Te Karinerine nakon te Atua Bon Moan Rikin te Wanawana
Man te marooro are e taekinaki n tain te angabeeba n Eberi 10, 2009, n te Brigham Young University–Idaho. Ibukin bwaninin taekana n te Ingiriti, nakon http://web.byui.edu/DevotionalsAndSpeeches.
Wanawanan te aonaaba e na rangin ni kakawaki riki ngkana e anaaki nanona iroun ao n ira wanawanan te Atua.
Ti maeka n te aonaaba ae onrake n taian rongorongo. Tao kanikinaean te aonaaba aei bon te Wikipedia, te kabanea ni bubura n entiaikurobitia n te aonaaba n te aon rain. Ni buokiko bwa e kanga aron kakawakin te (Wilkipedia), nakon tokin te ririki 2012 iai taeka ti n Ingiriti ae raka iaon 2.5 birion ao e raka iaon 22 te mirion koroboki ae katautauaki nakon 284 mwaitin taian taetae. E raka iaon 70 aekan taetae n te Wikipedia ae iai inanoia n tatabeua nako 10,000 koroboki. E raka iaon 4 te mirion koroboki n te taetae n Ingiriti.1
Taonakon ara rongorongo e kakouauaaki naba man korakoran aron keraken kabonganakin te aro n reitaki n te webutiaite n aron te Facebook, ae kuneaki ni 2004 ao n reitiia te 1 birion taan kabongana ni kabuta te aonaaba n te ririki 2012,2 ke YouTube, ae moanaki ni 2005, ike e a tia n teimatoa n ribotinaki bwa tabeua tamnei n te witeo a tia n nooraki n raka iaon te 100 te mirion te tai.
Man rikiraken te rongorongo aei, e kanga aron kainnanoan te wanawana, te wanawana ni bairea ao ni kabongana te bwai ae ti reiakinna. T. S. Eliot, te tia onimaki (iroun Kristo) are e koreia n ririki aika nako, bwaai aika kakawaki ibukin ara aonaaba n te bong aei:
O aonaaban te tiburing ao te aotom, (O te aonaaba ni) bungiaki ao ni mate!
Te teimatoa ni kareke iango ao ni karaoi nanoia,
(Te mwakuri ae akea tokina) kakaae aika akea tokiia, kakatai aika akea tokiia,
E uota te iango ni kan karaoi, ma tiaki n te aki kakammwakuri;
Te Atatai n te taetae, ma tiaki n te kainabwaabu;
(Bon [Teimatoan karekean iango, karaoakiia, kakaae ao kakatai aika akea tokiia] e uota) te wanawana n taetae, ma tiaki te (atatai) n akean te mwakuri;
Ni kabane ara atatai (ni bwain te aonaaba aei) e uotira ni kaniira nakon ara aki kan ongo nakon (bwain te tamnei ke bwain karawa),
Ni kabane ara aki kan ongo e uotira ni kaniira nakon te mate,
Ma ni kaan riki nakon te mate ae aki kaan ma te Atua (nanona bwa ti na aki oki nakon te Atua ngkana ti mate ibukin aki tabeakinan ana euangkerio).
E nga te Maiu n (tamnei) are ti a tia ni kabua ngke ti maiu (n te aonaaba)?
Enga te wanawana are ti a tia ni kabua n te atatai n te (aonaaba)?
Enga te atatai ae ti a tia ni kabua n te rongorongo?
Te tai ae a tia n nako inanon uabwi te tienture
E uotira ni kararoaira ma te Atua ao ni kaniira ma te Mate.3
E kanga aron otam n te tikeera ni wanawana? Tabeman a na kona n nanonna nakon te ataeinnaine ae uarereke, ae ingainga nakon ana mare are iaon kawaina, are e taku nakoia ana karo, “O, N nang mare. I a roko n te tai are e nang akea iai au kangaanga.” Ao tinana e wirikiriki nakon tamana, “Eng, ma aio ai tibwa moan wakin ana kangaanga, ma tiaki tokin ana kanganga.”
Ni mwaitin are I kamatebwaia ni wanawanan te Atua, ao e na anganai riki te koaua are I a tibwa moana karekean te wanawana. E kananorinanoai ngkai Ia ataa mwaitin ae N na riai n reiakinna. N te bong aei, I kantaningaia bwa N na karikirakea nanou ni ukoukora te wanawana ao ni kaineti riki nakon wanawanan te Atua.
