau mai na isulu vinaka sara, dua na mama, ka ra marau vata ena dua na pulumokau sa uro¹⁴—na ivakananumi ni sega ni dua na veivakalougatataki ena bureitaki kevaka eda vosota ena yalodina na sala lesu vei Tamada Vakalomalagi.

Ni tu e yaloqu na Nona loloma kei na loloma ni Luvena, au bolei keda yadua kina me da muria na noda gagadre vakayalo ka kilai yaloda. Me da veitalanoa mada vata kei keda ena iloilo ka taroga, “Sa vakaevei tu na noqu bulataka na noqu veiyalayalati?” Eda sa tiko ena sala dodonu kevaka eda rawa ni kaya, “Au sa vakaivotavota tiko ena bula kilikili ena sakaramede e veimacawa, au kilikili meu taura tu e dua na ivolatara ni valetabu, kau dau solibula meu veiqaravi ka vakalougatataki ira na tani.”

Au wasea na noqu ivakadinadina bula digitaki ni lomani keda dina na Kalou “ni a solia na Luvena e duabau ga”¹⁵ me sorovaka na noda ivalavala ca. E kilai keda o Koya ka waraki keda tu, ni da se tu sara vakayawa. Ni da cakacakataka na noda gagadre ka kilai yaloda, “ena vakavolivoliti [keda] na nona loloma ka tawamudu”¹⁶ ka da kidavaki mai ki vale. Au vakadinadinataka ena yacana savasava na iVakabula, o Jisu Karisito, emeni.