Mataupu 4
O Le Misiona a le Ekalesia
I le taeao o le aso 2 o Setema, 1958, sa tilotilo ifo ai Peresitene Tavita O. Makei i lalo i le lalolagi mai le sefuluiva afe futu. E fa masina talu ona ia faapaiaina le Malumalu o Niu Sila, ma ua i ai o ia i se isi vaalele, ua lele atu i le Malo Peretania e faapaia le malumalu i Lonetona. E ui lava o le lele i ao sa le o se mea fou mo le perofeta—talu ona taitaiina le Ekalesia, sa ia lele atu i le silia ma le kuata miliona maila—sa maofa pea o ia i le faigofie ma le saoasaoa o le malaga i le ea. E leai se peresitene o le Ekalesia na muamua atu ia te ia na malaga i lea mamao po o lea vave tele.
O le vaaiga mai le vaalele na uunaia ai o ia e toe manatunatu i le lalolagi ua televave le suiga. I le tausaga ua tuanai atu, sa faalauiloa ai e le Soviet Union ma le Iunaite Setete ia satelite o faataamilosaga i le salafa o le lalolagi, ma o lenei ua foliga mai ua faagaeetia le lalolagi atoa i le manatu o le malaga i le vateatea. Ae sa talitonu Peresitene Makei o le a tele atu ni suiga ofoofogia o le a fofola mai i le isi luasefulu tausaga e sosoo ai, aemaise lava mo le Ekalesia.
“O lona tuputupu ae maoae i le luasefulu-lima tausaga ua tuanai e mafai ona faaauau pea i le tuputupu ae sili atu ma le lelei i le lalolagi,” na ia tau atu ai i le Au Paia sa felelei faatasi ma ia, “pe afai ua tatou agavaa moni mo avanoa o loo tatala mai e le Alii.”
Sa faapitoa lava le manatu o Peresitene Makei o le a lelei mea uma e uiga i le Misiona a Peretania. Na tatalaina e le Aposetolo o Heber C. Kimball le misiona i le 1837. Talu mai lena taimi, e tusa ma le 150,000 tagata ua auai i le Ekalesia i Atumotu o Peretania. E silia ma le afa o i latou, e aofia ai matua o Peresitene Makei, na malaga atu i Iuta. Sa auauna atu Peresitene Makei lava ia i ni misiona se lua iina—muamua o se faifeautalai talavou i le faaiuga o le vaitaimi o le 1890 ona sosoo ai lea ma le avea ma peresitene o le Misiona a Europa i le amataga o le vaitaimi o le 1920.
Ae o le faaauau pea o faigamalaga, o taua e lua o le lalolagi, o le pa’u o le tamaoaiga, ma le taofimau i manatu sese lautele ua leva ona taofia ai le Ekalesia mai le tuputupu ae tele i Peretania, ma e na o le sefulutasi afe le Au Paia o loo nonofo ai nei iina. Ae, o le malumalu fou sa faaosofia ai talu ai nei le fiafia tele o le lotoifale i le Ekalesia.
Na taunuu Peresitene Makei i Lonetona i le aso 4 o Setema, ma o le tolu o aso mulimuli ane, na faapotopoto ai le Au Paia mai Motu o Peretania ma isi nofoaga i Europa mo le faapaiaga. Sa tu le malumalu i laufanua o se fale faaPeretania tuai i se nuu maotua i saute o Lonetona. O le nofoaga e tolusefulu-lua eka e i ai ona laufanua taalaelae, laau o le aruna anamua, ma laina o laauiti ma fugalaau. O se vai papa’u lata ane na atagia ai le galuega ma’a faigofie a le malumalu ma le tila kopa.
Sa tagi Peresitene Makei ina ua ia vaai i le maota. “Vaai faalemafaufau ia te a’u o lava le umi o lo’u ola e fausia ai se malumalu i Egelani,” o lana tala lea.