Kakabwaia n te Wanawana
I tangiria ni kamatatai tabeua reirei ni kaineti ma te wanawana. Te moan, n ara roro n rabakau ao n te atatai, ti riai ni ukoukora te wanawana. Te wanawana e rawata aron teina ma aekakina. Te wanawana ae moan reke e uoti kakabwaia aika mwaiti. Te wanawana n te aono teuana e kona n aki bongana n te aono teuana. Ao n tokina, wanawanan te aonaaba, ngkana n angiin bwaai aika ririki a rangin ni kakawaki, a rangin ni kakawaki riki ngkana a raonaki ma wanawanan te Atua.
A kabwarabwarai booki aika tabu uoua aekakin te wanawana: wanawanan te aonaaba ao wanawanan te Atua. Iai inanon wanawanan te aonaaba uoua kanoana aika raraoi ao aika buakaka. Kabwarabwaraana ae aki raoiroi, e kona ni kabwarabwaraaki bwa te koaua ae aki bwanin, ae renganaki ma te wanawana ao te kamangao, ni karekea nanona ae babakanikawai ke ae buakaka.
Te katoto man Ana Boki Moomon bon te mwaane ae Ameriti. E taekinaki ni booki aika tabu bwa “iai temanna te mwaane ae arana Ameriti, ae te aomata ae kamwamwane, eng, te aomata ae wanawana n aron rabakaun te aonaaba … [kairiia] nako angiia aomata n iria.” Koroboki aika tabu e reitia nako ni kabwarabwara Ameriti bwa te “aomata ae buakaka, … [bon] nanona [bwa] e na kamauna ana ekaretia te Atua” (Aramwa 2:1–2, 4; e kairaki karawawataan te iango). A bon aki anaaki nanora n aron te aeka ni wanawana aei.
Iai te aekaki ni wanawana riki teuana n te aonaaba ae aki rangin ni buakaka. Ni koauana e rangin n tikiraoi. Te wanawana aei e karekeaki man te kamatebwai, iangoakina raoi, n taraakina raoi, ao n te mwakuri korakora. E bon rangin ni bongana ao n ibuobuoki ni bwaai aika ti karaoi. Nakoia aomata aika tamaroa ao a kokoaua, e roko ngkana ti rinanon maiura ae mamate.
Ko na uringa ana taeka te tia kororongorongo mai Amerika Mark Twain: “Ngke te ataeinimwaane ae 14 au ririki, tamau e rangin ni kateibuaka ao I aki tangiria bwa N na mena irarikin tamau. Ma ngke e a koro 21 au ririki, I rangin ni mimi n aron are e a tia n reiakinna inanon 7 te ririki.”4 Ngkana ti taratara raoi, ao n iangoraoi, ti kona n reiakina ae bati riki inanon maiura.
I uringa n tain au kareke beeba n te reirei ae rietata. I mwananga mai Brigham Young University nako Preston, Idaho, USA, te tabo are e maeka iai tibu te unaine, Mary Keller. Ana ririki n te tai anne 78 ao e rangin ni mamaara. E mate uoua te ririki imwiina. Te aine ae moan te kamimi, ao I ataia bwa ngkana I ongora ao n reirei man ana atatai, I kona n reiakina te wanawana are e na kona ni buokai inanon kawaiu.
Ti kona n riaoi mwakuri aika kananokawaki ake a riki inanon maiuia tabeman man moan karekean te wanawana—te wanawana ae kantaningaki iroun te aomata ae ikawai riki. Ukoukora te wanawana aei—bwaina te iangoraoi, te taratara raoi, ao n iangoa te bwai ae ko a tia n rinanona ni maium.
Ti kona naba n reiakina te wanawana n ara mwakuri ao ni bon oin ara ukeuke. N na anganiko uoua katoto.
Dr. DeVon C. Hale bon te tia bwai n aoraki i Salt Lake City ae ikawai rake i Idaho Falls, Idaho. I bon rangin ni mimi n rabakauna ao n ni wanawanana ngkai e irekereke ma aoraki aika a riiriki riki n taabo aika kabuebue. Tiaki ti ana atatai Dr. Hale ma bon otana naba ni kabongana te atatai anne, ni bairei rinanon rongorongo aika kakaokoro ao ni iangoa aron te rongorongo teuana ma teuana. Bon te kakabwaia karekean te aekaki ni wanawana ni bwain aoraki anne ibukiia mitinare ni kabuta te aonaaba.