A o lei faia le tatalo o le faapaiaga, sa saunoa ai le perofeta ma lagona ootia e uiga i le Ekalesia i Peretania. “O le tatalaina lenei o se vaitau fou,” na ia saunoa ai, “ma e matou te faamoemoe ma tatalo mo se vaitau fou o le malamalama sili atu o tagata faamaoni i soo se mea.”
“Ia tele atu uiga o le alofa mama, tele atu le agaga o le alofa, faaitiitia le fefinauai ma le feteenai,” na ia folafola atu ai. “O le misiona lena a le Ekalesia.”
I le amataga o le 1959, sa malaga atu ai Sister Nora Koot ma lana soa o le misiona, o Elaine Thurman, i se nofoaafi faatasi ma se vaega o talavou o le Au Paia o Aso e Gata Ai mai Tai Po, o se itu maotua i matusasae o Hong Kong. Sa i ai se siva a le Ekalesia i lena afiafi i se fale tele mautotogi i le aai, ma sa popole le autalavou i le auai atu i ai. O i latou uma o ni tagata fou o le Ekalesia, ma e leai se tasi o i latou na faaaluina le tele o se taimi i le aai. Latou te lei iloa po o le a se mea o le a tupu.
Sa lei iloa lelei foi e Nora le mea e faamoemoe i ai. O le siva o le Siva Auro ma le Lanumeamata muamua lea a le Ekalesia i Hong Kong. O le Siva Auro ma le Lanumeamata, lea na aumaia lona igoa mai lanu aloaia o le Faalapotopotoga o le Faaleleia Faatasi o le Ekalesia, sa avea o se gaoioiga lauiloa faaletausaga mo le autalavou o le Au Paia o Aso e Gata Ai talu mai le vaitau o le 1920, aemaise lava i eria sa faatulagaina lelei ai MIA a Alii Talavou ma Tamaitai Talavou. O siva na maua ai se avanoa lelei mo tagata talavou e feiloai ai i isi tagata o le Ekalesia, ma sa mananao faifeautalai Amerika e faailoa atu lea tu masani i le Au Paia i Saina. I le aluga o le tausaga ua mavae, i le mavae ai o mea uma, sa faatupulaia le Ekalesia i Hong Kong i le silia ma le iva selau tagata.
O le tietiega nofoaafi i le aai na alu ai pe a ma se itula. Ina ua taunuu Nora, Elaine, ma le autalavou Tai Po i le siva, sa latou iloa ai o le fono faatonu o le MIA a le misiona—sa matele lava o faifeautalai Amerika—na faia mea uma e mafai ai ona faia le siva e pei o se Siva Auro ma le Lanumeamata i le Iunaite Setete. O pepa auro ma lanumeamata na tautau mai i lalo mai le taualuga, ma e limaselau paluni na tautau maualuga i luga ae o le fola o le siva, na sauni e faatoulu mai lalo i le tosoina o se manoa i le faaiuga o le afiafi. Mo meaai māmā, sa i ai kuki ma vai inu lanu.
Ae ina ua faagasolo le siva, sa foliga mai sa i ai se mea sa ese lava. Sa i ai se sipika faaleotele leo sa faapipii i se laau e ta ai pese, ma sa tata ai e faifeautalai musika siva lauiloa faaAmerika. Sa faatulaga e le au teufale ni nai nofoa i totonu o le potu, ma le faamoemoe o le leai o ni nofoa o le a faatosina ai tagata talavou i luga o le fola o le siva. Ae sa lei aoga le mailei. Sa tau leai ni isi na sisiva.
Ina ua mavae sina taimi, sa amata ona taina e ni nai Au Paia Hong Kong le ituaiga o musika sa latou fiafia i ai, ma na suia ai mea uma. Sa foliga mai, sa lei mafaufau faifeautalai i mea e fiafia i ai tagata o le lotoifale. Sa latou tata ni fati i mea faifaili a e sa mananao le Au Paia Saina i ni pese e usuina. E mananao foi le Au Paia e sisiva i uosi lemu, cha-cha, ma mambo, lea sa le’i taina e faifeautalai. O le taimi lava na suia ai le musika, sa lolofi atu tagata uma o le potu i luga o le fola ma sisiva.