Te kauoua ni katoto: Ngke e moana ana reirei ara kauoman n nati te mwaane ni mweengara i Tampa, Florida, USA, a tokaki nanora ni kan kaitibo ma ana tia reirei n te kintakaten, Mrs. Judith Graybell. Bon te aine ae e a 50 ao e mwaatai ma ataei aika uarereke. E ata ana tai ni kaungaia, ao ni kamoamoaia iai, ao ana tai ae na matoatoa nakoia. Iai ana konabwai n reireiniia, ao a mwaiti riki. Ti mwakuri korakora ni kataia ni kariniia ara ataei n ana kintakaten kiratiruum.
Aomata aika uoman aikai a kaota te wanawana are a rineia n te aonaaba. Wanawanaia bon te ibuobuoki nakoia aika mwaiti ao ni karikiia bwa a na totokanikai iaon aia mwakuri.
E ngae n anne, ti riai n ata tokin te wanawana aei. Te wanawana n te tabo teuana e kona n aki bongana n te wanawana teuana. Te katoto, N na bae n aki tangira Mrs. Graybell ni kinai aoraki man taabo aika kabuebue, ao N na bae n aki tangira Dr. Hale bwa e na reireiniia au ataei n te kintaken kiraati.
Ae kakawaki riki, te wanawana are e uota te tokanikai n te aonaaba e riai n tauraoi n ibuobuoki nakon wanawanan te Atua ao n aki iangoia bwa e nakoraoi riki nakon wanawanan te Atua.
Uringa: ni kabane wanawana aki titebo aroia.
E taku te Tia korea taian Areru, “Moan rikin te rabakau maakan Iehova” (Taian Areru 111:10). Tera ae nanonna te baibara bon “te karinerine ae korakora”5 bukina bwa moan rikin te rabakau te Uea. E reke te aeka ni karinerine ane e korakora anne bukina bwa Tamara are i Karawa “iai irouna te wanawana ae bwanin, ma te mwaaka ni kabane, i karawa ao i aonaaba” (Motiaea 4:9). E kororaoi wanawanana. E itiaki. E aki babakanikawai.
Te wanawana aei, n taai aikai, e na kaitaraa wanawanan te aonaaba, nanona wanawanan te Atua ao wanawanan te aonaaba a na roko ma te kaiangatoa imarenaia.
Uring ana taeka te Uea n Itaia?
“Bwa tiaki nanomi nako nanou nako, ao tiaki naba arou nako aromi nako, bon ana taeka te Uea.
“Bwa aroni karawa ngkae e rietata riki nakon aontano, ao ai aron naba arou nako, bwa e rietata riki nakon aromi nako ao nanou nako nakon nanomi nako.” Itaia 55:8‒9.
Wanawanan te Atua e na aki roko nakoira man te tibwanga; ti riai n anga nanora ni ukoukoria. “Ngkana akea ana rabakau, temanna i buakomi ao e na butia te Atua, ae tituaraoi n angangania aomata ni kabaneia, n aki ngurengureakinia; ao e na bon anganaki” (Iakobo 1:5; e kairaki karawawataan te iango).
Wanawanan te Atua bon te bwaintituaraoi n te tamnei. “Tai ukeuke ibukin kaubwai ma ibukin te wanawana, ma ngaia ae, ana bwai te Atua ana bane ni kaotaki nakoim, ao ko na riki ni kaubwai” (D&C 6:7; e kairaki karawawataan te iango).
Ukoukoran wanawanan te Atua e raonaki n tainako ma te ongotaeka nakon taian tua.
Ni bon arona, ana bwaintituaraoi te tamnei n te wanawana e roko n te mwaneka teuana ma teuana ngkana ti ukoukoria ma te koaua ao te botumwaaka. “N na anganiia natiia aomata teutana imwiin teutana, te reirei teuana imwiin teuana, … ao a na kakabwaiaki akana a ongeaba nakon au tua, … ao e na reke irouia te wanawana; bwa N na anga ae mwaiti riki nakon ane e butimwaia” (2 Nibwaai 28:30; e kairaki karawawataan te iango).
E taekina aei Iotebwa Timiti: “A bane ni kakawaki ana bwai te Atua; ao te tai, ao te atatai, ao iango ni karaurau ao ni kabane n aki manikangare ti ngaai ae a kona iai ni kunei ana bwai te atua.”6 Akea te bwai ae tawe kakukureina ni kakaaean wanawanan te Atua.