E ui lava i lona amataga faalemanaia, ae sa faamanuiaina le Siva Auro ma le Lanumeamata. Ae, a o lei faaiuina le siva, sa tatala e se tasi ia paluni sa i luga ae, ma solo ifo ai i lalo i luga o le aofia tumutumu. I le manatu ai ua uma le siva, sa vave ona agai atu le Au Paia Saina mo le faitotoa. Sa taumafai faifeautalai e toe valaau atu ia i latou e toe foi mai ina ia mafai ona latou faia se tatalo faaiu, ae na fai si tuai. O le toatele o tagata ua o.
I le afiafi atoa, sa fiafia Nola e matamata i le Au Paia mai Tai Po o feofeoai ma isi tagata talavou mai le itulagi lea. O le galue ai i Tai Po o se tasi o faatumutumuga o lana misiona i le taimi nei, ma o le taimi sa ia faaaluina ai iina na faamalosia ai lana molimau.
Ae i ni nai masina talu ona uma le Siva Auro ma le Lanumeamata, sa ia iloa ai ua oo i le taimi e agai ai i luma. Sa auina atu o ia e Peresitene Heaton i Taiuani, o se motu e fa selau maila i sasae.
O le tausaga lava lena, na faafiafiaina ai Elder Spencer W. Kimball o le Korama a Aposetolo e Toasefululua e ala i lana vaaiga muamua ia Rio de Janeiro, Pasila. O ona mauga lanumeamata tetele ma fale maualuluga tu matafaga sa lilofia i se puao o le taeao po. Ae mai le fogafale o le latou vaa meli, sa faigofie ai ia Elder Kimball ma lona faletua, o Kamilla, ona iloagofie le tosinaga sili ona lauiloa o le aai: o le Cristo Redentor, o se faatagata matagofie e 125-futu o le Faaola o loo vaai atu i le uafu.
O Rio de Janeiro o le malologa muamua lea a le au Kimball i se malaga maimoa mo le lua masina i misiona a le Ekalesia i Amerika i Saute. Pe tusa ma le valu afe le Au Paia sa nonofo i Amerika i Saute, ma sa tuputupu ae ma le mausali paranesi i le konetineta atoa. I le naunau ai e lagolago nei aulotu, sa faamaonia ai taluai nei e Peresitene Makei ma ona fesoasoani le faalauteleina o le polokalama o falelotu a le Ekalesia i Amerika i Saute, ma faatagaina ai le fausiaina o falesa e luasefulu-lima iina.
A o asiasi ai Elder Kimball ma le Au Paia i Amerika i Saute, sa manao o ia ia iloa o latou manaoga ma faailoa auala e mafai ai e le Ekalesia ona fesoasoani ia i latou e faatino le galuega a le Alii. Sa la soifua ae ma Sister Kimball o siomia e tagatanuu moni o le laueleele sa nonofo i le tuaoi i le va o le Iunaite Setete ma Mekisiko. Ma i ni nai tausaga talu ona valaauina i le Toasefululua, sa maua ai e Elder Kimball se tofiga faapitoa mai ia Peresitene Siaosi Alapati Samita e auauna atu i tagatanuu moni o le laueleele i le salafa o le lalolagi. Talu mai lena taimi sa auai o ia i konafesi ma polokalama mo nei Au Paia i Amerika i Matu, ma sa ia faamoemoe e faia foi lea lava galuega i Amerika i Saute.
Ae atonu e sili atu nai lo se isi lava mea, sa tulimatai atu Elder Kimball e talanoa i le toatele o le Au Paia o le a ia feiloai i ai i lana malaga taamilo. I le tausaga ma le afa na muamua atu, na aveese ai e fomai ni maea leo o le kanesa mai lona faai. Mo se taimi, sa popole o ia atonu o le a le mafai ona ia toe tautala. Ae ina ua mavae le tele o tatalo ma faamanuiaga faaleperisitua, sa ia aoao ai e fesootai atu i se musumusu oolo. Sa faafetai o ia i lona Tama oi le Lagi mo le vavega.
Ina ua mavae le nonofo ai mo sina taimi puupuu i Pasila, sa asiasi atu Elder ma Sister Kimball i Atenitina, lea sa i ai paranesi e luasefulu lima o le Ekalesia ma pe tusa ma le 2,700 tagata auai. Talu mai le taunuu atu o faifeautalai i Atenitina i le vaitau o le 1920, ua salalau atu ai paranesi o le Ekalesia i isi atunuu e tautatala faaSipaniolo i le itulagi. I le vaitaimi o le 1940, na ulufale atu ai faifeautalai i Iurukuei, Kuatemala, Costa Rica, ma El Salvador. Talu ai nei lava, i le vaitaimi o le 1950, na amata ai ona talai atu le talalelei toefuataiina i Chile, Honetura, Parakuei, Panama, ma Peru.
Ina ua mavae ni nai aso i Atenitina, sa agai atu le au Kimball i sisifo i Chile, lea sa fitu paranesi o le Ekalesia na i ai ma pe tusa ma le tolu selau tagata o le ekalesia. Sa avea Chile ma se vaega o le Misiona a Atenitina talu mai le 1955, ma e toatele faifeautalai sa talitonu o le atunuu o le eria aupito sili lea ona taliaina ai [le Ekalesia] i le misiona.
Mai le Misiona a Atenitina, sa malaga atu ai le au Kimball i Iurukuei e feiloai ma le Au Paia i Montevideo ma isi aai ma taulaga. Ona la toe foi atu lea i Pasila mo se asiasiga auiliili o le misiona. O le malaga atu i Pasila i saute, sa la malolo ai i le aai o Joinville, lea na mua’i mauaa ai le Ekalesia i le atunuu. O iina na feiloai ai Elder Kimball i se tagata o le Ekalesia sa le mafai ona umia le perisitua ona sa i ai sona tuaa Aferika. Sa lotovaivai le alii, na mautinoa o le tapu o le perisitua na taofia ai o ia mai le auauna atu i soo se valaauga i le Ekalesia.
“E le mafai foi ona avea a’u ma se leoleo faitotoa, a ea?” sa ia fai atu ai.
Sa lagona e Elder Kimball le faanoanoa o lona loto. “E mafai ona e auauna atu i soo se mea lava e le manaomia ai le perisitua,” na ia saunoa ai, ma le faamoemoe o lana faamautinoaga na tuuina atu ai i le alii sina faamafanafanaga.
I isi fonotaga i Pasila, sa lei vaai Elder Kimball i ni Au Paia Uli se toatele, na taitai atu ai o ia e manatu o le tapulaa o le perisitua atonu e le o se mea faalavefau patino lea mo le Ekalesia iina. Ae sa ia iloaina e toeitiiti atoa le 40 pasene o le faitau aofai o Pasila sa i ai tuaa Aferika, ma na tulai mai ai ni fesili e uiga i le tuputupu ae o le lumanai o le Ekalesia i le atunuu, aemaise lava i ona setete i matu, lea sa i ai se faitau aofai toatele atu o tagata Uli.