Kabaneana, te tabo are e roko mai iai wanawanan te Atua e kaokoro ma are n te aonaaba. Wanawanan te Atua e kuneaki ni booki aika tabu, n aia reirei burabeti, (n aron ae kakaraoaki ni maungatabu ni kabane), ao, n ara tataro (taraa D&C 8:1–2). Ao n tainako, n tainako ti anganaki te wanawana aei rinnon mwaakan te Tamnei ae Raoiroi. E taku te Abotoro Bauro:
“Ba ai antai i buakoia aomata ae atai bwain nanon te aomata, ao bon ti tamnein te aomata ae i inanona? Ao ai arona naba ba akea temanna ae atai bwain nanon te aomata, ma ti tamnein te Atua. …
“Ti aki taekini baikai n taeka aika ti reireiaki n rabakaun te aomata ma ti taekini baikai n taeka aika ti reireinaki iroun te Tamnei ae Raoiroi” (1 I-Korinto 2:11, 13; e kairaki karawawataan te iango).
Ao man wanawanan te Atua, ti noori bwaai ake a riaon ara taratara ngkai bukina, n aron are e taekinaki man booki aika tabu, “te Tamnei … ke e taekini bwaai ngkai, ma aika a na roko” (Iakobwa 4:13).
Wanawanan te Atua bon te wanawana ae kororaoi ibukin nanora ni koaua.
Te Wanawana ao te Kabwianibwai
Tao te kabanea ni kakawaki n iango bwa tiaki ni kabane wanawana a ti tebo aron karikaia. Ti riai n reiakinna bwa ngkana iai te aki nakoraoi imarenan wanawanan te aonaaba ma wanawanan te Atua, ti riai ni kabanea nanora nakon wanawanan te Atua.
Ngaira ni kabane bon natin te Atua mwaane ao aine. Ngaira bon tamnei n te maiu ae mamate. Ngaira ake ti kabanea ara tai n reirei wanawanan te aonaaba ao wanawanan te Atua a riai n aki kairuaaki bwa te wanawana raa ae kakawaki riki.
N na tibwaua au atatai iroun temanna ae Itiaki ni Boong Aika Kaitira i São Paulo, Brazil. E taekina ana kangaanga imarenan kabwakaan ana kabwianibwai ke roona. Aikai ana taeka neienne:
“Te iuniwetiri … e totokoia ataein te reirei ake iai aia tarau [ke naake a tuai kabwaka rooia] man irakin taian ukeuke.
“I uringa te tai ngke I … kaitara ma te kangaanga n te mwane ae korakora. Bon te Kaabong ngke I karekea boou. Ngke I karaoa au kataumwane ni katoa namwakaina, I kunea bwa e na bon aki tau ni kabwakai bwaai aika [uoua] au kabwianibwai ao au iuniwetiri. N na rinea teuana imarenaia. Te ukeuke are kakaraoaki ni katoa uoua namwakaina e na waaki n te wiiki are imwiina, ao ngkana I aki karaoi, ao I kona n aki bwaati au reirei n te ririki. I namakina te rawawata. … E rotai te uruaki n nanou ae kananokawaki.”
Aio te itabarara ae kaineti ma wanawanan te aonaaba ao wanawan te Atua. E ngae ngke ko rangin n tamaroa ao n raoiroi, ko na kunea ni maium, ngkana ko onimakiniko bon iroum, bwa e na maraki nanom ngkana ko namakin tabeua itabarara aika a na roko imwaim.
I oki rikaaki nakon ana karaki. Te Moan, e kabwaka ana kabwianibwai n te Tabati. N te Moanibong are imwiina e kauring bwaai ake a riki n te tai anne:
“Te tai ni mwakuri e toki ngke au tia kamwakuri e kawarai ao n anga te kabanea n taeka n te bong anne. … E waekoa, e tei, ao n titiraki, ‘E uara am reirei?’ [E kabwarabwara bwa te aomata ae matoatoa, ao te bwai ae kona n taekinna bon ti:] ‘A bane n nakoraoi bwaai!’”