O le malaga maimoa a le au Kimball na iu lava ina aumaia ai i laua i São Paulo, lea na la feiloai ai ma Hélio da Rocha Camargo ma lona faletua, o Nair, o lē na auai i le Ekalesia ae lei leva talu ona auai lana tane. Sa aumai e le ulugalii le la atalii e tasi le tausaga le matua, o Milton, ia Elder Kimball mo se faamanuiaga faaleperisitua. Sa fanau mai Milton ma le maloloina, ae talu ai nei lava na aveesea ai le malosi ma le faagaoioiga o ona vae. Sa fefefe fomai ua maua o ia i le polio, o se faama’i pipili lea sa mafatia ai le toatele o tamaiti ma tagata matutua i le lalolagi atoa. Sa faamanuia e Elder Kimball le tamaitiiti, ma o le aso na sosoo ai sa matuai fiafia lava le au Camargo ina ua uu e Milton ia puipui o lona moegapepe ma tu ai mo le taimi muamua.
Sa maua e Elder Kimball le tele o isi talosaga mo faamanuiaga faaleperisitua i Amerika i Saute, ma sa fiafia o ia e auauna atu i tagata i lenei auala. Ae sa faateia o ia i le iloaina e faapea, i le lē tusa ai ma faiga a le Ekalesia, o le toatele o tama ma alii agavaa sa lei siitiaina i le perisitua i tulaga masani. O Hélio, mo se faataitaiga, na aumaia lona atalii ia Elder Kimball mo se faamanuiaga aua na te lei umiaina e ia lava le Perisitua Mekisateko, e ui lava sa avea o ia ma se tagata toaga o le Ekalesia mo le toeitiiti lua tausaga.
E le gata i lea, sa aoaoina e Elder Kimball e faapea, sa masani ona mumusu faifeautalai e faamatuu atu tiutetauave o paranesi ma itu i le Au Paia i le lotoifale. O le mea lea, e toalaiti lava tagata o le Ekalesia i Amerika i Saute sa i ai se aafiaga i le taitaiga ma le aoao atu i le Ekalesia. Ma sa pisi tele faifeautalai i le faiga o galuega sa tatau i le Au Paia i le lotoifale ona latou faia lea sa itiiti ai so latou taimi e talai atu ai le talalelei.
E oo atu i le faaiuga o lana malaga maimoa, sa talitonu Elder Kimball ua faatulagaina lelei nisi o suiga. E toatele le Au Paia i fafo atu o Amerika i Matu sa auai i paranesi na vaaia e taitai o itu ma misiona, o e sa masani ona o mai mai le Iunaite Setete. O le faavaeina o siteki i nei eria o le a tuuina atu ai i le toatele o le Au Paia le saolotoga e taitai ai le Ekalesia i le lotoifale.
Ia Me 1958, i se masina talu ona uma le faapaiaga o le Malumalu o Niu Sila, sa faatulagaina ai e le Ekalesia se siteki i Aukilani. O le uluai siteki lea na faatulagaina i fafo atu o Amerika i Matu ma Hawaii. Sa talitonu Elder Kimball i ni nai nofoaga i Atenitina ma Pasila o le a le pine ae saunia foi mo se siteki, ma sa ia uunaia taitai misiona e galulue agai atu i lena sini. Sa ia faaiuina foi e faapea ua saunia le Ekalesia e faatulaga se misiona fou i Chile ma Peru ma se misiona lona lua i Pasila.
“O loo tatou ‘faata’eta’e aluga’ i la tatou galuega i lenei laueleele,” sa ia logoina ai le Au Peresitene Sili i se taimi e lei umi talu ona foi atu lana malaga maimoa. “E mautinoa lava ua matua le taimi e talai atu ai ma le malosi i atunuu o Amerika i Saute.”
Na taunuu Nora Koot i Taiuani i le faaiuga o Iulai 1959, pe tusa ma le tolu tausaga talu ona auina atu e Peresitene Heaton le vaega muamua o faifeautalai o le Au Paia o Aso e Gata Ai i le motu. Faatasi ai ma se aofaiga e itiiti ifo ma le toluselau le Au Paia, sa le toatele foi le Ekalesia i Taiuani pe na faatulagaina foi le Ekalesia e pei na i ai i Hong Kong. Ae, sa sailia lava e faifeautalai ia tagata e aoao atu mai le faitau aofai tele o le motu o tagata sulufai mai Saina, o e na matele lava ina tautatala i le Meneterini, lea foi na tautala ai Nora.
Ina ua uma ona faamautu atu i lona eria fou, sa valaau atu Nora ma lana soa, o Dezzie Clegg, ia Afioga Pi Yi-shu, o se sui o le tino o le au faitulafono sili o Taiuani. Sa auai atu Afioga Pi i le aoga faatasi ma le tina o le toalua o Nora, o lē sa tuuina atu ia Nora se tusi o le faalauiloaga i lana uo ua leva. Sa naunau Nora e fesoasoani ia Afioga Pi ia iloa faamanuiaga na ofoina atu e le Ekalesia i tagata o Taiuani.
I le latou feiloaiga, sa faaali atu ai e Nora ma Dezzie ia Afioga Pi le tusi o le faafeiloai atu, ma sa ia valaaulia i laua e nonofo i lalo. Sa aumai e se tautua se seti ti matagofie, ma sa ofoina atu e Afioga Pi ni lauti Earl Grey i ana malo.
E ui o le inuina o lena ituaiga o lauti sa le tusa ai ma le Upu o le Poto, sa iloa e Nora e faatiga i lana aganuu le teenaina o le lauti mai lana talimalo. Ae i le aluga o tausaga, sa faia ai e faifeautalai ma tagata o le ekalesia ni auala faaaloalo e aloese ai mai le inuina o le lauti pe a ofoina atu. Mo se faataitaiga, sa fautuaina e Konyil Chan, o se Au Paia Saina i Hong Kong o lē sa malamalama lelei i uiga faaagafesootai faaaloalo, ia tau lava o le talia e faifeautalai o le lauti ona tuu ese lea ma le le iloaina i autafa. “O le a le faamalosia lava e tagata Saina a latou uo e inu lauti,” na ia faamautinoa atu ai ia i latou.
Sa teena ma le faaaloalo e Nora ma Dezzie le lauti ma faamatala atu ia Afioga Pi ua la o mai i Taiuani e aoao tagata ia usiusitai ma avea ma tagata lelei o lo latou nuu. Ae ui i lea, na valaauina pea i laua e Afioga Pi ia inu sina lauti.
“Ia malie lou finagalo, lau Afioga,” na fai atu ai Nora, “matou te le inu lauti.”
Sa te’i Afioga Pi. “Aisea e le inu ai?” sa ia fesili ai.
“Ua aoaoina i matou e le Ekalesia ina ia mulimuli i se mataupu faavae ua ta’ua o le Upu o le Poto ina ia tausia ia maloloina o tatou tino ma ia manino o tatou mafaufau,” na tali atu ai Nora. Ona ia faamalamalama atu lea e le inuina e tagata o le Ekalesia le kofe, lauti, po o le ava malosi ma e le faaaogaina tapaa po o fualaau faasaina e pei o le opeuma [opium]. O taitai o le Ekalesia ma lomiga i lenei taimi sa lapatai mai foi e faasaga i soo se isi lava meainu sa i ai ni vailaau e ono fai ma vaisu.
Sa mafaufau loloto ia Afiogatai Pi i lenei mea mo sina taimi. “Ia, o le a se mea e mafai ona oulua inuina?” sa ia fesili ai.
“E tele mea e mafai,” na fai atu ai Nora. “Susu, vai, vaimoli, 7 Up, apainu.”
Sa fai atu ia Afioga Pi i lana tautua e aveese le seti o le lauti ma aumai i faifeautalai se susu malulu. Ona ia tuuina atu lea ia i laua lana faamanuiaga a o la aoaoina tagata o Taiuani. “Ou te manao i o tatou tagata ia avea ma tagatanuu sili ona lelei o le nuu, ia sili atu ona maloloina ma usiusitai atili,” o lana tala lea.