Imwiina e nako. E aki maan ao e rin te tia koroboki inanon te ru. E taku, “E a tibwa tia n taekinna te tia kamwakuri bwa man te bong aei ao nakon taai aika a na roko, e nang kabooi ni kabane te kambwana am reirei ae rietata ao am boki. Imwain ae ko nako, kawarai n au taibora ao tuangai boona bwa I aonga n anganiko te tieke n ningabong.”7
Ngkana ko kakai oota, ko na kunea bwa e na rawata kaitaraakim ma aeka ni kakatai aikai inanon maium. Ko na katuka iaa am onimaki? Kakauongo nakon ana kauring te Uea nakoira:
“O aia kamoamoa, ma mamaaraia ao burababaia aomata! Ngkana iai rabakauia [n rabakaun te aonaaba] a taku bwa a rangin ni wanawana, ao a aki kan ongo n ana taeka n reirei te Atua, ao a kaaki taekana, n taku bwa a ataa taekana i bon irouia [wanawanan te aonaaba], mangaia ae, te baba wanawanaia bon te nanobaba ao akea kabwaiaia are a na karekea mai iai. Ao tokina a na mate.
“Ma e raoiroi te ataibwai [ni wanawanan te aonaaba] ngkana a ongo n ana reirei te Atua” (2 Nibwaai 9:28–29; e kairaki karawawataan te iango).
Ngkai mairoun Bauro:
“E nga ane rabakau? … tiaki e karaoa rabakaun aonaba te Atua ba te nanobaba?” (1 I-Korinto 1:20).
“E na tai burebureia te aomata i bon i rouna. Ngkana e taku temanna i nanona ba e rabakau i buakomi i aon te aba, ao e na riki ni baba, ba e aonga n rabakau.
“Ba rabakaun aon te aba bon te nanobaba iroun te Atua” (1 I-Korinto 3:18–19; e kairaki karawawataan te iango).
Te kataaki e nanonaki n tainako bwa ti na kariaia wanawanan te Atua bwa te tia kaira kawaira ngkana e mwaing nako ni kaitaraa wanawanan te aonaaba.
Amon e tang, “Bwa a aki kan ukoukora te wanawana [wanawanan te Atua], ke n tangiria bwa e na tautaekaniia” (Motiaea 8:20). Ngkana ko iangoia naake iai nanoia ni karika wanawanan te Atua bwa e na tautaekaniia, I iangoa raoraou man te meinraen i Tiaina, Xie Ying, are e anga nanona ae korakora bwa e na kaaina te Ekaretia ao ni beku bwa te mitinare i New York. I iangoia uoman natiu aine, aika a rangin ni wanawana ma aia tikurii aika tenaan mwatita ake a tia n rinea ana kakabwaia te nakoa n tina ao te ataei. I iangoa raoraou mai Amerika Meang are e kitana ana mwakuri ae raoiraoi boona iai ngke e ataia bwa e a tia ana tia kamwakuri n aki ira nanon te tua iaon kakabwakaan te taekiti. Aomata ni kabane aikai a tia ni katuka wanawanan te Atua iaon wanawanan te aonaaba.
E kananokawaki, bwa e kona wanawanan te aonaaba ni kaburei aia iango aomata aika konabwai. E taekinna Iotebwa Timiti n te aro aei: “A mwaiti mwaane aika wanawana, ao aine naba, n ara tai aika a rangin ni wanawana aika aki tangira reiakinaia, ngaia ae a riai ni mate ibukin aia aki kan ongo, ao a na kunea aia kairua n te mangauti.”8
Wanawana ao te Mwane
Ma kangaanga ni kaubwain abara, N na maroroakin oin ara kangaanga n te mwane. N ara kangaanga aika ngkai ti bane n nanorinano ao ni kan reireinaki—ma iangoi kanoan tabeua te ririki n nako.
E reireiniira te aonaaba bwa ngkana ti tangira te bwai teuana, ao ti riai ni karekea. Ti aki riai n tataninga ibukina. E kona te taarau ni kariaira bwa ti na karekea ae ti tangiria. E kona n reke te tarau anne man kambwana n tarau, ke man te tangomwane man te bangke man anganakiia mwakoron ara bwaibwai ni mweengara. Ti kona n tangomwane ni kaitarai ara bwai aika iai iroura, riki n ara reirei. Boon te bwai e na teimatoa ni keerake, ao ti na kaubwai iai. Wanawanan te aonaaba e kangai bwa mwaitin te kabwaka mwane ni katoa namwakaina e kakawaki riki nakon buburan te tangomwane. Katabeara ni kabwakaan ara tangomwane e mena inanon baira, ao ngkana ti aki kakaonimaki, rootakira n te mwane ngaia te kabanea n iango.