I aso ma vaiaso na sosoo ai, sa faasoa atu ai e Nora le talalelei toefuataiina i le toatele o tagata. Sa faaalia e Kerisiano Saina le fiafia sili i le Ekalesia, ae o nisi o Lotu Puta ma Tao sa tosina atu foi i ai. O nisi tagata i Taiuani o ni tagata le talitonu i le Atua ma sa itiiti so latou fiafia i le faaKerisiano po o le Ekalesia. Mo isi, o le le i ai o le Tusi a Mamona po o isi tusi a le Ekalesia i le faa-Saina o se mea faalavefau.
Sa telegese le tuputupu ae i Taiuani, ae o tagata na auai i le Ekalesia na malamalama lelei i le taua o feagaiga na latou osia i le papatisoga. A o lei avea ma Au Paia o Aso e Gata Ai, sa tatau ona latou maua uma lesona a faifeautalai, auai soo i le Aoga Sa ma sauniga faamanatuga, usitai i le Upu o le Poto ma le tulafono o le sefuluai mo le le itiiti ifo ma le lua masina, ma tautino atu e tausia isi poloaiga. E oo atu i le taimi na latou faatulagaina ai se aso mo le papatisoga, e toatele tagata na feiloai ma faifeautalai i Taiuani ua uma ona auai malosi i a latou paranesi.
O se tasi o tiutetauave autu a Nora i le motu o le faamalosia lea o le Aualofa. Seia oo mai talu ai nei, sa taitai ai e faifeautalai Amerika aualofa uma i Taiuani. Na suia lenei mea i le amataga o le 1959 ina ua auina atu e Peresitene Heaton se faifeautalai e igoa ia Betty Johnson e faatu ni Aualofa ma aoaoina taitai tamaitai i Taipei ma isi aai i le motu. O lea la ua tauaveina e Nora ma ona uso a faifeautalai tamaitai le galuega a Betty, na malaga mai lea paranesi i lea paranesi e tuuina atu i le Aualofa soo se lagolago na manaomia.
Na faamaeaina le misiona a Nora i le aso 1 o Oketopa, 1959. I le taimi o lana auaunaga, sa ia maua ai se malamalama sili atu e uiga i le talalelei ma lagonaina le faateleina o lona faatuatua. Mo ia, o le tuputupu ae o le Ekalesia i Hong Kong ma Taiuani o se faataunuuga o le miti a le perofeta o Tanielu.
E moni lava sa pei le Ekalesia o se maa na tofi mai se mauga e aunoa ma lima, ma taavale atu e faatumu le lalolagi atoa.
I le taimi na faamaeaina ai e Nora Koot lana misiona, sa faigaluega LaMar Williams e fasefulu-fitu tausaga i le ofisa o le Matagaluega o Faifeautalai a le Ekalesia i le Aai o Sate Leki. Pe a manaomia e taitai o le siteki po o le misiona ni tusi a le Ekalesia po o se ituaiga o fesoasoani vaaia, e pei o se ata, sa ia auina ma lafoina atu ia i latou. Afai na talosagaina e se tasi ni faamatalaga lautele e uiga i le Ekalesia, e lafo atu e lona ofisa ia i latou se mea e faitau, faatasi ai ma faatonuga mo le auala e faafesootai ai faifeautalai e sili ona latalata ane.
E lei taulimaina e LaMar talosaga uma e ia lava ia, ae sa ia fai atu i lana failautusi e logo o ia i soo se taimi lava e sau ai se mea mai se nofoaga e le masani ai.
O le auala lena na ia aoao ai e uiga ia Nigeria. I se tasi aso, na aumai ai e lana failautusi ia te ia se talosaga mai se faifeau e igoa ia Honesty John Ekong i Abak, Nigeria. Sa maua e Honesty John se tamaitusi e uiga i le tala a Joseph Smith mai se faifeau Porotesano, ma sa ia faatumuina se fomu e fesili atu ai mo nisi faamatalaga e uiga i le Ekalesia, se asiasiga mai faifeautalai, ma le nofoaga o le falelotu aupito lata ane o le Au Paia o Aso e Gata Ai.
Sa lei iloa tonu e LaMar le mea sa i ai Nigeria, o lea sa la maua ai ma lana failautusi i luga o se faafanua i lona ofisa. Talu ai ona sa i ai i Aferika i Sisifo, sa la iloa ai i le taimi lava lena o le a faigata ona faataunuu le talosaga. Na pau lava aulotu i Aferika e faitau afe maila le mamao i le nofoaga aupito i saute o le konetineta, o lea sa le mafai ai ona ia auina atu ni faifeautalai pe saunia se tuatusi o le falelotu. Sa ia iloa foi afai o Honesty John o se Tagata Uli, o le a agavaa o ia mo le papatisoga, ae le o le perisitua.
“E tatau ona tatou savalia ma le faaeteete,” o le mafaufau lea a LaMar. Sa ia tuu pusaina ni tamaitusi ma tusi a le Ekalesia, e aofia ai ni kopi se ono o le Tusi a Mamona, ma lafo atu i le tuatusi a Honesty John.
Sa tali mai le faifeau i se taimi puupuu mulimuli ane. “E tatau ona ou faafetai atu ia te oe mo meaalofa limafoai na e auina mai ia te au,” na ia tusi atu ai. Mai le tusi, na mafai e LaMar ona faauiga mai ai o Honesty John o se vaega o se faapotopotoga o e talitonu i le talalelei toefuataiina.
I nai masina na sosoo ai, na fesopoai ai tusi i le va o LaMar ma Honesty John i le Vasa Atelani. Na valaaulia e Honesty John ia LaMar e sau i Nigeria ma aoao lana aulotu. Sa manao LaMar e talia le ofo, ae sa ia iloaina o le a umi se taimi mo le Au Peresitene Sili e faamaonia ai le auina atu o se tasi i Nigeria. E ui i lea, sa ia faailoa i taitai o le Ekalesia e uiga i le galala o le au Nigeria mo nisi faamatalaga, ma sa fesootai pea ma Honesty John ma isi o e na faafesootaia o ia.
Ia Fepuari 1960, na tusi atu ai LaMar ia Honesty John e fesili pe mafai ona ia faaaogaina se masini pueleo. Afai e lei valaauina e le Ekalesia ni faifeautalai i Nigeria, e mafai ona ia auina atu ni puega o leo o lesona o le talalelei i le faifeau ma lana aulotu. Ae paga lea, e le’i ia Honesty John se masini pu’eleo po o se tupe e faatau ai se masini. Ae sa ia auina atu ia LaMar lona ata. O le ata na faaalia ai se alii talavou Uliuli o loo nofo i le va o lana fanau laiti e toalua. Sa ia ofuina se suti ma se fusiua ma sa iloa atu le naunautai i ona foliga.
Na faailoa atu foi e Honesty John ia LaMar ua amata e lana faapotopotoga ona valaauina i latou O Le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai. Sa latou moomoo e feiloai ia LaMar ma avea ma tagata o le Ekalesia. “Afai o agaga uma e i ai ni apaau,” na fai atu ai Honesty John ia LaMar, “e mananao uma e felelei atu i le Aai o Sate Leki e faalogologo ma vaai ia te oe i la le tino”
“Ou te lagona le faamamaluina ua ia te oe se manao ou te sau i Nigeria,” na tali atu ai LaMar, “ae e tatau ona tofia au e le au peresitene o lenei Ekalesia mo se tiutetauave faapena.”
“Ou te talisapaia le talitonuga o loo ia te oe ia te au, ma i lou naunau tele e auauna atu i ou tagata,” sa ia faaauau ai. “O le a ou faia mea uma ou te mafaia e ala i fesootaiga.”