Ti a iangoa ngkai wanawanan te Atua iaon oin am mwane, are e aki toki n reireiaki irouia burabeti. Aana raoi bon te toronibwai bon iroum ao te mwakuri. Ti kabongana raoi te mwane man kabwakaan te kabwianibwai ae koaua ao n tangira n ara angabwai. Ti kabanea te mwane iaan are ti karekea, ao ti rinei raoi bwaai aika ti kainnanoi ao aika ti tangirii. Ti totokoa te tatarau ma ti iaon kainnano aika rangin ni kainnanoaki. Ti maiu nakon ara kataumwane. Ti kawakina teutana te mwane. Ti bwaina te kokoaua nakon katabeara ni kabane.
“Tao 14 te ririki n nako, Beretitenti Gordon B. Hinckley (1910‒2008) e kauring: “I taku bwa e a roko te tai are ti a riai ni barongai ara auti. E rangi ni mwaiti ara aomata aika a maiu iaon aia karekemwane. Ni koauana, tabeman a maiu iaon te tangomwane. . … Iai te kauring iaon te kangaanga ni [kaubwain] te aba are ti riai ni bane n iangoia.”9
Tabeua te ririki n nako ni korakoran kaubwaira, e taku Beretitenti Thomas S. Monson:
“Tariu ao mwaneu, totokoa te iango are kakukurein ngkoananoa e a tia n riki bwa bwaai aika kainnanoaki n te bong aei. Bon tiaki bwaai ni kakukurei ni karokoa ae ti karaoi bwa a na riki. A mwaiti aomata aika a karaoi tangomwane aika bubura ni kakoaua bwa a riki bitaki aikanne: aomata a riki n aoraki ke a ikuaki, kambwana aikoa buti ke a bua, a bua mwakuri, a riki kangaanga nakoira. Ibukin bukina aika mwaiti, bwakamwane ibukin taarau aika bubura aikoa kona ni karaoaki. Ara tarau a riki bwa bwaai aika a kakamaaku aika a kona ni kamaunaira.
“I kaumaki ngkami bwa kam na maiu nakon are kam karekea. Akea temanna ae kona ni kabanea riki ae riaon are e karekea ao n teimatoa n aki tarau. I berita nakoimi bwa kam na maiu ni kukurei riki ngkana kam teimatoa n raraomaeakinna bwa ko na kanga ni karaoa te bwakamwane are imwiina iaon tarau aika aki riai.”10
Ko kona n noria bwa e kanga wanawanan te Atua n aki nakoraoi ma wanawanan te aonaaba? Te rinerine e bon aki itiaki ngkana a bane ni kaubwai. A mwaiti kaain te Ekaretia ae a kantaningaia bwa a tia n ongora raoi.
Aio wanawanan te Atua.
I kauring bwa kam na anai tabeua kangaanga aika ko kaitara ma ngaai. Korea te rain i nukan te mwakoro ni beeba. Karinani wanawanan te aonaaba n iterana are te angamaing ao wanawanan te Atua n iterana are te angatai. Koroi bwaai ake aki nakoraoi imarenaia.
Tera taian rinerine aika ko karaoi?
N tiekition 45 n te Doctrine ao Covenants, are e taekin bwaai ni kaineti ma Kauaokin te Tia Kamaiu, e a manga taekina riki karakinaia kibono ake tebwina te Uea ao ni katikuira ma taeka aikai: “Ma ibukiia ake a rabakau, ao n tia ni karekea te koaua, ao n tia n anaa te Tamnei ae Raoiroi bwa aia tia kairi, ao n tuai ni mwamwanaaki—e koaua ae I tuangko, a na aki koreaki ao ni karenakoaki n te ai, ma a na tei imwain ana bong” (D&C 45:57).
Ti a ukoukora wanawanan te Atua. Ti mena ngkai n tain te kangaanga n te kaubwai are e kabuta te aonaaba, ao e uoti tabeaianga tabeua n ara tai ni katauraoi ibukin mwakuri, nakoa, ao karekemwane. Ma a mwaiti boong aika raraoi ao n nakoraoi imwaira. A mwaiti bwaai aika ti kona n reiakin ngkai ibukin te wanawana. I berita nakoim bwa ana kakabwaia te Uea e na reke iroum ngkana ko ukoukora te wanawana—wanawanan te Atua.